|
|
| خط ۸۱: |
خط ۸۱: |
|
| |
|
|
| |
|
| | =پانویس= |
|
| |
|
| | [[رده: جریان های اسلامی]] |
| | [[رده: جریان های موجود در کشورهای اسلامی]] |
| | [[رده: جریان های موجود در آسیا]] |
| | [[رده: جریان های اسلامگرا]] |
|
| |
|
| | | <references /> |
| خاتمه
| |
| | |
| درپایان می توان این گونه نتیجه گرفت که دیوبندیه مکتبی است که از مکاتب دیگر هم چون اشعریه تأثیراتی پذیرفته و تحت تأثیر کلّی تصوف است، ولی رویکرد اصلی آن حنفی گری است. در قدما ی آنها گرایش به تصوف بیشتر بوده و گرایش امروزین آنها حدیث است؛ اگرچه هنوز می توان در بین آنها کسانی را که به تصوف تمایل بیشتری دارند یافت. هم چنین به خاطر اینکه از قدیم به وسیله انگلیسی ها به حرکت سید احمد بریلوی لقب وهابیت داده اند، در مورد ادامه دهندگان راه آنها ـ هم چون دیوبندیه ـ نیز لقب وهابیت داده اند در مورد ادامه دهندگان راه آنها ـ هم چون دیوبندیه ـ نیز لقب وهابیت به کار رفته است، اما آن وهابیت مطرح در کشور ما نیست، و دیوبندیه لفظ وهابیت را دقیقاً مثل ما بر پیروان محمد بن عبدالوهاب اطلاق می نمایند و رابطه آنها با وهابیت به خاطر گرایش دیوبندیه به تصوف و حنفی گری رابطه صدرصد حسنه نیست، ولی از آنجا که در سال های اخیر رویکرد حدیثی آنها بیشتر شده، به وهابیت نزدیک شده اند، ولی به نظر می رسد که به خاطر دو رویکرد اصحاب حدیثی و حنبلی وهابیت، و اصحاب رأیی و حنفی گری دیوبندیه هیچ گاه این دو گروه با هم متحد نشوند. البته رابطه دیوبندیه و تبلیغی جماعت با سپاه صحابه و مدرسه حقانی پاکستان، که از دل آن رهبران طالبان بیرون آمدند، خود احتیاج به تحقیق دیگر دارد که در حال حاضر در توان این نویسنده و در این مقاله نمی گنجد.
| |
| | |
| اما بریلویه فرقه ای صوفی از سلسله قادریه است که درگیر شدن بزرگان آنها وهابیت و دیوبندیه باعث شده که طرف مقابل نیز به نقد آنها بپردازد. از نکات قابل ذکر اینکه هر دو فرقه نسبت به اهل بیت(علیهم السلام) دیدگاه بسیار محترمانه ولی نسبت به شیعیان روش خصمانه ای دارند.
| |
