پرش به محتوا

محکم و متشابه از منظر فریقین (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'می گردد' به 'می‌گردد'
جز (جایگزینی متن - 'ك' به 'ک')
جز (جایگزینی متن - 'می گردد' به 'می‌گردد')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۶: خط ۳۶:
انگاه به بیان تعاریف گوناگون از ایندو پرداخته و می نویسد از جمله آنکه:  
انگاه به بیان تعاریف گوناگون از ایندو پرداخته و می نویسد از جمله آنکه:  
محکم ان است که مراد متکلم از طریق ظهور یا تاویل کلام معلوم باشد و متشابه ان است که علمش فقط در نزد خداست و از دسترس فهم دیگران خارج است.   
محکم ان است که مراد متکلم از طریق ظهور یا تاویل کلام معلوم باشد و متشابه ان است که علمش فقط در نزد خداست و از دسترس فهم دیگران خارج است.   
محکم به کلامی اطلاق می گردد که تاویل بردار نیست اما متشابه ان است که وجوه گوناگون در معنای ان داده می شود.  
محکم به کلامی اطلاق می‌گردد که تاویل بردار نیست اما متشابه ان است که وجوه گوناگون در معنای ان داده می شود.  
محکم، کلامی است که  مفهوم ان معقول باشد ولی متشابه ان است که معنایش برای عقل قابل درک نیست <ref>الاتقان فی علوم القران  ج 3ص 3- 5</ref>
محکم، کلامی است که  مفهوم ان معقول باشد ولی متشابه ان است که معنایش برای عقل قابل درک نیست <ref>الاتقان فی علوم القران  ج 3ص 3- 5</ref>


خط ۶۰: خط ۶۰:


    
    
انگاه به ذکر نمونه های از متشابه نسبی درقرآن  پرداخته و در پایان این بحث می نویسد: راسخان در علم که اصحاب فکر و اندیشه هستند می دانند چگونه با ارجاع آیات متشابه به آیات دیگر به درک واقعی ان نائل شده که در اینصورت همان آیات محکم تبدیل به متشابه می گردد.   
انگاه به ذکر نمونه های از متشابه نسبی درقرآن  پرداخته و در پایان این بحث می نویسد: راسخان در علم که اصحاب فکر و اندیشه هستند می دانند چگونه با ارجاع آیات متشابه به آیات دیگر به درک واقعی ان نائل شده که در اینصورت همان آیات محکم تبدیل به متشابه می‌گردد.   


   
   
خط ۶۸: خط ۶۸:
   
   
"ایشان در تبیین معنای اصطلاحی و رائج  این دو بین محققین می نویسد:
"ایشان در تبیین معنای اصطلاحی و رائج  این دو بین محققین می نویسد:
لفظی که برای معنائی وضع می گردد صور مختلفی دارد:  
لفظی که برای معنائی وضع می‌گردد صور مختلفی دارد:  
صورت اول: نص: کلامی که معنایش واضح بوده و احتمال دیگری در ان داده نشود.  
صورت اول: نص: کلامی که معنایش واضح بوده و احتمال دیگری در ان داده نشود.  
صورت دوم:- ظاهر و موول -: هر گاه در کلمه ای  دو یا چند معنا در ان احتمال داده شود و در یین معان محتمل نیز یکی از انها بر دیگری ارجح باشد در اینصورت به معنای ارجح، ظاهر و معنای مرجوح  را موول می گویند. صورت سوم: مجمل  بدین معنا که در کلمه مورد نظر معانی متعدد محتمل بوده و ترجیحی در بین نباشد که بدان مشترک گفته می شود. چنین کلمه ای را مجمل می گویند.– <ref>تفسیر الرازی ج7  ص180-182</ref>   
صورت دوم:- ظاهر و موول -: هر گاه در کلمه ای  دو یا چند معنا در ان احتمال داده شود و در یین معان محتمل نیز یکی از انها بر دیگری ارجح باشد در اینصورت به معنای ارجح، ظاهر و معنای مرجوح  را موول می گویند. صورت سوم: مجمل  بدین معنا که در کلمه مورد نظر معانی متعدد محتمل بوده و ترجیحی در بین نباشد که بدان مشترک گفته می شود. چنین کلمه ای را مجمل می گویند.– <ref>تفسیر الرازی ج7  ص180-182</ref>   
خط ۹۵: خط ۹۵:
ایشان  نخست دیدگاه خود را از محکم و متشابه بیان نموده و سپس به بررسی دیدگاه دیگران می پردازد.  
ایشان  نخست دیدگاه خود را از محکم و متشابه بیان نموده و سپس به بررسی دیدگاه دیگران می پردازد.  
دیدگاه علامه در مفهوم "محکم و متشابه ":  
دیدگاه علامه در مفهوم "محکم و متشابه ":  
ایشان  ضمن اشاره به اقوال متعدد مفسران در معنای محکم ومتشابه اظهار می دارد که مشهور بین فریقین ان است که آیات محکم به آیاتی اطلاق می گردد که معانی شان  واضح  و ایمان و عمل به انها نیز لازم است و متشابه به آیاتی گفته می شود  که ظواهرش، مراد واقعی  نبوده و تاویل ان نزد خداوند می باشد. بنابر این، آیات  متشابه تفسیر بردار نبوده و فقط ایمان به انها لازم است.  
ایشان  ضمن اشاره به اقوال متعدد مفسران در معنای محکم ومتشابه اظهار می دارد که مشهور بین فریقین ان است که آیات محکم به آیاتی اطلاق می‌گردد که معانی شان  واضح  و ایمان و عمل به انها نیز لازم است و متشابه به آیاتی گفته می شود  که ظواهرش، مراد واقعی  نبوده و تاویل ان نزد خداوند می باشد. بنابر این، آیات  متشابه تفسیر بردار نبوده و فقط ایمان به انها لازم است.  




خط ۱۴۰: خط ۱۴۰:


ایشان در وصف "محکمات" بعنوان ام الکتاب می فرماید:  
ایشان در وصف "محکمات" بعنوان ام الکتاب می فرماید:  
محکمات را ام الکتاب گویند بجهت آنکه متشابهات به ان برمی گردد.  
محکمات را ام الکتاب گویند بجهت آنکه متشابهات به ان برمی‌گردد.  
ایشان در زمینه کلمه  متشابه درسوره زمر -که  وصف کل آیات قرار گرفته است –معتقد است متشابه در این آیه و آیات مشابه ان بدین معناست که قرآن کریم از جنبه نظم و اتقان و بیان حقائق و ابعاد هدایتی ان در یک نسق و نظم واحدی قرار دارد. <ref>المیزان ج 3ص 20- 21:</ref>....
ایشان در زمینه کلمه  متشابه درسوره زمر -که  وصف کل آیات قرار گرفته است –معتقد است متشابه در این آیه و آیات مشابه ان بدین معناست که قرآن کریم از جنبه نظم و اتقان و بیان حقائق و ابعاد هدایتی ان در یک نسق و نظم واحدی قرار دارد. <ref>المیزان ج 3ص 20- 21:</ref>....


خط ۱۴۷: خط ۱۴۷:




از منظر علامه طباطبائی  برخی ازآیات قرآن، محکمات بالاصاله  وبرخی نیز محکمات بالعرض می باشند نظیرمتشابهات که با ارجاع به محکمات معانی شان روشن گردیده و از محکمات  می گردد.  از اینرو  بر اساس گفتار علامه طباطبائی تمام آیات،قابلیت تفسیر داشته و آیات متشابه با ارجاع به محکمات قابل فهم و درک می باشد.-  <ref>جهت تفصیل بیشتر رک به : المیزان ج 3ص 31-60</ref>
از منظر علامه طباطبائی  برخی ازآیات قرآن، محکمات بالاصاله  وبرخی نیز محکمات بالعرض می باشند نظیرمتشابهات که با ارجاع به محکمات معانی شان روشن گردیده و از محکمات  می‌گردد.  از اینرو  بر اساس گفتار علامه طباطبائی تمام آیات،قابلیت تفسیر داشته و آیات متشابه با ارجاع به محکمات قابل فهم و درک می باشد.-  <ref>جهت تفصیل بیشتر رک به : المیزان ج 3ص 31-60</ref>


===دیدگاه سید محمد باقر حکیم در معنای محکم و متشابه===  
===دیدگاه سید محمد باقر حکیم در معنای محکم و متشابه===  
ایشان در کتاب "علوم القرآن "تحقیق جامعی در تبیین معنای محکم ومتشابه نموده  که بشرح ذیل بیان می گردد:  
ایشان در کتاب "علوم القرآن "تحقیق جامعی در تبیین معنای محکم ومتشابه نموده  که بشرح ذیل بیان می‌گردد:  
ایشان بعد از بیان مفهوم لغوی محکم – اتقان  امر و عدم  امکان فساد در ان  – می نویسد:
ایشان بعد از بیان مفهوم لغوی محکم – اتقان  امر و عدم  امکان فساد در ان  – می نویسد:
معنای متبادر از احکام اتقان و وثوق بوده که لازمه اش منع از فساد می باشد.   
معنای متبادر از احکام اتقان و وثوق بوده که لازمه اش منع از فساد می باشد.   
خط ۱۸۶: خط ۱۸۶:


===تشابه بین دیدگاه علامه طباطبائی و محمد باقر حکیم  در معنای متشابه===  
===تشابه بین دیدگاه علامه طباطبائی و محمد باقر حکیم  در معنای متشابه===  
با تامل در کلمات  مولف علوم القرآن  روشن می گردد که شباهتهای زیادی بین ایشان و علامه طباطبائی وجود دارد از این جهت که ایشان نیز معتقدند متشابه بر خلاف تصور رائج - که می گویند آیات متشابه آیاتی  است که مبهم بوده و ظهور در معنای مشخصی ندارد – آیاتی است که ظهور در معنای مشخصی داشته اما حقیقت ان معنای ظاهری مشخص نیست از اینرو نیاز به تفسیر دارد که انهم با ارجاع به محکمات تبیین می گردد.   
با تامل در کلمات  مولف علوم القرآن  روشن می‌گردد که شباهتهای زیادی بین ایشان و علامه طباطبائی وجود دارد از این جهت که ایشان نیز معتقدند متشابه بر خلاف تصور رائج - که می گویند آیات متشابه آیاتی  است که مبهم بوده و ظهور در معنای مشخصی ندارد – آیاتی است که ظهور در معنای مشخصی داشته اما حقیقت ان معنای ظاهری مشخص نیست از اینرو نیاز به تفسیر دارد که انهم با ارجاع به محکمات تبیین می‌گردد.   


==نتیجه==  
==نتیجه==  
Writers، confirmed، مدیران
۸۶٬۱۰۷

ویرایش