توحید: تفاوت میان نسخه‌ها

توحید (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۴ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۹:۴۷

۱۶ بایت اضافه‌شده ، ‏۴ مهٔ ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

Hadifazl

Writers، confirmed، مدیران

۸۵٬۸۱۰

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-'''توحید''' از بنیادی ترین ارکان [[اصول دین]] و به معنای  یگانگی [[خدا]] است. اعتقاد به توحید نگاه عبد را نسبت به معبود تغییر می‌دهد و او را تسلیم موجودی می‌کند که هستی در سیطره فرمان اوست.  توحید از هر منظری قله [[عرفان]] است. این مسئله حتی در دیگر ادیان خصوصا ادیان ابراهیمی نیز به عنوان اصلی بنیادی شناخته شده است. به طوری که به انسان های [[توحید گرا]]، [[موحد]] می‌گویند. توحید از منظر [[فلسفه]] و [[کلام]] به توحید ذاتی، صفاتی، افعالی و توحید در عبادت  تقسیم می‌شود.
+'''توحید''' از بنیادی ترین ارکان [[اصول دین]] و به معنای  یگانگی [[خدا]] است. اعتقاد به توحید نگاه عبد را نسبت به معبود تغییر می‌دهد و او را تسلیم موجودی می‌کند که هستی در سیطره فرمان اوست.  توحید از هر منظری قله [[عرفان]] است. این مسئله حتی در دیگر ادیان خصوصا ادیان ابراهیمی نیز به عنوان اصلی بنیادی شناخته شده است. به طوری که به انسان‌های [[توحید گرا]]، [[موحد]] می‌گویند. توحید از منظر [[فلسفه]] و [[کلام]] به توحید ذاتی، صفاتی، افعالی و توحید در عبادت  تقسیم می‌شود.
 ==بحثی در معنا شناسی توحید==
@@ خط ۲۹: / خط ۲۹: @@
 '''توحید افعالی'''
-[[توحید افعالی]] یعنی این که خدای متعال خالق همه  فعل و انفعالات [[نظام هستی]] از جمله [[افعال انسان]] است و همان طور که همه موجودات مخلوق خدا هستند افعال شان نیز مخلوق خدای متعال است. و اصولا هیچ فاعل و موثری غیر از خدا شناخته نمی‌شود.[[ملاصدرا]] در این باره می گوید:  لا مؤثر فی الوجود إلا الله یعنی در هستی هیچ موثری( خالقی) جز خدا شناخته نمی‌شود.<ref> صدرالمتالهین ،  الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه ، ج‏6، ص387</ref>
+[[توحید افعالی]] یعنی این که خدای متعال خالق همه  فعل و انفعالات [[نظام هستی]] از جمله [[افعال انسان]] است و همان طور که همه موجودات مخلوق خدا هستند افعال شان نیز مخلوق خدای متعال است. و اصولا هیچ فاعل و موثری غیر از خدا شناخته نمی‌شود.[[ملاصدرا]] در این باره می‌گوید:  لا مؤثر فی الوجود إلا الله یعنی در هستی هیچ موثری( خالقی) جز خدا شناخته نمی‌شود.<ref> صدرالمتالهین ،  الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه ، ج‏6، ص387</ref>
 البته این قسم از  توحید معرکه آرای [[مذاهب اسلامی]] است و مباحث بسیاری در باره آن شده است و علاوه نظریات معروف [[امر بین الامرین]]، [[کسب]] و [[خلق افعال عباد]] که اولی مربوط به [[امامیه]] و دومی مربوط به [[اشاعره]] و [[ماتریدیه]] و سومی مربوط به اهل [[حدیث است]]، با این نوع توحید ارتباط دارد.
 '''توحید در عبادت'''
-توحید در عبادت به این معنا است که جز خدا هیچ موجود دیگری را نمی‌توان یافت که شایسته پرستش باشد.از [[مولای متقیان]] امام علی علیه السلام در تفسیر بخش‌هایی از  [[اذان]] نقل شده است که فرمود: «اما قوله «اشهد ان لا اله الاالله » کانه یقول: اعلم انه لامعبود الا الله (عزوجل) و ان کل [[معبود]] باطل سوى الله» یعنی قول کسی که می گوید من شهادت می دهم که خدایی جز او را نمی شناسم به این معنا است  که معبودی جز خدا وجود ندارد و هر معبودی به جز او باطل( غیر قابل پرستش) است.<ref> شیخ صدوق ، معانى الاخبار ، ص 39.</ref>
+توحید در عبادت به این معنا است که جز خدا هیچ موجود دیگری را نمی‌توان یافت که شایسته پرستش باشد.از [[مولای متقیان]] امام علی علیه السلام در تفسیر بخش‌هایی از  [[اذان]] نقل شده است که فرمود: «اما قوله «اشهد ان لا اله الاالله » کانه یقول: اعلم انه لامعبود الا الله (عزوجل) و ان کل [[معبود]] باطل سوى الله» یعنی قول کسی که می‌گوید من شهادت می‌دهم که خدایی جز او را نمی‌شناسم به این معنا است  که معبودی جز خدا وجود ندارد و هر معبودی به جز او باطل( غیر قابل پرستش) است.<ref> شیخ صدوق ، معانى الاخبار ، ص 39.</ref>
 ==جایگاه توحید در اسلام==
@@ خط ۴۰: / خط ۴۰: @@
 هر چند واژه توحید در [[قرآن]]  نیامده است، اما آیات فراوانی از آن درباره اثبات توحید و نفی [[شرک]] است.<ref> با استفاده از رمضانی، حسن، «مبحث توحید»، سایت دانشنامه موضوعی قرآن</ref>و به تصریح قرآن، پیام تمامی [[پیامبران]]، اعتقاد به توحید بوده است.<ref>همان</ref>
 این واژه  با تعابیر و عبارات مختلف، بارها در قرآن کریم مورد تأکید قرار گرفته است؛ از جمله در سوره توحید که خداوند «احد» یعنی یگانه خوانده شده است. <ref>« شریعتمداری، توحید از دیدگاه قرآن و  نهج البلاغه ، ص۴۸.</ref> نفی خدایان دیگر، یکی بودن خدا، یک خدا برای همگان، خدای همه عالم، نکوهش معتقدان به وجود خدایان، تأکید بر نفی اعتقاد به چند خدا، رد ادعای قائلان به [[تثلیث]] و سه‌گانه‌باوری، و همچنین نفی هر گونه مثل و مانند برای خدا، از جمله مفاهیم مرتبط با توحید است که در قرآن کریم آمده است.<ref>طارمی‌راد، «توحید»، ص۴۰۶و۴۰۷.</ref>شهادت بر یکتایی خدا و پرهیز از شرک، اولین اقدامی است که پیامبر اسلام ص در ابتدای دعوت آشکار خود، خطاب به مردم [[مکه]] بیان کرده است. <ref>یعقوبی،  تاریخ الیعقوبی ،‌ دار صادر ، ج۲، ص۲۴.</ref>نمایندگان پیامبر ص از جمله [[معاذ بن جبل]] که برای تبلیغ اسلام به سرزمین‌های مختلف می‌رفتند، همواره مردم را به پذیرش یکتایی خداوند دعوت می‌کردند. <ref>همان، ج۲، ص۷۶ و ۸۱.</ref>
-برخی از عالمان مسلمان با تکیه بر جایگاه ویژه و مهم آموزه توحید در اسلام، مسلمانان را «[[اهل التوحید]]» خوانده‌اند.<ref>طارمی‌راد، «توحید»، ص۴۰۶.</ref>و آن را نشانه مسلمانی قلمداد کرده‌اند.<ref> مصباح یزدی ، خداشناسی (مجموعه کتب آموزشی معارف قرآن ۱)، ۱۳۹۴ش، ص۱۸۰</ref>امام علی(ع)، اعتقاد به توحید و یگانگی خداوند را پایه معرفت خدا دانسته است. <ref>نهج البلاغه، تحقیق  صبحی صالح ، خطبه اول، ص۳۹.</ref> ملاصدرا هدف اصلی قرآن کریم را اثبات توحید خدا می داند. <ref>ملاصدرا،  تفسیر القرآن الکریم ، ۱۳۶۶ش، ج۴، ص۵۴.</ref>
+برخی از عالمان مسلمان با تکیه بر جایگاه ویژه و مهم آموزه توحید در اسلام، مسلمانان را «[[اهل التوحید]]» خوانده‌اند.<ref>طارمی‌راد، «توحید»، ص۴۰۶.</ref>و آن را نشانه مسلمانی قلمداد کرده‌اند.<ref> مصباح یزدی ، خداشناسی (مجموعه کتب آموزشی معارف قرآن ۱)، ۱۳۹۴ش، ص۱۸۰</ref>امام علی(ع)، اعتقاد به توحید و یگانگی خداوند را پایه معرفت خدا دانسته است. <ref>نهج البلاغه، تحقیق  صبحی صالح ، خطبه اول، ص۳۹.</ref> ملاصدرا هدف اصلی قرآن کریم را اثبات توحید خدا می‌داند. <ref>ملاصدرا،  تفسیر القرآن الکریم ، ۱۳۶۶ش، ج۴، ص۵۴.</ref>
 ==جایگاه توحید در تعالیم اسلام==
@@ خط ۴۸: / خط ۴۸: @@
 ==توحید در نگاه مذاهب اسلامی==
-مسئله توحید و مباحث مربوط به آن، معرکه آرای مذاهب اسلامی (ا[[مامیه]]، [[معتزله]]، [[اشاعره]] و [[اهل حدیث]]) است. با این حال تمامی مذاهب  یاد شده در باره [[توحید ذاتی]] و [[توحید در عبادت]] مناقشه ای ندارند. علاوه در میان مکاتب اسلامی، توحید ذاتی و توحید در عبادت مورد قبول قطعی همه گرایش های فکری بوده است، ولی در مورد [[توحید صفاتی]] و [[توحید افعالی]] اختلافاتی وجود دارد. اشاعره، منکر توحید صفاتى‌ و معتزله منکر توحید افعالی اند. شهید [[مرتضی مطهری]] در این زمینه می گوید: «توحید جزء [[اصول پنجگانه معتزله]] نیز بود، همچنانکه جزء اصول‌ اشاعره نیز هست، با این تفاوت که توحید مورد نظر معتزله که مشخصه مکتب آنها به شمار می‌رود، توحید صفاتی است که مورد انکار اشاعره است و توحید مورد نظر اشاعره که مشخصه مکتب آنها به شمار می‌رود توحید افعالی‌ است که مورد انکار معتزله است.مرتضی مطهری، <ref> آشنایی با علوم اسلامی  ص 35</ref>
+مسئله توحید و مباحث مربوط به آن، معرکه آرای مذاهب اسلامی (ا[[مامیه]]، [[معتزله]]، [[اشاعره]] و [[اهل حدیث]]) است. با این حال تمامی مذاهب  یاد شده در باره [[توحید ذاتی]] و [[توحید در عبادت]] مناقشه ای ندارند. علاوه در میان مکاتب اسلامی، توحید ذاتی و توحید در عبادت مورد قبول قطعی همه گرایش‌های فکری بوده است، ولی در مورد [[توحید صفاتی]] و [[توحید افعالی]] اختلافاتی وجود دارد. اشاعره، منکر توحید صفاتى‌ و معتزله منکر توحید افعالی اند. شهید [[مرتضی مطهری]] در این زمینه می‌گوید: «توحید جزء [[اصول پنجگانه معتزله]] نیز بود، همچنانکه جزء اصول‌ اشاعره نیز هست، با این تفاوت که توحید مورد نظر معتزله که مشخصه مکتب آنها به شمار می‌رود، توحید صفاتی است که مورد انکار اشاعره است و توحید مورد نظر اشاعره که مشخصه مکتب آنها به شمار می‌رود توحید افعالی‌ است که مورد انکار معتزله است.مرتضی مطهری، <ref> آشنایی با علوم اسلامی  ص 35</ref>
 ==توحید در نگاه امامیه==