۴٬۹۳۳
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '[[رده: ' به '[[رده:') |
جز (تمیزکاری) |
||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
</div> | </div> | ||
{{پانویس رنگی}} | {{پانویس رنگی}} | ||
'''ابعاد تمدنی میانهروی اسلامی''' عنوان مقالهای از بخش اندیشه [[اندیشه تقریب (فصلنامه)|فصلنامه اندیشه تقریب]] شماره سوم میباشد که به قلم [[آیتالله تسخیری]] <ref>دبيركل سابق مجمع تقريب مذاهب اسلامی </ref>و به اهتمام [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] منتشر شده است. این مقاله در | '''ابعاد تمدنی میانهروی اسلامی''' عنوان مقالهای از بخش اندیشه [[اندیشه تقریب (فصلنامه)|فصلنامه اندیشه تقریب]] شماره سوم میباشد که به قلم [[آیتالله تسخیری]] <ref>دبيركل سابق مجمع تقريب مذاهب اسلامی </ref>و به اهتمام [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] منتشر شده است. این مقاله در فصل تابستان سال 1384 منتشر شده است.</div> | ||
=چکیده= | =چکیده= | ||
هدف از خلقت انسان بندگی حق تعالی است و اسلام با طاغوت و هر آن چه از اعتدال خارج باشد، مخالفت میکند. بی ایمانی یا ایمان به خدایان ساختگی دو عامل مهم طغیانگری و تهدید علیه امنیت انسانی اند که اسلام در صدد است با ترویج ایمان، صلح عادلانه را برای همه بشریت به ارمغان آورد.<br> | هدف از خلقت انسان بندگی حق تعالی است و اسلام با طاغوت و هر آن چه از اعتدال خارج باشد، مخالفت میکند. بی ایمانی یا ایمان به خدایان ساختگی دو عامل مهم طغیانگری و تهدید علیه امنیت انسانی اند که اسلام در صدد است با ترویج ایمان، صلح عادلانه را برای همه بشریت به ارمغان آورد.<br> | ||
خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
این معنا در برگیرنده بندگی به معنای اخص همچون نماز و روزه است که زندگی در آن خلاصه نمیشود بلکه همه زندگی به مسجد و نماز تبدیل میشود. | این معنا در برگیرنده بندگی به معنای اخص همچون نماز و روزه است که زندگی در آن خلاصه نمیشود بلکه همه زندگی به مسجد و نماز تبدیل میشود. | ||
طاغوت یعنی از حد اعتدال و میانهروی مورد نظر اسلام، چنان که راغب در تفسیر آیه شریفه «إِنّا لَمّا طَغَی الْماءُ حَمَلْناکمْ فِی الْجارِیةِ» (الحاقه: 11) طغیان را عبارت از فرا رفتن از حد میداند <ref>(مفردات: 305)</ref>. | طاغوت یعنی از حد اعتدال و میانهروی مورد نظر اسلام، چنان که راغب در تفسیر آیه شریفه «إِنّا لَمّا طَغَی الْماءُ حَمَلْناکمْ فِی الْجارِیةِ» (الحاقه: 11) طغیان را عبارت از فرا رفتن از حد میداند <ref>(مفردات: 305)</ref>. | ||
اعتدال و میانهروی اسلامی به معنای عدل، توازن، حکمت، خرد و قرار دادن هر چیزی در جای خود است به گونهای که هدف از آن تحقق یابد، البته مقیاس و سنجش در این جا کمی نیست. چنان چه امت اسلامی امت وسط و معتدل باشد (وَ کذلِک جَعَلْناکمْ أُمَّةً وَسَطاً ) <ref>(بقره: 143)</ref> به خاطر پیروی از پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) که اسوه همگان است، الگو و اسوه تمدنی برای دیگر امتها خواهد بود. <br> | اعتدال و میانهروی اسلامی به معنای عدل، توازن، حکمت، خرد و قرار دادن هر چیزی در جای خود است به گونهای که هدف از آن تحقق یابد، البته مقیاس و سنجش در این جا کمی نیست. چنان چه امت اسلامی امت وسط و معتدل باشد (وَ کذلِک جَعَلْناکمْ أُمَّةً وَسَطاً) <ref>(بقره: 143)</ref> به خاطر پیروی از پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) که اسوه همگان است، الگو و اسوه تمدنی برای دیگر امتها خواهد بود. <br> | ||
رجوع به مفهومهایی که اسلام از آنها نفرت دارد نشان میدهد که آن مفهومها از حد اعتدال و میانهروی بیروناند؛ نظیر الحاد، شرک، فاحشه، تهور، اسراف و حتی رهبانیت، بخل، ترس و عدم احساس مسئولیت، همگی نوعی تجاوز و عدم پایبندی به حد شرعی است.<br> | رجوع به مفهومهایی که اسلام از آنها نفرت دارد نشان میدهد که آن مفهومها از حد اعتدال و میانهروی بیروناند؛ نظیر الحاد، شرک، فاحشه، تهور، اسراف و حتی رهبانیت، بخل، ترس و عدم احساس مسئولیت، همگی نوعی تجاوز و عدم پایبندی به حد شرعی است.<br> | ||
بنابراین معیار آن حد انسانی است که خداوند متعال برای بندگان خود قرار داده است و شاید به خاطر آشکار بودن آن با وجدان انسانی قابل درک باشد مثل طیبات و خبائث. دیدگاه الهی تصویر کاملی از حد اعتدال و یا حد طبیعی به ما میدهد که خارج شدن از آن به معنای خارج شدن از خود و فراموش کردن آن است. در این جا است که این تعبیر زیبای الهی خود را نشان میدهد: «نَسُوا اللّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولئِک هُمُ الْفاسِقُونَ <ref>(الحشر: 19)</ref>؛ خدا را فراموش کردند خدا نیز خودشان را از یادشان برد، آنان از جمله فاسقاناند».<br> | بنابراین معیار آن حد انسانی است که خداوند متعال برای بندگان خود قرار داده است و شاید به خاطر آشکار بودن آن با وجدان انسانی قابل درک باشد مثل طیبات و خبائث. دیدگاه الهی تصویر کاملی از حد اعتدال و یا حد طبیعی به ما میدهد که خارج شدن از آن به معنای خارج شدن از خود و فراموش کردن آن است. در این جا است که این تعبیر زیبای الهی خود را نشان میدهد: «نَسُوا اللّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولئِک هُمُ الْفاسِقُونَ <ref>(الحشر: 19)</ref>؛ خدا را فراموش کردند خدا نیز خودشان را از یادشان برد، آنان از جمله فاسقاناند».<br> | ||
خط ۱۱۱: | خط ۱۱۱: | ||
چهار: تلاش در ایجاد اتحاد و یک پارچه سازی موضع [[امت اسلامی|امت اسلامی]] به طور عملی به دور از خیال بافی و سازش پذیری، با پیروی از برنامههای معتدل و واقعگرایانه و با توجه به هدفهای از پیش تعیین شده؛<br> | چهار: تلاش در ایجاد اتحاد و یک پارچه سازی موضع [[امت اسلامی|امت اسلامی]] به طور عملی به دور از خیال بافی و سازش پذیری، با پیروی از برنامههای معتدل و واقعگرایانه و با توجه به هدفهای از پیش تعیین شده؛<br> | ||
پنج: تلاش برای تقویت نهادهای فراملیتی اسلامی و فراهم نمودن امکانات و آزادی عمل برای استفاده بیشتر از مکانیزمهای جدید، فعّال و مفید؛<br> | پنج: تلاش برای تقویت نهادهای فراملیتی اسلامی و فراهم نمودن امکانات و آزادی عمل برای استفاده بیشتر از مکانیزمهای جدید، فعّال و مفید؛<br> | ||
شش: برنامهریزی فراگیر برای بهره گیری بهتر از امکانات سیاسی، اقتصادی، تبلیغاتی جغرافیایی و مادی و امکانات | شش: برنامهریزی فراگیر برای بهره گیری بهتر از امکانات سیاسی، اقتصادی، تبلیغاتی جغرافیایی و مادی و امکانات مردمی، علمی و فرهنگی و بسیج نمودن آن در روند رویارویی؛<br> | ||
هفت: تلاش برای حل برخی کشمکشهای جانبی یا کنار گذاشتن و به تعلیق درآوردن آن به منظور رسیدن به اهداف مهم تر و پاسخگویی به اولویتها؛<br> | هفت: تلاش برای حل برخی کشمکشهای جانبی یا کنار گذاشتن و به تعلیق درآوردن آن به منظور رسیدن به اهداف مهم تر و پاسخگویی به اولویتها؛<br> | ||
هشت: پشتیبانی از اقلیتهای مسلمانان موجود در کشورهای جهان که جمعیت آنها بالغ بر یک سوم کل جمعیت مسلمانها میشود و تاکید بر:<br> | هشت: پشتیبانی از اقلیتهای مسلمانان موجود در کشورهای جهان که جمعیت آنها بالغ بر یک سوم کل جمعیت مسلمانها میشود و تاکید بر:<br> | ||
#موجودیت؛<br> | # موجودیت؛<br> | ||
#[[وحدت]]؛<br> | # [[وحدت]]؛<br> | ||
#هویت آنها و تقویت زمینههای همبستگی آنان با امت اسلامی؛ <br> | # هویت آنها و تقویت زمینههای همبستگی آنان با امت اسلامی؛ <br> | ||
نه: تاکید بر حمایت از نهادهای خیریه، امدادی و تبلیغاتی و رها نکردن آنها به حال خود و جلوگیری از گرفتارشدن شان در اختلافات جانبی، مذهبی و سیاسی؛<br> | نه: تاکید بر حمایت از نهادهای خیریه، امدادی و تبلیغاتی و رها نکردن آنها به حال خود و جلوگیری از گرفتارشدن شان در اختلافات جانبی، مذهبی و سیاسی؛<br> | ||
خط ۱۲۵: | خط ۱۲۵: | ||
در این زمینه موارد ذیل را پیشنهاد میکنیم: | در این زمینه موارد ذیل را پیشنهاد میکنیم: | ||
#بسیج کردن همه ملل اسلامی جهت ناکامسازی طرح شارون برای به زانو در آوردن ملت فلسطین و پایان دادن به انتفاضه قهرمان با پشتیبانی از پایداری و مقاومت شجاعانه این ملت؛<br> | # بسیج کردن همه ملل اسلامی جهت ناکامسازی طرح شارون برای به زانو در آوردن ملت فلسطین و پایان دادن به انتفاضه قهرمان با پشتیبانی از پایداری و مقاومت شجاعانه این ملت؛<br> | ||
#بسیج امکانات برای کمک به آوارگان فلسطین و بازسازی خرابیها و درخواست از کشورهای ثروتمند برای تأمین هزینهها؛<br> | # بسیج امکانات برای کمک به آوارگان فلسطین و بازسازی خرابیها و درخواست از کشورهای ثروتمند برای تأمین هزینهها؛<br> | ||
#تأکید بر اسلامی بودن مسئله فلسطین و به کارگیری امکانات جهان اسلام به نفع آن؛<br> | # تأکید بر اسلامی بودن مسئله فلسطین و به کارگیری امکانات جهان اسلام به نفع آن؛<br> | ||
#استفاده از همه امکانات قانونی و محافل بینالمللی در راه افشای جنایات صهیونیستی؛<br> | # استفاده از همه امکانات قانونی و محافل بینالمللی در راه افشای جنایات صهیونیستی؛<br> | ||
#اجازه ندادن به آمریکا برای تکروی در مسئله فلسطین و نظایر آن و عدم اعتماد به راه حلهای آمریکایی؛<br> | # اجازه ندادن به آمریکا برای تکروی در مسئله فلسطین و نظایر آن و عدم اعتماد به راه حلهای آمریکایی؛<br> | ||
#برنامهریزی جدّی برای بازگشت به سیستم تحریم همه جانبه علیه رژیم غاصب صهیونیستی و حمایت کنندگان آن و اجرای فوری تحریمهای مردمی؛<br> | # برنامهریزی جدّی برای بازگشت به سیستم تحریم همه جانبه علیه رژیم غاصب صهیونیستی و حمایت کنندگان آن و اجرای فوری تحریمهای مردمی؛<br> | ||
#فعال نمودن نقش سیاسی [[سازمان کنفرانس اسلامی|سازمان کنفرانس اسلامی]] در این زمینه و به ویژه به اجرا در آوردن قطعنامههای بینالمللی برای مطالبه حقوق فلسطینیان؛<br> | # فعال نمودن نقش سیاسی [[سازمان کنفرانس اسلامی|سازمان کنفرانس اسلامی]] در این زمینه و به ویژه به اجرا در آوردن قطعنامههای بینالمللی برای مطالبه حقوق فلسطینیان؛<br> | ||
#تلاش بینالمللی در راه ارائه تعریفی فراگیر برای تروریسم و تفاوت قائل شدن میان آن و مقاومت مشروع؛<br> | # تلاش بینالمللی در راه ارائه تعریفی فراگیر برای تروریسم و تفاوت قائل شدن میان آن و مقاومت مشروع؛<br> | ||
#اعطای پوشش حقوقی به مقاومت ملت فلسطین؛<br> | # اعطای پوشش حقوقی به مقاومت ملت فلسطین؛<br> | ||
#لزوم استفاده فعال از امکانات سازمانهای غیر دولتی همانند اقدام '''کنفرانس «دوربان»''' در آفریقای جنوبی؛<br> | # لزوم استفاده فعال از امکانات سازمانهای غیر دولتی همانند اقدام '''کنفرانس «دوربان»''' در آفریقای جنوبی؛<br> | ||
سر انجام تأکید میکنیم که:<br> | سر انجام تأکید میکنیم که:<br> | ||
خط ۱۴۰: | خط ۱۴۰: | ||
ـ | ـ | ||
#گفتوگو با پیروان سایر ادیان بلکه همه غیر مسلمانان حتی مشرکان و حفظ احترام آنان؛<br> | # گفتوگو با پیروان سایر ادیان بلکه همه غیر مسلمانان حتی مشرکان و حفظ احترام آنان؛<br> | ||
#ـ پذیرش تکثر دینی، مذهبی و فرهنگی؛<br> | # ـ پذیرش تکثر دینی، مذهبی و فرهنگی؛<br> | ||
#ـ جنگ عاری از ویرانگری و کشتار جمعی؛<br> | # ـ جنگ عاری از ویرانگری و کشتار جمعی؛<br> | ||
#ـ پذیرش عهدنامهها و اجرای کنوانسیونهای داخلی و | # ـ پذیرش عهدنامهها و اجرای کنوانسیونهای داخلی و بینالمللی؛<br> | ||
#ـ احترام به حقوق انسانها بلکه حیوانات و محیط زیست؛<br> | # ـ احترام به حقوق انسانها بلکه حیوانات و محیط زیست؛<br> | ||
#ـ احترام به اماکن عبادی و مذهبی دیگران؛<br> | # ـ احترام به اماکن عبادی و مذهبی دیگران؛<br> | ||
#ـ تلاش برای حمایت از عدالت و دفاع از مستضعفان، محرومان و گرسنگان؛<br> | # ـ تلاش برای حمایت از عدالت و دفاع از مستضعفان، محرومان و گرسنگان؛<br> | ||
#ـ تلاش برای اشاعه روح گفتوگوی اصولی، انسانی و سالم با تعیین محل نزاع، وپیروی از شیوههای علمی، حفظ تناسب میان گفتوگو کنندگان، احترام به طرف مقابل، رد روشهای جنجالی و اعمال روشهای شایسته؛<br> | # ـ تلاش برای اشاعه روح گفتوگوی اصولی، انسانی و سالم با تعیین محل نزاع، وپیروی از شیوههای علمی، حفظ تناسب میان گفتوگو کنندگان، احترام به طرف مقابل، رد روشهای جنجالی و اعمال روشهای شایسته؛<br> | ||
#ـ آزادی امت در انتخاب رهبران و سرنوشت خود و مسئولیت حاکم در برابر همه افراد جامعه حتی اگر پیرو دین دیگری باشند؛<br> | # ـ آزادی امت در انتخاب رهبران و سرنوشت خود و مسئولیت حاکم در برابر همه افراد جامعه حتی اگر پیرو دین دیگری باشند؛<br> | ||
#ـ پیشبرد صلح و تأیید راه حلهای مسالمتآمیز حتی با فرض وجود توطئه؛<br> | # ـ پیشبرد صلح و تأیید راه حلهای مسالمتآمیز حتی با فرض وجود توطئه؛<br> | ||
#ـ تبادل تمدنی با همه ملتها و در همه حال و همه جا به دنبال علم و دانش بودن؛<br> | # ـ تبادل تمدنی با همه ملتها و در همه حال و همه جا به دنبال علم و دانش بودن؛<br> | ||
#ـ کشش و انگیزش به سوی بخشش، تسامح، تعاون، ایثار و سایر ارزشها؛<br> | # ـ کشش و انگیزش به سوی بخشش، تسامح، تعاون، ایثار و سایر ارزشها؛<br> | ||
چنین تمدنی شایسته متهم شدن به افراطگری، خشونت، تروریسم و اشاعه ترس از آن (اسلاموفوبیا)، راهاندازی جنگ صلیبی علیه آن، برنامهریزی برای ایجاد تردید در ارزشهای آن و دست زدن به تهاجم فرهنگی علیه آن نیست. | چنین تمدنی شایسته متهم شدن به افراطگری، خشونت، تروریسم و اشاعه ترس از آن (اسلاموفوبیا)، راهاندازی جنگ صلیبی علیه آن، برنامهریزی برای ایجاد تردید در ارزشهای آن و دست زدن به تهاجم فرهنگی علیه آن نیست. |