پرش به محتوا

پاکستان: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۵ دسامبر ۲۰۲۲
جز
تمیزکاری
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (تمیزکاری)
خط ۱۰: خط ۱۰:
| زبان = اردو
| زبان = اردو
}}
}}
'''پاکستان''' کشوری است با نظام سیاسی جمهوری اسلامی و با جمعیت اکثریت [[مسلمان]] در جنوب آسیا که در سال ۱۳۲۶ش/ ۱۹۴۷ میلادی در پی استقلال طلبی مسلمانان و جدایی از کشور [[هند]] تشکیل شد. مردم این کشور از اقوام متعددی تشکیل شده‌اند.
'''پاکستان''' کشوری است با نظام سیاسی جمهوری اسلامی و با جمعیت اکثریت [[مسلمان]] در جنوب آسیا که در سال ۱۳۲۶ش/ ۱۹۴۷ میلادی در پی استقلال طلبی مسلمانان و جدایی از کشور [[هند]] تشکیل شد. مردم این کشور از اقوام متعددی تشکیل شده‌اند.  


=نام پاکستان=
=نام پاکستان=
خط ۳۰: خط ۳۰:
=تاریخچه=
=تاریخچه=


پاکستان با نام رسمی جمهوری اسلامی پاکستان (به زبان اردو: اسلامی جمهوریۂ پاکستان)، کشوری در آسیای جنوبی واقع در غرب شبه قاره هند است. این کشور در جنوب مرز آبی هزار کیلومتری با دریای عمان دارد و از غرب با ایران، از شمال با [[افغانستان]]<ref>ر.ک:مقاله افغانستان</ref>، از شرق با هندوستان، و از شمال شرق با چین هم‌مرز است. <br>
پاکستان با نام رسمی جمهوری اسلامی پاکستان (به زبان اردو: اسلامی جمهوریۂ پاکستان)، کشوری در آسیای جنوبی واقع در غرب شبه قاره هند است. این کشور در جنوب مرز آبی هزار کیلومتری با دریای عمان دارد و از غرب با ایران، از شمال با [[افغانستان]]<ref>ر. ک:مقاله افغانستان</ref>، از شرق با هندوستان، و از شمال شرق با چین هم‌مرز است. <br>


مساحت پاکستان ۸۸۱٬۹۱۳ کیلومترمربع و جمعیت آن ۲۲۸، ۹۳۵، ۱۴۵ نفر است. پایتخت آن اسلام‌آباد و بزرگترین شهر آن کراچی نام دارد. زبان رسمی پاکستان انگلیسی و اردو است. دین رسمی جمهوری فدرال پاکستان اسلام است و در میان کشورهای اسلامی، دومین کشور از نظر تعداد مسلمانان محسوب می‌شود. <br>
مساحت پاکستان ۸۸۱٬۹۱۳ کیلومترمربع و جمعیت آن ۲۲۸، ۹۳۵، ۱۴۵ نفر است. پایتخت آن اسلام‌آباد و بزرگترین شهر آن کراچی نام دارد. زبان رسمی پاکستان انگلیسی و اردو است. دین رسمی جمهوری فدرال پاکستان اسلام است و در میان کشورهای اسلامی، دومین کشور از نظر تعداد مسلمانان محسوب می‌شود. <br>
خط ۵۲: خط ۵۲:
مساحت پاکستان ۷۹۶,۰۹۵ کیلومتر مربع است و دارای ۶,۷۷۴ کیلومتر مرز از شمال و غرب با افغانستان، از جنوب غرب با [[ایران]]، از شمال شرقی با چین و از شرق و جنوب شرق با هند است و از جنوب به اقیانوس هند راه دارد.  
مساحت پاکستان ۷۹۶,۰۹۵ کیلومتر مربع است و دارای ۶,۷۷۴ کیلومتر مرز از شمال و غرب با افغانستان، از جنوب غرب با [[ایران]]، از شمال شرقی با چین و از شرق و جنوب شرق با هند است و از جنوب به اقیانوس هند راه دارد.  


جمعیت پاکستان بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۱-۲۰۱۲ میلادی در این کشور ۱۸۰/۷ میلیون تن بوده است<ref>سایت ریاست جمهوری پاکستان</ref> و در سال ۲۰۱۴ میلادی، ۱۹۶,۱۷۴,۳۸۰ تن برآورد شده است<ref>سایت world fact book</ref> و‌ از نظر جمعیت هفتمین کشور دنیا است. گروه‌های عمده قومی پاکستان عبارتند از پنجابی، سندی، پشتون، ‌ بلوچی و مهاجر. زبان رسمی این کشور اردو است و انگلیسی کاربرد زیادی دارد. زبان‌های پنجابی، سندی، ساراکی، پشتو، بلوچی، هندکو و براهویی رایج‌ترین زبان‌های این کشوراند.
جمعیت پاکستان بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۱-۲۰۱۲ میلادی در این کشور ۱۸۰/۷ میلیون تن بوده است<ref>سایت ریاست جمهوری پاکستان</ref> و در سال ۲۰۱۴ میلادی، ۱۹۶,۱۷۴,۳۸۰ تن برآورد شده است<ref>سایت world fact book</ref> و‌ از نظر جمعیت هفتمین کشور دنیا است. گروه‌های عمده قومی پاکستان عبارتند از پنجابی، سندی، پشتون، ‌ بلوچی و مهاجر. زبان رسمی این کشور اردو است و انگلیسی کاربرد زیادی دارد. زبان‌های پنجابی، سندی، ساراکی، پشتو، بلوچی، هندکو و براهویی رایج‌ترین زبان‌های این کشوراند.  


=تقسیمات کشوری=
=تقسیمات کشوری=
خط ۲۲۸: خط ۲۲۸:
"""<big>آغاخانی</big>"""
"""<big>آغاخانی</big>"""


این گروه نیز از اسماعیلیان نزاری هستند که منسوب به آغا خان اول(۱۸۰۰-۱۸۸۱م. ) هستند. آغاخانیه پاکستان بیشتر در کراچی، حیدرآباد، ملتان، گلگت و هنزه ساکن‌اند.  
این گروه نیز از اسماعیلیان نزاری هستند که منسوب به آغا خان اول(۱۸۰۰-۱۸۸۱م.) هستند. آغاخانیه پاکستان بیشتر در کراچی، حیدرآباد، ملتان، گلگت و هنزه ساکن‌اند.  


"""<big>نوربخشیه</big>"""
"""<big>نوربخشیه</big>"""
خط ۲۳۶: خط ۲۳۶:
"""<big>ذکری</big>"""
"""<big>ذکری</big>"""


که به وسیله سید محمد جونپوری (۸۴۷-۹۱۰ق. ) که ادعای مهدویت می‌کرد، بنیان‌گذارده شد. ذکری‌های پاکستان در ایالت بلوچستان در نواحی کیچ مکران، لسبیله، گوادر، تربت و پنج گور زندگی می‌کنند. <ref>درباره ذکری‌ها نک: بررسی اجمالی فرقه ذکری</ref>
که به وسیله سید محمد جونپوری (۸۴۷-۹۱۰ق.) که ادعای مهدویت می‌کرد، بنیان‌گذارده شد. ذکری‌های پاکستان در ایالت بلوچستان در نواحی کیچ مکران، لسبیله، گوادر، تربت و پنج گور زندگی می‌کنند. <ref>درباره ذکری‌ها نک: بررسی اجمالی فرقه ذکری</ref>


"""<big>کلامی و اعتقادی</big>"""
"""<big>کلامی و اعتقادی</big>"""
خط ۲۶۹: خط ۲۶۹:


"""دادو"""
"""دادو"""
لعل شهباز قلندر (سید عثمان مردی یکی از بزرگان طریقه قلندریه متوفی در ۶۵۹ق. )
لعل شهباز قلندر (سید عثمان مردی یکی از بزرگان طریقه قلندریه متوفی در ۶۵۹ق.)


"""خیرپور"""
"""خیرپور"""
خط ۳۲۸: خط ۳۲۸:
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، بحث وحدت شیعه و سنی بیش از گذشته مورد تاکید رهبران انقلاب قرار گرفت و این موضوع به عنوان یکی از مهمترین اصول انقلاب اسلامی به دیگر کشورهای مسلمان نشین نیز صادر شد. پاکستان از جمله نقاطی بود که درخت وحدت در آنجا ریشه زد و به سرعت بارور شد. <br>
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، بحث وحدت شیعه و سنی بیش از گذشته مورد تاکید رهبران انقلاب قرار گرفت و این موضوع به عنوان یکی از مهمترین اصول انقلاب اسلامی به دیگر کشورهای مسلمان نشین نیز صادر شد. پاکستان از جمله نقاطی بود که درخت وحدت در آنجا ریشه زد و به سرعت بارور شد. <br>


یکی از نقاط عطف وحدت شیعه و سنی در پاکستان سفر [[آیت‌الله خامنه‌ای]] به آنجا در دهه 60 و سخنرانی تاریخی ایشان بود. سید قلبی رضوی کشمیری از فعالان فرهنگی انقلاب اسلامی در کتاب خاطرات خود که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است درباره نقش آیت‌الله خامنه‌ای در وحدت شیعیان و اهل تسنن [[کشمیر]] می‌گوید: «از خاطرات نابی که درباره انقلاب و نهضت امام دارم، سفر مبارک مقام معظم رهبری به کشمیر است که اگر خطا نکنم در اواخر سال 1359 یا اوایل 1360 بود... ایشان روز جمعه در نماز جمعه اهل تسنن در مسجد جامع سرینگر شرکت کردند که ما این برنامه را از قبل هماهنگ کرده بودیم. در ابتدا میرواعظ مولوی فاروق - امام جمعه اهل تسنن - نماز جمعه را خواند و آقای خامنه‌ای نیز پشت سر ایشان نماز اقامه کردند. بعد از نماز جمعه، مقام معظم رهبری حدود 15 دقیقه صحبت کردند. »<br>
یکی از نقاط عطف وحدت شیعه و سنی در پاکستان سفر [[آیت‌الله خامنه‌ای]] به آنجا در دهه 60 و سخنرانی تاریخی ایشان بود. سید قلبی رضوی کشمیری از فعالان فرهنگی انقلاب اسلامی در کتاب خاطرات خود که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است درباره نقش آیت‌الله خامنه‌ای در وحدت شیعیان و اهل تسنن [[کشمیر]] می‌گوید: «از خاطرات نابی که درباره انقلاب و نهضت امام دارم، سفر مبارک مقام معظم رهبری به کشمیر است که اگر خطا نکنم در اواخر سال 1359 یا اوایل 1360 بود... ایشان روز جمعه در نماز جمعه اهل تسنن در مسجد جامع سرینگر شرکت کردند که ما این برنامه را از قبل هماهنگ کرده بودیم. در ابتدا میرواعظ مولوی فاروق - امام جمعه اهل تسنن - نماز جمعه را خواند و آقای خامنه‌ای نیز پشت سر ایشان نماز اقامه کردند. بعد از نماز جمعه، مقام معظم رهبری حدود 15 دقیقه صحبت کردند.»<br>


وی با اشاره به سخنرانی تاریخی آیت‌الله خامنه‌ای در میان خیل عظیم شیعیان و اهل سنت ادامه می‌دهد: ایشان در خلال سخنرانی به طور مختصر به آیه «و اعتصموا بحبل‌الله جمیعاً ولاتفرقوا» <ref>آیه 103 سوره آل عمران</ref>اشاره کردند و درباره وحدت مسلمین و اهمیت وحدت شیعه و سنی صحبت کردند. اثرات این سخنرانی پانزده دقیقه‌ای در تاریخ کشمیر بیش از نگارش ده‌ها کتاب و ماه‌ها سخنرانی بود. ما با چشم خودمان این اثرات را دیدیم. در تاریخ کشمیر نخستین بار بود که یک روحانی شیعه با شخصیتی جهانی به این کشور بیاید و در مسجد جامع اهل تسنن سخنرانی کند. تا قبل از آن روز، شیعه و سنی با هم اختلاف و درگیری شدیدی داشتند. حتی اگر یک شیعه به مسجد سنی‌ها می‌رفت، مسجد را تطهیر می‌کردند و می‌گفتند: یک رافضی وارد مسجد شده و مسجد را نجس کرده است. اما بعد از سخنرانی آقا، این امر رایج شد که شیعیان به راحتی وارد مساجد اهل تسنن می‌شدند و بدون هیچ ترس و وحشت نماز را پشت سر امام‌جمعه اهل تسنن می‌خواندند. متقابلاً سنی‌ها هم به مساجد شیعه می‌آمدند. این اتحاد و وحدت، محصول آن پانزده دقیقه سخنرانی آقای خامنه‌ای و مصاحبه مطبوعاتی ایشان بود. »<br>
وی با اشاره به سخنرانی تاریخی آیت‌الله خامنه‌ای در میان خیل عظیم شیعیان و اهل سنت ادامه می‌دهد: ایشان در خلال سخنرانی به طور مختصر به آیه «و اعتصموا بحبل‌الله جمیعاً ولاتفرقوا» <ref>آیه 103 سوره آل عمران</ref>اشاره کردند و درباره وحدت مسلمین و اهمیت وحدت شیعه و سنی صحبت کردند. اثرات این سخنرانی پانزده دقیقه‌ای در تاریخ کشمیر بیش از نگارش ده‌ها کتاب و ماه‌ها سخنرانی بود. ما با چشم خودمان این اثرات را دیدیم. در تاریخ کشمیر نخستین بار بود که یک روحانی شیعه با شخصیتی جهانی به این کشور بیاید و در مسجد جامع اهل تسنن سخنرانی کند. تا قبل از آن روز، شیعه و سنی با هم اختلاف و درگیری شدیدی داشتند. حتی اگر یک شیعه به مسجد سنی‌ها می‌رفت، مسجد را تطهیر می‌کردند و می‌گفتند: یک رافضی وارد مسجد شده و مسجد را نجس کرده است. اما بعد از سخنرانی آقا، این امر رایج شد که شیعیان به راحتی وارد مساجد اهل تسنن می‌شدند و بدون هیچ ترس و وحشت نماز را پشت سر امام‌جمعه اهل تسنن می‌خواندند. متقابلاً سنی‌ها هم به مساجد شیعه می‌آمدند. این اتحاد و وحدت، محصول آن پانزده دقیقه سخنرانی آقای خامنه‌ای و مصاحبه مطبوعاتی ایشان بود.»<br>


با تأسی از انقلاب اسلامی ایران، حجت‌الاسلام [[سید عارف حسینی]] رهبر شیعیان پاکستان نیز دارای دیدگاه وحدت‌گرایانه بود. او با جدیت مسئله وحدت شیعه و سنی را دنبال می‌کرد و اعتقاد فراوانی به این مهم داشت؛ اهمیت کار او زمانی مشخص می‌شود که بدانیم سید عارف حسینی در زمان و مکانی می‌زیست که کاملا در مسیر مخالف اسلام ناب محمدی(ص) قرار داشت؛ در کشوری همچون پاکستان، همه سرگرم بحث‌های انحرافی، بدعت و مباحث تفرقه‌افکن بودند. اختلاف بین شیعه و سنی بی‌داد می‌کرد و دشمنان نیز به این اختلافات دامن می‌زدند. در چنین فضایی علامه عارف حسینی ندای وحدت مسلمین را سر داد؛ این همان اندیشه‌ای بود که اغلب علما و مراجع بزرگ بر آن تاکید داشتند و امام خمینی، از جمله شخصیت‌های مهم و تاثیرگذاری بود که عارف حسینی در این مسیر از ایشان تبعیت می‌کرد. به طوری که وقتی امام خمینی وحدت شیعه و سنی را واجب دانستند، عارف حسینی می‌گفت این دستوری شرعی است و باید انجام بگیرد. <br>
با تأسی از انقلاب اسلامی ایران، حجت‌الاسلام [[سید عارف حسینی]] رهبر شیعیان پاکستان نیز دارای دیدگاه وحدت‌گرایانه بود. او با جدیت مسئله وحدت شیعه و سنی را دنبال می‌کرد و اعتقاد فراوانی به این مهم داشت؛ اهمیت کار او زمانی مشخص می‌شود که بدانیم سید عارف حسینی در زمان و مکانی می‌زیست که کاملا در مسیر مخالف اسلام ناب محمدی(ص) قرار داشت؛ در کشوری همچون پاکستان، همه سرگرم بحث‌های انحرافی، بدعت و مباحث تفرقه‌افکن بودند. اختلاف بین شیعه و سنی بی‌داد می‌کرد و دشمنان نیز به این اختلافات دامن می‌زدند. در چنین فضایی علامه عارف حسینی ندای وحدت مسلمین را سر داد؛ این همان اندیشه‌ای بود که اغلب علما و مراجع بزرگ بر آن تاکید داشتند و امام خمینی، از جمله شخصیت‌های مهم و تاثیرگذاری بود که عارف حسینی در این مسیر از ایشان تبعیت می‌کرد. به طوری که وقتی امام خمینی وحدت شیعه و سنی را واجب دانستند، عارف حسینی می‌گفت این دستوری شرعی است و باید انجام بگیرد. <br>


به خاطر همین دیدگاه وحدت‌گرایانه بود که بعد از شهادت عارف حسینی، روزنامه جنگ، او را «رهبری بزرگ برای مکتب تشیع» معرفی کرد که «داعی وحدت بین تمامی گروه‌ها و طبقات مسلمین بود. » روزنامه امن هم در سرمقاله 7 اوت 1988 درباره تلاش‌های عارف حسینی در ایجاد وحدت بین مسلمانان نوشت: «مرحوم علامه برای وحدت بین تمام مسلمانان تلاش می‌کرد و زندگی خود را برای خدمت به اسلام وقف کرده بود و در راه همین اهداف خود جان سپرد. علامه عارف حسینی تنها رهبر نهضت اجرای فقه جعفری نبود، بلکه انگیزه‌ای را دنبال می‌کرد که وحدت بین تمامی مسلمانان در سرلوحه برنامه‌های آن قرار داشت. » و چنانکه در بیانیه نهضت اجرای فقه جعفری پاکستان بعد از شهادت عارف حسینی آمده است: وی که رهبری محبوب بود، «در جهت اتحاد اسلامی تلاش می‌کرد. او مشعل اتحاد اسلامی را در پاکستان روشن نمود و پایدار کرد. » <ref>www.irdc.ir › news ›  
به خاطر همین دیدگاه وحدت‌گرایانه بود که بعد از شهادت عارف حسینی، روزنامه جنگ، او را «رهبری بزرگ برای مکتب تشیع» معرفی کرد که «داعی وحدت بین تمامی گروه‌ها و طبقات مسلمین بود.» روزنامه امن هم در سرمقاله 7 اوت 1988 درباره تلاش‌های عارف حسینی در ایجاد وحدت بین مسلمانان نوشت: «مرحوم علامه برای وحدت بین تمام مسلمانان تلاش می‌کرد و زندگی خود را برای خدمت به اسلام وقف کرده بود و در راه همین اهداف خود جان سپرد. علامه عارف حسینی تنها رهبر نهضت اجرای فقه جعفری نبود، بلکه انگیزه‌ای را دنبال می‌کرد که وحدت بین تمامی مسلمانان در سرلوحه برنامه‌های آن قرار داشت.» و چنانکه در بیانیه نهضت اجرای فقه جعفری پاکستان بعد از شهادت عارف حسینی آمده است: وی که رهبری محبوب بود، «در جهت اتحاد اسلامی تلاش می‌کرد. او مشعل اتحاد اسلامی را در پاکستان روشن نمود و پایدار کرد.» <ref>www.irdc.ir › news ›  
Translate this page</ref>
Translate this page</ref>


خط ۳۴۹: خط ۳۴۹:
"""جماعت اسلامی"""
"""جماعت اسلامی"""


[[جماعت اسلامی پاکستان]] در سال ۱۹۴۱م. توسط عده‌ای از علماء اهل تسنن به رهبری سید ابوالاعلی مودودی تاسیس شد<ref>گیلانی، سید اسعد، جماعت اسلامی۱۹۴۱تا۱۹۴۷،(لاهور:فیروز سنز،۱۹۹۲)ص۴۷-۲۲</ref> اکثر حامیان جماعت اسلامی به [[حنفی|فقه حنفی]] تعلق دارند و به ندرت از اهل تشیع یا کسانی دیگر به این جماعت می‌پیوندند و این خصیصه‌ای است که هیچ حزب یا گروه مذهب پاکستان از آن مستثنی نیست. در عین حال جماعت اسلامی دارای ویژگیهایی است که آن را از سایر احزاب و گروه‌های مذهبی ممتاز می‌کند.  
[[جماعت اسلامی پاکستان]] در سال ۱۹۴۱م. توسط عده‌ای از علماء اهل تسنن به رهبری سید ابوالاعلی مودودی تاسیس شد<ref>گیلانی، سید اسعد، جماعت اسلامی۱۹۴۱تا۱۹۴۷،(لاهور:فیروز سنز، ۱۹۹۲)ص۴۷-۲۲</ref> اکثر حامیان جماعت اسلامی به [[حنفی|فقه حنفی]] تعلق دارند و به ندرت از اهل تشیع یا کسانی دیگر به این جماعت می‌پیوندند و این خصیصه‌ای است که هیچ حزب یا گروه مذهب پاکستان از آن مستثنی نیست. در عین حال جماعت اسلامی دارای ویژگیهایی است که آن را از سایر احزاب و گروه‌های مذهبی ممتاز می‌کند.  


▪ بین سایر احزاب اسلامی پاکستان جماعت اسلامی شاید تنها حزبی است که نظام کلی و جامع اسلامی ارائه می‌دهد که در آن اسلام در تمامی ابعاد زندگی نفوذ کرده است. شاید به همین علت نوشته‌های ابوالاعلی مودوی از عمومیت خاص برخوردار است و او در نوشته‌هایش در اکثر مسائل جامعه رای خاصی ارائه داده است. <ref>عنایت حمید،اندیشه سیاسی اسلام در اسلام معاصر،ترجمه بهاءالدین خرمشاهی ،(تهران:انتشارات خوارزمی،۱۳۷۲)،۱۹۶-۱۸۳</ref>
▪ بین سایر احزاب اسلامی پاکستان جماعت اسلامی شاید تنها حزبی است که نظام کلی و جامع اسلامی ارائه می‌دهد که در آن اسلام در تمامی ابعاد زندگی نفوذ کرده است. شاید به همین علت نوشته‌های ابوالاعلی مودوی از عمومیت خاص برخوردار است و او در نوشته‌هایش در اکثر مسائل جامعه رای خاصی ارائه داده است. <ref>عنایت حمید، اندیشه سیاسی اسلام در اسلام معاصر، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی ،(تهران:انتشارات خوارزمی، ۱۳۷۲)، ۱۹۶-۱۸۳</ref>


▪ این حزب از لحاظ تئوریک تنها حزب اسلامی است که سیستم ترتیبی نیز ارائه داده است.  
▪ این حزب از لحاظ تئوریک تنها حزب اسلامی است که سیستم ترتیبی نیز ارائه داده است.  
خط ۳۶۰: خط ۳۶۰:
- Ahmad, Khurshid , Islamic perspectives , studies in honour of sayyid Abul Aala Mawdudi , (Jaddah ,۱۹۷۹</ref> تجّلی یافت<ref>امرایی حمزه، پیشین</ref> که گفت:  
- Ahmad, Khurshid , Islamic perspectives , studies in honour of sayyid Abul Aala Mawdudi , (Jaddah ,۱۹۷۹</ref> تجّلی یافت<ref>امرایی حمزه، پیشین</ref> که گفت:  


« انقلاب امام خمینی یک انقلاب اسلامی است. پیشگامان این انقلاب جوانان مسلمانی هستند که در دیگر جنبش اسلامی آموزش دیده اند. بنابراین کلیه مسلمانان بطور کلی و جنبش‌های آزادیبخش بطور اخص باید از این انقلاب کاملا حمایت کرده و در کلیه زمینه‌ها با آن همکاری کنند. »<ref>روزنامه کیهان ،۲/۵/۱۳۶۷</ref>
«انقلاب امام خمینی یک انقلاب اسلامی است. پیشگامان این انقلاب جوانان مسلمانی هستند که در دیگر جنبش اسلامی آموزش دیده اند. بنابراین کلیه مسلمانان بطور کلی و جنبش‌های آزادیبخش بطور اخص باید از این انقلاب کاملا حمایت کرده و در کلیه زمینه‌ها با آن همکاری کنند.»<ref>روزنامه کیهان ،۲/۵/۱۳۶۷</ref>


همچنین مودودی در پاسخ به سوالی پیرامون انقلاب اسلامی در ایران بیان می‌کند که :  
همچنین مودودی در پاسخ به سوالی پیرامون انقلاب اسلامی در ایران بیان می‌کند که:  
«انقلاب خمینی یک انقلاب اسلامی است. کلیه مسلمانان به طور جنبش آزادی بخش به طور اخص باید از این انقلاب در همه زمینه‌ها حمایت کنند. »<ref>روزنامه کیهان،۲/۵/۱۳۶۷،به نقل از حمزه امرایی</ref>
«انقلاب خمینی یک انقلاب اسلامی است. کلیه مسلمانان به طور جنبش آزادی بخش به طور اخص باید از این انقلاب در همه زمینه‌ها حمایت کنند.»<ref>روزنامه کیهان، ۲/۵/۱۳۶۷،به نقل از حمزه امرایی</ref>


"""جمعیت علمای پاکستان"""
"""جمعیت علمای پاکستان"""


«[[حزب جمعیت علمای پاکستان]]» را علمای «بریلوی» تشکیل دادند که مخالف وهابیگری هستند. [[بریلویه|بریلوی]]<nowiki/>‌ها در عقاید به مذهب شیعه نزدیک ترند و هم چنین«جمعیت علمای پاکستان » بزرگترین سازمان بریلوی‌ها به شمار می‌رود، اما اخیرا به علت اختلافات سلیقه‌ای به دو جناح «نورانی گروپ»و «نیازی گروپ» منشعب شده‌اند. جناح نورانی به ریاست مولانا شاه احمد نورانی فعالیت می‌کنند که در جنگ تحمیلی از [[عراق]]<ref>ر.ک:مقاله عراق</ref> حمایت کرد؛ اما در مجموع نظر مساعدی نسبت به انقلاب اسلامی‌دارد. هم چنین اخیرا «سید حامد سعید کاظمی » از اعضای مهم این حزب و رئیس یکی از مسالک عرفان مولتان در ایالت پنجاب طی مصاحبه‌ای از امام پشتیبانی کرد. <ref>پیشین</ref>
«[[حزب جمعیت علمای پاکستان]]» را علمای «بریلوی» تشکیل دادند که مخالف وهابیگری هستند. [[بریلویه|بریلوی]]<nowiki/>‌ها در عقاید به مذهب شیعه نزدیک ترند و هم چنین«جمعیت علمای پاکستان» بزرگترین سازمان بریلوی‌ها به شمار می‌رود، اما اخیرا به علت اختلافات سلیقه‌ای به دو جناح «نورانی گروپ»و «نیازی گروپ» منشعب شده‌اند. جناح نورانی به ریاست مولانا شاه احمد نورانی فعالیت می‌کنند که در جنگ تحمیلی از [[عراق]]<ref>ر. ک:مقاله عراق</ref> حمایت کرد؛ اما در مجموع نظر مساعدی نسبت به انقلاب اسلامی‌دارد. هم چنین اخیرا «سید حامد سعید کاظمی» از اعضای مهم این حزب و رئیس یکی از مسالک عرفان مولتان در ایالت پنجاب طی مصاحبه‌ای از امام پشتیبانی کرد. <ref>پیشین</ref>


"""سپاه صحابه پاکستان"""
"""سپاه صحابه پاکستان"""


«[[سپاه صحابه]] در پاکستان و طالبان در افغانستان از مصادیق بارز مخالفین تشیع در جهان اسلامند»<ref>فصلنامه حضور،شماره ۳۴،به نقل از :ماهنامه رواق اندیشه</ref> «سپاه صحابه نمونه کامل یک حزب فرقه‌گرا در پاکستان می‌باشد. این حزب در سال ۱۹۸۵توسط حق نوار جهنگوی در شهر جهنگ از ایالت پنجاب تاسیس شد در سال ۱۹۸۷توسط افرادی ناشناس به قتل رسید و دنبال آن ایثار الحق قاسمی رهبری حزب را عهده دار شد لیکن در سال۱۹۸۸او نیز کشته شد. به دنبال آن اعظم طارق به رهبری سپاه صحابه دست یافت و هنوز فعالیتهای وسیعی علیه شیعیان رهبری می‌کند. شهرهای سیالکوت، گوجرانواله، سرگودها، فیصل آباد و جهنگ از مراکز عمده سپاه صحابه به شمار می‌روند. قابل ذکر است که این مناطق و بخصوص شهر جهنگ از قدیم تحت نفوذ شیعه بودند و فئودالهای سنی برای شکست رقبایی تشیع خوداین حزب فرقه‌گرا را تاسیس نمودند و بدین وسیله توانسته اند قدرت آنان رابشکنند» <ref>حافظ تقی الدین ،پاکستان کی سیاسی جماعتین اور تحریکین (احزاب و نهضتهای سیاسی پاکستان)،لاهور،فکشن هاوس،۱۹۹۵،ص ۵۰۳.</ref><br>در شعارشان هدف را دفاع از احترام صحابه رسول بیان می‌کنند و در واقع محور تبلیغات ضد تشیع می‌باشد. این گروه تروریستی در فاصله زمانی چند سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تاسیس نهضت فقه جعفریه که خاستگاه هویت‌های متنوع قومی و نژادی بود، شکل گرفت. بنظر می‌رسد این احساس خطر از طرف کشورهای همسایه از جمله عربستان و دیگر کشورهای غربی که نقشی در تاسیس وکمک‌های مالی به سپاه صحابه داشتند نبود و کم کم با گسترش و تاثیر‌گذاری انقلاب اسلامی ایران وتاسیس نهضت جعفریه پاکستان بنظر می‌رسد سپاه صحابه نوعی واکنش در برابر قدرت یابی شیعیان و مقابله با تاثیرات انقلاب اسلامی بوده است که درادامه به آن می‌پردازیم: <br>سپاه صحابه، در واقع با تلاش عربستان سعودی بود که منجر به شکل گیری این گروه افراطی شد. این تلاش عربستان بیشتر در جهت عقیم نمودن تاثیرات انقلاب اسلامی در سطح منطقه بود و با توجه ویژه به این که پاکستان دارای جمعیت شیعی قابل ملاحظه‌ای بود و همواره از آن جایی که زمینه مساعد برای درگیری‌ها، شورش‌ها و کودتاهای مختلف در طول دوران محدود استقلال خویش داشته است، در معرض بیشترین خطراز ناحیه صدور انقلاب اسلامی و ارزش‌های اسلامی ملهم از آن بوده است. حال از آن جایی که افتادن کشور پرجمعیت و قدرتمندی چون پاکستان_ که از حلقه‌های مهم زنجیره استراتژیک غرب است –به ورطه انقلاب، منافع حیاتی غرب را بشدت مورد تهدید قرار می‌داد ؛ متحدین منطقه‌ای ایالات متحده نظیر عربستان سعودی، در عین بسط نگرش مذهبی خود و سلطه فرهنگی به پاکستان به واسطه ایجاد «سپاه صحابه» اقدام به تحدید حدود و نفوذ انقلاب اسلامی در پاکستان نمودند، لیکن از آن جایی که موج انقلاب و تاثیر آن به توده‌ها به آسانی قابل مهار نبود آن‌ها دست به سیاست‌های مقطعی و تکنیکی زدند و با چشم پوشی دولت پاکستان اقدام به فعالیت‌های تروریستی علیه گروه‌های شیعی و به طور اخص علیه کادر فرهنگی خانه فرهنگ ایران در پاکستان نمودند که نمونه بارز آن را در ترور شهید «صادق گنجی»می توان جست و جو کرد. <ref>امرایی ،پیشین </ref><br>
«[[سپاه صحابه]] در پاکستان و طالبان در افغانستان از مصادیق بارز مخالفین تشیع در جهان اسلامند»<ref>فصلنامه حضور، شماره ۳۴،به نقل از :ماهنامه رواق اندیشه</ref> «سپاه صحابه نمونه کامل یک حزب فرقه‌گرا در پاکستان می‌باشد. این حزب در سال ۱۹۸۵توسط حق نوار جهنگوی در شهر جهنگ از ایالت پنجاب تاسیس شد در سال ۱۹۸۷توسط افرادی ناشناس به قتل رسید و دنبال آن ایثار الحق قاسمی رهبری حزب را عهده دار شد لیکن در سال۱۹۸۸او نیز کشته شد. به دنبال آن اعظم طارق به رهبری سپاه صحابه دست یافت و هنوز فعالیتهای وسیعی علیه شیعیان رهبری می‌کند. شهرهای سیالکوت، گوجرانواله، سرگودها، فیصل آباد و جهنگ از مراکز عمده سپاه صحابه به شمار می‌روند. قابل ذکر است که این مناطق و بخصوص شهر جهنگ از قدیم تحت نفوذ شیعه بودند و فئودالهای سنی برای شکست رقبایی تشیع خوداین حزب فرقه‌گرا را تاسیس نمودند و بدین وسیله توانسته اند قدرت آنان رابشکنند» <ref>حافظ تقی الدین ،پاکستان کی سیاسی جماعتین اور تحریکین (احزاب و نهضتهای سیاسی پاکستان)، لاهور،فکشن هاوس، ۱۹۹۵،ص ۵۰۳.</ref><br>در شعارشان هدف را دفاع از احترام صحابه رسول بیان می‌کنند و در واقع محور تبلیغات ضد تشیع می‌باشد. این گروه تروریستی در فاصله زمانی چند سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تاسیس نهضت فقه جعفریه که خاستگاه هویت‌های متنوع قومی و نژادی بود، شکل گرفت. بنظر می‌رسد این احساس خطر از طرف کشورهای همسایه از جمله عربستان و دیگر کشورهای غربی که نقشی در تاسیس وکمک‌های مالی به سپاه صحابه داشتند نبود و کم کم با گسترش و تاثیر‌گذاری انقلاب اسلامی ایران وتاسیس نهضت جعفریه پاکستان بنظر می‌رسد سپاه صحابه نوعی واکنش در برابر قدرت یابی شیعیان و مقابله با تاثیرات انقلاب اسلامی بوده است که درادامه به آن می‌پردازیم: <br>سپاه صحابه، در واقع با تلاش عربستان سعودی بود که منجر به شکل گیری این گروه افراطی شد. این تلاش عربستان بیشتر در جهت عقیم نمودن تاثیرات انقلاب اسلامی در سطح منطقه بود و با توجه ویژه به این که پاکستان دارای جمعیت شیعی قابل ملاحظه‌ای بود و همواره از آن جایی که زمینه مساعد برای درگیری‌ها، شورش‌ها و کودتاهای مختلف در طول دوران محدود استقلال خویش داشته است، در معرض بیشترین خطراز ناحیه صدور انقلاب اسلامی و ارزش‌های اسلامی ملهم از آن بوده است. حال از آن جایی که افتادن کشور پرجمعیت و قدرتمندی چون پاکستان_ که از حلقه‌های مهم زنجیره استراتژیک غرب است –به ورطه انقلاب، منافع حیاتی غرب را بشدت مورد تهدید قرار می‌داد؛ متحدین منطقه‌ای ایالات متحده نظیر عربستان سعودی، در عین بسط نگرش مذهبی خود و سلطه فرهنگی به پاکستان به واسطه ایجاد «سپاه صحابه» اقدام به تحدید حدود و نفوذ انقلاب اسلامی در پاکستان نمودند، لیکن از آن جایی که موج انقلاب و تاثیر آن به توده‌ها به آسانی قابل مهار نبود آن‌ها دست به سیاست‌های مقطعی و تکنیکی زدند و با چشم پوشی دولت پاکستان اقدام به فعالیت‌های تروریستی علیه گروه‌های شیعی و به طور اخص علیه کادر فرهنگی خانه فرهنگ ایران در پاکستان نمودند که نمونه بارز آن را در ترور شهید «صادق گنجی»می توان جست و جو کرد. <ref>امرایی ،پیشین </ref><br>


« ترور صادق گنجی مسئول خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در لاهور از جمله فعالیتهایی بوده که سپاه صحابه برای انجام آن از سوی سازمان‌های مخفی هند تشویق شده بود. »<ref>فرزین نیا زیبا ،سیاست خارجی پاکستان ،(تهران:دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی ،چاپ اول،۱۳۸۳)،صفحه ۹۶-۹۷</ref> « لیکن پس از فرو کش نمودن موج اولیه انقلاب این گروه نیز بیشتر بر وهابیگری در پاکستان تاکید نموده است، در حالی که هنوز از شاخه نظامی توانمند خود در راستای اهداف سیاسی بهره برداری می‌نماید. »<ref>امرایی،پیشین</ref> «سپاه صحابه پاکستان، یکی از بزرگترین نیروهای فرقه ای، که پس از ۱۱سپتامبر بخاطر روابط آن با طالبان و القاعده تحریم شد، به مجلس عمل ملحق نشد. » <ref>فرزین نیا زیبا ،سیاست خارجی پاکستان،همان</ref>
«ترور صادق گنجی مسئول خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در لاهور از جمله فعالیتهایی بوده که سپاه صحابه برای انجام آن از سوی سازمان‌های مخفی هند تشویق شده بود.»<ref>فرزین نیا زیبا ،سیاست خارجی پاکستان ،(تهران:دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی ،چاپ اول، ۱۳۸۳)، صفحه ۹۶-۹۷</ref> «لیکن پس از فرو کش نمودن موج اولیه انقلاب این گروه نیز بیشتر بر وهابیگری در پاکستان تاکید نموده است، در حالی که هنوز از شاخه نظامی توانمند خود در راستای اهداف سیاسی بهره برداری می‌نماید.»<ref>امرایی، پیشین</ref> «سپاه صحابه پاکستان، یکی از بزرگترین نیروهای فرقه ای، که پس از ۱۱سپتامبر بخاطر روابط آن با طالبان و القاعده تحریم شد، به مجلس عمل ملحق نشد.» <ref>فرزین نیا زیبا ،سیاست خارجی پاکستان، همان</ref>


'''<big>گروه‌های شیعی</big>'''
'''<big>گروه‌های شیعی</big>'''
خط ۳۸۳: خط ۳۸۳:
انقلاب اسلامی ایران نوعی توجّه و خود باوری را در جهت انسجام درونی و سیاسی - تشکیلاتی شدن شیعیان در پاکستان را در دهه اول انقلاب اسلامی بوجود آورد.  
انقلاب اسلامی ایران نوعی توجّه و خود باوری را در جهت انسجام درونی و سیاسی - تشکیلاتی شدن شیعیان در پاکستان را در دهه اول انقلاب اسلامی بوجود آورد.  


تاریخ ۵۰ ساله پاکستان نشان داده که شیعیان پاکستان به طور کلی به جز در موارد دفاع گرایشی به تشخص سیاسی خود به عنوان شیعیان ندارند. لذا علی رغم اینکه شیعیان در نهضت استقلال پاکستان و در دیگر نهضت‌های سیاسی پاکستان فعالیت داشتد و به مناصب پر اهمیت نیز دست یافتند لیکن این افراد در این فعالیتها بیشتر برلیاقت‌ها و گرایشهای غیر فرقه منکی بوده و هیچ گاه به عنوان فرقه تشیع شناخت سیاسی نداشتند. نهضت جعفریه خود نتیجه یک روند بسیار تدریجی دهها سال است که مختصری از آن را ذکر می‌کنیم. <ref>حافظ تقی الدین ، پیشین ،ص ۱۹۷</ref>
تاریخ ۵۰ ساله پاکستان نشان داده که شیعیان پاکستان به طور کلی به جز در موارد دفاع گرایشی به تشخص سیاسی خود به عنوان شیعیان ندارند. لذا علی رغم اینکه شیعیان در نهضت استقلال پاکستان و در دیگر نهضت‌های سیاسی پاکستان فعالیت داشتد و به مناصب پر اهمیت نیز دست یافتند لیکن این افراد در این فعالیتها بیشتر برلیاقت‌ها و گرایشهای غیر فرقه منکی بوده و هیچ گاه به عنوان فرقه تشیع شناخت سیاسی نداشتند. نهضت جعفریه خود نتیجه یک روند بسیار تدریجی دهها سال است که مختصری از آن را ذکر می‌کنیم. <ref>حافظ تقی الدین، پیشین ،ص ۱۹۷</ref>
باید گفت که یکی از اساسی‌ترین دستاوردهای انقلاب در پاکستان تاسیس نهضت اجرای فقه جعفری در ۲۴فروردین ۱۳۵۸ بود این سازمان مهم‌ترین تشکیلات شیعی در پاکستان محسوب می‌شود که هدف اولیه آن بازیابی حقوق شیعیان است. <ref>امرایی حمزه، پیشین</ref> درست ۷۰ روز بعد از استقرارجمهوری اسلامی در روز‌های ۱۲و۱۳آوریل ۱۹۷۹، جمعیتی حدود یکصد هزار نفر از شیعیان سراسر پاکستان در شهر بهگرا واقع در پنجاب که اکثرا ساکنان آن‌ها را شیعیان تشکیل می‌دهند، تجمع کردند ؛ علت اساسی این تجمع آن بود که از کودتای نظامی ژنرال ضیالحق و شعار اسلام خواهی او تاکید یراین نکته که در کشور فقط فقه حنفی اعمال خواهد شد باعث تحریک و اعتراض شیعیان شد. در این تجمع علاوه برانتخاب رهبری [[مفتی جعفر حسین]]، اولین گام‌های تاسیس تشکیلات در تحریک نفاذ فقه جعفری برداشته شد. آنها در قطعنامه پایانی خود ضمن تبریک پیروزی انقلاب اسلامی ایران به مردم امام را به عنوان رهبر تمامی مسلمانان دانستند. <ref>موسسه شهید الحسین،یادواره ی عارف حسین حسینی ،به نقل از حمزه امرایی، انقلاب اسلامی ایران و جنبش های اسلامی معاصر،ص۲۵۱</ref> به دلیل حمایت قاطعانه نهضت جعفریه از شیعیان پاکستان و انقلاب اسلامی ایران این حزب و حامیان آن همواره هدف اصلی فرقه گرایان و عاملان آن بوده‌اند. <ref>روزنامه ابرار ،۱۱/۷/۱۳۷۱</ref>
باید گفت که یکی از اساسی‌ترین دستاوردهای انقلاب در پاکستان تاسیس نهضت اجرای فقه جعفری در ۲۴فروردین ۱۳۵۸ بود این سازمان مهم‌ترین تشکیلات شیعی در پاکستان محسوب می‌شود که هدف اولیه آن بازیابی حقوق شیعیان است. <ref>امرایی حمزه، پیشین</ref> درست ۷۰ روز بعد از استقرارجمهوری اسلامی در روز‌های ۱۲و۱۳آوریل ۱۹۷۹، جمعیتی حدود یکصد هزار نفر از شیعیان سراسر پاکستان در شهر بهگرا واقع در پنجاب که اکثرا ساکنان آن‌ها را شیعیان تشکیل می‌دهند، تجمع کردند؛ علت اساسی این تجمع آن بود که از کودتای نظامی ژنرال ضیالحق و شعار اسلام خواهی او تاکید یراین نکته که در کشور فقط فقه حنفی اعمال خواهد شد باعث تحریک و اعتراض شیعیان شد. در این تجمع علاوه برانتخاب رهبری [[مفتی جعفر حسین]]، اولین گام‌های تاسیس تشکیلات در تحریک نفاذ فقه جعفری برداشته شد. آنها در قطعنامه پایانی خود ضمن تبریک پیروزی انقلاب اسلامی ایران به مردم امام را به عنوان رهبر تمامی مسلمانان دانستند. <ref>موسسه شهید الحسین، یادواره ی عارف حسین حسینی ،به نقل از حمزه امرایی، انقلاب اسلامی ایران و جنبش های اسلامی معاصر، ص۲۵۱</ref> به دلیل حمایت قاطعانه نهضت جعفریه از شیعیان پاکستان و انقلاب اسلامی ایران این حزب و حامیان آن همواره هدف اصلی فرقه گرایان و عاملان آن بوده‌اند. <ref>روزنامه ابرار ،۱۱/۷/۱۳۷۱</ref>


"""سازمان دانشجوئی امامیه ( I. S. O )"""
"""سازمان دانشجوئی امامیه (I. S. O)"""


در سال۱۳۵۳ [[سازمان دانشجویی امامیه]]<ref>ر.ک:مقاله سازمان دانشجویی امامیه</ref>" (imam student organization) با راهنمایی علمای پیرو امام خمینی تاسیس شد. نخستین رهبران این سازمان، محمد علی نقوی، علیرضا نقوی و زیدی بودند. قبل از تاسیس این نهاد، شیعیان پاکستان تشکیلات دانشجویی منظمی نداشتند و در عمل سازمان‌های مختلفی با آرمان‌های متعدد و اهداف جدا از هم فعالیت می‌کردند واز نظر ایدئولوژی نیز التقاطی، کمونیستی یا سکولار بودند. <br>
در سال۱۳۵۳ [[سازمان دانشجویی امامیه]]<ref>ر. ک:مقاله سازمان دانشجویی امامیه</ref>" (imam student organization) با راهنمایی علمای پیرو امام خمینی تاسیس شد. نخستین رهبران این سازمان، محمد علی نقوی، علیرضا نقوی و زیدی بودند. قبل از تاسیس این نهاد، شیعیان پاکستان تشکیلات دانشجویی منظمی نداشتند و در عمل سازمان‌های مختلفی با آرمان‌های متعدد و اهداف جدا از هم فعالیت می‌کردند واز نظر ایدئولوژی نیز التقاطی، کمونیستی یا سکولار بودند. <br>
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، شیعیان پاکستانی به رهبری مفتی جعفر حسین مبارزاتی را برای کسب حقوق خود آغاز کردند. به دنبال تحرکات شیعیان، دولت پاکستان، درسال ۱۹۸۰م با رهبر شیعیان وارد مذاکره شد و بر اساس توافقی پذیرفتند که شیعیان بر اساس فقه جعفری در مورد زکات عمل کنند، اما با وجود این دولت ضیاءالحق تلاش وسیعی برای مقابله با موج طرفداری از انقلاب اسلامی در پیش گرفت. این بخصوص با تلاش شیعیان برای رسمیت بخشیدن به فقه جعفری همراه شد. <br>
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، شیعیان پاکستانی به رهبری مفتی جعفر حسین مبارزاتی را برای کسب حقوق خود آغاز کردند. به دنبال تحرکات شیعیان، دولت پاکستان، درسال ۱۹۸۰م با رهبر شیعیان وارد مذاکره شد و بر اساس توافقی پذیرفتند که شیعیان بر اساس فقه جعفری در مورد زکات عمل کنند، اما با وجود این دولت ضیاءالحق تلاش وسیعی برای مقابله با موج طرفداری از انقلاب اسلامی در پیش گرفت. این بخصوص با تلاش شیعیان برای رسمیت بخشیدن به فقه جعفری همراه شد. <br>
ساجد علی نقوی از علمای شیعه اظهار داشت که مردم پاکستان از همان ابتدای استقلال این کشور خواستار اجرای احکام اسلامی بودند و پس از انقلاب اسلامی ایران این خواست مردمی به اوج رسید، ولی لایحه شزیعت جز خواست استعمار خارجی و آمریکا برای مقابله با اسلام نیست.  
ساجد علی نقوی از علمای شیعه اظهار داشت که مردم پاکستان از همان ابتدای استقلال این کشور خواستار اجرای احکام اسلامی بودند و پس از انقلاب اسلامی ایران این خواست مردمی به اوج رسید، ولی لایحه شزیعت جز خواست استعمار خارجی و آمریکا برای مقابله با اسلام نیست.  
با وجود آنکه بیش از ۲۵درصد مردم این کشور را شیعیان تشکیل می‌دهند، ولی در دولت ضیاالحق نقش سیاسی شیعیان کاهش یافت. <ref>امرایی،پیشین</ref>
با وجود آنکه بیش از ۲۵درصد مردم این کشور را شیعیان تشکیل می‌دهند، ولی در دولت ضیاالحق نقش سیاسی شیعیان کاهش یافت. <ref>امرایی، پیشین</ref>


"""دیگر گروه‌ها و موسسات اسلامی"""
"""دیگر گروه‌ها و موسسات اسلامی"""
خط ۳۹۷: خط ۳۹۷:
یکی از تحولات سیاسی که در عرصه سیاسی پاکستان صورت گرفت تشکیل شورای ایالتی از سوی دولت بی نظیر بوتودر سال ۱۳۷۳بود. در مناطق شمالی پاکستان که اکثرجمعیت آن را شیعیان تشکیل می‌دهند، تعداد اعضای شورای ایالتی در این منطقه که طرفدار انقلاب اسلامی هستند چشم گیرند. از جمله می‌توان به افرادی چون پروفسور غلام حسین سلیم، روحانی و استاد دانشگاه که از مقلدان و مروجان امام و رهبر معظم انقلاب می‌باشد و مدتی با مجله «شهید» در ایران هم کاری نموده است، نام برد هم اکنون علمای شیعه پاکستان نقش بسیار مهمی در افزایش آگاهی فرهنگی و سیاسی جامعه ایفا می‌نمایند که یکی از این موارد همان گونه که گفته شد، تاسیس حوزه‌های علمیه فعال است. <br>
یکی از تحولات سیاسی که در عرصه سیاسی پاکستان صورت گرفت تشکیل شورای ایالتی از سوی دولت بی نظیر بوتودر سال ۱۳۷۳بود. در مناطق شمالی پاکستان که اکثرجمعیت آن را شیعیان تشکیل می‌دهند، تعداد اعضای شورای ایالتی در این منطقه که طرفدار انقلاب اسلامی هستند چشم گیرند. از جمله می‌توان به افرادی چون پروفسور غلام حسین سلیم، روحانی و استاد دانشگاه که از مقلدان و مروجان امام و رهبر معظم انقلاب می‌باشد و مدتی با مجله «شهید» در ایران هم کاری نموده است، نام برد هم اکنون علمای شیعه پاکستان نقش بسیار مهمی در افزایش آگاهی فرهنگی و سیاسی جامعه ایفا می‌نمایند که یکی از این موارد همان گونه که گفته شد، تاسیس حوزه‌های علمیه فعال است. <br>


«دار الثقافه الا سلامیه» به ریاست «سید علی شرف‌الدین موسوی » در کراچی، موسسه «صباح القرآن » در لاهور، موسسه‌ای انتشاراتی «امامیه کیشنز»، «جامعه تبلیغاتی اسلامی» در کراچی به ریاست «یوسف نفسی» و آکادمی اخوت در اسلام آباد، از موسساتی هستند که از انقلاب اسلامی الهام گرفته‌اند و هم چنین اهداف آنان مقابله با تهاجم فرهنگی غرب می‌باشد و تاکنون صدها کتاب از شخصیت‌های انقلابی چون شهید مطهری، علامه طباطبایی، امام خمینی (ره)و برخی دیگر، چاپ کرده‌اند. <br>
«دار الثقافه الا سلامیه» به ریاست «سید علی شرف‌الدین موسوی» در کراچی، موسسه «صباح القرآن» در لاهور، موسسه‌ای انتشاراتی «امامیه کیشنز»، «جامعه تبلیغاتی اسلامی» در کراچی به ریاست «یوسف نفسی» و آکادمی اخوت در اسلام آباد، از موسساتی هستند که از انقلاب اسلامی الهام گرفته‌اند و هم چنین اهداف آنان مقابله با تهاجم فرهنگی غرب می‌باشد و تاکنون صدها کتاب از شخصیت‌های انقلابی چون شهید مطهری، علامه طباطبایی، امام خمینی (ره)و برخی دیگر، چاپ کرده‌اند. <br>


فعالیت علمای شیعه در راه تحقق وحدت و همبستگی مسلمانان از جمله تاثیرات مهّم انقلاب اسلامی ایران بر خط مشی و افکار آن‌هاست، به طوری که در حال حاضر سازمان‌هایی مانند «نهضت اخوت اسلامی» به ریاست مولانا عنایت علی شاکر، «جبهه متحد اسلامی» به ریاست «میرزا یوسف حسین»در کراچی در این زمینه فعالیت می‌کنند.  
فعالیت علمای شیعه در راه تحقق وحدت و همبستگی مسلمانان از جمله تاثیرات مهّم انقلاب اسلامی ایران بر خط مشی و افکار آن‌هاست، به طوری که در حال حاضر سازمان‌هایی مانند «نهضت اخوت اسلامی» به ریاست مولانا عنایت علی شاکر، «جبهه متحد اسلامی» به ریاست «میرزا یوسف حسین»در کراچی در این زمینه فعالیت می‌کنند.  
خط ۴۴۵: خط ۴۴۵:
حوزه‌های علمیه شیعه در پاکستان دانشمندان بزرگی را به جهان اسلام عرضه داشته‌اند که برای آشنایی مختصر با یکی از حوزه‌های پربرکت آن به ذکر برخی از آنان اکتفا می‌کنیم:  
حوزه‌های علمیه شیعه در پاکستان دانشمندان بزرگی را به جهان اسلام عرضه داشته‌اند که برای آشنایی مختصر با یکی از حوزه‌های پربرکت آن به ذکر برخی از آنان اکتفا می‌کنیم:  


"""مولانا سید ابوالقاسم حائری (1249ـ1324 ق. )"""
"""مولانا سید ابوالقاسم حائری (1249ـ1324 ق.)"""


[[مولانا ابوالقاسم حائری]] برخلاف نظر پدر تاجرش سید حسین قمی که از قم به کشمیر آمده و علاقه‌مند بود فرزند به تجارت مشغول شود، به علوم دینی رو آورد و از محضر «سلطان العلماء» و «سید العلماء» بهره برد. آنگاه به عتبات رفت و در درس شیخ انصاری و علامه اردکانی حاضر شد و از سوی وی به «فاضل هندی» ملقب گردید و اجازه اجتهاد دریافت داشت. <br>
[[مولانا ابوالقاسم حائری]] برخلاف نظر پدر تاجرش سید حسین قمی که از قم به کشمیر آمده و علاقه‌مند بود فرزند به تجارت مشغول شود، به علوم دینی رو آورد و از محضر «سلطان العلماء» و «سید العلماء» بهره برد. آنگاه به عتبات رفت و در درس شیخ انصاری و علامه اردکانی حاضر شد و از سوی وی به «فاضل هندی» ملقب گردید و اجازه اجتهاد دریافت داشت. <br>
خط ۴۵۱: خط ۴۵۱:
آن گاه از علمای شیراز، قم، کرمان، اصفهان و مشهد استفاده کرد و به لاهور برگشت و مدرسه‌ای تأسیس نمود. در مجالس درس او پیروان مذاهب مختلف مانند حنفی، اهل حدیث، تحصیل کرده‌ها و روشنفکران آریایی و مسیحی شرکت می‌کردند. تعداد تصانیف چاپی و غیرچاپی او بالغ بر پنجاه عنوان است. وی و فرزندش علامه سید علی حایری از بزرگان مذهب جعفری در آن دیار بودند که خدمات شایان توجهی در سند و پنجاب به انجام رساندند. <ref> تذكره علمای امامیه پاكستان، سید حسین عارف نقوی، ترجمه دكتر محمد هاشم، ص 16ـ18</ref>
آن گاه از علمای شیراز، قم، کرمان، اصفهان و مشهد استفاده کرد و به لاهور برگشت و مدرسه‌ای تأسیس نمود. در مجالس درس او پیروان مذاهب مختلف مانند حنفی، اهل حدیث، تحصیل کرده‌ها و روشنفکران آریایی و مسیحی شرکت می‌کردند. تعداد تصانیف چاپی و غیرچاپی او بالغ بر پنجاه عنوان است. وی و فرزندش علامه سید علی حایری از بزرگان مذهب جعفری در آن دیار بودند که خدمات شایان توجهی در سند و پنجاب به انجام رساندند. <ref> تذكره علمای امامیه پاكستان، سید حسین عارف نقوی، ترجمه دكتر محمد هاشم، ص 16ـ18</ref>


"""مولانا سید رضی جعفر نقوی (متولد 1947 م. )"""
"""مولانا سید رضی جعفر نقوی (متولد 1947 م.)"""


وی در «کهجوا» از توابع «سارن» ایالت «بهار» هند در خانواده اهل علم متولد شد. پدر وی از علمای شهیر شیعه بود و او قرآن مجید و تعلیمات دینی را از پدر خویش فراگرفت و در دوازده سالگی وارد سلطان المدارس لکنهو شده به دریافت «سندالافاضل» نایل آمد و پس از تحصیل در الله آباد و علیگره و کراچی عازم قم شده و در دروس سطح استاد اعتمادی حاضر شد. آن گاه راهی نجف اشرف گردید. از سال 1968 تا 1975 م. به ادامه تحصیل پرداخت و از محضر آیات عظام و اساتید نجف اشرف بهره برد. <br>
وی در «کهجوا» از توابع «سارن» ایالت «بهار» هند در خانواده اهل علم متولد شد. پدر وی از علمای شهیر شیعه بود و او قرآن مجید و تعلیمات دینی را از پدر خویش فراگرفت و در دوازده سالگی وارد سلطان المدارس لکنهو شده به دریافت «سندالافاضل» نایل آمد و پس از تحصیل در الله آباد و علیگره و کراچی عازم قم شده و در دروس سطح استاد اعتمادی حاضر شد. آن گاه راهی نجف اشرف گردید. از سال 1968 تا 1975 م. به ادامه تحصیل پرداخت و از محضر آیات عظام و اساتید نجف اشرف بهره برد. <br>
خط ۴۵۸: خط ۴۵۸:
در نتیجه مساعی وی برنامه عظیم دایر کردن مدارس در دست اقدام است. چنانکه زیر نظر «تنظیم المکاسب» تقریبا یک هزار مدرسه دایر خواهد شد که از جمله حدود 30 مدرسه تاکنون دایر شده است. <ref> تذكره علمای امامیه پاكستان، ص 101ـ103</ref>
در نتیجه مساعی وی برنامه عظیم دایر کردن مدارس در دست اقدام است. چنانکه زیر نظر «تنظیم المکاسب» تقریبا یک هزار مدرسه دایر خواهد شد که از جمله حدود 30 مدرسه تاکنون دایر شده است. <ref> تذكره علمای امامیه پاكستان، ص 101ـ103</ref>


"""مولانا حافظ سید ریاض حسین نقوی (متولد 1941 م. )"""
"""مولانا حافظ سید ریاض حسین نقوی (متولد 1941 م.)"""


وی در «چاه» سیدان والا، بلوک علیپور از توابع مظفر گره به دنیا آمد. پس از حفظ قرآن کریم به فراگیری فقه و اصول و فلسفه پرداخت. سید ریاض پس از مدتی لاهور را به قصد نجف اشرف ترک کرد و در درس آیت‌الله شیخ جواد به تحصیل رسائل، مکاسب و کفایه پرداخت و شرح منظومه را از آیت‌الله سید [[محمد تقی قمی|محمدتقی قمی]] و اسفار ملاصدرای شیرازی را از مولانا میرزا فتح الله اصفهانی فراگرفت. <br>
وی در «چاه» سیدان والا، بلوک علیپور از توابع مظفر گره به دنیا آمد. پس از حفظ قرآن کریم به فراگیری فقه و اصول و فلسفه پرداخت. سید ریاض پس از مدتی لاهور را به قصد نجف اشرف ترک کرد و در درس آیت‌الله شیخ جواد به تحصیل رسائل، مکاسب و کفایه پرداخت و شرح منظومه را از آیت‌الله سید [[محمد تقی قمی|محمدتقی قمی]] و اسفار ملاصدرای شیرازی را از مولانا میرزا فتح الله اصفهانی فراگرفت. <br>


همچنین در دروس خارج آیت‌الله حکیم، [[امام خمینی]] و آیت‌الله خویی حاضر شد و در سال 1969 م. به جامع المنتظر لاهور بازگشت و به تدریس علوم عرفانی پرداخت.  
همچنین در دروس خارج آیت‌الله حکیم، [[امام خمینی]] و آیت‌الله خویی حاضر شد و در سال 1969 م. به جامع المنتظر لاهور بازگشت و به تدریس علوم عرفانی پرداخت.  
در سال 1979 م. انجمن اتحاد شیعه را تشکیل داد و فارغ‌التحصیلان [[حوزه علمیه قم]]<ref>ر.ک:مقاله حوزه علمیه قم</ref> را در آن مجمع علمی‌گرد آورد تا مسایل فقه جعفری را پاسخ گویند. <ref>همان، ص 107 و 108</ref>
در سال 1979 م. انجمن اتحاد شیعه را تشکیل داد و فارغ‌التحصیلان [[حوزه علمیه قم]]<ref>ر. ک:مقاله حوزه علمیه قم</ref> را در آن مجمع علمی‌گرد آورد تا مسایل فقه جعفری را پاسخ گویند. <ref>همان، ص 107 و 108</ref>


"""مولانا سید ساجد علی نقوی (متولد 1940 م. )"""
"""مولانا سید ساجد علی نقوی (متولد 1940 م.)"""


وی در ملهو والی، بخش پندری گهیب از توابع اتک متولد شد و دروس حوزوی را در مولتان در مدرسه مخزن العلوم الجعفریه شروع کرد و در سال 1970 م. به راولپندی بازگشت و در مدرسه آیت‌الله حکیم «مدرس اعلا» شد و مؤسسه هیأت علمای امامیه را بنیاد نهاد که منجر به گردهمایی شیعه در سال 1980 م. شد و حرکتی در جهت بینش سیاسی شیعه در آن سامان آفرید. <ref>همان، ص 112 و 113</ref>
وی در ملهو والی، بخش پندری گهیب از توابع اتک متولد شد و دروس حوزوی را در مولتان در مدرسه مخزن العلوم الجعفریه شروع کرد و در سال 1970 م. به راولپندی بازگشت و در مدرسه آیت‌الله حکیم «مدرس اعلا» شد و مؤسسه هیأت علمای امامیه را بنیاد نهاد که منجر به گردهمایی شیعه در سال 1980 م. شد و حرکتی در جهت بینش سیاسی شیعه در آن سامان آفرید. <ref>همان، ص 112 و 113</ref>
خط ۴۸۲: خط ۴۸۲:


روحانیت، احزاب و سازمان‌های دینی پاکستان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی با شخصیت امام خمینی و نهضت ایشان آشنا بود و پاره‌ای از آن‌ها ارتباط تنگاتنگی نیز داشتند. در معرفی شخصیت ایشان، روحانیت و طلاب پاکستانی در حوزه‌های علمیه نجف و داخل پاکستان نقش مهمی ایفا نمودند؛ از جمله افرادی مانند سید صفدر حسینی نجفی، سیدمرتضی حسن صدرالافضل، سید علی موسوی در لاهور، شیخ غلام محمد غروی، سید ابراهیم رضوی، شیخ علی بوستان و شیخ حسن باروی در حوزه قم، از شمار روحانیونی بودند که مردم را به تقلید از امام خمینی دعوت می‌نمودند. <br>
روحانیت، احزاب و سازمان‌های دینی پاکستان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی با شخصیت امام خمینی و نهضت ایشان آشنا بود و پاره‌ای از آن‌ها ارتباط تنگاتنگی نیز داشتند. در معرفی شخصیت ایشان، روحانیت و طلاب پاکستانی در حوزه‌های علمیه نجف و داخل پاکستان نقش مهمی ایفا نمودند؛ از جمله افرادی مانند سید صفدر حسینی نجفی، سیدمرتضی حسن صدرالافضل، سید علی موسوی در لاهور، شیخ غلام محمد غروی، سید ابراهیم رضوی، شیخ علی بوستان و شیخ حسن باروی در حوزه قم، از شمار روحانیونی بودند که مردم را به تقلید از امام خمینی دعوت می‌نمودند. <br>
<ref>امرایی حمزه،انقلاب اسلامی ایران و جنبش های اسلامی معاصر،(تهران :مرکز اسناد انقلاب اسلامی،۱۳۸۳)،ص۲۴۹</ref>" قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، علمای شیعه حضور چندانی در صحنه‌های سیاسی و اجتماعی نداشتند و بیشتر به اجرای مراسم سنتی، ضیافت و اعیاد معصومین و بویژه عزاداری سیدالشهدا(ع)اکتفا می‌کردندو در این امور هم نقش سازنده‌ای نداشتند، زیرا در خلال این گونه فعالیت‌ها به موضوعات اختلاف بین شیعه و سنی بیشتر توجه می‌شد. بعد از وقوع انقلاب، علمای شیعه در حرکت‌های مذهبی و اجتماعی خود مردم را به مشارکت در مسائل سیاسی دعوت می‌کردند. <br>
<ref>امرایی حمزه، انقلاب اسلامی ایران و جنبش های اسلامی معاصر، (تهران :مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۳)، ص۲۴۹</ref>" قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، علمای شیعه حضور چندانی در صحنه‌های سیاسی و اجتماعی نداشتند و بیشتر به اجرای مراسم سنتی، ضیافت و اعیاد معصومین و بویژه عزاداری سیدالشهدا(ع)اکتفا می‌کردندو در این امور هم نقش سازنده‌ای نداشتند، زیرا در خلال این گونه فعالیت‌ها به موضوعات اختلاف بین شیعه و سنی بیشتر توجه می‌شد. بعد از وقوع انقلاب، علمای شیعه در حرکت‌های مذهبی و اجتماعی خود مردم را به مشارکت در مسائل سیاسی دعوت می‌کردند. <br>
هم اکنون شیعیان این کشور نقش عمده‌ای در سیاست پاکستان ایفا می‌کنند. کنفرانس قرآن و سنت در سال ۱۹۸۷م به ریاست عارف حسین حسینی، نقطه عطفی در آگاهی سیاسی شیعیان این کشور و نقش فعال آنان در صحنه سیاست دولت بود؛ به طوری که در انتخابات مجلس ملی و سنا در سال‌های ۱۹۸۸م، ۱۹۹۳و۱۹۹۷م تعدادی از نامزد‌های شیعه بویزه [[نهضت جعفری]] به مجلس راه یافتند که در میان آن‌ها می‌توان از امان الله سیال، مرید کاظم، سید جواد‌هادی و سید عابد حسن حسینی نام برد. <br>
هم اکنون شیعیان این کشور نقش عمده‌ای در سیاست پاکستان ایفا می‌کنند. کنفرانس قرآن و سنت در سال ۱۹۸۷م به ریاست عارف حسین حسینی، نقطه عطفی در آگاهی سیاسی شیعیان این کشور و نقش فعال آنان در صحنه سیاست دولت بود؛ به طوری که در انتخابات مجلس ملی و سنا در سال‌های ۱۹۸۸م، ۱۹۹۳و۱۹۹۷م تعدادی از نامزد‌های شیعه بویزه [[نهضت جعفری]] به مجلس راه یافتند که در میان آن‌ها می‌توان از امان الله سیال، مرید کاظم، سید جواد‌هادی و سید عابد حسن حسینی نام برد. <br>
گفتنی است که امان الله سیال در شهر جهنگ، مرکز فعالیت سپاه صحابه توانست در یک مبارزه انتخاباتی نزدیک با [[اعظم طارق]]، دبیر کل سپاه صحابه، بیشترین رای را کسب کند. <ref> تاثیر انقلاب اسلامی برعلما و سازمان‌های سیاسی و فرهنگی پاکستان،فصل نامه ی پژوهش نامه ی انقلاب اسلامی،به نقل از حمزه امرایی، انقلاب اسلامی ایران و جنبش های اسلامی معاصر،ص۱۷۷</ref>
گفتنی است که امان الله سیال در شهر جهنگ، مرکز فعالیت سپاه صحابه توانست در یک مبارزه انتخاباتی نزدیک با [[اعظم طارق]]، دبیر کل سپاه صحابه، بیشترین رای را کسب کند. <ref> تاثیر انقلاب اسلامی برعلما و سازمان‌های سیاسی و فرهنگی پاکستان، فصل نامه ی پژوهش نامه ی انقلاب اسلامی، به نقل از حمزه امرایی، انقلاب اسلامی ایران و جنبش های اسلامی معاصر، ص۱۷۷</ref>


=دولت ضیاءالحق و واکنش به انقلاب اسلامی ایران=
=دولت ضیاءالحق و واکنش به انقلاب اسلامی ایران=
خط ۴۹۱: خط ۴۹۱:


انتقادهای مطبوعات و رسانه‌های ایران از رژیم نظامی پاکستان، نزدیکی کاملا آشکار پاکستان به آمریکا، افزایش حمایت مالی عربستان و امارات متحده عربی از پاکستان و نزدیکی نسبی عمان به این کشور و بالاخره رقابت پاکستان با ایران در زمینه یافتن راه حل برای مسئله افغانستان بتدریج در مطبوعات پاکستان منعکس گردید و مدتی نیز روابط دیپلماتیک میان دو کشور را نیز تا حد کاردار تنزل داد. <br>پیروزی انقلاب اسلامی ایران آثار عمیقی در داخل پاکستان به جای گذاشت و دولت نظامی ضیاءالاحق را واداشت تا اقداماتی را که قبلا به منظور اسلامی کردن اداره امور سیاس ی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور اعلام نموده بود با شتاب بیشتری دنبال نماید.  
انتقادهای مطبوعات و رسانه‌های ایران از رژیم نظامی پاکستان، نزدیکی کاملا آشکار پاکستان به آمریکا، افزایش حمایت مالی عربستان و امارات متحده عربی از پاکستان و نزدیکی نسبی عمان به این کشور و بالاخره رقابت پاکستان با ایران در زمینه یافتن راه حل برای مسئله افغانستان بتدریج در مطبوعات پاکستان منعکس گردید و مدتی نیز روابط دیپلماتیک میان دو کشور را نیز تا حد کاردار تنزل داد. <br>پیروزی انقلاب اسلامی ایران آثار عمیقی در داخل پاکستان به جای گذاشت و دولت نظامی ضیاءالاحق را واداشت تا اقداماتی را که قبلا به منظور اسلامی کردن اداره امور سیاس ی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور اعلام نموده بود با شتاب بیشتری دنبال نماید.  
برای اعلام مواضع دوستانه، پاکستان در تحریم اقتصادی از سوی غرب شرکت ننمود و در جریان جنگ ایران و عراق نیز موضع نسبتا بیطرفانه‌ای اتخاذ کرد تا اینکه در سال ۱۹۸۲با مذاکرات دو طرف و تغییرتلقی مطبوعات زمینه تحکیم و توسعه روابط فراهم آمد و مجددا روابط دو کشور به حد مبادله سفیر ارتقاء یافت. <br>پس از حمله عراق به ایران، پاکستان برای آنکه رسیدن انواع کالاها به ایران را در شرایط جنگی تسهیل نماید، بندر کراچی را برای تخلیه بار در اختیار ایران قرار داد. ضیاءالحق در سپتامبر ۱۹۸۰ دو بار با سایر سران کشورهای اسلامی به منظور میانجیگری به تهران سفرنمود. آقا شاهی وزیر امور خارجه پاکستان نیز به همین منظور به ایران سفر کرد. وی در کنفرانس طائف در موافقت با مواضع ایران در جنگ تحمیلی اظهاراتی بیان نمود و موضوع احیای مجدد همکاری عمران منطقه‌ای مطرح شد. ایران نیز در مقابل، مدت اعتبار وامهای اعطایی پاکستان را تمدید نمود. <ref>فرزین نیا،زیبا،پاکستان ،( تهران : دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه، چاپ اول ۱۳۷۶ )،ص ۲۳۲</ref>
برای اعلام مواضع دوستانه، پاکستان در تحریم اقتصادی از سوی غرب شرکت ننمود و در جریان جنگ ایران و عراق نیز موضع نسبتا بیطرفانه‌ای اتخاذ کرد تا اینکه در سال ۱۹۸۲با مذاکرات دو طرف و تغییرتلقی مطبوعات زمینه تحکیم و توسعه روابط فراهم آمد و مجددا روابط دو کشور به حد مبادله سفیر ارتقاء یافت. <br>پس از حمله عراق به ایران، پاکستان برای آنکه رسیدن انواع کالاها به ایران را در شرایط جنگی تسهیل نماید، بندر کراچی را برای تخلیه بار در اختیار ایران قرار داد. ضیاءالحق در سپتامبر ۱۹۸۰ دو بار با سایر سران کشورهای اسلامی به منظور میانجیگری به تهران سفرنمود. آقا شاهی وزیر امور خارجه پاکستان نیز به همین منظور به ایران سفر کرد. وی در کنفرانس طائف در موافقت با مواضع ایران در جنگ تحمیلی اظهاراتی بیان نمود و موضوع احیای مجدد همکاری عمران منطقه‌ای مطرح شد. ایران نیز در مقابل، مدت اعتبار وامهای اعطایی پاکستان را تمدید نمود. <ref>فرزین نیا، زیبا،پاکستان ،(تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه، چاپ اول ۱۳۷۶)، ص ۲۳۲</ref>


با وجود آنکه بیش از ۲۵درصد مردم این کشور را شیعیان تشکیل می‌دهند، ولی در دولت ضیاالحق نقش سیاسی شیعیان کاهش یافت. بعد از وقوع انقلاب اسلامی، بعضی بر این عقیده بودند که پاکستان حلقه دوم انقلاب اسلامی می‌باشد. علت این امر را شیرین‌هانتر<ref>Shireent.Hunte</ref> این گونه بیان می‌کند : <br>«جاذبه ایران برای فعالان اسلامی و حتی آن‌هایی که به طور اخص فعالیتی ندارند، ولی مایلند جوامع آنها در راستای اصول اسلامی حرکت کند بدین جهت است که ایران تنها کشوری است که در آن اسلام به طور رسمی اساس حکومت قرار گرفته است لذا بسیاری از مسلمانان معتقدند که حمایت از این کشور وظیفه هر مسلمانی است. »<ref>روزنامه کیهان۲/۵/۶۷،به نقل از حمزه امرایی، انقلاب اسلامی ایران و جنبش های اسلامی معاصر،ص۲۵۲</ref>
با وجود آنکه بیش از ۲۵درصد مردم این کشور را شیعیان تشکیل می‌دهند، ولی در دولت ضیاالحق نقش سیاسی شیعیان کاهش یافت. بعد از وقوع انقلاب اسلامی، بعضی بر این عقیده بودند که پاکستان حلقه دوم انقلاب اسلامی می‌باشد. علت این امر را شیرین‌هانتر<ref>Shireent.Hunte</ref> این گونه بیان می‌کند: <br>«جاذبه ایران برای فعالان اسلامی و حتی آن‌هایی که به طور اخص فعالیتی ندارند، ولی مایلند جوامع آنها در راستای اصول اسلامی حرکت کند بدین جهت است که ایران تنها کشوری است که در آن اسلام به طور رسمی اساس حکومت قرار گرفته است لذا بسیاری از مسلمانان معتقدند که حمایت از این کشور وظیفه هر مسلمانی است.»<ref>روزنامه کیهان۲/۵/۶۷،به نقل از حمزه امرایی، انقلاب اسلامی ایران و جنبش های اسلامی معاصر، ص۲۵۲</ref>
بطورکلی تاثیر انقلاب بر دولت پاکستان را می‌توان در دو مورد بیان کرد: یکی نزدیک تر شدن ساختارسیاسی ایران و پاکستان و دیگری، پُر‌رنگ شدن اسلامی کردن امور عمومی است.  
بطورکلی تاثیر انقلاب بر دولت پاکستان را می‌توان در دو مورد بیان کرد: یکی نزدیک تر شدن ساختارسیاسی ایران و پاکستان و دیگری، پُر‌رنگ شدن اسلامی کردن امور عمومی است.  


خط ۵۰۶: خط ۵۰۶:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده: کشورها]]
[[رده:کشورها]]
[[رده: کشورهای اسلامی]]
[[رده:کشورهای اسلامی]]
[[رده: کشورهای اسلامی واقع در آسیا]]
[[رده:کشورهای اسلامی واقع در آسیا]]
۴٬۹۳۳

ویرایش