برغوثیه: تفاوت میان نسخه‌ها

موسس این فرق در بیشتر عقایدش پیرو کیش [[حسین بن محمد نجّار]] بود، ولی در نظریه کسب این که چه کسی فاعل  است و نیز درباره افعال متولده که افعال ثانویه نامیده می شوند با نجار  مخالف بوده آن را فعل خدا می دانست با این توضیح که اگر کسی سنگی پرتاب کرد، عمل نخستین که (پرتاب سنگ است، (کسب) یا (اکتساب) نامیده می شود، اما حرکاتِ بعدیِ سنگ در هوا که حرکات (تولیدی) خوانده می‌شود، نتیجه عمل انسان یا خود عمل انسان نیست، بلکه فعل خداوند است. زیرا خداوند طبیعت سنگ را چنان آفریده است که اگر پرتاب شود، به طور طبیعی در هوا حرکت کرده و در مکانی سقوط خواهد کرد. نتیجه عملی این بحث آن است که اگر سنگِ پرتاب شده به کسی بخورد، این حرکت و تصادم آخری سنگ از خدا است. و یا  حیوان را به گونه ای آفریده که اگر او را بزنند، درد را احساس می کند و نسبت به آن واکنش نشان می‌دهد. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 100 با ویرایش و اصلاح گسترده عبارات.</ref>

برغوث معتقد بود که خداوند عضو حیوان و انسان را چنان آفریده است که اگر ضربه‌ای بر آن وارد شود موجب درد می شود، پس (درد) فعلی تولیدی یا فعل خداست با ایجاب طبیعت. اما نجّار و [[اشاعره]] به ایجاب طبیعت معتقد نبودند و درد حاصل را نیز فعل خدا می‌دانستند.  

اگر چه برغوثیّه بیش‌ تر عقاید حسین بن محمّد نجّار را پذیرفته بودند، اما بر خلاف نجار (مکتسب) را فاعل نمی خواندند.با این حساب معلوم می شود که نجاریه جبری مذهب بودند، ولی مانند اشاعره به (کسب) اعتقاد داشتند (برای آن‌ که از لوازم و نتایج مذهب جبر فرار کنند، معتقد بودند که انسان اعمال خود را کسب می‌کند و پاداش و کیفر اعمال او به دلیل همین کسب است.