۸۷٬۸۱۰
ویرایش
الگوهای اعتمادساز در روابط بین‌المللی با تأکید بر کشورهای اسلامی خلیج فارس (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
الگوهای اعتمادساز در روابط بین‌المللی با تأکید بر کشورهای اسلامی خلیج فارس (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۴ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۳۸
، ۱۴ نوامبر ۲۰۲۲جایگزینی متن - ' آمیز ' به 'آمیز '
جز (جایگزینی متن - 'ى' به 'ی') |
جز (جایگزینی متن - ' آمیز ' به 'آمیز ') |
||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
=منابع= | =منابع= | ||
در تعدادی از معاهدات چندجانبه منطقه‌ای در مورد مدیریت مشترک منابع، موادی درباره حل و فصل | در تعدادی از معاهدات چندجانبه منطقه‌ای در مورد مدیریت مشترک منابع، موادی درباره حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات می‌توان پیدا نمود. از این‌رو، موافقت‌نامه 1963 راجع به کشتیرانی و همکاری‌ها‌ی اقتصادی حوزه رود نیجر پیش‌بینی می‌کند که هر اختلافی بین کشورهای حوزه رود نیجر در مورد تفسیر یا اجرای موافقت‌نامه بروز نماید، باید به صورت دوستانه و از طریق مستقیم بین آنها، یا از طریق سازمان‌ها‌ی بین‌الدول پیش‌بینی شده در این موافقت نامه، حل و فصل شود. در صورت شکست چنین حل و فصلی، اختلاف باید توسط داوری، به خصوص کمیسیون میانجی‌گری، سازش و داوری سازمان وحدت آفریقا، یا از طریق حل و فصل قضایی توسط دیوان بین‌المللی دادگستری، حل و فصل شود.<br> | ||
کنوانسیون 1956 راجع به کانال کشی از رود موصل و پروتکل 1961 راجع به جلوگیری از آلودگی رود موصل، مذاکرات مستقیم را پیش‌بینی می‌کند. در صورت شکست مذاکرات، این کنوانسیون، داوری را همراه با یک رشته موادی که این روش را تنظیم می‌کند، پیش‌بینی می‌نماید. این مفاد دربرگیرنده یک روش ویژه برای موارد ضروری و فوری نیز می‌باشد. (بدیع، 1376، ص256ـ254).<br> | کنوانسیون 1956 راجع به کانال کشی از رود موصل و پروتکل 1961 راجع به جلوگیری از آلودگی رود موصل، مذاکرات مستقیم را پیش‌بینی می‌کند. در صورت شکست مذاکرات، این کنوانسیون، داوری را همراه با یک رشته موادی که این روش را تنظیم می‌کند، پیش‌بینی می‌نماید. این مفاد دربرگیرنده یک روش ویژه برای موارد ضروری و فوری نیز می‌باشد. (بدیع، 1376، ص256ـ254).<br> | ||
کشورهای حوزه خلیج فارس که نقش ویژه‌ای در تأمین نفت و گاز جهان دارند، می‌توانند با ایجاد چارچوبی مناسب برای توسعه و بهره‌برداری از حوزه‌ها‌ی نفت و گازی که در مرزهای مشترک آنان قرار دارد، در جهت اعتمادسازی قدم بسیار مفیدی بردارند. سیاست شرکت‌ها‌ی نفتی از گذشته این بوده که با به کارگیری اهرم‌ها‌ی سیاسی و عنوان کردن پیشنهادهای ضد و نقیض، در عمل کشورهای منطقه را رودرروی یک‌دیگر قرار دهند. با بهره‌برداری مشترک از نفت و گاز، به طور کلی رقابت کشورهای منطقه برای یافتن بازار مناسب تا حدود زیادی کاهش می‌یابد. از سوی دیگر، توافق برای بهره‌برداری مشترک از یک حوزه نفتی، امکان سرمایه گذاری توسط مؤسسات و شرکت‌ها‌ی بین‌المللی در نفت و گاز را افزایش می‌دهد و توجه کشورهای علاقه مند نیز، برای سرمایه‌گذاری در این حوزه گسترش می‌یابد. (پیشین).<br> | کشورهای حوزه خلیج فارس که نقش ویژه‌ای در تأمین نفت و گاز جهان دارند، می‌توانند با ایجاد چارچوبی مناسب برای توسعه و بهره‌برداری از حوزه‌ها‌ی نفت و گازی که در مرزهای مشترک آنان قرار دارد، در جهت اعتمادسازی قدم بسیار مفیدی بردارند. سیاست شرکت‌ها‌ی نفتی از گذشته این بوده که با به کارگیری اهرم‌ها‌ی سیاسی و عنوان کردن پیشنهادهای ضد و نقیض، در عمل کشورهای منطقه را رودرروی یک‌دیگر قرار دهند. با بهره‌برداری مشترک از نفت و گاز، به طور کلی رقابت کشورهای منطقه برای یافتن بازار مناسب تا حدود زیادی کاهش می‌یابد. از سوی دیگر، توافق برای بهره‌برداری مشترک از یک حوزه نفتی، امکان سرمایه گذاری توسط مؤسسات و شرکت‌ها‌ی بین‌المللی در نفت و گاز را افزایش می‌دهد و توجه کشورهای علاقه مند نیز، برای سرمایه‌گذاری در این حوزه گسترش می‌یابد. (پیشین).<br> | ||
| خط ۱۳۴: | خط ۱۳۴: | ||
الف. سیستم‌ها‌ی حمایت از حقوق بشر بین کشورهای آمریکایی و اروپایی: کنوانسیون رم (1950)یک منبع الهام بخش برای پیمان 1969 بوده است. در اینجا لازم است که هر دو سیستم با هم، در حالی‌که شباهت‌ها و تفاوت‌ها‌ی آنها نشان داده می‌شود، بررسی شوند. هر دو کنوانسیون یک مرحله اولیه عرفی شامل نهادهایی با وظایف میانجی‌گری و سازش (به ترتیب، کمیسیون حقوق بشر اروپا و کمیسیون حقوق بشر بین کشورهای آمریکایی) و یک مرحله ثانوی شامل نهادهای قضایی (به ترتیب، دیوان حقوق بشر اروپا و دیوان حقوق بشر بین کشورهای اروپایی) ایجاد نموده‌اند.<br> | الف. سیستم‌ها‌ی حمایت از حقوق بشر بین کشورهای آمریکایی و اروپایی: کنوانسیون رم (1950)یک منبع الهام بخش برای پیمان 1969 بوده است. در اینجا لازم است که هر دو سیستم با هم، در حالی‌که شباهت‌ها و تفاوت‌ها‌ی آنها نشان داده می‌شود، بررسی شوند. هر دو کنوانسیون یک مرحله اولیه عرفی شامل نهادهایی با وظایف میانجی‌گری و سازش (به ترتیب، کمیسیون حقوق بشر اروپا و کمیسیون حقوق بشر بین کشورهای آمریکایی) و یک مرحله ثانوی شامل نهادهای قضایی (به ترتیب، دیوان حقوق بشر اروپا و دیوان حقوق بشر بین کشورهای اروپایی) ایجاد نموده‌اند.<br> | ||
کنوانسیون اروپایی امکان مداخله یک نهاد سیاسی (کمیته وزیران) با وظایفی میانجی گرایانه و سازش گرایانه و تا حدی قضایی را پیش‌بینی می‌کند. بر اساس هردو سیستم، درخواست‌ها و دادخواهی‌ها، اعم از اینکه از ناحیه کشورها باشد یا اشخاص، همواره باید در اولین مرحله به کمیسیون ارجاع شود. هنگامی که دعاوی مربوط به نقض حقوق بشر، توسط کشورها و نه اشخاص نزد کمیسیون اقامه می‌شود، توسط کمیته وزیران، و نه دیوان، حل و فصل می‌شود. برای مثال، این موضوع در دعاوی مربوط به تیرول جنوبی ما بین ترکیه و یونان، به وقوع پیوسته است.<br> | کنوانسیون اروپایی امکان مداخله یک نهاد سیاسی (کمیته وزیران) با وظایفی میانجی گرایانه و سازش گرایانه و تا حدی قضایی را پیش‌بینی می‌کند. بر اساس هردو سیستم، درخواست‌ها و دادخواهی‌ها، اعم از اینکه از ناحیه کشورها باشد یا اشخاص، همواره باید در اولین مرحله به کمیسیون ارجاع شود. هنگامی که دعاوی مربوط به نقض حقوق بشر، توسط کشورها و نه اشخاص نزد کمیسیون اقامه می‌شود، توسط کمیته وزیران، و نه دیوان، حل و فصل می‌شود. برای مثال، این موضوع در دعاوی مربوط به تیرول جنوبی ما بین ترکیه و یونان، به وقوع پیوسته است.<br> | ||
ظهور سیستم آمریکایی نسبتاً جدید است و عملکرد آن هنوز خیلی قابل تأیید نیست. به جز اعمال صلاحیت مشورتی دیوان بین کشورهای آمریکایی، تحت عنوان حل و فصل | ظهور سیستم آمریکایی نسبتاً جدید است و عملکرد آن هنوز خیلی قابل تأیید نیست. به جز اعمال صلاحیت مشورتی دیوان بین کشورهای آمریکایی، تحت عنوان حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات بین کشورها، تاکنون تنها چند مورد از دعاوی تدافعی نزد دیوان اقامه شده است. تمام این دعاوی علیه دولت هندوراس و توسط کمیسیون کشورهای آمریکایی به دیوان تسلیم شده است. (ضیائی بیگدلی، 1371، ص214ـ213).<br> | ||
ب. منشور آفریقا راجع به حقوق بشر و انسان: منشور آفریقا که تحت حمایت سازمان وحدت آفریقا تقویت شده است، کمیسیون آفریقایی راجع به حقوق بشر و مردمی را ایجاد کرده است. این کمیسیون مکاتبات کشورهای عضو منشور را مبنی بر نقض مفاد منشور توسط یک کشور دیگر عضو، دریافت می‌کند. این مکاتبات ممکن است بعد از شکست یک دور مذاکرات بین کشورهای ذی نفع در مورد حل و فصل دعوای حقوق بشر انجام شود یا اینکه به طور مستقیم با کمیسیون صورت پذیرد. کمیسیون می‌تواند تمام اطلاعات مربوط و لازم را از کشورهای درگیر مطالبه کند و در حالی‌که تمام روش‌ها‌ی مناسب را برای دست‌یابی به یک راه حل دوستانه بررسی می‌کند، وظایف میانجی گرایانه و سازش گرایانه نیز دارد. در دعاوی نقض گسترده و جدی حقوق بشر، این کمیسیون می‌تواند مکاتبات کشورهای غیرعضو منشور را نیز بررسی کند. در تمام دعاوی، کمیسیون یک گزارش تهیه می‌کند که بیان کننده یافته‌ها و توصیه‌ها‌یش درباره واقعیت امر می‌باشد. کمیسیون این گزارش را به مجمع سران کشورها و دولت‌ها‌ی سازمان وحدت آفریقا ارایه می‌نماید. (الهی، 1370، ص49ـ45).<br> | ب. منشور آفریقا راجع به حقوق بشر و انسان: منشور آفریقا که تحت حمایت سازمان وحدت آفریقا تقویت شده است، کمیسیون آفریقایی راجع به حقوق بشر و مردمی را ایجاد کرده است. این کمیسیون مکاتبات کشورهای عضو منشور را مبنی بر نقض مفاد منشور توسط یک کشور دیگر عضو، دریافت می‌کند. این مکاتبات ممکن است بعد از شکست یک دور مذاکرات بین کشورهای ذی نفع در مورد حل و فصل دعوای حقوق بشر انجام شود یا اینکه به طور مستقیم با کمیسیون صورت پذیرد. کمیسیون می‌تواند تمام اطلاعات مربوط و لازم را از کشورهای درگیر مطالبه کند و در حالی‌که تمام روش‌ها‌ی مناسب را برای دست‌یابی به یک راه حل دوستانه بررسی می‌کند، وظایف میانجی گرایانه و سازش گرایانه نیز دارد. در دعاوی نقض گسترده و جدی حقوق بشر، این کمیسیون می‌تواند مکاتبات کشورهای غیرعضو منشور را نیز بررسی کند. در تمام دعاوی، کمیسیون یک گزارش تهیه می‌کند که بیان کننده یافته‌ها و توصیه‌ها‌یش درباره واقعیت امر می‌باشد. کمیسیون این گزارش را به مجمع سران کشورها و دولت‌ها‌ی سازمان وحدت آفریقا ارایه می‌نماید. (الهی، 1370، ص49ـ45).<br> | ||
| خط ۱۴۱: | خط ۱۴۱: | ||
هنگامی که شورا در مقام داوری عمل می‌نماید کشورهای دارای اختلاف، در مشاوره‌ها و تصمیمات شورا شرکت نخواهند کرد.<br> | هنگامی که شورا در مقام داوری عمل می‌نماید کشورهای دارای اختلاف، در مشاوره‌ها و تصمیمات شورا شرکت نخواهند کرد.<br> | ||
هم‌چنین این پیمان پیش‌بینی می‌کند در صورت بروز اختلافی که ممکن است به جنگ بین دو کشور عضو یا بین چند کشور عضو یا بین یک کشور عضو و کشور دیگر منجر شود، شورا باید به منظور آشتی دادن آنها دست به میانجی‌گری بزند. اجرای وظایف مساعی جمیله و میانجی‌گری، منوط به تسلیم اختلاف به وسیله طرفین به جامعه نمی‌باشد. این شورا در عمل، مدل‌ها‌ی مساعی جمیله، میانجی‌گری و سازش را نسبت به تمام اختلافات اعم از اینکه تهدیدکننده صلح باشد یا خیر، اجرا می‌کند، و در حالی‌که در برخی موارد شورا به طور مستقیم این وظایف را انجام می‌دهد، در موارد دیگر، کمیته‌ها‌ی فرعی را مأمور انجام این وظایف می‌نماید. | هم‌چنین این پیمان پیش‌بینی می‌کند در صورت بروز اختلافی که ممکن است به جنگ بین دو کشور عضو یا بین چند کشور عضو یا بین یک کشور عضو و کشور دیگر منجر شود، شورا باید به منظور آشتی دادن آنها دست به میانجی‌گری بزند. اجرای وظایف مساعی جمیله و میانجی‌گری، منوط به تسلیم اختلاف به وسیله طرفین به جامعه نمی‌باشد. این شورا در عمل، مدل‌ها‌ی مساعی جمیله، میانجی‌گری و سازش را نسبت به تمام اختلافات اعم از اینکه تهدیدکننده صلح باشد یا خیر، اجرا می‌کند، و در حالی‌که در برخی موارد شورا به طور مستقیم این وظایف را انجام می‌دهد، در موارد دیگر، کمیته‌ها‌ی فرعی را مأمور انجام این وظایف می‌نماید. | ||
گرچه پیمان جامعه کشورهای عرب به طور صریح شرکت دبیرکل خود را در روند حل و فصل | گرچه پیمان جامعه کشورهای عرب به طور صریح شرکت دبیرکل خود را در روند حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات پیش‌بینی نکرده، ولی شورا از طریق آیین نامه داخلی نقش فعالی را برای دبیرکل در این مورد در نظر گرفته است. شورا معمولاً دبیرکل را در تشکیل کمیته‌ها‌ی ویژه‌ای که برای مأموریت‌ها‌ی میانجی‌گری و حقیقت یابی خود ایجاد نموده، گنجانده است. (www.persiangulfonline.org).<br> | ||
=منابع و مآخذ= | =منابع و مآخذ= | ||