۸۷٬۷۷۵
ویرایش
جریان‌شناسی سلفی‌گری در تونس (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
جریان‌شناسی سلفی‌گری در تونس (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۴ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۳۵
، ۱۴ نوامبر ۲۰۲۲جایگزینی متن - ' گری ' به 'گری '
جز (جایگزینی متن - 'جریان شناسی' به 'جریان‌شناسی') |
جز (جایگزینی متن - ' گری ' به 'گری ') |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
|عنوان مقاله | |عنوان مقاله | ||
| data-type="authorfatherName" |جریان‌شناسی | | data-type="authorfatherName" |جریان‌شناسی سلفی‌گری در تونس | ||
|- | |- | ||
|رهبران | |رهبران | ||
| data-type="authorfatherName" | | | data-type="authorfatherName" |سلفی‌گری علمی: «کمال بن محمد بن علی المرزوقی» و «شیخ بشیر بن حسن» | ||
سلفیه حرکتی: شیخ مختار الجبالی | سلفیه حرکتی: شیخ مختار الجبالی | ||
سلفی جهادی: شیخ الضریر الإدریسی | سلفی جهادی: شیخ الضریر الإدریسی | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
سلفیه علمی یکی از گروه های جریان سلفی در تونس است. این گروه، صلح طلب هستند و به طرح دعوت و وعظ بسنده می‌کنند. مبلغان آن، به ابعاد فقهی و عقیدتی تکیه کرده اند و به دنبال علوم شرعی هستند. آنها خود را دنباله رو مراجع سلفیه علمی در خارج (مثلًا [[مصر]]) و مخصوصاً نهاد دینی [[وهابیت|وهابی]] در [[عربستان]] می‌دانند. این جریان در دهه 1990 م. با بازگشت جمعی از دانش آموختگان تونسی از دانشگاه اسلامی به تونس و تلاش آنها برای ترویج افکار سلفیه علمی در میان جوانان، وارد این کشور شد و به سبب وجود شبکه های ماهوارهای و اینترنت، به سرعت شیوع یافت. | سلفیه علمی یکی از گروه های جریان سلفی در تونس است. این گروه، صلح طلب هستند و به طرح دعوت و وعظ بسنده می‌کنند. مبلغان آن، به ابعاد فقهی و عقیدتی تکیه کرده اند و به دنبال علوم شرعی هستند. آنها خود را دنباله رو مراجع سلفیه علمی در خارج (مثلًا [[مصر]]) و مخصوصاً نهاد دینی [[وهابیت|وهابی]] در [[عربستان]] می‌دانند. این جریان در دهه 1990 م. با بازگشت جمعی از دانش آموختگان تونسی از دانشگاه اسلامی به تونس و تلاش آنها برای ترویج افکار سلفیه علمی در میان جوانان، وارد این کشور شد و به سبب وجود شبکه های ماهوارهای و اینترنت، به سرعت شیوع یافت. | ||
به اعتقاد این دسته از سلفی ها، قیام علیه حاکم حرام است، حتی اگر ظالم باشد. اغلب شیوخ آنها از هواداران رژیم بن علی بودند و بن علی نیز فعالیت های آنها را تا حدودی نادیده می گرفت. | به اعتقاد این دسته از سلفی ها، قیام علیه حاکم حرام است، حتی اگر ظالم باشد. اغلب شیوخ آنها از هواداران رژیم بن علی بودند و بن علی نیز فعالیت های آنها را تا حدودی نادیده می گرفت. | ||
رویکرد سلفی های علمی [[تونس]]، نه تنها در جهت حفظ نظام بن علی بود، بلکه همچنین این جریان با تحریم عملیات استشهادی [[فلسطین|فلسطینی]] ها علیه [[فلسطین|اسرائیل]] و «خودکشی» خواندن آن، عملًا فاصله قابل توجهی از دیگر انواع سلفیتِ تونسی و عربی گرفت. از جمله مهمترین شخصیت‌های جریان | رویکرد سلفی های علمی [[تونس]]، نه تنها در جهت حفظ نظام بن علی بود، بلکه همچنین این جریان با تحریم عملیات استشهادی [[فلسطین|فلسطینی]] ها علیه [[فلسطین|اسرائیل]] و «خودکشی» خواندن آن، عملًا فاصله قابل توجهی از دیگر انواع سلفیتِ تونسی و عربی گرفت. از جمله مهمترین شخصیت‌های جریان سلفی‌گری علمی، «کمال بن محمد بن علی المرزوقی» و نیز «شیخ بشیر بن حسن» هستند. | ||
نگاه | نگاه سلفی‌گری علمی به فعالیت سیاسی و حزبی و نیز جمعیتی، نگاهی منفی است و بر این مقوله مبتنی است که [[اسلام]] با حزب گرایی سازگار نیست. از جمله تبعات این کار، ایجاد انشقاق درون امت است. در نتیجه، فعالیت حزبی در ساختار سیاسی یا فراتر از آن، به هر صورتی که باشد، از دید آنها مذموم است. آنها سیاست را امری منافی پرهیزگاری و بی فایده و حقیر می شمارند و برایشان، [[دموکراسی]] نیرنگی گمراه کننده و شیوه های وسوسه انگیز است که در نهایت در مسیری دور از جاده منتهی به [[خلافت]]، به بن بست می‌رسد. | ||
<ref>[http://takfir.ir/modules/smartsection/item.php?itemid=953%20http://takfir.ir برگرفته از سایت: takfir.ir]</ref> | <ref>[http://takfir.ir/modules/smartsection/item.php?itemid=953%20http://takfir.ir برگرفته از سایت: takfir.ir]</ref> | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
پس از [[انقلاب «یاسمن» تونس|انقلاب «یاسمن» تونس]]، چند حزب سلفی از درون این جریان ظهور کرد که از جمله مهمترین آنها، «[[حزب الإصالة السلفی]]»، «[[حزب الإصلاح السلفی]] و [[حزب الرحمة السلفی]]» هستند. | پس از [[انقلاب «یاسمن» تونس|انقلاب «یاسمن» تونس]]، چند حزب سلفی از درون این جریان ظهور کرد که از جمله مهمترین آنها، «[[حزب الإصالة السلفی]]»، «[[حزب الإصلاح السلفی]] و [[حزب الرحمة السلفی]]» هستند. | ||
البته این نوع | البته این نوع سلفی‌گری به فعالیت حزبی محدود نماند و فعالیت در چارچوب جمعیت های خیریه، آموزشی و غیره را نیز در پیش گرفت. در حال حاضر ده ها جمعیت و انجمن زیر چتر این نوع سلفیت در تونس فعالند که زیر چتر فراگیر «[[الجبهه التونسیة للجمعیات الإسلامیة|الجبهه التونسیة للجمعیات الإسلامیة]]» با مدیریتِ شیخ مختار الجبالی که از جمله شناخته شده ترین و معتبرترین شیوخ سلفیتِ تونسی است، فعالیت می‌کنند. | ||
ویژگی‌های دیگر این جریان سلفی در تونس عبارتند از: | ویژگی‌های دیگر این جریان سلفی در تونس عبارتند از: | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
==سلفی جهادی== | ==سلفی جهادی== | ||
سلفی جهادی افراطی ترین گروه سلفی است و به عکس جریان سلفیه حرکتی خواستار شورش علیه حاکم و انواع فعالیت های جمعی، از جمله عملیات مسلحانه است. این نوع سلفیت، البته در سطح منطقه ای فراگیر بوده است و نمی‌توان آن را در کشورهایی خاص خلاصه کرد. در این معنا، سلفیت جهادی جریانی بین المللی است که ماهیت و اهداف خود را از همین بُعد بین المللی کنش خویش نمی‌گیرد؛ کنشی که بنا بر اعتقاد بزرگان این جریان، برای مقاومت در برابر تهاجم صلیبی به سرزمین های اسلامی انجام داده می‌شود و هدف آن، مبارزه با اشغالگران و آزاد کردن سرزمین های اسلامی از نفوذ و حضور صلیبی هاست. به ویژه پس از اشغال [[افغانستان]] و [[عراق]]، بُعد بین المللی کنش این نوع | سلفی جهادی افراطی ترین گروه سلفی است و به عکس جریان سلفیه حرکتی خواستار شورش علیه حاکم و انواع فعالیت های جمعی، از جمله عملیات مسلحانه است. این نوع سلفیت، البته در سطح منطقه ای فراگیر بوده است و نمی‌توان آن را در کشورهایی خاص خلاصه کرد. در این معنا، سلفیت جهادی جریانی بین المللی است که ماهیت و اهداف خود را از همین بُعد بین المللی کنش خویش نمی‌گیرد؛ کنشی که بنا بر اعتقاد بزرگان این جریان، برای مقاومت در برابر تهاجم صلیبی به سرزمین های اسلامی انجام داده می‌شود و هدف آن، مبارزه با اشغالگران و آزاد کردن سرزمین های اسلامی از نفوذ و حضور صلیبی هاست. به ویژه پس از اشغال [[افغانستان]] و [[عراق]]، بُعد بین المللی کنش این نوع سلفی‌گری آشکارتر شد و به صورت گسترده تر محل تأکید قرار گرفت. | ||
این گروه در تونس، برای نخستین بار در دهه هشتاد میلادی، با حضور جمعی از جوانان، که دست به ضدعملیات ساده ابتدایی زده بودند، فعالیت خود را آغاز کرد. در عملیات مذکور، تعدادی از عوامل آن کشته و برخی بازداشت شدند و گروهی دیگر به خارج از تونس گریختند که یکی از آنها «[[شیخ محمد الازرق|شیخ محمد الازرق]]» بود که فتوای جهاد و مشروعیت اقدام علیه حکومت و دستگاه های وابسته به آن را صادر کرده بود. وی پس از انجام دادن این عملیات به [[عربستان]] گریخت، اما نظام عربستان در اواسط دهه هشتاد میلادی وی را دستگیر کرد و تحویل دستگاه اطلاعات تونس داد و حکم اعدام وی صادر شد. | این گروه در تونس، برای نخستین بار در دهه هشتاد میلادی، با حضور جمعی از جوانان، که دست به ضدعملیات ساده ابتدایی زده بودند، فعالیت خود را آغاز کرد. در عملیات مذکور، تعدادی از عوامل آن کشته و برخی بازداشت شدند و گروهی دیگر به خارج از تونس گریختند که یکی از آنها «[[شیخ محمد الازرق|شیخ محمد الازرق]]» بود که فتوای جهاد و مشروعیت اقدام علیه حکومت و دستگاه های وابسته به آن را صادر کرده بود. وی پس از انجام دادن این عملیات به [[عربستان]] گریخت، اما نظام عربستان در اواسط دهه هشتاد میلادی وی را دستگیر کرد و تحویل دستگاه اطلاعات تونس داد و حکم اعدام وی صادر شد. | ||