۸۵٬۹۶۳
ویرایش
بهشمیه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'آنها' به 'آنها') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
==موسس== | ==موسس== | ||
موسس فرقه عبدالسلام بن ابوعلی محمد جبایی و | موسس فرقه عبدالسلام بن ابوعلی محمد جبایی و کنیهاش ابوهاشم معروف به جبایی فرزند [[ابوعلی جبایی]] است. | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
ابوهاشم شاگرد پدر خود ابوعلی جبایی بود که در آن زمان ریاست [[معتزله]] بصره را به عهده داشت. <ref>ر. ک. دانش نامه جهان اسلام مدخل جبایی ابوهاشم عبدالسلام بن محمد</ref> با این حال وی در شماری از مسائل کلامی با پدرش اختلاف داشت و هنگامی که رهبری [[معتزلیان بصره]] را بر عهده گرفت، گروهی از شاگردان ابوعلی جانشینی او را به دلیل اختلافات کلامی اش با پدرش رد کردند.<ref>ر. ک. همان. | ابوهاشم شاگرد پدر خود ابوعلی جبایی بود که در آن زمان ریاست [[معتزله]] بصره را به عهده داشت. <ref>ر. ک. دانش نامه جهان اسلام مدخل جبایی ابوهاشم عبدالسلام بن محمد</ref> با این حال وی در شماری از مسائل کلامی با پدرش اختلاف داشت و هنگامی که رهبری [[معتزلیان بصره]] را بر عهده گرفت، گروهی از شاگردان ابوعلی جانشینی او را به دلیل اختلافات کلامی اش با پدرش رد کردند.<ref>ر. ک. همان. | ||
</ref> ابن المرتضی در کتاب «المنیه و الامل»، او را از طبقه نهم «معتزله» آورده است و وی را بسیار ستوده و گوید: در علم کلام کسی به حدّ وی نرسید. وی غالبا با پدر خود، محمد بن عبدالوهاب جبایی مناظره | </ref> ابن المرتضی در کتاب «المنیه و الامل»، او را از طبقه نهم «معتزله» آورده است و وی را بسیار ستوده و گوید: در علم کلام کسی به حدّ وی نرسید. وی غالبا با پدر خود، محمد بن عبدالوهاب جبایی مناظره میکرد و بین آن‌دو در مسائل کلامی اختلاف بسیار بود. <ref>محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 111</ref>ابوهاشم در علم نحو از شاگردان مبرّد بود و در شعبان سال 321 هجری درگذشت. <ref>ر ک. همان</ref> | ||
==عقاید کلامی== | ==عقاید کلامی== | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
'''مستحق ذم و عقاب دانستن انسان''' | '''مستحق ذم و عقاب دانستن انسان''' | ||
معتقدند که شارع می‌تواند افراد را بدون آن که مرتکب فعلی شوند مذمت و عقاب کند. ریشه این اعتقاد در | معتقدند که شارع می‌تواند افراد را بدون آن که مرتکب فعلی شوند مذمت و عقاب کند. ریشه این اعتقاد در آنجا شکل گرفته است که معتزلیان به طور عام معتقد به استطاعت بر فعل با توضیحات خاص به خود هستند، اما ابوهاشم مدافع هم زمانی استطاعت و وقوع فعل بوده است و می‌گفت کسی که نسبت به عمل و فعلی استطاعت دارد چون قدرت بر انجام فعل دارد و اگر فعلی را انجام ندهد مستحق نکوهش و مذمت می‌شود<ref>بغدادی، عبدالقاهر بن طاهر بن محمد أبومنصور، الفرق بین الفرق وبیان الفرقة الناجیة، ج۱، ص۱۶۹، دار النشر، دار الآفاق الجدیدة - بیروت - ۱۹۷۷، چاپ</ref><ref>اسفرائینی، طاهر بن محمد أبوالمظفر، التبصیر فی الدین وتمییز الفرقة الناجیة عن الفرق الهالکین، ج۱، ص۸۷، دار النشر: عالم الکتب - لبنان - ۱۴۰۳ه - ۱۹۸۳م، چاپ اول، تحقیق: کمال یوسف الحوت.</ref>. | ||
<ref>اسفرائینی، طاهر بن محمد أبوالمظفر، التبصیر فی الدین وتمییز الفرقة الناجیة عن الفرق الهالکین، ج۱، ص۸۷، دار النشر: عالم الکتب - لبنان - ۱۴۰۳ه - ۱۹۸۳م، چاپ اول، تحقیق: کمال یوسف الحوت.</ref> | |||
'''عاصی و مطیع بودن انسان‌ها''' | '''عاصی و مطیع بودن انسان‌ها''' | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۸: | ||
'''عدم وجوب امامت''' | '''عدم وجوب امامت''' | ||
بهشمیه همراه با [[اهل سنت و جماعت]] درباره امامت معتقد به نص نیستند مبنی بلکه امامت را از امور اختیاری | بهشمیه همراه با [[اهل سنت و جماعت]] درباره امامت معتقد به نص نیستند مبنی بلکه امامت را از امور اختیاری و انتخابی می‌دانند.<ref>شهرستانی، محمد بن عبدالکریم بن أبی‌بکر أحمد، الملل و النحل، ج۱، ص۹۲ ۹۳، دارالمعرفة - بیروت، ۱۴۰۴ق تحقیق:محمد سید کیلانی.</ref> | ||
'''عدم پذیرش توبه''' | '''عدم پذیرش توبه''' | ||