محمد غزالی: تفاوت میان نسخه‌ها

|سال ۴۵۰ یا ۴۵۱ ه. ق

|جمادی الاخره سال ۵۰۵ ه. ق

'''ابوحامد محمد غزالی''' بی اندازه باهوش و تند ذهن بود. علوم دینی و ادبی را نزد احمد راذکانی فراگرفت و سپس مدتی در یکی از مدارس طوس به تحصیل پرداخت. آنگاه به جرجان نزد امام ابونصر اسماعیلی رفت و خدمت او تعلیقه نوشت. دوباره به زادگاه خود [[طوس]] برگشت و مدت 3 سال در طوس به مطالعه و تکرار دروس پرداخت. ابو حامد غزالی در سال 470 قمری به [[نیشابور]] رفت و در آنجا به [[ابوالمعالی عبدالملک جوینی]] معروف به امام الحرمین پیوست و تا پایان عمر او همواره ملازمش بود. تحصیلات غزالی تنها [[فقه]] <ref>ر. ک:مقاله فقه</ref> نبود. او در علم اختلاف مذاهب و [[جدل]] و [[منطق]] و [[فلسفه]] هم دانش اندوخت؛ تا آنجا که بر همه اقران تفوق یافت. پدرش مردی از صالحان زمان خود بود که از رشتن پشم گذاران زندگی می‌کرد و اهل [[تقوی]] بود و غالبا در مجالس فقیهان حضور داشت.

غزالی در سال 484هـ. ق به منصب استادی در [[مدرسه نظامیه بغداد]] منصوب شد و چهار سال در آن مقام که بزرگ‌ترین پایگاه علمی آن زمان بود، ماند و در میان اهل [[عراق]] <ref>ر. ک:مقاله عراق</ref> به مقام و منزلتی رسید. وی در سی و چهار سالگی به [[فلسفه]] روی آورد و سپس وارد دوره‌ای از بحران عمیق معنوی شد که او را به شک در ایمان خویش کشاند.  

این شک البته گذرا بود و بیش از سه ماه به طول نینجامید. این شک همچون محرکی غزالی را به وارسی دقیق و همه جانبه [[عقاید]] خود وا داشت. <ref>بدوی، عبدالرحمن، پیام یونسکو، شماره 198، سیر معنوی غزالی، ص 5، آذر 1365 ش</ref> او در سال 488 هـ. ق به [[زهد]] و [[عرفان]] روی آورد و آنچه در [[بغداد]] داشت را رها کرده و به [[حج]] رفت و برادرش را جایگزین خود در مدرسه بغداد کرد. او بعد از حج نیز راهی [[شام]] <ref>ر. ک:مقاله شام</ref> گردید و از آن‌جا نیز به [[مصر]] رفت و در تمام این مدت به سیر عرفان و پیرایش درون و شهود عرفانی روی آورد. <ref>وفیات الاعیان، ج 4، ص 217</ref>

غزالی زمانی که در [[دمشق]] بود کتاب‌ مهم و اثرگذار خود [[احیاء علوم الدین]] را به رشته تحریر در آورد. <ref>سیر أعلام النبلاء، ج 19، ص 323</ref> وی سپس با اصرار و الزام یکی از وزرای دربار به نیشابور رفته و به تدریس مشغول شد. اما یک سال بیشتر دوام نیاورد و به وطن خود توس برگشت <ref>وفیات الاعیان، ج 4، ص 218</ref> و در همان‌جا روزگار خود را گذراند و سال 505 هـ. ق در همانجا از دنیا رفت. <ref> سیر معنوی غزالی، ص 5</ref>

او در سال ۴۸۸ هـ. ق به زهد و عرفان روی آورد و آنچه در [[بغداد]] داشت رها کرده و به حج رفت و برادرش را جای‌گزین خود در مدرسه بغداد کرد. او بعد از حج نیز راهی شام گردید و از آن‌جا نیز به مصر رفت و در تمام این مدت به سیر عرفان و پیرایش درون و شهود عرفانی روی آورد. <ref> ابن خلکان برمکی اربلی، ابوالعباس شمس‌الدین، وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان، ج۴، ص۲۱۷، محقق:احسان عباس، دار صادر، بیروت، ۱۹۰۰م</ref>

== تهافت (تهافة) الفلاسفه ==

نقدهایی بر این کتاب نوشته شده است اما هنوز هم برخی از شبهات مطرح شده توسط این کتاب به بحث و بررسی گذاشته می‌شود. <ref>با تلخیص و ویرایش از: حسین نژاد محمد آبادی، معرفی تهافت الفلاسفه غزالی و نقدی بر تهافت الفلاسفه سید جلال‌الدین آشتیانی و سیری کوتاه در اندیشه‌های آنان، مجله سفیر، شماره 11، ص 21 – 25،، ‌پاییز 1388ش</ref>

=== انگیزه دینی ===

=== اثرگذاری در کشورهای اسلامی ===

== احیاء علوم الدین ==

== المنقذ من الضلال ==

# البسیط، الوسیط، الوجیز (در فقه)

# مقاصد الفلاسفه (در فلسفه)

# تهافت الفلاسفه (در [[کلام]])

# محک النظر (در منطق)

# معیار العلم (در منطق)

# میزان العمل (در منطق)

# المستظهری، (در کلام)

# حجةالحق (در کلام)

# الاقتصاد فی الاعتقاد، (در کلام)

# قوائد العقائد (در کلام)

# الرسالةالقدسیه (در کلام)

# احیاء علوم الدین، (در [[تصوف]])

# بدایةالهدایة (در [[اخلاق]])

# المقصد الاسنی

# [[جواهر القرآن]]، کتاب الاربعین (در اخلاق)

# کیمیای سعادت (در تصوف)

# الدرةالفاخره

# القسطاس المستقیم

# فیصل التفرقه بین الاسلام و الزندقه (در کلام)

# ایهاالولد (در تصوف)

# المنقذ من الضلال

# المستصفی من اصول الفقه (در فقه)

# مشکاةالانوار (در تصوف)

# الجام العوام من علم الکلام (در تصوف)

# معراج السالکین (در تصوف)

# الادب فی الدین

# القواعد العشره

# الرسالةالوعظیه

# رسالةالطیر

# الرسالةاللدینیه

# منهاج العارفین(در تصوف)

# روضةالطالبین (در تصوف)

# الدرةالفاخره

# عجائب المخلوقات

# اسرارالکائنات <ref>زندگی‌نامه: ابوحامد محمد غزالی (۴۳۷-۴۹۰) - همشهری آنلاین

نوبت به غزالی و اثاث غزالی رسید. همینکه دست دزدان به طرف آن توبره رفت، غزالی شروع به التماس و زاری کرد و گفت: «غیر از این، هرچه دارم ببرید و این یکی را به من واگذارید.» <ref>مجموعه آثار شهید مطهری. ج18، ص: 234</ref>

گفتند: «اینها چیست و به چه درد می‌خورد؟»

غزالی گفت: «هرچه هست به درد شما نمی خورد، ولی به درد من می‌خورد.»

به چه درد تو می‌خورد؟.

راستی معلومات تو همین است که در اینجاست؟.

غزالی می‌گوید: «من بهترین پندها را، که راهنمای زندگی فکری من شد، از زبان یک دزد راهزن شنیدم.» <ref> غزالی نامه، صفحه ی 116</ref>