۸۷٬۸۱۰
ویرایش
طریقت‌های صوفیه در مصر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'اصلاح طلب' به 'اصلاح‌طلب'
جز (جایگزینی متن - 'عبد ال' به 'عبدال') |
جز (جایگزینی متن - 'اصلاح طلب' به 'اصلاح‌طلب') |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
در دورۀ اسماعیل پاشا (1280ـ1296/ 1863ـ1879)، اختیارات شیخ‌المشایخ علی بکری (متوفی 1297/1880) افزایش یافت. فعالیت سیاسی او در حمایت از اسماعیل پاشا، در برابر مداخلات اروپاییان، به او موقعیتی برجسته در میان ملی‌گرایان داد. وجهۀ علمی او نیز چندان بود که توفیق پاشا، جانشین اسماعیل پاشا، در برابر فشار اصلاح‌طلبان و مخالفان صوفیه برای تغییراتی در آیین‌های صوفیه، همواره می‌گفت که بدون همکاری و رضایت علی بکری هیچ اصلاحی نمی‌توان کرد. پس از درگذشت علی بکری فشار اصلاح‌طلبان سبب شد که توفیق پاشا، عبدالباقی بکری (شیخ‌المشایخ طریقت‌های صوفیه) را مجبور کند از برخی اعمال صوفیه، که اصلاح‌طلبان آنها را بدعت می‌دانستند، ممانعت کند. از جملۀ این اعمال، دوشَه (گذشتن شیخ با مَرکب از روی بدن مریدان ) و حَضرَه بود. | در دورۀ اسماعیل پاشا (1280ـ1296/ 1863ـ1879)، اختیارات شیخ‌المشایخ علی بکری (متوفی 1297/1880) افزایش یافت. فعالیت سیاسی او در حمایت از اسماعیل پاشا، در برابر مداخلات اروپاییان، به او موقعیتی برجسته در میان ملی‌گرایان داد. وجهۀ علمی او نیز چندان بود که توفیق پاشا، جانشین اسماعیل پاشا، در برابر فشار اصلاح‌طلبان و مخالفان صوفیه برای تغییراتی در آیین‌های صوفیه، همواره می‌گفت که بدون همکاری و رضایت علی بکری هیچ اصلاحی نمی‌توان کرد. پس از درگذشت علی بکری فشار اصلاح‌طلبان سبب شد که توفیق پاشا، عبدالباقی بکری (شیخ‌المشایخ طریقت‌های صوفیه) را مجبور کند از برخی اعمال صوفیه، که اصلاح‌طلبان آنها را بدعت می‌دانستند، ممانعت کند. از جملۀ این اعمال، دوشَه (گذشتن شیخ با مَرکب از روی بدن مریدان ) و حَضرَه بود. | ||
=صوفیه و جنبش‌های مخالف با تصوف= | =صوفیه و جنبش‌های مخالف با تصوف= | ||
پس از فوت عبدالباقی (1309/1892)، برادرش محمد توافیق بکری شیخ‌المشایخ و شیخ سجادۀ بکریه شد. در دورۀ وی، مخالفت | پس از فوت عبدالباقی (1309/1892)، برادرش محمد توافیق بکری شیخ‌المشایخ و شیخ سجادۀ بکریه شد. در دورۀ وی، مخالفت اصلاح‌طلبان با صوفیه افزایش یافت. [[محمد عبده]] که از 1317/1899 مفتی مصر شده بود، به برخی آداب صوفیه، از جمله موالید (جشن زادروز پیامبر اکرم و مشایخ طریقت‌ها)، اعتراض کرد. [[عبدالعزیز جاویش|عبدالعزیز جاویش]]، از دیگر اصلاح‌طلبان، نیز در 1309/1892 در نامه‌ای سرگشاده، به توفیق بکری بشدت انتقاد نمود. [[رشید رضا|رشیدرضا]] (شاگرد محمد عبده) و طرفدارانش که خود را سَلَفیه می‌نامیدند، در مجلۀ المنار مقالاتی از [[رشید رضا|رشیدرضا]] و کسانی که از صوفیه به سبب ادعای داشتن علم باطن و بزرگداشت قبور اولیا و به کار بردن آلات غنا و گفتن ذکر همراه با رقص انتقاد می‌کردند، منتشر می‌نمودند. رشیدرضا، محمد توفیق را برای اصلاح کردن فرق صوفیه تحت فشار می‌گذاشت. <br> | ||
سرانجام در 1313/1895، خدیو عباس دوم حلمی لایحه‌ای به نام «لایحه‌الطرق‌الصوفیه» صادر کرد و محمد توفیق بکری مسئول اجرای آن گردید. در این لایحه انتصاب شیوخ سجاده و زوایا به دیوان اوقاف سپرده شده بود. بند دیگری از این لاحیه دربارۀ تشکیل «المجلس الصوفی» بود، که بنا بر آن می‌بایست شورایی از بیست تن از مشایخ برگزیدۀ طریقه‌ها تشکیل می‌شد و آنان از میان خود هشت تن را انتخاب می‌کردند. شیخ‌المشایخ از این هشت تن می‌بایست چهارتن را انتخاب کند تا عضو دائمی شورایی شوند که با شیخ‌المشایخ در سرپرستی امور طریقه‌ها همکاری می‌کرد. تصمیمات شورا در صورتی که به اتفاق آرا بود، اجرا می‌شد. | سرانجام در 1313/1895، خدیو عباس دوم حلمی لایحه‌ای به نام «لایحه‌الطرق‌الصوفیه» صادر کرد و محمد توفیق بکری مسئول اجرای آن گردید. در این لایحه انتصاب شیوخ سجاده و زوایا به دیوان اوقاف سپرده شده بود. بند دیگری از این لاحیه دربارۀ تشکیل «المجلس الصوفی» بود، که بنا بر آن می‌بایست شورایی از بیست تن از مشایخ برگزیدۀ طریقه‌ها تشکیل می‌شد و آنان از میان خود هشت تن را انتخاب می‌کردند. شیخ‌المشایخ از این هشت تن می‌بایست چهارتن را انتخاب کند تا عضو دائمی شورایی شوند که با شیخ‌المشایخ در سرپرستی امور طریقه‌ها همکاری می‌کرد. تصمیمات شورا در صورتی که به اتفاق آرا بود، اجرا می‌شد. | ||
موضع‌گیریهای سیاسی بکری سبب شد که وی در 1329/1911مجبور به کناره‌گیری شود. جانشین وی، عبدالحمید بکری، نسبت به انگلیس هیچ موضع سیاسی‌ای اتخاذ نکرد. در این دوره، چند طریقه، از جمله عظیمیه، حبیبیه، دَمرداشیه و ادریسیه به رسمیت شناخته شدند. <br> | موضع‌گیریهای سیاسی بکری سبب شد که وی در 1329/1911مجبور به کناره‌گیری شود. جانشین وی، عبدالحمید بکری، نسبت به انگلیس هیچ موضع سیاسی‌ای اتخاذ نکرد. در این دوره، چند طریقه، از جمله عظیمیه، حبیبیه، دَمرداشیه و ادریسیه به رسمیت شناخته شدند. <br> | ||