پرش به محتوا

سوره دخان: تفاوت میان نسخه‌ها

۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۴ مهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
</div>
 
<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره دخان.jpg |جایگزین=سوره دخان]]
<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره دخان.jpg |جایگزین=سوره دخان]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
خط ۳۸: خط ۳۸:
=مفهوم کلی سوره=
=مفهوم کلی سوره=


* یادآورى توحید و نشانه هاى [[خدا]] در جان ؛  
*یادآورى توحید و نشانه‌هاى [[خدا]] در جان ؛
* یادآورى [[رستاخیز]] و نشانه هاى آن، از جمله دخان؛  
*یادآورى [[رستاخیز]] و نشانه‌هاى آن، از جمله دخان؛
* بیان عظمت [[قرآن]] در شب پر بركت<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 19، ص 23.</ref>.
*بیان عظمت [[قرآن]] در شب پر بركت<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 19، ص 23.</ref>.


=اسامی سوره=
=اسامی سوره=


# دخان،  
#دخان،
# حم دخان<ref>التحریر و التنویر، ج 25، ص 306.</ref>.
#حم دخان<ref>التحریر و التنویر، ج 25، ص 306.</ref>.
#  
#
 
=علت نام‌گذاری=
=علت نام‌گذاری=


# «سوره دخان»؛ سبب این نام‌گذارى آیۀ دهم آن است كه واژۀ «دخان» در آن به عنوان یكى از نشانه هاى قیامت آمده است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 19، ص 25.</ref>.
#«سوره دخان»؛ سبب این نام‌گذارى آیۀ دهم آن است كه واژۀ «دخان» در آن به عنوان یكى از نشانه‌هاى قیامت آمده است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 19، ص 25.</ref>.
#  
#
# «سوره حم دخان»؛ این اسم در ضمن روایتی از [[پیامبر(ص)]] آمده است البته اضافه شدن حم به اول سور حوامیم در همه سوره‌های حم دار مرسوم است و مختص این سوره نیست<ref>التحریر و التنویر، ج 25، ص 306.</ref>.
#«سوره حم دخان»؛ این اسم در ضمن روایتی از [[پیامبر(ص)]] آمده است البته اضافه شدن حم به اول سور حوامیم در همه سوره‌های حم دار مرسوم است و مختص این سوره نیست<ref>التحریر و التنویر، ج 25، ص 306.</ref>.
#  
#
 
=تعداد آیات و کلمات و حروف=
=تعداد آیات و کلمات و حروف=


سوره دخان پنجاه‌و‌نه آیه دارد<ref>الکشف و البیان، ج8، ص348.</ref>
سوره دخان پنجاه‌و‌نه آیه دارد<ref>الکشف و البیان، ج8، ص348.</ref>


سوره دخان سیصد‌وچهل‌وشش كلمه دارد<ref>همان.</ref>(لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است).
سوره دخان سیصد‌وچهل‌وشش كلمه دارد<ref>همان.</ref>(لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌های قرآن مختلف است).


سوره دخان هزاروچهارصدوهشتاد‌ویك حرف دارده<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است).
سوره دخان هزاروچهارصدوهشتاد‌ویك حرف دارده<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است).


=اهداف و آموزه‌ها=
=اهداف و آموزه‌ها=


هدف هاى اساسى سوره دخان عبارت اند از:
هدف‌هاى اساسى سوره دخان عبارت اند از:


# یادآورى [[توحید]] و یگانگى خدا؛  
#یادآورى [[توحید]] و یگانگى خدا؛
# یادآورى قیامت؛  
#یادآورى قیامت؛
# بیان عظمت قرآن<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 19، ص 26.</ref>.
#بیان عظمت قرآن<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 19، ص 26.</ref>.


=محتوا و موضوعات=
=محتوا و موضوعات=
خط ۷۳: خط ۷۵:
محتوای سوره دخان را مى توان در هفت بخش خلاصه كرد:
محتوای سوره دخان را مى توان در هفت بخش خلاصه كرد:


# آغاز سوره از حروف مقطعه و سپس بیان عظمت قرآن است، با این اضافه كه [[نزول]] آن را در شب قدر براى اولین بار بیان مى كند؛  
#آغاز سوره از حروف مقطعه و سپس بیان عظمت قرآن است، با این اضافه كه [[نزول]] آن را در شب قدر براى اولین بار بیان مى كند؛
# در بخش دیگرى از توحید و یگانگى خدا و بیان بعضى از نشانه هاى عظمت او در جهان هستى است؛  
#در بخش دیگرى از توحید و یگانگى خدا و بیان بعضى از نشانه‌هاى عظمت او در جهان هستى است؛
# بخش مهمى از آن از سرنوشت [[كفار]]، و انواع كیفرهاى دردناك آنها سخن مى گوید؛  
#بخش مهمى از آن از سرنوشت [[كفار]]، و انواع كیفرهاى دردناك آنها سخن مى گوید؛
# در بخش دیگرى براى بیدار ساختن این غافلان قسمتى از سرگذشت [[موسی(ع)]]  و [[بنى‌اسرائیل]] در مقابل فرعونیان و شكست سخت آنها، و نابودى و هلاكشان، گفتگو مى كند؛  
#در بخش دیگرى براى بیدار ساختن این غافلان قسمتى از سرگذشت [[موسی(ع)]]  و [[بنى‌اسرائیل]] در مقابل فرعونیان و شكست سخت آنها، و نابودى و هلاكشان، گفتگو مى كند؛
# مساله قیامت و عذابهاى دردناك دوزخیان و پاداشهاى جالب و روح پرور پرهیزكاران قسمت دیگرى از آیات این سوره را تشكیل مى دهد؛  
#مساله قیامت و عذابهاى دردناك دوزخیان و پاداشهاى جالب و روح پرور پرهیزكاران قسمت دیگرى از آیات این سوره را تشكیل مى دهد؛
# موضوع هدف آفرینش، و بیهوده نبودن خلقت آسمان و زمین از موضوعات دیگرى است كه در آیات این سوره مطرح شده است؛  
#موضوع هدف آفرینش، و بیهوده نبودن خلقت آسمان و زمین از موضوعات دیگرى است كه در آیات این سوره مطرح شده است؛
# سرانجام، سوره را با بیان عظمت قرآن همانگونه كه آغاز شده بود پایان مى دهد<ref>تفسیر نمونه، ج 21، ص 144.</ref>.
#سرانجام، سوره را با بیان عظمت قرآن همانگونه كه آغاز شده بود پایان مى دهد<ref>تفسیر نمونه، ج 21، ص 144.</ref>.


=فضائل، خواص و ثواب قرائت=
=فضائل، خواص و ثواب قرائت=
خط ۱۰۷: خط ۱۰۹:
=فضای نزول=
=فضای نزول=


سوره دخان در فضا و غرض نزول با دیگر سور حم دار یکی است به نظر می‌رسد آنچه در این سوره متمایز است فضای انذار و تهدید [[مشرکان]] با انواع عذاب‌های دنیوی و اخروی می باشد البته این هشدارها در جواب عناد و لجاجت‌های مشرکان بوده است همچنین [[خداوند]] برای ثابت شدن این عذاب ها شاهد مثال هم از امت های گذشته مانند غرق شدن فرعونیان می آورد شاید که مشرکان پند گیرند<ref>همان، ص61.</ref>.
سوره دخان در فضا و غرض نزول با دیگر سور حم دار یکی است به نظر می‌رسد آنچه در این سوره متمایز است فضای انذار و تهدید [[مشرکان]] با انواع عذاب‌های دنیوی و اخروی می باشد البته این هشدارها در جواب عناد و لجاجت‌های مشرکان بوده است همچنین [[خداوند]] برای ثابت شدن این عذاب‌ها شاهد مثال هم از امت‌های گذشته مانند غرق شدن فرعونیان می آورد شاید که مشرکان پند گیرند<ref>همان، ص61.</ref>.


=ویژگی=
=ویژگی=


سوره دخان از سور " حوامیم" است (حوامیم هفت سوره از قرآن است كه با" حم" شروع مى شود و پشت سر هم قرار گرفته و همه از سوره هاى مكى است)<ref>تفسیر نمونه، ج 20، ص 3.</ref>. سور حوامیم عبارتند از: [[سوره مؤمن]]، [[سوره فصلت]]، [[سوره شوری]]، [[سوره زخرف]]، [[سوره دخان]]، [[سوره جاثیه]] و سوره احقاف<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص 313.</ref>.
سوره دخان از سور " حوامیم" است (حوامیم هفت سوره از قرآن است كه با" حم" شروع مى شود و پشت سر هم قرار گرفته و همه از سوره‌هاى مكى است)<ref>تفسیر نمونه، ج 20، ص 3.</ref>. سور حوامیم عبارتند از: [[سوره مؤمن]]، [[سوره فصلت]]، [[سوره شوری]]، [[سوره زخرف]]، [[سوره دخان]]، [[سوره جاثیه]] و سوره احقاف<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص 313.</ref>.


پیامبر اسلام(ص) می فرمایند: هر چیزى را میوه ایست و میوه قرآن حوامیم است چه این سوره ها روضه هاى زیبا و معمورند كه متصلند بیكدیگر هر كه خواهد در مرغزار [[بهشت]] چرا كند باید كه حوامیم بخواند<ref>منهج الصادقین فى إلزام المخالفین، ج 8، ص 123.</ref>. و حاكم از [[ابن مسعود]] آورده كه گفت: حوامیم دیباى قرآن است<ref>ترجمه الإتقان فى علوم القرآن، ج 1، ص 200.</ref>. پیامبر اسلام(ص) در حدیثی فرمود: مَثَل سوره های حم دار در قرآن، مثل لباس حریر در میان لباس ها است<ref>روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، ج 17، ص2.</ref>.
پیامبر اسلام(ص) می فرمایند: هر چیزى را میوه ایست و میوه قرآن حوامیم است چه این سوره‌ها روضه‌هاى زیبا و معمورند كه متصلند بیكدیگر هر كه خواهد در مرغزار [[بهشت]] چرا كند باید كه حوامیم بخواند<ref>منهج الصادقین فى إلزام المخالفین، ج 8، ص 123.</ref>. و حاكم از [[ابن مسعود]] آورده كه گفت: حوامیم دیباى قرآن است<ref>ترجمه الإتقان فى علوم القرآن، ج 1، ص 200.</ref>. پیامبر اسلام(ص) در حدیثی فرمود: مَثَل سوره‌های حم دار در قرآن، مثل لباس حریر در میان لباس‌ها است<ref>روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، ج 17، ص2.</ref>.


سوره دخان نیز همانند [[سوره زخرف]] با [[قسم]] به کتاب مبین آغاز شده است سوره ای که [[مسلمانان]] اهتمام ویژه ای برای قرائت آن دارند خصوصا شب [[نیمه شعبان]]، شب قدر [[ماه رمضان]] و شب های جمعه و ... .
سوره دخان نیز همانند [[سوره زخرف]] با [[قسم]] به کتاب مبین آغاز شده است سوره‌ای که [[مسلمانان]] اهتمام ویژه‌ای برای قرائت آن دارند خصوصا شب [[نیمه شعبان]]، شب قدر [[ماه رمضان]] و شب‌های جمعه و ... .


قرائت این سوره در شب های جمعه برای تثبیت [[ایمان]] و تقویت یقین به قدرت خداوند متعال [[مستحب]] است در حدیثى از پیغمبر گرامى اسلام آمده است :« من قرأ حم التی یذكر فیها الدخان فی لیلة الجمعة أصبح مغفورا له »." كسى كه سوره دخان را شب جمعه بخواند صبح می کند درحالیکه آمرزیده شده است<ref>الموسوعة القرآنیة، خصائص السور، ج 8، ص106.</ref>."
قرائت این سوره در شب‌های جمعه برای تثبیت [[ایمان]] و تقویت یقین به قدرت خداوند متعال [[مستحب]] است در حدیثى از پیغمبر گرامى اسلام آمده است :« من قرأ حم التی یذكر فیها الدخان فی لیلة الجمعة أصبح مغفورا له »." كسى كه سوره دخان را شب جمعه بخواند صبح می کند درحالیکه آمرزیده شده است<ref>الموسوعة القرآنیة، خصائص السور، ج 8، ص106.</ref>."


سوره دخان در هر دو ترتیب مصحف و نزول بعد از سوره زخرف قرار گرفته است.
سوره دخان در هر دو ترتیب مصحف و نزول بعد از سوره زخرف قرار گرفته است.
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۸۱۰

ویرایش