۸۵٬۷۵۱
ویرایش
دعا: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'می توان' به 'می‌توان') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
=جایگاه دعا در قرآن و روایات= | =جایگاه دعا در قرآن و روایات= | ||
[[قرآن کریم]] با تأکید فراوان و با | [[قرآن کریم]] با تأکید فراوان و با بیانهای گوناگون مردم را بدان فرا می‌خواند و نسبت به سستی در عدم بهره برداری از این کلید رحمت و سعادت هشدار می‌دهد: | ||
«و هنگامی که بندگان من از تو درباره من سوال | «و هنگامی که بندگان من از تو درباره من سوال می‌کنند، (بگو) من نزدیکم، دعای هر دعا کننده ای را، به هنگامی که مرا بخواند پاسخ می‌گویم. پس باید دعوت مرا بپذیرند و به من ایمان بیاورند، تا راه یابند». <ref> سوره بقره، ۱۸۶</ref> | ||
و گاه | و گاه می‌فرماید: «پروردگار شما گفته است، مرا بخوانید تا (دعای) شما را بپذیرم». <ref> سوره غافر، ۶۰</ref> | ||
و گاهی نمونه ای از دعاهای مستجاب که برای بسیاری از مردم تجربه شده است را ارائه | و گاهی نمونه ای از دعاهای مستجاب که برای بسیاری از مردم تجربه شده است را ارائه می‌دهد، «[آیا آن شریکان انتخابی شما بهترند] یا کسی که دعای مضطر را اجابت می‌کند و گرفتاری را برطرف می‌سازد؟...». <ref>سوره نمل، ۶۲</ref> | ||
و در برخی موارد تأکید | و در برخی موارد تأکید می‌فرماید که دعا میزان وزن و اعتبار و ارزش انسان نزد [[خداوند]] متعال است: «بگو: اگر دعایتان نباشد پروردگارم به شما ارجی ننهد». <ref>سوره فرقان، ۷۷</ref> | ||
و در نقطه مقابل، کسانی که تنها هنگام گرفتاری و بلا [[خدا]] را | و در نقطه مقابل، کسانی که تنها هنگام گرفتاری و بلا [[خدا]] را می‌خوانند، نکوهش می‌کند و کسانی که از دعا دوری می‌کنند به [[جهنم]] تهدید می‌نماید: «کسانی که از عبادت من تکبر ورزند بزودی با ذلت وارد دوزخ می‌شوند». <ref>سوره غافر، ۶۰</ref> | ||
روایات متعددی نیز در باب دعا وجود دارد که بر اهمیت و محبوبیت آن دلالت | روایات متعددی نیز در باب دعا وجود دارد که بر اهمیت و محبوبیت آن دلالت می‌کند. در اینجا به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم. | ||
در روایتی از [[پیامبر اکرم (ص)]] | در روایتی از [[پیامبر اکرم (ص)]] آمده است: در نیازهایتان، دست به دامن خدا شوید و در گرفتاری‌هایتان به او پناه ببرید و به درگاهش زاری کنید و او را بخوانید؛ زیرا دعا مغز [[عبادت]] است. <ref>مجلسی، محمدباقر؛ بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۳ ق، چاپ دوم، ج ۹۳، ص ۳۰۲، ح ۳۹</ref> | ||
[[حنان بن سدیر]] گوید، پدرم گفت: از [[امام باقر (ع)]]<ref>ر.ک:مقاله امام باقر(ع)</ref> پرسیدم: بهترین [[عبادت]] کدام است؟ فرمودند: هیچ چیز نزد خداوند از درخواست و طلب آنچه نزد خداوند است، بهتر نیست. <ref>عاملی، محمد بن حسن؛ وسائل الشیعه، بیروت - لبنان، احیاء تراث عربی، ۱۳۷۰، ج۷، ص۳۰</ref> | [[حنان بن سدیر]] گوید، پدرم گفت: از [[امام باقر (ع)]]<ref>ر.ک:مقاله امام باقر(ع)</ref> پرسیدم: بهترین [[عبادت]] کدام است؟ فرمودند: هیچ چیز نزد خداوند از درخواست و طلب آنچه نزد خداوند است، بهتر نیست. <ref>عاملی، محمد بن حسن؛ وسائل الشیعه، بیروت - لبنان، احیاء تراث عربی، ۱۳۷۰، ج۷، ص۳۰</ref> | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
همچنین به نقل از امام صادق(ع) ، یکی از آداب دعا، [[سجده]] کردن و در سجده هفت بار گفتن «یا ارحم الراحمین» قبل از بیان حاجت خود است. <ref>وسائل الشیعة، ج ٧، ص ٨٨، ح ٨٨١٠</ref> | همچنین به نقل از امام صادق(ع) ، یکی از آداب دعا، [[سجده]] کردن و در سجده هفت بار گفتن «یا ارحم الراحمین» قبل از بیان حاجت خود است. <ref>وسائل الشیعة، ج ٧، ص ٨٨، ح ٨٨١٠</ref> | ||
در برخی روایات دیگر نیز از ایشان نقل شده که اذکار زیر قبل از بیان حاجت گفته شود: ده بار «یا الله، یا الله»؛ و یا ده بار «یا ربّ، یا الله». <ref>کافی، ج٢، صص۵١٩ و ۵٢٠</ref> | در برخی روایات دیگر نیز از ایشان نقل شده که اذکار زیر قبل از بیان حاجت گفته شود: ده بار «یا الله، یا الله»؛ و یا ده بار «یا ربّ، یا الله». <ref>کافی، ج٢، صص۵١٩ و ۵٢٠</ref> <ref>حاج سید احمد زنجانی (متوفای رمضان ١٣٩٣ ق/١٣۵٢ ش) آن فقیه پارسا و متخلق به اخلاق الاهی نکات</ref> | ||
=کیفیت دعا، و پرهیز از دعاهای بی مورد= | =کیفیت دعا، و پرهیز از دعاهای بی مورد= | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
2- فرزند صالح | 2- فرزند صالح | ||
3- این که به مقامی برسد که پیشوا و الگو و راهنمای مردم شوند، یعنی به کیفیت دعا توجه دارند، امور مهم را از خدا | 3- این که به مقامی برسد که پیشوا و الگو و راهنمای مردم شوند، یعنی به کیفیت دعا توجه دارند، امور مهم را از خدا می‌خواهند و برای تحقق آن، سعی می‌نمایند. | ||
آنها می‌گویند: پروردگارا! همسر و فرزندانمان را نور چشم ما قرار بده، این تعبیر (نور چشم) رمز کمال و سعادت است، چرا که همسر و فرزند نیک موجب آرامش و سعادت انسان شده و روح و روان انسان را شاد نموده و در نتیجه باعث روشنی چشم خواهد شد، و به عبارت روشن تر، همسر و فرزندان شایسته، به زندگی انسان نور و صفا | آنها می‌گویند: پروردگارا! همسر و فرزندانمان را نور چشم ما قرار بده، این تعبیر (نور چشم) رمز کمال و سعادت است، چرا که همسر و فرزند نیک موجب آرامش و سعادت انسان شده و روح و روان انسان را شاد نموده و در نتیجه باعث روشنی چشم خواهد شد، و به عبارت روشن تر، همسر و فرزندان شایسته، به زندگی انسان نور و صفا می‌بخشند و باعث آبرو و روسفیدی و سربلندی دنیا و آخرت خواهند شد. | ||
چنین دعایی مفید و دارای آثار درخشان است، به خلاف دعاهای بیهوده و یا کم فایده که ارزش چندانی ندارند، انسان باید در همه چیز حتی در دعا، دارای همت عالی و نظری بلند باشد، و در پرتو نورانیت دعا، به مقام های عالی برسد.تا آنجا که دعا کند که [[امام]] و الگوی مردم شود. | چنین دعایی مفید و دارای آثار درخشان است، به خلاف دعاهای بیهوده و یا کم فایده که ارزش چندانی ندارند، انسان باید در همه چیز حتی در دعا، دارای همت عالی و نظری بلند باشد، و در پرتو نورانیت دعا، به مقام های عالی برسد.تا آنجا که دعا کند که [[امام]] و الگوی مردم شود. | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
بر همین اساس امام صادق (ع) فرمود: دعای چهار گروه به استجابت نمی‌رسد: | بر همین اساس امام صادق (ع) فرمود: دعای چهار گروه به استجابت نمی‌رسد: | ||
1- کسی که در خانه خود نشسته و | 1- کسی که در خانه خود نشسته و می‌گوید: خدایا مرا روزی ده، به او گفته می‌شود آیا به تو دستور تلاش و کوشش ندادم؟ | ||
2- کسی که همسری (ناشایسته که دائما او را ناراحت می‌کند) دارد، و دعا می‌کند که از دست همسرش خلاص شود، به او گفته می‌شود مگر حق [[طلاق]] را به تو ندادم. | 2- کسی که همسری (ناشایسته که دائما او را ناراحت می‌کند) دارد، و دعا می‌کند که از دست همسرش خلاص شود، به او گفته می‌شود مگر حق [[طلاق]] را به تو ندادم. | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
3- کسی که اموالی داشته، و بدون گواه به دیگری وام داده (ولی وام گیرنده منکر آن است وام دهنده دعا می‌کند که خداوند دل وام گیرنده را نرم کند، و او را به ادای وام وادار نماید) به او گفته می‌شود مگر به تو دستور ندادم به هنگام وام دادن، شاهد و گواه بگیرید.» <ref> اصول کافی، ج 2، ص 511</ref> | 3- کسی که اموالی داشته، و بدون گواه به دیگری وام داده (ولی وام گیرنده منکر آن است وام دهنده دعا می‌کند که خداوند دل وام گیرنده را نرم کند، و او را به ادای وام وادار نماید) به او گفته می‌شود مگر به تو دستور ندادم به هنگام وام دادن، شاهد و گواه بگیرید.» <ref> اصول کافی، ج 2، ص 511</ref> | ||
ما وقتی که دعاهای [[پیامبران]]، [[امامان]] و [[اولیاء خدا]] را مورد بررسی قرار | ما وقتی که دعاهای [[پیامبران]]، [[امامان]] و [[اولیاء خدا]] را مورد بررسی قرار می‌دهیم، می‌بینیم خواسته‌های آنها هنگام دعا، بیشتر در محور امور بلند پایه معنوی، اجتماعی و سیاسی بود، | ||
مثلا دعای [[حضرت ابراهیم(ع)]] چنین بود: | مثلا دعای [[حضرت ابراهیم(ع)]] چنین بود: | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
«اللهم اجعلنی اخشاک کانی اراک، و اسعدنی بتقواک، و لا تشقنی من معصیتک » <ref>مفاتیح الجنان، دعای عرفه</ref> | «اللهم اجعلنی اخشاک کانی اراک، و اسعدنی بتقواک، و لا تشقنی من معصیتک » <ref>مفاتیح الجنان، دعای عرفه</ref> | ||
خدایا مرا به گونه‌ای از خوف و خشیت در درگاهت قرار ده که گویا تو را با چشمانم | خدایا مرا به گونه‌ای از خوف و خشیت در درگاهت قرار ده که گویا تو را با چشمانم می‌نگرم، و در پرتو تقوا مرا سعادتمند فرما، و به خاطر گناه مرا تیره بخت نساز. | ||
برای توضیح و روشن شدن مطلب، نظر شما را به داستان جالب زیر جلب | برای توضیح و روشن شدن مطلب، نظر شما را به داستان جالب زیر جلب می‌کنیم: | ||
روایت شده: خداوند به یکی از پیامبران [[بنی اسرائیل]]<ref>ر.ک:مقاله بنی اسرائیل</ref> وحی کرد که به فلان عابد بگو سه دعای تو در نزد ما مورد استجابت است، آن [[پیامبر]] [[وحی]] الهی را به آن عابد ابلاغ کرد، او موضوع را به همسرش خبر داد <ref>در کتاب سیاستنامه، ص 222 نام این شوهر و همسرش با عنوان یوسف و کرسف یاد شده است</ref> همسرش اصرار زیاد کرد که یکی از آن دعاها را در مورد من قرار بده، عابد به این پیشنهاد راضی شد، همسرش به او گفت: «دعا کن خداوند مرا از زیباترین زنان زمان قرار دهد.» عابد همین دعا را کرد، همسرش از زیباترین بانوان جهان گردید. | روایت شده: خداوند به یکی از پیامبران [[بنی اسرائیل]]<ref>ر.ک:مقاله بنی اسرائیل</ref> وحی کرد که به فلان عابد بگو سه دعای تو در نزد ما مورد استجابت است، آن [[پیامبر]] [[وحی]] الهی را به آن عابد ابلاغ کرد، او موضوع را به همسرش خبر داد <ref>در کتاب سیاستنامه، ص 222 نام این شوهر و همسرش با عنوان یوسف و کرسف یاد شده است</ref> همسرش اصرار زیاد کرد که یکی از آن دعاها را در مورد من قرار بده، عابد به این پیشنهاد راضی شد، همسرش به او گفت: «دعا کن خداوند مرا از زیباترین زنان زمان قرار دهد.» عابد همین دعا را کرد، همسرش از زیباترین بانوان جهان گردید. | ||
زیبایی او باعث شد که شاهان و جوانان ثروتمند و هوسباز به او دل بستند و برایش پیام دادند، شوهر مفلوک و پیر و زاهدت را رها کن، با ما محشور باش، تا از هر گونه | زیبایی او باعث شد که شاهان و جوانان ثروتمند و هوسباز به او دل بستند و برایش پیام دادند، شوهر مفلوک و پیر و زاهدت را رها کن، با ما محشور باش، تا از هر گونه لذت‌های دنیا، بهره‌مند گردی. | ||
آن زن، از این جهت گول خورد | آن زن، از این جهت گول خورد و همواره با شوهرش برخورد شدید می‌کرد و بنای ناسازگاری می‌نمود، سرانجام عابد از دست او عصبانی شد، و از دعای دوم خود استفاده کرد و گفت: «خدایا! همسرم را تبدیل به سگ کن » . | ||
دعایش به استجابت رسید و او سگ شد، برادران و بستگان او نزد عابد آمدند و گفتند آبروی ما در میان مردم می‌رود، از شما التماس | دعایش به استجابت رسید و او سگ شد، برادران و بستگان او نزد عابد آمدند و گفتند آبروی ما در میان مردم می‌رود، از شما التماس می‌کنیم که از دعای سوم خود استفاده کن تا همسرت به صورت اول برگردد، آنها بسیار اصرار کردند، سرانجام عابد ناگزیر از دعای سوم خود استفاده نمود و عرض کرد: «خدایا همسرم را به صورت اول بازگردان.» دعا مستجاب شد، و همسرش به صورت اول بازگشت، و به این ترتیب سه دعای مورد اجابتش، به هدر رفت و پوچ گردید <ref>بحارالانوار، ج 14، ص 485</ref> آن [[زاهد]] اگر نادان نبود می‌توانست از این فرصت اکثر استفاده را بکند، و سعادت دنیا و آخرتش را تامین نماید. <ref>دعا و چگونگی آن | ||
https://hawzah.net › Magazine › View | https://hawzah.net › Magazine › View | ||
</ref> | </ref> | ||
| خط ۱۱۹: | خط ۱۱۹: | ||
{{پانویس|2}} | {{پانویس|2}} | ||
[[رده: | [[رده: مفاهیم اسلامی]] | ||