پرش به محتوا

راهنما:پانویس: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۲۵۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۷ مهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۹: خط ۴۹:
این‌گونه پانویس‌ها ممكن است صرفآ معادل واژه‌های زبان‌های دیگر، شرح اصطلاحات دشوار، توضیح نسبتآ مفصلی درباره یك شخص یا پدیده، و یا نقد و نظر درباره مطلبی باشد كه نویسنده حضور آن را ضروری می‌شمارد ولی وارد كردن آن در پیكره اصلی دستنوشته را مناسب نمی‌داند (98:3؛ 68:4). پانویس توضیحی می‌تواند از آن مؤلف باشد یا به‌وسیله مترجم یا ویراستار به متن اضافه شود. در هر صورت، در پانویس‌ها اصل بر فشرده‌نویسی است (68:1). در معادل‌گذاری‌ها نباید افراط شود، آوردن شرح و توصیف پدیده‌هایی كه برای خواننده معمولی بدیهی است در پانویس ضرورتی ندارد، و از افراط در نقد فرد یا اندیشه‌ای خاص نیز پرهیز می‌شود (99:3؛ 68:4). در واقع، هدف پانویس توضیحی روشن ساختن بیشتر ذهن خوانندگان است و دشواری و پیچیدگی پانویس‌ها نقض غرض خواهد بود (1: 527).
این‌گونه پانویس‌ها ممكن است صرفآ معادل واژه‌های زبان‌های دیگر، شرح اصطلاحات دشوار، توضیح نسبتآ مفصلی درباره یك شخص یا پدیده، و یا نقد و نظر درباره مطلبی باشد كه نویسنده حضور آن را ضروری می‌شمارد ولی وارد كردن آن در پیكره اصلی دستنوشته را مناسب نمی‌داند (98:3؛ 68:4). پانویس توضیحی می‌تواند از آن مؤلف باشد یا به‌وسیله مترجم یا ویراستار به متن اضافه شود. در هر صورت، در پانویس‌ها اصل بر فشرده‌نویسی است (68:1). در معادل‌گذاری‌ها نباید افراط شود، آوردن شرح و توصیف پدیده‌هایی كه برای خواننده معمولی بدیهی است در پانویس ضرورتی ندارد، و از افراط در نقد فرد یا اندیشه‌ای خاص نیز پرهیز می‌شود (99:3؛ 68:4). در واقع، هدف پانویس توضیحی روشن ساختن بیشتر ذهن خوانندگان است و دشواری و پیچیدگی پانویس‌ها نقض غرض خواهد بود (1: 527).


=پانويس ارجاعي=
=پانویس ارجاعی=


در اين‌گونه پانويس، نويسنده مشخصات كامل اثري را كه در بيان مطالب به‌طور مستقيم يا غير مستقيم مورد استناد يا استفاده قرار داده به خواننده مي‌شناساند (528:1). اين نوع پانويس عنصر ضروري هر نوشته تحقيقي است و به‌منظور اعتبار بخشيدن به‌كار تحقيقي به‌كار مي‌رود و جلوه‌اي از امانت‌داري پژوهشگر نيز تلقي مي‌شود. گاه متون درسي، راهنماها، برخي دايره‌المعارف‌ها، و نيز بعضي از مجلات غير تخصصي از اين نوع پانويس استفاده نمي‌كنند (99:3؛ 69:4).
در این‌گونه پانویس، نویسنده مشخصات كامل اثری را كه در بیان مطالب به‌طور مستقیم یا غیر مستقیم مورد استناد یا استفاده قرار داده به خواننده می‌شناساند (528:1). این نوع پانویس عنصر ضروری هر نوشته تحقیقی است و به‌منظور اعتبار بخشیدن به‌كار تحقیقی به‌كار می‌رود و جلوه‌ای از امانت‌داری پژوهشگر نیز تلقی می‌شود. گاه متون درسی، راهنماها، برخی دایره‌المعارف‌ها، و نیز بعضی از مجلات غیر تخصصی از این نوع پانویس استفاده نمی‌كنند (99:3؛ 69:4).


پانويس ارجاعي را از لحاظ محل قرار گرفتن آن به دو گروه عمده ارجاع برون‌متني و ارجاع درون‌متني تقسيم مي‌كنند.
پانویس ارجاعی را از لحاظ محل قرار گرفتن آن به دو گروه عمده ارجاع برون‌متنی و ارجاع درون‌متنی تقسیم می‌كنند.


=ارجاع برون‌متني==
==ارجاع برون‌متنی==


در اين نوع ارجاع، منابع مورد استفاده در پايين هر صفحه، پايان هر فصل، يا انتهاي متن درج مي‌شود. در اين شيوه، هرگاه متني براي نخستين بار مورد اشاره قرار گيرد اطلاعات كامل كتابشناختي آن منعكس مي‌شود (69:4). در ارجاعات بعدي از يك منبع، ذكر تمام اطلاعات كتابشناختي ضروري نيست و به‌صورت كوتاه‌شده درج مي‌شود؛ اما كوتاه كردن اطلاعات كتابشناختي خود تابع قواعد خاصي است (78:4) كه عمده‌ترين آنها به قرار زير است:
در این نوع ارجاع، منابع مورد استفاده در پایین هر صفحه، پایان هر فصل، یا انتهای متن درج می‌شود. در این شیوه، هرگاه متنی برای نخستین بار مورد اشاره قرار گیرد اطلاعات كامل كتابشناختی آن منعكس می‌شود (69:4). در ارجاعات بعدی از یك منبع، ذكر تمام اطلاعات كتابشناختی ضروری نیست و به‌صورت كوتاه‌شده درج می‌شود؛ اما كوتاه كردن اطلاعات كتابشناختی خود تابع قواعد خاصی است (78:4) كه عمده‌ترین آنها به قرار زیر است:


# هرگاه از منبعي براي بار دوم يا بارهاي بعد استفاده شود و هيچ ارجاع ديگري ميان آنها قرار نگيرد از اصطلاح «همان» و سپس ذكر شماره صفحه استفاده مي‌شود و اگر مجددآ از همان متن و همان صفحه استفاده شود ذكر كلمه «همانجا» كفايت مي‌كند. در اين حالت به ذكر شماره صفحه نيازي نيست.
# هرگاه از منبعی برای بار دوم یا بارهای بعد استفاده شود و هیچ ارجاع دیگری میان آنها قرار نگیرد از اصطلاح «همان» و سپس ذكر شماره صفحه استفاده می‌شود و اگر مجددآ از همان متن و همان صفحه استفاده شود ذكر كلمه «همانجا» كفایت می‌كند. در این حالت به ذكر شماره صفحه نیازی نیست.
#  
#  
# هرگاه ميان دو يا چند ارجاع به منبعي واحد ارجاع به منبع يا منابع ديگري قرار گيرد ذكر نام پديدآورنده و شماره صفحه كفايت مي‌كند و اگر از چند اثر متعلق به نويسنده‌اي واحد يا آثار چند نويسنده همنام استفاده شده باشد، براي پرهيز از ايجاد ابهام، يكي دو كلمه از آغاز عنوان اثر نيز به‌دنبال نام پديدآورنده ذكر مي‌گردد.
# هرگاه میان دو یا چند ارجاع به منبعی واحد ارجاع به منبع یا منابع دیگری قرار گیرد ذكر نام پدیدآورنده و شماره صفحه كفایت می‌كند و اگر از چند اثر متعلق به نویسنده‌ای واحد یا آثار چند نویسنده همنام استفاده شده باشد، برای پرهیز از ایجاد ابهام، یكی دو كلمه از آغاز عنوان اثر نیز به‌دنبال نام پدیدآورنده ذكر می‌گردد.
 
==ارجاع درون‌متنی==
 
یكی از شیوه‌های ارجاع، به‌ویژه در نوشته‌های علمی، شیوه ارجاع درون‌متنی است. در این شیوه، پس از نقل مطلب در متن نوشته، مشخصات كوتاهی از مأخذ شامل نام پدیدآورنده، تاریخ نشر، و شماره صفحه به ترتیب در داخل كمانك می‌آید؛ مانند: (پالمر، 1366، ص 42).
 
نوع دیگر ارجاع درون‌متنی، استفاده از شماره ترتیب مآخذ است؛ مانند (1: 42). این ارجاع به‌معنای منبع شماره 1 در فهرست مآخذ است كه از صفحه 42 آن استفاده شده است. در این شیوه، طبعآ باید مآخذ پایانی كه قطعآ مورد استفاده قرار گرفته است نخست بر حسب الفبایی تنظیم شود و سپس شماره ترتیب به آنها تعلق یابد.
 
مزیت این‌گونه ارجاع آن است كه خواننده در حین مطالعه نوشته می‌تواند سند مورد استفاده نویسنده را بشناسد و احتمالا آن را ارزیابی كند (4: 80-81).


=پانویس=
=پانویس=
confirmed، مدیران
۳۵٬۱۴۹

ویرایش