۸۷٬۷۷۵
ویرایش
اخوان المسلمین افغانستان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'اخوان المسلمین' به 'اخوان‌المسلمین'
جز (جایگزینی متن - 'بین المللی' به 'بین‌المللی') |
جز (جایگزینی متن - 'اخوان المسلمین' به 'اخوان‌المسلمین') |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
اخوان در افغانستان در دهه 30 حرکت خود را آغاز می‌کند. اما تا سال ۱۳۴۸ هیچگونه سند و مدرکی مبنی بر وجود هسته‌های منظم فکری، فرهنگی و سیاسی به صورت مخفی و علنی و فردی یا جمعی در دست نیست. آنچه که بعضی از عناصر و جناح‌های سیاسی به عنوان سابقه مبارزاتی شان قبل از سال‌های ۴۷ و ۴۸ مطرح می‌سازند به دلیل اینکه ادعای محض بوده و مدرک قابل قبولی برای اقبات آن ارائه نگردیده است از نظر علمی پذیرفتنی نیست. اما آنچه مسلم است و جناح‌های مختلف هم بعضی به صراحت و بعضی به طور ضمنی به آن اعتراف دارند این است که جنبش اخوان‌المسلمین تحت عنوان گروه "جوانان مسلمان" با تظاهرات و راهپیمایی‌های خیابانی دانشجویان مسلمان آغاز شد. | اخوان در افغانستان در دهه 30 حرکت خود را آغاز می‌کند. اما تا سال ۱۳۴۸ هیچگونه سند و مدرکی مبنی بر وجود هسته‌های منظم فکری، فرهنگی و سیاسی به صورت مخفی و علنی و فردی یا جمعی در دست نیست. آنچه که بعضی از عناصر و جناح‌های سیاسی به عنوان سابقه مبارزاتی شان قبل از سال‌های ۴۷ و ۴۸ مطرح می‌سازند به دلیل اینکه ادعای محض بوده و مدرک قابل قبولی برای اقبات آن ارائه نگردیده است از نظر علمی پذیرفتنی نیست. اما آنچه مسلم است و جناح‌های مختلف هم بعضی به صراحت و بعضی به طور ضمنی به آن اعتراف دارند این است که جنبش اخوان‌المسلمین تحت عنوان گروه "جوانان مسلمان" با تظاهرات و راهپیمایی‌های خیابانی دانشجویان مسلمان آغاز شد. | ||
به هر حال جنبش اخوان‌المسلمین در سال ۱۳۴۸ آغاز شد اما تاریخ دقیق ان خیلی روش نیست. حزب اسلامی افغانستان چهاردهم فروردین ۱۳۴۸ را روز تأسیس گروه "جوانان مسلمان" دانسته و از آن تجلیل به عمل می‌آورد. اولین تظاهرات از سوی هواداران جنبش [[ | به هر حال جنبش اخوان‌المسلمین در سال ۱۳۴۸ آغاز شد اما تاریخ دقیق ان خیلی روش نیست. حزب اسلامی افغانستان چهاردهم فروردین ۱۳۴۸ را روز تأسیس گروه "جوانان مسلمان" دانسته و از آن تجلیل به عمل می‌آورد. اولین تظاهرات از سوی هواداران جنبش [[اخوان‌المسلمین|اخوان‌المسلمین]] که اعلام وجود هم به شمار می‌رود در ۲۱ رمضان المبارک سال ۱۳۴۹ در اعتراض به توهین کمونیست‌ها به قرآن کریم صورت گرفت. | ||
از مطالعی و بررسی نظریات مختلف درباره چگونگی شکل‌گیری جنبش اخوان‌المسلمین چنین بر می‌آید که دو حلقه دانشجویی، یکی متشکل از دانشجویان دانشکده شرعیات و دیگری متشکل از دانشجویان دانشکده مهندسی دانشگاه کابل (فاکولته انجینری) و دانشجویان پُلی تکنیک (پِل تخنیک) در سال ۱۳۴۷ به وجود آمده بود. حلقه دانشکده شرعیات ممکن است از لحاظ مرحله فکری دارای سابقه بیشتر پنداشته شود، چرا که افرادی چون [[غلام محمد نیازی]] و بعداً سایر افراد از جمله [[برهان الدین ربانی]] و [[عبدالرسول سیاف]] از سال‌ها قبل با جنبش جهانی اخوان‌المسلمین آشنایی پیدا کرده بودند و تحت تأثیر آن قرار گرفته بودند. اما این حلقه عملاً به همت عبدالرحیم نیازی یکی از دانشجویان آگاه و مبارز به وجود آمد و در سال ۱۳۴۸ با حلقه دانشجویان دانشکده مهندسی به رهبری [[گلبدین حکمتیار]] و [[سیف الدین نصرتیار]] به هم پیوسه و گروه سیاسی اسلامی را به نام "جوانان مسلمان" تأسیس کردند. | از مطالعی و بررسی نظریات مختلف درباره چگونگی شکل‌گیری جنبش اخوان‌المسلمین چنین بر می‌آید که دو حلقه دانشجویی، یکی متشکل از دانشجویان دانشکده شرعیات و دیگری متشکل از دانشجویان دانشکده مهندسی دانشگاه کابل (فاکولته انجینری) و دانشجویان پُلی تکنیک (پِل تخنیک) در سال ۱۳۴۷ به وجود آمده بود. حلقه دانشکده شرعیات ممکن است از لحاظ مرحله فکری دارای سابقه بیشتر پنداشته شود، چرا که افرادی چون [[غلام محمد نیازی]] و بعداً سایر افراد از جمله [[برهان الدین ربانی]] و [[عبدالرسول سیاف]] از سال‌ها قبل با جنبش جهانی اخوان‌المسلمین آشنایی پیدا کرده بودند و تحت تأثیر آن قرار گرفته بودند. اما این حلقه عملاً به همت عبدالرحیم نیازی یکی از دانشجویان آگاه و مبارز به وجود آمد و در سال ۱۳۴۸ با حلقه دانشجویان دانشکده مهندسی به رهبری [[گلبدین حکمتیار]] و [[سیف الدین نصرتیار]] به هم پیوسه و گروه سیاسی اسلامی را به نام "جوانان مسلمان" تأسیس کردند. | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
در جلسه‌ای که اعضای برجسته رهبری از جمله ربانی، حکمتیار، محمد یونس خالص، خالد فاروقی، سرفراز، نصرا... منصور، جلال‌الدین حقانی، عنایت ا...، قاری مؤمن، جمیل الرحمن و قاضی محمد امین وقاد شرکت داشتند، پس از بحث و گفتگو توافق به عمل امد که نام رسمی جنبش، "حزب اسلامی افغانستان" باشد. سپس انتخاباتی با شرکت ۱۰۹ نفر از اعضای برجسته جنبش برای حل مشکل رهبری و انتخاب دبیر کل که مورد نزاع بود صورت گرفت. در این انتخابات که نُه نفر از جمله ربانی و جمیل الرحمن شرکت نکرده بودند حکمتیار با به دست آوردن ۹۶ درصد آراء دبیرکل حزب اسلامی افغانستان انتخاب شد.ربانی چند ماه بعد به شرط برکناری حکمتیار و انتخاب دبیرکل دیگری حاضر شد با تشکیلات جدید همکاری کند. بالاخره با موافقت حکمتیار و بر اساس پیشنهاد ربانی، قاضی محمد امین وقاد به مقام ریاست حزب اسلامی برگزیده شد. اما بعد از مدت کوتاهی ربانی و محمد امین وقاد با هم اختلاف پیدا کردند و در نتیجه وحدت جنبش اخوان‌المسلمین تأمین نگردید. | در جلسه‌ای که اعضای برجسته رهبری از جمله ربانی، حکمتیار، محمد یونس خالص، خالد فاروقی، سرفراز، نصرا... منصور، جلال‌الدین حقانی، عنایت ا...، قاری مؤمن، جمیل الرحمن و قاضی محمد امین وقاد شرکت داشتند، پس از بحث و گفتگو توافق به عمل امد که نام رسمی جنبش، "حزب اسلامی افغانستان" باشد. سپس انتخاباتی با شرکت ۱۰۹ نفر از اعضای برجسته جنبش برای حل مشکل رهبری و انتخاب دبیر کل که مورد نزاع بود صورت گرفت. در این انتخابات که نُه نفر از جمله ربانی و جمیل الرحمن شرکت نکرده بودند حکمتیار با به دست آوردن ۹۶ درصد آراء دبیرکل حزب اسلامی افغانستان انتخاب شد.ربانی چند ماه بعد به شرط برکناری حکمتیار و انتخاب دبیرکل دیگری حاضر شد با تشکیلات جدید همکاری کند. بالاخره با موافقت حکمتیار و بر اساس پیشنهاد ربانی، قاضی محمد امین وقاد به مقام ریاست حزب اسلامی برگزیده شد. اما بعد از مدت کوتاهی ربانی و محمد امین وقاد با هم اختلاف پیدا کردند و در نتیجه وحدت جنبش اخوان‌المسلمین تأمین نگردید. | ||
جنبش اخوان‌المسلمین عملاً به دو جناح ربانی و حکمتیار انشعاب کرد. گروهی از جمله مولوی خالص، قاضی وقاد و مولوی جمیل الرحمن با حکمتیار همکاری نموده و به نام "حزب اسلامی افغانستان" و گروهی به رهبری برهان الدین ربانی به نام "جمعیت اسلامی افغانستان" به مبارزات شان ادامه دادند. اما همان طوری که گفته شد این عناوین تا کودتای کمونیستی سال ۱۳۵۷ رسماً مطرح نگردیده بود و همه به نام اخوانی یاد می‌شدند<ref>[http://www.payam-aftab.com/fa/doc/news/62/%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%86 | جنبش اخوان‌المسلمین عملاً به دو جناح ربانی و حکمتیار انشعاب کرد. گروهی از جمله مولوی خالص، قاضی وقاد و مولوی جمیل الرحمن با حکمتیار همکاری نموده و به نام "حزب اسلامی افغانستان" و گروهی به رهبری برهان الدین ربانی به نام "جمعیت اسلامی افغانستان" به مبارزات شان ادامه دادند. اما همان طوری که گفته شد این عناوین تا کودتای کمونیستی سال ۱۳۵۷ رسماً مطرح نگردیده بود و همه به نام اخوانی یاد می‌شدند<ref>[http://www.payam-aftab.com/fa/doc/news/62/%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%86 اخوان‌المسلمین]</ref>.» | ||
=کودتای کمنیستی و اخوان= | =کودتای کمنیستی و اخوان= | ||