۴٬۹۳۳
ویرایش
صلوات: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
جز (جایگزینی متن - '==پانویس==↵↵[[رده:' به '== پانویس == {{پانویس}} [[رده:') |
جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''صَلَوات''' دعایی خاص و به [[زبان عربی]] است که رایج ترین شکل آن نزد [[شیعیان]]، عبارت: «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ وَ آلِ مُحمّد» است که به معنای درود بر [[پیامبر اسلام(ص)]] و خاندان او می‌باشد و لازم است که مسلمانان هنگام شنیدن و یا گفتن نام [[حضرت محمد(ص)]] بر او صلوات بفرستند. علاوه، این ذکر شریف بخشی از تشهد [[نماز]] نیز می‌باشد. | '''صَلَوات''' دعایی خاص و به [[زبان عربی]] است که رایج ترین شکل آن نزد [[شیعیان]]، عبارت: «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ وَ آلِ مُحمّد» است که به معنای درود بر [[پیامبر اسلام(ص)]] و خاندان او می‌باشد و لازم است که مسلمانان هنگام شنیدن و یا گفتن نام [[حضرت محمد(ص)]] بر او صلوات بفرستند. علاوه، این ذکر شریف بخشی از تشهد [[نماز]] نیز می‌باشد. | ||
==جایگاه صلوات در میان مسلمانان== | == جایگاه صلوات در میان مسلمانان == | ||
صلوات در فرهنگ عموم مسلمانان، جایگاه رفیعی دارد به طوری که مسلمانان با شنیدن نام پیامبر(ص)، بی‌درنگ صلوات می‌فرستند و آن را برای خود تیمن و تبرک می‌دانند. | صلوات در فرهنگ عموم مسلمانان، جایگاه رفیعی دارد به طوری که مسلمانان با شنیدن نام پیامبر(ص)، بی‌درنگ صلوات می‌فرستند و آن را برای خود تیمن و تبرک می‌دانند. | ||
== مفهوم صلوات== | == مفهوم صلوات == | ||
===صلوات در لغت=== | === صلوات در لغت === | ||
صلوات جمع | صلوات جمع صلاة و از ریشه «ص ل و» است که در زبان عربی به معنای دعا، درود، تحیت و رحمت می‌باشد و از منظری دیگر، صلوات جمع «صلاة» و به معنای نماز است.<ref>طریحی فخر‌الدین، مجمع البحرین، ج۱ ۲۶۶.</ref> اما «صلوات» در زبان فارسی به معنای اصطلاحی آن یعنی سلام خاص بر پیامبر(ص) می‌باشد. | ||
===صلوات در اصطلاح=== | === صلوات در اصطلاح === | ||
صلوات در اصطلاح دینی، عملی عبادی و در قالبی خاص است که در فرهنگ شیعه، به معنای صلوات رایج یعنی«اللهم صلّ علی محمّد و آل محمّد» است. | صلوات در اصطلاح دینی، عملی عبادی و در قالبی خاص است که در فرهنگ شیعه، به معنای صلوات رایج یعنی«اللهم صلّ علی محمّد و آل محمّد» است. | ||
==آیه صلوات== | == آیه صلوات == | ||
در قرآن به صراحت دستور به صلوات بر پیامبر(ص) داده شده است. خداوند در آیه 56 سوره احزاب که به نام آیه صلوات معروف است می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکتَهُ یصَلُّونَ عَلَى النَّبِی یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا» یعنی خداوند و فرشتگانش بر پیامبر صلوات می‌فرستند، ای کسانی که ایمان آورده‌اید، بر او صلوات بفرستید و آنگونه که شایسته است تسلیم او باشید. | در قرآن به صراحت دستور به صلوات بر پیامبر(ص) داده شده است. خداوند در آیه 56 سوره احزاب که به نام آیه صلوات معروف است می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکتَهُ یصَلُّونَ عَلَى النَّبِی یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا» یعنی خداوند و فرشتگانش بر پیامبر صلوات می‌فرستند، ای کسانی که ایمان آورده‌اید، بر او صلوات بفرستید و آنگونه که شایسته است تسلیم او باشید. | ||
علامه طباطبائی در تفسیر این آیه می‌نویسد: کلمه "صلاة" در اصل به معناى انعطاف (توجه) بوده و صلات خداوند بر پیامبر به معناى انعطاف او به وى است به‌وسیله رحمتش، و صلات ملائکه‌اش بر آن حضرت، به معنای انعطاف ایشان است نسبت به پیامبر به اینکه او را تزکیه نموده و برایش استغفار کنند، و صلات مؤمنین بر او، انعطاف ایشان است به‌وسیله درخواست رحمت براى پیامبر(ص). | علامه طباطبائی در تفسیر این آیه می‌نویسد: کلمه "صلاة" در اصل به معناى انعطاف (توجه) بوده و صلات خداوند بر پیامبر به معناى انعطاف او به وى است به‌وسیله رحمتش، و صلات ملائکه‌اش بر آن حضرت، به معنای انعطاف ایشان است نسبت به پیامبر به اینکه او را تزکیه نموده و برایش استغفار کنند، و صلات مؤمنین بر او، انعطاف ایشان است به‌وسیله درخواست رحمت براى پیامبر(ص). | ||
<ref>طباطبایی سید محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۵۰۸ با ویرایش.</ref> | <ref>طباطبایی سید محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۵۰۸ با ویرایش.</ref> | ||
==صلوات کامل== | == صلوات کامل == | ||
صلوات کامل صلواتی است که خاندان پیامبر(ص) نیز داخل آن باشند تا ناقص و ابتر نشود.<ref>بحرانی یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة، ج۸، ص۴۶۴ - ۴۶۵.</ref> | صلوات کامل صلواتی است که خاندان پیامبر(ص) نیز داخل آن باشند تا ناقص و ابتر نشود.<ref>بحرانی یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة، ج۸، ص۴۶۴ - ۴۶۵.</ref> | ||
==کیفیت صلوات== | == کیفیت صلوات == | ||
در صلوات، لزوما کیفیت خاصی معتبر نیست، بلکه صلوات با هر جمله‌ای که آن را دلالت کند، محقق می‌شود. مانند «اللّهم صلِّ علی محمدٍ و آل محمدٍ»، «اللّهم صلِّ علی محمدٍ و آله»، «صلّی اللّه علیه و آله»، «صلوات اللّه علیهم». همچنین در صلوات جایگزین کردن کلمات «اهل بیته» و یا «عترته» به جای «آل محمد» نیز جایز است. با این حال افضل در کیفیت صلوات، صلواتی است که در روایات آمده و به گونه‌های مختلف وارد شده است، مانند «صلوات اللّه و صلوات ملائکتِهِ و انبیائِهِ و رُسُلِهِ و جمیع خلقهِ علی محمدٍ و آل محمدٍ و السّلام علیه و علیهم و رحمةُ اللّه‌ِ و بَرَکاتُهُ» و «اللّهم صلِّ علی محمدٍ و آل محمدٍ کما صلیّتَ علی ابراهیم و آل ابراهیم و بارِک علی محمدٍ و آل محمدٍ کما بارَکتَ علی ابراهیم و آل ابراهیم إنَّک حمیدٌ مجیدٌ» <ref> شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج۷، ص۱۹۶ - ۱۹۷.</ref> | در صلوات، لزوما کیفیت خاصی معتبر نیست، بلکه صلوات با هر جمله‌ای که آن را دلالت کند، محقق می‌شود. مانند «اللّهم صلِّ علی محمدٍ و آل محمدٍ»، «اللّهم صلِّ علی محمدٍ و آله»، «صلّی اللّه علیه و آله»، «صلوات اللّه علیهم». همچنین در صلوات جایگزین کردن کلمات «اهل بیته» و یا «عترته» به جای «آل محمد» نیز جایز است. با این حال افضل در کیفیت صلوات، صلواتی است که در روایات آمده و به گونه‌های مختلف وارد شده است، مانند «صلوات اللّه و صلوات ملائکتِهِ و انبیائِهِ و رُسُلِهِ و جمیع خلقهِ علی محمدٍ و آل محمدٍ و السّلام علیه و علیهم و رحمةُ اللّه‌ِ و بَرَکاتُهُ» و «اللّهم صلِّ علی محمدٍ و آل محمدٍ کما صلیّتَ علی ابراهیم و آل ابراهیم و بارِک علی محمدٍ و آل محمدٍ کما بارَکتَ علی ابراهیم و آل ابراهیم إنَّک حمیدٌ مجیدٌ» <ref> شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج۷، ص۱۹۶ - ۱۹۷.</ref> | ||
== تاریخچه صلوات نزد اهل سنت== | == تاریخچه صلوات نزد اهل سنت == | ||
[[اهل سنت]] از قدیم تا کنون از چهار نوع صلوات استفاده می‌کردند. (البته صلوات نوشتاری و گفتاری اهل‌سنت با صلواتی که در نماز آن را ادا می‌کنند متفاوت است.) | [[اهل سنت]] از قدیم تا کنون از چهار نوع صلوات استفاده می‌کردند. (البته صلوات نوشتاری و گفتاری اهل‌سنت با صلواتی که در نماز آن را ادا می‌کنند متفاوت است.) <ref>https://fa.wikishia.net/view/%D8%B5%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%AA</ref> | ||
صلوات اهل سنت در تشهد نماز متضمن کلمه | صلوات اهل سنت در تشهد نماز متضمن کلمه «علی آل محمد» است. «اَللّهمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ و عَلی آلِ مُحَمّد» که حرف جرّ «علی» بر کلمه آل نیز آمده است. این نوع صلوات مطابق با روایتی است که در منابع اهل سنت همچون [[صحیح بخاری]] و [[صحیح مسلم]] و از کعب بن عَجْرَة از اصحاب پیامبر(ص) نقل شده است. حنابله نیز عین همین تشهد را در نماز می‌خوانند.<ref>ابن قدامه عبد‌الله، المغنی، ج ۱ ص ۵۷۹.</ref> ولی سه مذهب دیگر اهل سنت و نیز مذهب [[زیدیه]] کلمه «ابراهیم» را قبل از «آل ابراهیم» اضافه می‌کنند..<ref>ابن نجیم الحنفی المصری زین الدین، البحر الرائق شرح کنز الدقائق، بیروت، نشر دارالمعرفه، بی تا، چاپ دوم، ج۱ص ۵۷۳،</ref> <ref>ابو البرکات، الشرح الکبیر، بیروت، نشر دار الفکر، ج1، ص ۲۵۱</ref> <ref>ابوبکر الکاسانی، بدائع الصنائع، بیروت نشر دار الکتاب، سال 1982 میلادی، چاپ دوم، ج 1، ص ۲۱۱</ref>نزد اهل سنت، صلواتی که در نوشته‌ها وگفته‌های‌شان به کار برده می شود فاقد کلمه «آل محمد(ص)» است و بعد از نام پیامبر (ص)می‌گویند: صلی الله علیه و سلم. صلوات سومی نیز در بین اهل سنت مخصوصا احناف، مرسوم است که آن را به شکل زمزمه می‌خوانند و آن صلواتی است که خطیبان و سخنرانان از مردم می‌خواهند. دراین صلوات کلمه «ازواج و اصحاب پیامبر(ص)» نیز وجود دارد و معمولا به این صورت می‌خوانند: «اللهم صل و سلم علی سیدنا محمد و علی آله و ازواجه و صحبه کما صلیت علی ابراهیم و آل ابراهیم انّک حمید مجید». در برخی از مناطق، پس از «آل محمد»، «اصحاب محمد را نیز اضافه کرده می‌گویند: «اللهم صل علی محمد و آل محمد و اصحاب محمد.» <ref>به نقل از سایت حوزه</ref> نکته دیگر این که نزد اهل سنت رایج نیست که با شنیدن نام پیامبر(ص) صلوات بفرستند، مگر بعد از تلاوت و شنیدن آیه صلوات و یا درخواست از آنان برای فرستادن «درود شریف» در این صورت، صلوات خواهند فرستاد. <ref>به نقل از سایت حوزه</ref> | ||
==فضیلت صلوات در احادیث== | == فضیلت صلوات در احادیث == | ||
[[رسول اکرم (ص)]] فرمودند: «هر کسی صد بار بر محمد و آل محمد صلوات بفرستد، خداوند صد حاجت او را برآورده می‌‌کند. | [[رسول اکرم (ص)]] فرمودند: «هر کسی صد بار بر محمد و آل محمد صلوات بفرستد، خداوند صد حاجت او را برآورده می‌‌کند. | ||
حضرت علی (ع) از پیامبر اکرم (ص) نقل می کند که فرمود: هیچ دعایی نیست مگر اینکه بین آن و آسمان حجابی است تا وقتى که صلوات بر پیامبر و آل او فرستاده شود که وقتى چنین شد، آن حجاب شکافته مىشود و دعا | حضرت علی (ع) از پیامبر اکرم (ص) نقل می کند که فرمود: هیچ دعایی نیست مگر اینکه بین آن و آسمان حجابی است تا وقتى که صلوات بر پیامبر و آل او فرستاده شود که وقتى چنین شد، آن حجاب شکافته مىشود و دعا وارد می‌شود و اگر دعا کننده این کار را نکند، دعا بر می‌گردد. <ref>علامه مجلسی محمد باقر، بحار الانوار، ج۲۷، ص۲۵۸</ref> | ||
از امام باقر و یا امام صادق علیهماالسلام نقل شده است که در روز قیامت از حیث قدر و منزلت و ارزش، سنگین‌تر و با ارزش‌تر از صلوات بر محمد و آل محمد نیست. اعمال اشخاص در [[قیامت]] سنجیده می‌شود در صورتی که عمل شخصی سبک و کم ارزش باشد اما آن شخص در دنیا اهل صلوات بوده باشد، پیامبر(ص) صلوات آن شخص را روی ترازوی اعمالش قرار می‌دهد، تا اعمال آن شخص سنگین و با ارزش شود.در این زمان اعمال او سنگین و با ارزش می شود.<ref>شیخ کلینی محمد بن یعقوب، اصول کافی، تهران، نشر اسلامیه، | از امام باقر و یا امام صادق علیهماالسلام نقل شده است که در روز قیامت از حیث قدر و منزلت و ارزش، سنگین‌تر و با ارزش‌تر از صلوات بر محمد و آل محمد نیست. اعمال اشخاص در [[قیامت]] سنجیده می‌شود در صورتی که عمل شخصی سبک و کم ارزش باشد اما آن شخص در دنیا اهل صلوات بوده باشد، پیامبر(ص) صلوات آن شخص را روی ترازوی اعمالش قرار می‌دهد، تا اعمال آن شخص سنگین و با ارزش شود. در این زمان اعمال او سنگین و با ارزش می شود.<ref>شیخ کلینی محمد بن یعقوب، اصول کافی، تهران، نشر اسلامیه، سال 1362 شمسی، چاپ دوم، جلد دوم، ص 494</ref> | ||
[[امام صادق (ع)]] به اسحاق بن فرّوخ فرمود: ای اسحاق هر کسی ۱۰ مرتبه بر محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله صلوات بفرستد، خداوند و ملائکه اش بر آن شخص، صد مرتبه درود و رحمت می‌فرستند و هر کسی بر محمد و آل محمد ۱۰۰ مرتبه صلوات بفرستد، خداوند و ملائکه‌اش بر او هزار مرتبه صلوات می‌فرستند، آیا قول خدا را نشنیده‌ای که «هُوَ الَّذِی یصَلِّی عَلَیکمْ وَ مَلائِکتُهُ لِیخْرِجَکمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ کانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیماً؛ او (خدا) آن کسی است که او و ملائکه اش بر شما صلوات می‌فرستند تا شما را از ظلمت ها به نور بکشانند و بر مؤمنین خداوند رحیم می‌باشد. | [[امام صادق (ع)]] به اسحاق بن فرّوخ فرمود: ای اسحاق هر کسی ۱۰ مرتبه بر محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله صلوات بفرستد، خداوند و ملائکه اش بر آن شخص، صد مرتبه درود و رحمت می‌فرستند و هر کسی بر محمد و آل محمد ۱۰۰ مرتبه صلوات بفرستد، خداوند و ملائکه‌اش بر او هزار مرتبه صلوات می‌فرستند، آیا قول خدا را نشنیده‌ای که «هُوَ الَّذِی یصَلِّی عَلَیکمْ وَ مَلائِکتُهُ لِیخْرِجَکمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ کانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیماً؛ او (خدا) آن کسی است که او و ملائکه اش بر شما صلوات می‌فرستند تا شما را از ظلمت ها به نور بکشانند و بر مؤمنین خداوند رحیم می‌باشد. | ||
<ref>شیخ کلینی، اصول کافی تهران نشر اسلامیه سال 1362 شمسی چاپ دوم جلد دوم ص 493</ref> | <ref>شیخ کلینی، اصول کافی تهران نشر اسلامیه سال 1362 شمسی چاپ دوم جلد دوم ص 493</ref> | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: مفاهیم اسلامی]] | [[رده:مفاهیم اسلامی]] | ||