confirmed، مدیران
۳۷٬۸۳۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
=فضای نزول= | =فضای نزول= | ||
نزول سوره آلعمران در سال چهارم هجری و پس از سوره انفال در هنگامی بود كه پيش از آن حكومت پيامبر(ص) به خاطر تشريع قوانين و مقررات جامعه اسلامی و پيروزی در جنگ بدر، تا حدودی استقرار يافته و مسلمانان را در موقعيت ممتازی قرار داده بود. همين امر هشداری جدی برای دشمنان اسلام به حساب ميآمد. | نزول سوره آلعمران در سال چهارم هجری و پس از سوره انفال در هنگامی بود كه پيش از آن حكومت پيامبر(ص) به خاطر تشريع قوانين و مقررات جامعه اسلامی و پيروزی در جنگ بدر، تا حدودی استقرار يافته و مسلمانان را در موقعيت ممتازی قرار داده بود. همين امر هشداری جدی برای دشمنان اسلام به حساب ميآمد<ref></ref>. | ||
از سويی شکست مسلمانان در جنگ احد، دشمنان اسلام از يهوديان، مسيحيان و مشركان را نسبت به مقابله با اسلام بيباکتر کرد و هر كدام به گونه اى در صدد خاموش كردن نور اسلام برآمدند. پس از اين شکست عبرت آموز، [[قريش]] و ديگر احزاب مشرك عرب به يك صف درآمدند تا ضربه نهايى را (در [[خندق]]) فرود آورند. اهل كتاب، از يهوديان متن جزيره گرفته تا مسيحيان حاشيه آن، هماهنگ شدند تا با احتجاجها و جدالها و تشكيكها، ضربهای فكرى و روحى به مسلمانان بزنند<ref>پرتوى از قرآن، ج 5، ص6</ref>، و از طرف ديگر دو امپراتورى بزرگِ آن زمان، يعنی [[ايران]] و [[روم]] نيز نسبت به حکومت نوپاى اسلام حساس شده بودند<ref>الميزان فی تفسير القرآن، ج 3، ص6</ref>. | از سويی شکست مسلمانان در جنگ احد، دشمنان اسلام از يهوديان، مسيحيان و مشركان را نسبت به مقابله با اسلام بيباکتر کرد و هر كدام به گونه اى در صدد خاموش كردن نور اسلام برآمدند. پس از اين شکست عبرت آموز، [[قريش]] و ديگر احزاب مشرك عرب به يك صف درآمدند تا ضربه نهايى را (در [[خندق]]) فرود آورند. اهل كتاب، از يهوديان متن جزيره گرفته تا مسيحيان حاشيه آن، هماهنگ شدند تا با احتجاجها و جدالها و تشكيكها، ضربهای فكرى و روحى به مسلمانان بزنند<ref>پرتوى از قرآن، ج 5، ص6</ref>، و از طرف ديگر دو امپراتورى بزرگِ آن زمان، يعنی [[ايران]] و [[روم]] نيز نسبت به حکومت نوپاى اسلام حساس شده بودند<ref>الميزان فی تفسير القرآن، ج 3، ص6</ref>. | ||
اين مطالب همگی بيانگر اين معناست که اين سوره در زمانی نازل شده است که مردم از يهودی و مسيحی و مشرك همه بر عليه اسلام قيام كرده بودند و مسلمانان به شدت در حال دفاع از حوزه دين بودند و لحظه اى امنيت نداشتند. از اين رو بايد همه توان خود را برای مقابله با آنان بسيج ميکردند<ref>همان</ref>. در اين هنگام سوره مبارکه آلعمران نازل شد و راه مقابله با دشمنان را به مؤمنان يادآور شد. با توجه به فضای نزول سوره آلعمران، ميتوان «بيان راهکارهای ايجاد و تقويت انسجام درونی جامعه دينی و کسب آمادگی لازم برای مقابله با دشمنان نظامی و فرهنگي» را مقصود و غرض اصلی سوره دانست. اين مقصود را بسياری از مفسران برگزيدهاند و آن را با عبارتهای مختلف بيان کردهاند<ref>الموسوعة القرآنية، خصائصالسور، ج 2، ص23؛ مواهبالرحمان فی تفسير القرآن، ج 5، ص5 ؛ تفسير أحسنالحديث، ج 2، ص3.</ref>. | اين مطالب همگی بيانگر اين معناست که اين سوره در زمانی نازل شده است که مردم از يهودی و مسيحی و مشرك همه بر عليه اسلام قيام كرده بودند و مسلمانان به شدت در حال دفاع از حوزه دين بودند و لحظه اى امنيت نداشتند. از اين رو بايد همه توان خود را برای مقابله با آنان بسيج ميکردند<ref>همان</ref>. در اين هنگام سوره مبارکه آلعمران نازل شد و راه مقابله با دشمنان را به مؤمنان يادآور شد. با توجه به فضای نزول سوره آلعمران، ميتوان «بيان راهکارهای ايجاد و تقويت انسجام درونی جامعه دينی و کسب آمادگی لازم برای مقابله با دشمنان نظامی و فرهنگي» را مقصود و غرض اصلی سوره دانست. اين مقصود را بسياری از مفسران برگزيدهاند و آن را با عبارتهای مختلف بيان کردهاند<ref>الموسوعة القرآنية، خصائصالسور، ج 2، ص23؛ مواهبالرحمان فی تفسير القرآن، ج 5، ص5 ؛ تفسير أحسنالحديث، ج 2، ص3.</ref>. | ||
=ويژگى= | |||
سوره آل عمران با حروف مقطعه شروع شده است و يکی از هفت سوره طولانی قرآن (سبع طوال) می باشد. اقوال در سبع طوال هم مختلف است به گفته بعضی سوره های بقره، آل عمران، نساء، مائدة، انعام، اعراف و أنفال به همراه توبه را سبع طوال می گويند ولی برخی ديگر هفتمی را يونس می دانند و معتقدند که انفال و توبه جزو آنها نيست (اين قول سعيد بن جبير می باشد)<ref>المحرر الوجيز فى تفسير الكتاب العزيز، ج 3، ص 373 ، مفاتيح الأسرار و مصابيح الأبرار، ج 1، ص 30، جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref> | |||
روايت از رسول خدا(ص) نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى تورات و سوره هاى مئين را به جاى انجيل و سوره هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34</ref>. | |||
اين احتمال خيلى به ذهن نزديك مى رسد كه سوره آل عمران همه اش يكباره نازل شده باشد، براى اينكه آياتش كه دويست آيه است ظهورى روشن در بهم پيوستگى و انسجام دارد، و از اول تا به آخر متناسب با هم است، و پيداست كه همه اغراض آنها بهم مربوط است<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج 3، ص: 4</ref>. | |||
=پانویس= | =پانویس= |