۸۷٬۶۴۰
ویرایش
جنگ نهروان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ى' به 'ی'
جز (جایگزینی متن - 'می توان' به 'می‌توان') |
جز (جایگزینی متن - 'ى' به 'ی') |
||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
</div> | </div> | ||
'''جنگ نهروان''' در سال 38 هجری اتفاق افتاد. طرف جنگ یاران دیرینه [[امام علی (ع)]] بودند که از شدّت [[عبادت]] پیشانیهایشان پینه بسته بود و آهنگ [[تلاوت قرآن]] آنان در همه جا می پیچید، جنگ با این گروه دشوارتر از آن دو دسته بود، ولی امام علی (ع) پس از ماه ها صبر و شکیبایی و ایراد سخنرانی و اعزام شخصیّت های مؤثر، از اصلاح آنان مأیوس شد و چون آنان قیام مسلّحانه کردند به نبرد با آنان پرداخت و به تعبیر خود چشم فتنه را از کاسه درآورد. همین گروه بودند که مسئله [[حکمیت|حکمیت]] را مطرح کردند و در نهایت، [[بیعت]] خود را شکسته و | '''جنگ نهروان''' در سال 38 هجری اتفاق افتاد. طرف جنگ یاران دیرینه [[امام علی (ع)]] بودند که از شدّت [[عبادت]] پیشانیهایشان پینه بسته بود و آهنگ [[تلاوت قرآن]] آنان در همه جا می پیچید، جنگ با این گروه دشوارتر از آن دو دسته بود، ولی امام علی (ع) پس از ماه ها صبر و شکیبایی و ایراد سخنرانی و اعزام شخصیّت های مؤثر، از اصلاح آنان مأیوس شد و چون آنان قیام مسلّحانه کردند به نبرد با آنان پرداخت و به تعبیر خود چشم فتنه را از کاسه درآورد. همین گروه بودند که مسئله [[حکمیت|حکمیت]] را مطرح کردند و در نهایت، [[بیعت]] خود را شکسته و دشمنی خویش را با [[حضرت علی (ع)]] آشکار نمودند و در صحرای حروراء جنگی را بر علیه او برپا کردند و چون محل جنگ حروراء نام داشت این گروه بنام <big>حروریَّة</big> معروف شدند. رئیس این جمعیت [[حرقوص بن زهیر السّعدی]] ملقب به <sub>ذی الثدیّة</sub> است. حضرت امیر (ع) ابتدا به سوی آنها رفت و آنها را موعظه نمود و از آنها خواست که به بیعت خود بازگردند ولی آنها جواب حضرت را با تیر دادند و آن حضرت نیز به جنگ با ایشان برخاست. | ||
=جنگ نهروان= | =جنگ نهروان= | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
[[مارقین]] یا خوارج در جنگ صفین، گروهی ابتدا امام (ع) را به ترک جنگ و پذیرش حکمیت وادار کردند، سپس خود از این کار پشیمان شدند و به مخالفت با حضرت علی پرداختند. حضرت علی (ع) این گروه را «مارقین» نامید و در سه مرحله با آنان مخالفت ورزید. | [[مارقین]] یا خوارج در جنگ صفین، گروهی ابتدا امام (ع) را به ترک جنگ و پذیرش حکمیت وادار کردند، سپس خود از این کار پشیمان شدند و به مخالفت با حضرت علی پرداختند. حضرت علی (ع) این گروه را «مارقین» نامید و در سه مرحله با آنان مخالفت ورزید. | ||
1 ـ پذیرش اصل حکمیت. امام آن را خدعه و نیرنگ | 1 ـ پذیرش اصل حکمیت. امام آن را خدعه و نیرنگ می‌دانست، ولی اینان آن را بر امام تحمیل کردند. | ||
2 ـ انتخاب ابوموسی به عنوان حَکَم. امام با او مخالف بود و به حیله ی اشعث و خوارج بر علی (ع) تحمیل شد. | 2 ـ انتخاب ابوموسی به عنوان حَکَم. امام با او مخالف بود و به حیله ی اشعث و خوارج بر علی (ع) تحمیل شد. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
او را رها کنید که پیروانی خواهد داشت که در امر [[دین]] بیش از حد کنجکاوی خواهند کرد و هم چون پرتاب تیر از کمان از دین بیرون خواهند رفت. | او را رها کنید که پیروانی خواهد داشت که در امر [[دین]] بیش از حد کنجکاوی خواهند کرد و هم چون پرتاب تیر از کمان از دین بیرون خواهند رفت. | ||
پیامبر لفظ «مرق» را که به معنای پرتاب شدن است، به کار می برد؛ زیرا این گروه به سبب اعوجاج و کج فهمی در دین به جایی رسیدند که از حقیقت دین دور ماندند و در میان مسلمانان «مارقین» لقب گرفتند. <ref>ـ فروغ ولایت، جعفر | پیامبر لفظ «مرق» را که به معنای پرتاب شدن است، به کار می برد؛ زیرا این گروه به سبب اعوجاج و کج فهمی در دین به جایی رسیدند که از حقیقت دین دور ماندند و در میان مسلمانان «مارقین» لقب گرفتند. <ref>ـ فروغ ولایت، جعفر سبحانی، ص 620</ref> | ||
حرقوص بعد از ماجرای حکمیت نزد حضرت امام علی (ع) آمد و در گفت وگویی که با حضرت داشت، او را تهدید به جنگ کرد. | حرقوص بعد از ماجرای حکمیت نزد حضرت امام علی (ع) آمد و در گفت وگویی که با حضرت داشت، او را تهدید به جنگ کرد. | ||
| خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
=زمان وقوع جنگ= | =زمان وقوع جنگ= | ||
نزدیک به یک سال از [[جنگ صفین]] | نزدیک به یک سال از [[جنگ صفین]] می‌گذشت و هنوز شعله های آن جنگ خونین یکسره خاموش نشده بود که آتش جنگ خانگی و این بار از درون سپاه امام علی (ع) و به سردستگی [[مسلمانان]] افراطی شعله ور گشت و بدین سان امام علی (ع) از آغازِ به دست گیری زمام قدرت سیاسی هر سال با یک جنگ داخلی رویارو شد. | ||
زمان وقوع جنگ نَهرَوان به طور دقیق معلوم نیست. | زمان وقوع جنگ نَهرَوان به طور دقیق معلوم نیست. برخی از تاریخنگاران زمان وقوع آن را سال ۳۸ هجری و بعضی سال ۳۷ هجری و دسته ای هم سال ۳۹ هجری دانسته‌اند. | ||
به نظر | به نظر می رسد که رأی نخست به صحّت نزدیک تر باشد. بسیاری از سیره نگاران یا چنان که طبری گفته: بیشینه ایشان بر همین قول اند. از این گذشته جُستار دقیق در سیر وقایع دوران حکومت امام علی (ع) نیز این رأی را تأیید می کند. | ||
و امّا ماهِ وقوع نبرد نهروان بیشینه تاریخنگاران از آن یاد ننموده‌اند؛ لیکن | و امّا ماهِ وقوع نبرد نهروان بیشینه تاریخنگاران از آن یاد ننموده‌اند؛ لیکن برخی از ایشان اشاره کرده‌اند که این نبرد در [[ماه صفر]] سال ۳۸ [[هجری]] رخ داد و بعضی تاریخ وقوع آن را [[ماه شعبان]] همان سال دانسته‌اند. به نظر می رسد قول نخست درست است یعنی ماه صفر سال ۳۸ هجری؛ زیرا زمان داوری به [[ماه رمضان]] نهاده شده بود و از آن پس امام علی (ع) سپاهی را تجهیز کرده به جانب [[شام]] روانه ساخته بود که در این میان با سرکشی [[خوارج]] رویارو گشت. این نبرد بسیار کم پایید و چیزی نگذشت که آتشِ آن خاموش شد. | ||
=مکان جنگ= | =مکان جنگ= | ||
نبرد نهروان در [ | نبرد نهروان در [ جایی به نام] «نهروان» رخ داد که منطقه ای گسترده میان [[بغداد]] و واسط بود و از در چهار فرسخی شرق بغداد قرار داشت. | ||
=شمارِ شرکت کنندگان در جنگ= | =شمارِ شرکت کنندگان در جنگ= | ||
سپاه امام | سپاه امام علی (ع) بیش از ۶۸ هزار تن را شامل می شد و این از آن روی بود که امام (ع) برای جنگ با شامیان آماده شده بود نه برای نبردِ با خوارج. | ||
سپاه خوارج هم مشتمل بر چهار هزار یا دو هزار و هشتصد تن بود | سپاه خوارج هم مشتمل بر چهار هزار یا دو هزار و هشتصد تن بود | ||
| خط ۱۱۵: | خط ۱۱۵: | ||
=فرماندهان سپاه امام= | =فرماندهان سپاه امام= | ||
فرمانده جناح راست: حُجْر بن | فرمانده جناح راست: حُجْر بن عَدی کِنْدی. | ||
فرمانده جناح چپ: شَبَث بن | فرمانده جناح چپ: شَبَث بن رِبعی یا معقل بن قیس ریاحی. | ||
فرمانده سواره نظام: ابو ایّوب | فرمانده سواره نظام: ابو ایّوب انصاری. | ||
فرمانده پیاده نظام: ابو قَتاده | فرمانده پیاده نظام: ابو قَتاده انصاری. | ||
فرمانده مردم مدینه: قیس بن سعد بن عباده | فرمانده مردم مدینه: قیس بن سعد بن عباده انصاری. | ||
=فرماندهان سپاه مارقین= | =فرماندهان سپاه مارقین= | ||
فرمانده جناح راست: زید بن حُصَین | فرمانده جناح راست: زید بن حُصَین طائی. | ||
فرمانده جناح چپ: شُرَیح بن | فرمانده جناح چپ: شُرَیح بن اَوفی عبسی. | ||
فرمانده سواره نظام: حمزة بن سنان | فرمانده سواره نظام: حمزة بن سنان اسدی. | ||
فرمانده پیاده نظام: حرقوص بن زُهَیر | فرمانده پیاده نظام: حرقوص بن زُهَیر سعدی. | ||
و گفته شده: | و گفته شده: | ||