سوره اسراء: تفاوت میان نسخه‌ها

|ترتیب نزول

#  

# توحید گرایى و معاد باورى ؛

# [[اعجاز قرآن]] و معارج پیامبر(ص)؛

# حكمت هاى وحیانى<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 12، ص 21</ref>.

# «سوره إسراء»؛ نام‌گذارى آن به إسراء به سبب اولین آیۀ آن است كه به رخداد إسراء و [[معراج]] پیامبر(ص) اشاره دارد<ref>المنیر، ج 15، ص 5.</ref>.

# «سوره بنی اسرائیل»؛ چون بخش قابل توجهى از این سوره در آغاز و پایان به داستان بنى اسرائیل پرداخته است به سوره بنی إسرائیل شهرت یافته<ref>بصائر ذوى التمییز، ج 1، ص 288؛ المنیر، ج 15، ص 5.</ref> و در روایات به این نام خوانده شده است<ref>ثواب الاعمال، ص 107؛ الدرالمنثور، ج 5، ص 181.</ref>.

# «سوره سبحان»؛ اطلاق نام سبحان بر سوره إسراء به سبب كلمه آغازین آن است. در روایتى از امیرمؤمنان، [[امام على(ع)]] نیز از این سوره به سوره «سبحان » یاد شده است<ref>بصائر ذوى‌التمییز، ج 1، ص 288، 296</ref>.

#  

هدف هاى اساسى سوره إسراء عبارت اند از:

# توجه به وحدانیت خدا؛

# طرح مسائلى از معاد و یادآورى آن؛

# اثبات [[نبوت]] و دفاع از آن به وسیله ى ذكر معجزات؛

# توجه به اعجاز قرآن و [[معراج]] پیامبر اسلام(ص)؛

# بیان برخى احكام و دستورات اخلاقى<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 12، ص 24.</ref>.

# بطور كلى مى توان گفت آیات سوره إسراء بر محور امور زیر دور مى زند.

# دلائل نبوت مخصوصا قرآن و نیز معراج؛

# بحثهایى مربوط به معاد، مساله كیفر و پاداش و نامه اعمال و نتائج آن؛

# بخشى از تاریخ پر ماجراى بنى اسرائیل كه در آغاز سوره و پایان آن آمده است؛

# مساله آزادى اراده و اختیار و اینكه هر گونه عمل نیك و بد، نتیجه اش به خود انسان بازگشت مى كند؛

# مساله حساب و كتاب در زندگى این جهان كه نمونه اى است براى جهان دیگر؛

# حق شناسى در همه سطوح، مخصوصا درباره خویشاوندان، و بخصوص پدر و مادر؛

# تحریم اسراف و تبذیر، بخل، فرزندكشى، [[زنا]]، خوردن مال یتیمان، كم فروشى، تكبر و خونریزى؛

# بحثهایى در زمینه [[توحید]] و خداشناسى؛

# مبارزه با هر گونه لجاجت در برابر حق و اینكه گناهان میان انسان و مشاهده چهره حق پرده مى افكند؛

# شخصیت انسان و فضیلت و برترى او بر مخلوقات دیگر؛

# تاثیر [[قرآن]] براى درمان هر گونه بیمارى اخلاقى و اجتماعى؛

# اعجاز قرآن و عدم توانایى مقابله با آن؛

# وسوسه هاى [[شیطان]] و هشدار به همه مؤمنان به راههاى نفوذ شیطان در انسان؛

# بخشى از تعلیمات مختلف اخلاقى؛

# و سرانجام فرازهایى از تاریخ پیامبران به عنوان درس عبرت براى همه انسانها و شاهدى براى مسائل بالا<ref>تفسیر نمونه، ج 12، ص 6-5</ref>.

[[ابى‌بن‌كعب]]، از پیامبر گرامى نقل كرده است كه: «هر كس سوره بنى‌اسرائیل را قرائت كند و هنگام خواندن آیه اى كه درباره پدر و مادر است، دچار رقت قلب شود، در [[بهشت]] اجرى به او داده مى شود كه برابر دو هزاروچهارصد پیمانه و هر پیمانه اى از تمام نعمتهاى دنیا بهتر است».

حسن‌بن‌ابى العلا از [[امام صادق(ع)]] روایت كرده است كه: «هر كس سوره بنى‌اسرائیل را در هر شب جمعه بخواند، نمى میرد تا [[قائم(ع)]] را درك كند و از اصحاب و یارانش باشد<ref>ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج 14، ص 75.</ref>».

تمام سوره إسراء [[مكى]] است، بجز، پنج آیه آن: «لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ ...»، «لا تَقْرَبُوا الزِّنى ....»، «أُولئِكَ الَّذِینَ یَدْعُونَ ....»، «أَقِمِ الصَّلاةَ ...»، «وَ آتِ ذَا الْقُرْبى ...»این قول از حسن است.

قتاده و معدل- بنقل از ابن عباس- گویند: [[آیات مدنى]] سوره از وَ إِنْ كادُوا لَیَفْتِنُونَكَ ... تا وَ قُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ ... (73 تا 80) یعنى هشت آیه است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 12، ص 23</ref>.

سوره اسراء در سال یازدهم [[بعثت]]، یك سال و دو ماه قبل از هجرت در [[مكه]] بر پیامبر اسلام(ص) فرود آمد<ref>همان</ref>.

با توجه به اینکه سوره إسراء یک سال پیش از هجرت پیامبر اسلام(ص)  نازل شده است، فضای نزولی که برای سوره اسراء می‌توان تصور نمود ادامه عناد [[مشرکان]] با پیامبر علی رغم آشکار شدن معجزۀ سیر شبانگاهی و معراج آن حضرت و داستان هایی که از شکل [[مسجدالاقصی]] و کاروان‌های بین راه تعریف نمودند می باشد. زیرا که معراج پیامبر نیز در همین ایام بوده است .خداوند متعال بعد از اشاره به مسئلۀ معراج به قصۀ بنی‌اسرائیل و [[حضرت موسی]] و دیگر پیامبران و اقوام گذشته می پردازد که هر کدام از آنها با بهانه گیری و نافرمانی خودشان به چه عاقبتی گرفتار شدند و در واقع هر یک از این قصه ها هشداری است برای مشرکان مکه که در مقابل پیامبر اسلام جبهه گیری کرده بودند.

سوره إسراء جزو سور مئین (صد آیه ای ها) است [[ابن قتیبه]] می گوید سور مئین سوره هایی هستند که بعد از سور طوال آمده اند علت نامگذاری این سوره ها به مئین نزدیک بودن تعداد آیه های این سوره ها به عدد صد می باشد<ref>زاد المسیر فى علم التفسیر، ج 4، ص 141</ref>. گفته شده این سوره ها عبارتند از «بنی إسرائیل، كهف، مریم، طه، أنبیاء ، حج و مؤمنون»<ref>دراسة حول القرآن الکریم، ص ۳۷</ref>. برخی دیگر نیز سور مئین را سوره های «توبه، نحل، هود، یوسف، کهف، بنی اسرائیل، انبیاء، طه، مؤمنون، شعراء و صافات» ذکر کرده اند<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313</ref>.

روایتى است كه از رسول خدا(ص) نقل شده كه فرمود: [[خداوند]] هفت سوره طوال را به جاى [[تورات]] و سوره هاى مئین را به جاى [[انجیل]] و سوره هاى مثانى را به جاى [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشید<ref>جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34</ref>.

[[بخارى]] از [[ابن مسعود]] روایت كرده كه دربارۀ سوره‌هاى: بنى اسرائیل، كهف، مریم، طه، و الانبیاء گفت: «این سوره‌ها از سوره‌هاى كهن اول است، و از دیرینه‌ها هستند» سپس به همین ترتیب آنها را ذكر كرد<ref>ترجمه الإتقان فى علوم القرآن، ج 1، ص 215.</ref>.

سوره اسراء با آن كه مكى است، برخى مشخصات سوره هاى مدنى را دارد؛ آیات آن نسبتاً طولانى است، چرا كه در اواخر اقامت پیامبر(ص) در مكه [[نازل]] شده و نوعى زمینه براى سوره هاى مدنى به شمار مى آید. این سوره با تسبیح خدا آغاز و با حمد و تكبیر او پایان مى پذیرد<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 12، ص 24</ref>.