پرش به محتوا

ابن قاضی: تفاوت میان نسخه‌ها

۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۴ مارس ۲۰۲۲
جز
جایگزینی متن - ' ،' به '،'
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،')
خط ۴: خط ۴:
متولد 960هـ.ق (1553م) و متوفای 1025هـ.ق (1616م). ابوالعباس‌ ابن‌ قاضى‌ در [[فاس‌]] دیده‌ به‌ جهان‌ گشود <ref>همانجا؛ 2 EI</ref>. بعضى‌ مولد او را مکناسه‌ نوشته‌اند <ref>دارالمنصور، 5؛ ابوالنور، 1/14</ref>.
متولد 960هـ.ق (1553م) و متوفای 1025هـ.ق (1616م). ابوالعباس‌ ابن‌ قاضى‌ در [[فاس‌]] دیده‌ به‌ جهان‌ گشود <ref>همانجا؛ 2 EI</ref>. بعضى‌ مولد او را مکناسه‌ نوشته‌اند <ref>دارالمنصور، 5؛ ابوالنور، 1/14</ref>.


جد اعلای‌ وی‌ موسى‌ بن‌ ابى‌ العافیة از قبیلة زناتة مکناسه‌، بنیادگذار فرمانروایى‌ مکناسه‌ (سده 4ق‌/10م‌) است‌ که‌ رفتار خصمانه‌اش‌ با [[ادریسیان|ادریسیان‌]] مغرب‌ مشهور بود <ref>نک: ابن خلدون ، 6/134-136</ref> و از این‌رو ابن‌ قاضى‌ از کارهای‌ او تبرّی‌ جسته‌ است‌ <ref>  جذوة الاقتباس‌ ، 1/343</ref>.  
جد اعلای‌ وی‌ موسى‌ بن‌ ابى‌ العافیة از قبیلة زناتة مکناسه‌، بنیادگذار فرمانروایى‌ مکناسه‌ (سده 4ق‌/10م‌) است‌ که‌ رفتار خصمانه‌اش‌ با [[ادریسیان|ادریسیان‌]] مغرب‌ مشهور بود <ref>نک: ابن خلدون، 6/134-136</ref> و از این‌رو ابن‌ قاضى‌ از کارهای‌ او تبرّی‌ جسته‌ است‌ <ref>  جذوة الاقتباس‌، 1/343</ref>.  
شماری‌ از فرزندان‌ ابن‌ قاضى‌ بزرگ‌ (احمد بن‌ على‌) در فاس‌ مقیم‌ شده‌ بودند <ref>نک: همانجا</ref>.  
شماری‌ از فرزندان‌ ابن‌ قاضى‌ بزرگ‌ (احمد بن‌ على‌) در فاس‌ مقیم‌ شده‌ بودند <ref>نک: همانجا</ref>.  


===اشتهار===
===اشتهار===
اشتهار وی‌ به‌ ابن‌ قاضى‌ مربوط به‌ احمد بن‌ على‌ بن‌ عبدالرحمان‌ قاضى‌ مکناسه‌ (د 955ق‌/1548م‌ در فاس‌) جد دوم‌ صاحب‌ ترجمه‌ است‌ و خود وی‌ مختصری‌ از ترجمه او را آورده‌ است‌ <ref>  درّة الحجال‌ ، 1/106، جذوة الاقتباس‌، 1/158</ref>. ابن‌ قاضى‌ در آغاز درة الحجال‌، خود را «المکناسى‌ النِجار» معرفى‌ کرده‌ است‌ <ref>1/3</ref>. از این‌رو برخى‌ او را المکناسى‌ النجاری‌ نوشته‌اند <ref>کتانى‌، 77</ref>، در حالى‌ که‌ در نوشته ابن‌ قاضى‌ منظور این‌ است‌ که‌ ریشه خانوادگى‌ او از مکناسه‌ است‌ و تبدیل‌ کردن‌ کلمه النجار به‌ صورت‌ صفت‌ نسبى‌ النجاری‌ نتیجه سوءتعبیر است‌.
اشتهار وی‌ به‌ ابن‌ قاضى‌ مربوط به‌ احمد بن‌ على‌ بن‌ عبدالرحمان‌ قاضى‌ مکناسه‌ (د 955ق‌/1548م‌ در فاس‌) جد دوم‌ صاحب‌ ترجمه‌ است‌ و خود وی‌ مختصری‌ از ترجمه او را آورده‌ است‌ <ref>  درّة الحجال‌، 1/106، جذوة الاقتباس‌، 1/158</ref>. ابن‌ قاضى‌ در آغاز درة الحجال‌، خود را «المکناسى‌ النِجار» معرفى‌ کرده‌ است‌ <ref>1/3</ref>. از این‌رو برخى‌ او را المکناسى‌ النجاری‌ نوشته‌اند <ref>کتانى‌، 77</ref>، در حالى‌ که‌ در نوشته ابن‌ قاضى‌ منظور این‌ است‌ که‌ ریشه خانوادگى‌ او از مکناسه‌ است‌ و تبدیل‌ کردن‌ کلمه النجار به‌ صورت‌ صفت‌ نسبى‌ النجاری‌ نتیجه سوءتعبیر است‌.


==تحصیلات==
==تحصیلات==
خط ۹۵: خط ۹۵:
#الفتح‌ النَبیل‌ لما تَضَمنَّه‌ من‌ اسماء العدد التنزیل‌ <ref>ازهری‌، 24</ref>، که‌ ظاهراً نسخه‌ای‌ از آن‌ در دست‌ نیست‌.
#الفتح‌ النَبیل‌ لما تَضَمنَّه‌ من‌ اسماء العدد التنزیل‌ <ref>ازهری‌، 24</ref>، که‌ ظاهراً نسخه‌ای‌ از آن‌ در دست‌ نیست‌.
#فى‌ الروایة، در قرائت‌ قرآن‌. نسخه‌ای‌ از آن‌ در فاس‌ وجود دارد.<ref>GAL,S,II/679</ref>
#فى‌ الروایة، در قرائت‌ قرآن‌. نسخه‌ای‌ از آن‌ در فاس‌ وجود دارد.<ref>GAL,S,II/679</ref>
#لَقْطَة الفَرائد فى‌ تحقیق‌ الفوائد یا لقط الفرائد من‌ لُفاظة حُلْو الفوائد <ref>بغدادی‌، همانجا؛ ، GAL,S همانجا</ref>، تکمله‌ای‌ است‌ بر کتاب‌ الطبقات‌ یا شرف‌ (شرح‌) الطالب‌ فى‌ اَسْنَى‌ المَطالب‌ ابن‌ قُنْفُذ، و در آن‌ هر قرن‌ را به‌ 10 بخش‌ کرده‌ و هر بخش‌ شامل‌ 10 ترجمه کوتاه‌ است‌ <ref> [[دائرة المعارف‌ الاسلامیة]]، 1/367</ref>. نسخه‌هایى‌ از این‌ اثر در مغرب‌ <ref>فهرست‌، 2(4)/259؛ مجلة معهد، 5(1)/177</ref>و مصر <ref> فهرس‌، قاهره، 2/224</ref> وجود دارد. محمد بن‌ شنب‌ <ref> دائرةالمعارف‌ الاسلامیة، همانجا</ref> و زرکلى‌ <ref>1/236</ref> نسخه‌ای‌ خطى‌ از این‌ اثر داشته‌اند. این‌ اثر 48 صفحه‌ دارد <ref> فهرست‌، همانجا</ref>.
#لَقْطَة الفَرائد فى‌ تحقیق‌ الفوائد یا لقط الفرائد من‌ لُفاظة حُلْو الفوائد <ref>بغدادی‌، همانجا؛، GAL,S همانجا</ref>، تکمله‌ای‌ است‌ بر کتاب‌ الطبقات‌ یا شرف‌ (شرح‌) الطالب‌ فى‌ اَسْنَى‌ المَطالب‌ ابن‌ قُنْفُذ، و در آن‌ هر قرن‌ را به‌ 10 بخش‌ کرده‌ و هر بخش‌ شامل‌ 10 ترجمه کوتاه‌ است‌ <ref> [[دائرة المعارف‌ الاسلامیة]]، 1/367</ref>. نسخه‌هایى‌ از این‌ اثر در مغرب‌ <ref>فهرست‌، 2(4)/259؛ مجلة معهد، 5(1)/177</ref>و مصر <ref> فهرس‌، قاهره، 2/224</ref> وجود دارد. محمد بن‌ شنب‌ <ref> دائرةالمعارف‌ الاسلامیة، همانجا</ref> و زرکلى‌ <ref>1/236</ref> نسخه‌ای‌ خطى‌ از این‌ اثر داشته‌اند. این‌ اثر 48 صفحه‌ دارد <ref> فهرست‌، همانجا</ref>.
#المدخل‌ فى‌ الهندسة <ref>بغدادی‌، همانجا</ref>، که‌ نسخه شناخته‌ای‌ ندارد.
#المدخل‌ فى‌ الهندسة <ref>بغدادی‌، همانجا</ref>، که‌ نسخه شناخته‌ای‌ ندارد.
#المُنْتَقى‌ المَقْصور على‌ مآثر خلیفة المنصور، یا محاسن‌ الخلیفة ابى‌ العباس‌ المنصور <ref> درة الحجال‌، 1/4؛ بغدادی‌، ، GAL,S همانجاها</ref>، نوشته‌ای‌ است‌ ستایش‌آمیز برای‌ سلطان‌ و بیشتر به‌ یک‌ مجموعه ادبى‌ مى‌ماند تا به‌ یک‌ کتاب‌ تاریخى‌ <ref> 2 EI</ref>. سلاوی‌ در استقصاء <ref>5/20، 69، 118، 190</ref> و اِفرانى‌ (وَفْرانى‌) در نُزْهة الحادی‌ به‌ منتقى‌ استناد کرده‌اند <ref> 2 EI، GAL,S; همانجا</ref>. از این‌ اثر، تاکنون‌ نسخه‌ای‌ به‌ دست‌ نیامده‌ است‌.
#المُنْتَقى‌ المَقْصور على‌ مآثر خلیفة المنصور، یا محاسن‌ الخلیفة ابى‌ العباس‌ المنصور <ref> درة الحجال‌، 1/4؛ بغدادی‌،، GAL,S همانجاها</ref>، نوشته‌ای‌ است‌ ستایش‌آمیز برای‌ سلطان‌ و بیشتر به‌ یک‌ مجموعه ادبى‌ مى‌ماند تا به‌ یک‌ کتاب‌ تاریخى‌ <ref> 2 EI</ref>. سلاوی‌ در استقصاء <ref>5/20، 69، 118، 190</ref> و اِفرانى‌ (وَفْرانى‌) در نُزْهة الحادی‌ به‌ منتقى‌ استناد کرده‌اند <ref> 2 EI، GAL,S; همانجا</ref>. از این‌ اثر، تاکنون‌ نسخه‌ای‌ به‌ دست‌ نیامده‌ است‌.
#نظم‌ تلخیص‌ ابن‌ البناء <ref>بغدادی‌، همانجا</ref>.
#نظم‌ تلخیص‌ ابن‌ البناء <ref>بغدادی‌، همانجا</ref>.
#نظم‌ منطق‌ السعد <ref>ازهری‌، 24</ref>.
#نظم‌ منطق‌ السعد <ref>ازهری‌، 24</ref>.
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۸۱۰

ویرایش