پرش به محتوا

زهیر بن قین: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۰۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۷ دسامبر ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۸: خط ۱۸:
|}
|}
</div>
</div>
'''زُهَیر بن قَین بَجَلی''' از یاران بزرگ و با وفای [[امام حسین (علیه السلام)]] و وی از مردان شریف و شجاع شهر [[کوفه]] و قوم خود شمرده می‌شد و به واسطه حضور در جنگ‌ها و فتوحات بسیار، جایگاه رفیعی به دست آورده بود. وی را زهیربن قین بن قیس انماری بجلی می‏‌خواندند<ref> ابصار العین، ص 161. </ref>.
'''زُهَیر بن قَین بَجَلی''' از یاران بزرگ و با وفای [[امام حسین |امام حسین (علیه السلام)]] و وی از مردان شریف و شجاع شهر [[کوفه]] و قوم خود شمرده می‌شد و به واسطه حضور در جنگ‌ها و فتوحات بسیار، جایگاه رفیعی به دست آورده بود. وی را زهیربن قین بن قیس انماری بجلی می‏‌خواندند<ref> ابصار العین، ص 161. </ref>.
او [[عثمانی ها|عثمانی]] مذهب بود ولی پس از ملاقات با امام حسین(علیه السلام) چند روز قبل از [[واقعه کربلا]]، به او پیوست و در روز [[عاشورا]] به [[شهادت]] رسید.  
او عثمانی مذهب بود ولی پس از ملاقات با امام حسین(علیه السلام) چند روز قبل از واقعه کربلا، به او پیوست و در روز [[عاشورا]] به [[شهادت]] رسید.  


== ویژگیهای زهیر بن قین ==
== ویژگیهای زهیر بن قین ==
# شجاعت و پایمردی زهیر وی را بر آن داشت در کنار مدافعان‏ اسلام قرار گیرد. او در برخی فتوحات اسلامی شرکت جست و افتخاراتی بزرگ به ثبت رساند. [[علامه سماوی]] در‌این‌باره‏ می‌نویسد: «له فی المغازی مواقف مشهوره و مواطن مشهوده<ref>همان.</ref>‏» در جنگها مواضع مشهور و جایگاه مشهودی داشته است.
# شجاعت و پایمردی زهیر وی را بر آن داشت در کنار مدافعان‏ اسلام قرار گیرد. او در برخی فتوحات اسلامی شرکت جست و افتخاراتی بزرگ به ثبت رساند. [[علامه سماوی]] در‌این‌باره‏ می‌نویسد: «له فی المغازی مواقف مشهوره و مواطن مشهوده<ref>همان.</ref>‏» در جنگها مواضع مشهور و جایگاه مشهودی داشته است.
# از موارد شرکت زهیر در فتوحات همانا شرکت در غزوه بلنجر است‏که خاطره‏ای نیز از آن باز گفته است. و در آینده به آن خواهیم‏ پرداخت.
# از موارد شرکت زهیر در فتوحات همانا شرکت در غزوه بلنجر است‏که خاطره‏ای نیز از آن باز گفته است. و در آینده به آن خواهیم‏ پرداخت.
# نمونه دیگرش حضور در کربلاست. او بحق بازوی توانای امام شمرده ‏می‌شد. رشادت و دلاوری او چنان بود که [[امام حسین(علیه السلام)]] در [[روزعاشورا]]، هنگام تنظیم سپاه خود که بیش از هفتاد نفر بودند، وی‌را بر میمنه گمارد; [[حبیب‌‌ابن مظاهر]] را در می‌سره جای داد، خود در قلب ‏سپاه قرار گرفت و پرچم را به برادرش [[حضرت عباس]] سپرد<ref> همان، ص 165.</ref>.
# نمونه دیگرش حضور در کربلاست. او بحق بازوی توانای امام شمرده ‏می‌شد. رشادت و دلاوری او چنان بود که [[امام حسین|امام حسین(علیه السلام)]] در [[عاشورا|روزعاشورا]]، هنگام تنظیم سپاه خود که بیش از هفتاد نفر بودند، وی‌را بر میمنه گمارد; [[حبیب بن مظاهر|حبیب‌‌ابن مظاهر]] را در می‌سره جای داد، خود در قلب ‏سپاه قرار گرفت و پرچم را به برادرش [[حضرت عباس]] سپرد<ref> همان، ص 165.</ref>.
#
#
# از دیگر ویژگیهای زهیر سخنوری اوست که زبانزد خاص و عام ودوست و دشمن بود. او آنچنان بر گفتار مسلط بود که گاه از اومی‌خواستند در جمع حاضر شود و در دفاع از امام حسین(علیه السلام) سخن‏ بگوید.
# از دیگر ویژگیهای زهیر سخنوری اوست که زبانزد خاص و عام ودوست و دشمن بود. او آنچنان بر گفتار مسلط بود که گاه از اومی‌خواستند در جمع حاضر شود و در دفاع از امام حسین(علیه السلام) سخن‏ بگوید.
#
#
# سومی‌خ ویژگی زهیر، که در حقیقت مهم‌ترین ویژگی اوست، عشق‏ به امام زمانش [[حسین بن علی(علیه السلام)]] است.
# سومی‌خ ویژگی زهیر، که در حقیقت مهم‌ترین ویژگی اوست، عشق‏ به امام زمانش [[امام حسین|حسین بن علی(علیه السلام)]] است.
# زهیر در گفتار و عمل، در راه و کربلا در مواقع مختلف، این‏ ویژگی را بخوبی به نمایش گذارد. گفتارش در شب عاشورا و عملش ‏در روز عاشورا بهترین گواه بر درستی این سخن است.
# زهیر در گفتار و عمل، در راه و کربلا در مواقع مختلف، این‏ ویژگی را بخوبی به نمایش گذارد. گفتارش در شب عاشورا و عملش ‏در روز عاشورا بهترین گواه بر درستی این سخن است.


خط ۴۰: خط ۴۰:
زهیر و یارانش آنقدر تند می‌رفتند که در کوتاه‌ترین زمان نزدیک‏ منزلگاه رسیدند. آنها همواره می‌کوشیدند که قدری دورتر از محل‏ استقرار موقت امام حسین(علیه السلام) فرود آیند.
زهیر و یارانش آنقدر تند می‌رفتند که در کوتاه‌ترین زمان نزدیک‏ منزلگاه رسیدند. آنها همواره می‌کوشیدند که قدری دورتر از محل‏ استقرار موقت امام حسین(علیه السلام) فرود آیند.
امام و یارانش در محلی به نام زرود<ref> منزلی است‏بین ثعلبیه و خزیمیه برای کسی که به طرف کوفه‏میرود. (معجم البلدان، ج‏3، ص‏139).</ref> فرود آمدند و چادرهای خود را برپا ساختند. کاروان زهیر از راه رسید، اما چون دورتراز چادرهای امام جایی مناسب نیافت، چادرهای خود را در همان‏حوالی برپا ساخت. [[شیخ عباس قمی]] می‌نویسد: گروهی از قبیله فزاره ‏و بجیله چنین روایت‏ شده است: هنگام مراجعت از مکه، با زهیر بن‏ قین بجلی همراه بودیم. در منازل، که به حضرت امام حسین(علیه السلام)می‌رسیدیم، از او دوری می‌کردیم; زیرا سیر با آن حضرت را دوست‏ نمی‌داشتیم. ناگزیر هرگاه امام حرکت می‌کرد، زهیر می‌ماند و هرگاه آن حضرت توقف می‌کرد، زهیر به راه میافتاد. در یکی از منازل، آن حضرت در طرفی منزل کرد و ما نیز ناگزیر در طرف دیگرفرود آمدیم. هنگامی که مشغول غذا خوردن بودیم، ناگاه رسولی ازطرف امام حسین(علیه السلام) آمد و پس از ابراز سلام، به زهیر گفت:
امام و یارانش در محلی به نام زرود<ref> منزلی است‏بین ثعلبیه و خزیمیه برای کسی که به طرف کوفه‏میرود. (معجم البلدان، ج‏3، ص‏139).</ref> فرود آمدند و چادرهای خود را برپا ساختند. کاروان زهیر از راه رسید، اما چون دورتراز چادرهای امام جایی مناسب نیافت، چادرهای خود را در همان‏حوالی برپا ساخت. [[شیخ عباس قمی]] می‌نویسد: گروهی از قبیله فزاره ‏و بجیله چنین روایت‏ شده است: هنگام مراجعت از مکه، با زهیر بن‏ قین بجلی همراه بودیم. در منازل، که به حضرت امام حسین(علیه السلام)می‌رسیدیم، از او دوری می‌کردیم; زیرا سیر با آن حضرت را دوست‏ نمی‌داشتیم. ناگزیر هرگاه امام حرکت می‌کرد، زهیر می‌ماند و هرگاه آن حضرت توقف می‌کرد، زهیر به راه میافتاد. در یکی از منازل، آن حضرت در طرفی منزل کرد و ما نیز ناگزیر در طرف دیگرفرود آمدیم. هنگامی که مشغول غذا خوردن بودیم، ناگاه رسولی ازطرف امام حسین(علیه السلام) آمد و پس از ابراز سلام، به زهیر گفت:
[[ابا عبد الله(علیه السلام)]] تو را می‌خواند.
[[امام حسین|ابا عبد الله(علیه السلام)]] تو را می‌خواند.
ما از نهایت‏ حیرت لقمه‌هایی که در دست داشتیم، افکندیم و لحظه‌‏ای ساکت و بی‌حرکت ماندیم، گویا پرنده‏‌ای بر سر ما نشسته ‏است.
ما از نهایت‏ حیرت لقمه‌هایی که در دست داشتیم، افکندیم و لحظه‌‏ای ساکت و بی‌حرکت ماندیم، گویا پرنده‏‌ای بر سر ما نشسته ‏است.
همسر زهیر، که دلهم نامیده می‌شد، به زهیر گفت: سبحان الله، فرزند [[پیامبر(صلی الله علیه)]] تو را می‌طلبد و تو در رفتن درنگ می‌کنی... برخیز و نزدش شتاب، ببین چه می‌فرماید.
همسر زهیر، که دلهم نامیده می‌شد، به زهیر گفت: سبحان الله، فرزند [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(صلی الله علیه)]] تو را می‌طلبد و تو در رفتن درنگ می‌کنی... برخیز و نزدش شتاب، ببین چه می‌فرماید.
 
زهیر برخاسته، خدمت ‏حضرت رفت و زمانی نگذشت که شاد و خرم، باچهره بر‌افروخته، نزد همسر و یارانش باز‌گشت. بی‌درنگ دستور داد خیمه‏‌اش را برکنند و نزدیک سراپرده‏‌های آن حضرت برپاسازند. آنگاه به همسرش گفت: تو از قید زوجیت من رهایی، به اهل‏ خود بپیوند; زیرا نمی‌خواهم که از سوی من زیانی به تو رسد<ref>منتهی الآمال، ج 1، ص 325.</ref>.
زهیر برخاسته، خدمت ‏حضرت رفت و زمانی نگذشت که شاد و خرم، باچهره بر‌افروخته، نزد همسر و یارانش باز‌گشت. بی‌درنگ دستور داد خیمه‏‌اش را برکنند و نزدیک سراپرده‏‌های آن حضرت برپاسازند. آنگاه به همسرش گفت: تو از قید زوجیت من رهایی، به اهل‏ خود بپیوند; زیرا نمی‌خواهم که از سوی من زیانی به تو رسد<ref>منتهی الآمال، ج 1، ص 325.</ref>.


خط ۵۶: خط ۵۷:
'''حمایت از امام در ذو حسم'''
'''حمایت از امام در ذو حسم'''


پس از برخورد امام با سپاه [[حر]] در محلی به نام ذو حسم<ref>بضم حا و فتح سین، نام کوهی است.</ref> امام(علیه السلام) در جمع حاضران سخن گفت. آنگاه زهیر از جای برخاسته، به یاران امام گفت: شما سخن می‌گویید یا من آغاز کنم؟
پس از برخورد امام با سپاه [[حر بن یزید ریاحی|حر]] در محلی به نام ذو حسم<ref>بضم حا و فتح سین، نام کوهی است.</ref> امام(علیه السلام) در جمع حاضران سخن گفت. آنگاه زهیر از جای برخاسته، به یاران امام گفت: شما سخن می‌گویید یا من آغاز کنم؟
گفتند: آری، تو سخن بگوی.
گفتند: آری، تو سخن بگوی.
زهیر، پس از به جای آوردن حمد و ثنای خداوند، امام را مخاطب قرار داد و گفت: ای فرزند رسول‏ خدا، سخنانت را شنیدیم... به خدا سوگند، اگر دنیا برای ماباقی بود و قرار بود در آن بمانیم و جدایی از این دنیا به ‏معنای یاری تو بود; باز همراهی شما را برمی‌گزیدیم. امام(علیه السلام)، ضمن ستودن روحیه بالای او، برایش دعای خیر کرد<ref>ابصار العین، ص 162.</ref>.
زهیر، پس از به جای آوردن حمد و ثنای خداوند، امام را مخاطب قرار داد و گفت: ای فرزند رسول‏ خدا، سخنانت را شنیدیم... به خدا سوگند، اگر دنیا برای ماباقی بود و قرار بود در آن بمانیم و جدایی از این دنیا به ‏معنای یاری تو بود; باز همراهی شما را برمی‌گزیدیم. امام(علیه السلام)، ضمن ستودن روحیه بالای او، برایش دعای خیر کرد<ref>ابصار العین، ص 162.</ref>.
خط ۷۲: خط ۷۳:
'''دفاع از امام حسین در حین ماموریت'''
'''دفاع از امام حسین در حین ماموریت'''


در عصر [[تاسوعا]]، هنگامی که [[عمر بن سعد]] یارانش را فرمان داد تابه اردوگاه حسین بن علی نزدیک شوند، حضرت به برادرش عباس ‏فرمود: عباس جانم، فدایت گردم; برادرجان، سوار شو، آنها راملاقات کن و بپرس برای چه آمده‏ اند؟
در عصر [[تاسوعا]]، هنگامی که [[عمر بن سعد بن‌ ابی‌ وقاص|عمر بن سعد]] یارانش را فرمان داد تابه اردوگاه حسین بن علی نزدیک شوند، حضرت به برادرش عباس ‏فرمود: عباس جانم، فدایت گردم; برادرجان، سوار شو، آنها راملاقات کن و بپرس برای چه آمده‏ اند؟
عباس با بیست‏ سوار، که زهیر بن قین و [[حبیب بن مظاهر]] نیز درشمار آنها بودند، به دیدار یزیدیان رفت. و به آنها گفت: چه‏ می‌خواهید؟ گفتند: از امیر فرمان رسیده یا تسلیم شوید یا بجنگیم.
عباس با بیست‏ سوار، که زهیر بن قین و [[حبیب بن مظاهر]] نیز درشمار آنها بودند، به دیدار یزیدیان رفت. و به آنها گفت: چه‏ می‌خواهید؟ گفتند: از امیر فرمان رسیده یا تسلیم شوید یا بجنگیم.
گفتند: درنگ کنید تا آنچه می‌گویید به ابی‌عبد‌الله(علیه السلام) برسانیم.
گفتند: درنگ کنید تا آنچه می‌گویید به ابی‌عبد‌الله(علیه السلام) برسانیم.
خط ۸۷: خط ۸۸:
'''یادآوری به قمر بنی‌هاشم'''
'''یادآوری به قمر بنی‌هاشم'''


پس از برگشتن سپاه [[عمر سعد]] به اردوگاه خویش، این بار صدای [[شمربن ذی الجوشن]] به گوش رسید که با صدای بلند میگفت:
پس از برگشتن سپاه [[عمر سعد]] به اردوگاه خویش، این بار صدای [[شمر بن ذی الجوشن|شمربن ذی الجوشن]] به گوش رسید که با صدای بلند میگفت:
کجایند فرزندان خواهر ما، کجاست عباس و برادرانش؟
کجایند فرزندان خواهر ما، کجاست عباس و برادرانش؟
امام حسین(علیه السلام) فرمود: جوابش دهید، گر چه فاسق باشد.
امام حسین(علیه السلام) فرمود: جوابش دهید، گر چه فاسق باشد.
[[قمر بنی هاشم|قمر بنی‌هاشم]] به دستور ابی عبد الله(علیه السلام) سمت او رفت تا سخنش را بشنود. اما بیدرنگ، در حالی که بر او و امانی که داده بود لعنت می‌فرستاد، باز گشت. زهیر بن قین از جای برخاسته، قمربنی‌هاشم را مخاطب قرار داد و گفت: تو را از حدیثی که قبلا آن‏را شنیده ‏ام، آگاه سازم؟!
[[عباس بن علی|قمر بنی‌هاشم]] به دستور ابی عبد الله(علیه السلام) سمت او رفت تا سخنش را بشنود. اما بیدرنگ، در حالی که بر او و امانی که داده بود لعنت می‌فرستاد، باز گشت. زهیر بن قین از جای برخاسته، قمربنی‌هاشم را مخاطب قرار داد و گفت: تو را از حدیثی که قبلا آن‏را شنیده ‏ام، آگاه سازم؟!
عباس فرمود: آری، حدیث را بیان کن.
عباس فرمود: آری، حدیث را بیان کن.
زهیر گفت: وقتی پدرت خواست ازدواج کند از برادرش [[عقیل]]، که‏ انساب عرب را می‌شناخت، خواست همسری برایش برگزیند که دلیران‏ او را به دنیا آورده باشند تا فرزندی به دنیا آورد که فرزندنش‏ حسین را در کربلا یاری کند. آگاه باش! پدرت تو را برای چنین ‏روزی ذخیره کرده; پس هرگز در یاری برادرت و حمایت از خواهرانت ‏کوتاهی مکن.
زهیر گفت: وقتی پدرت خواست ازدواج کند از برادرش [[عقیل]]، که‏ انساب عرب را می‌شناخت، خواست همسری برایش برگزیند که دلیران‏ او را به دنیا آورده باشند تا فرزندی به دنیا آورد که فرزندنش‏ حسین را در کربلا یاری کند. آگاه باش! پدرت تو را برای چنین ‏روزی ذخیره کرده; پس هرگز در یاری برادرت و حمایت از خواهرانت ‏کوتاهی مکن.
خط ۱۰۱: خط ۱۰۲:
'''سخنان زهیر در روز عاشورا'''
'''سخنان زهیر در روز عاشورا'''


کثیر بن عبد الله شعبی گوید: چون بر حسین یورش بردیم، زهیر بن ‏قین سوار بر اسب دم ‏بلند خود سلاح پوشیده در برابر ما آمد وگفت: هشیار باشید، شما را از عذاب خدا بیم می‌دهم; بر مسلمان ‏لازم است‏ برادر مسلمانش را اندرز دهد. ما تا اکنون برادر وهم دین بودیم; تا شمشیر میان ما جدایی نیفکنده هم‏ کیش هستیم واندرز شما بر ما لازم است. چون کار به شمشیسر افتد، رشته‏ برادری میگسلد; ما امتی باشیم و شما امت دیگر. خدا ما و شمارا به فرزندان پیامبر خود [[محمد(صلی الله علیه)]] آزمود تا بنگرد چه کاره‌‏ایم.
کثیر بن عبد الله شعبی گوید: چون بر حسین یورش بردیم، زهیر بن ‏قین سوار بر اسب دم ‏بلند خود سلاح پوشیده در برابر ما آمد وگفت: هشیار باشید، شما را از عذاب خدا بیم می‌دهم; بر مسلمان ‏لازم است‏ برادر مسلمانش را اندرز دهد. ما تا اکنون برادر وهم دین بودیم; تا شمشیر میان ما جدایی نیفکنده هم‏ کیش هستیم واندرز شما بر ما لازم است. چون کار به شمشیسر افتد، رشته‏ برادری میگسلد; ما امتی باشیم و شما امت دیگر. خدا ما و شمارا به فرزندان پیامبر خود [[حضرت محمد (ص)|محمد(صلی الله علیه)]] آزمود تا بنگرد چه کاره‌‏ایم.
ما شما را به یاری او و کناره‏گیری از سرکش فرزند سرکش [[عبید الله بن زیاد]] می‌خوانیم، زیرا جز بدی از آنها ندیده ونبینند; چشمان شما را میل می‌کشند، دست و پای شما را می‌برند، شما را بر دار می‌آویزند، گوش و بینی می‌برند و نیکان ودانشمندان شما چون [[حجر بن عدی]] و اصحابش و‌ها[[هانی بن عروه|نی بن عروه]] ومانند وی را می‌کشند.
ما شما را به یاری او و کناره‏گیری از سرکش فرزند سرکش [[عبیدالله بن زیاد|عبید الله بن زیاد]] می‌خوانیم، زیرا جز بدی از آنها ندیده ونبینند; چشمان شما را میل می‌کشند، دست و پای شما را می‌برند، شما را بر دار می‌آویزند، گوش و بینی می‌برند و نیکان ودانشمندان شما چون [[حجر بن عدی]] و اصحابش و‌ها[[هانی بن عروه|نی بن عروه]] ومانند وی را می‌کشند.
در پاسخ، او را دشنام دادند، ابن زیاد را ستودند و گفتند: به‏ خدا بازنمی‌گردیم تا آقایت و همراهانش را بکشیم یا نزد امی‌رعبید الله ببریم.
در پاسخ، او را دشنام دادند، ابن زیاد را ستودند و گفتند: به‏ خدا بازنمی‌گردیم تا آقایت و همراهانش را بکشیم یا نزد امی‌رعبید الله ببریم.
زهیر گفت: ای بندگان خدا; پسر [[فاطمه]] به دوستی و نصرت از زاده ‏سمیه شایسته‏ تر است. اگر یاریاش نمی‌کنید، به خدا پناهتان باد;
زهیر گفت: ای بندگان خدا; پسر [[فاطمه]] به دوستی و نصرت از زاده ‏سمیه شایسته‏ تر است. اگر یاریاش نمی‌کنید، به خدا پناهتان باد;
خط ۱۱۷: خط ۱۱۸:
'''دفع هجوم وحشیانه'''
'''دفع هجوم وحشیانه'''


در روز عاشورا شمر بن ذی الجوشن به چادرها و محل استقرار حرم [[‏اهل بیت(علیه السلام)]] هجوم برد و فریاد زد: آتش بیاورید تااین خانه را با ساکنانش آتش بزنم.
در روز عاشورا شمر بن ذی الجوشن به چادرها و محل استقرار حرم [[اهل بیت (علیهم السلام)|‏اهل‌بیت(علیه السلام)]] هجوم برد و فریاد زد: آتش بیاورید تااین خانه را با ساکنانش آتش بزنم.
زنان در حالی که فریاد می‌زدند از خیمه بیرون دویدند. امام حسین(علیه السلام) فریاد کشید:
زنان در حالی که فریاد می‌زدند از خیمه بیرون دویدند. امام حسین(علیه السلام) فریاد کشید:
ای فرزند ذی الجوشن آتش می‌طلبی که خانه را بر اهل بیت من به ‏آتش بکشی، خدا تو را به آتش بسوزاند.
ای فرزند ذی الجوشن آتش می‌طلبی که خانه را بر اهل بیت من به ‏آتش بکشی، خدا تو را به آتش بسوزاند.
confirmed، مدیران
۳۷٬۲۲۸

ویرایش