۸۷٬۶۵۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' پى گير ' به ' پىگير ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
== مفهوم کلی سوره == | == مفهوم کلی سوره == | ||
* | * يادآوری مبدأ و [[معاد]]؛ | ||
* طرح | * طرح رهبری [[حضرت محمد (ص)|پيامبرصلی الله علیه]]؛ | ||
* آفرينش [[فرشتگان]] به | * آفرينش [[فرشتگان]] به صورتهای مختلف؛ | ||
* مراحل آفرينش [[انسان]]<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 21.</ref>. | * مراحل آفرينش [[انسان]]<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 21.</ref>. | ||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
== علت نامگذاری == | == علت نامگذاری == | ||
* «سوره فاطر»؛ اين واژه در اولين آيۀ اين سوره به عنوان | * «سوره فاطر»؛ اين واژه در اولين آيۀ اين سوره به عنوان يکی از صفات [[خداوند]] جل شأنه آمده است. | ||
* | * | ||
* «سوره ملائکه»؛ به خاطر آمدن وصف و صفات [[ملائكه]] در آيۀ اول، این سوره به این نام عنوان شده است<ref>همان.</ref>. | * «سوره ملائکه»؛ به خاطر آمدن وصف و صفات [[ملائكه|ملائکه]] در آيۀ اول، این سوره به این نام عنوان شده است<ref>همان.</ref>. | ||
== تعداد آیات و کلمات و حروف == | == تعداد آیات و کلمات و حروف == | ||
* سوره فاطر چهلوپنج آیه دارد<ref>التفسير الكبير: تفسير القرآن العظيم (الطبرانى)، ج 5، ص252.</ref>. | * سوره فاطر چهلوپنج آیه دارد<ref>التفسير الكبير: تفسير القرآن العظيم (الطبرانى)، ج 5، ص252.</ref>. | ||
* سوره فاطر هفت صدوهفتاد دارد<ref>اللباب فى علوم الكتاب، ج 16، ص97.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سورههای قرآن مختلف است) | |||
* سوره فاطر هفت صدوهفتاد دارد<ref>اللباب فى علوم الكتاب، ج 16، ص97.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات | * سوره فاطرسه هزاروصدوسی حرف دارد<ref>همان.</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سورههای قرآن مختلف است) | ||
* سوره فاطرسه هزاروصدوسی حرف دارد<ref>همان.</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف | |||
== اهداف و آموزهها == | == اهداف و آموزهها == | ||
در سوره فاطر اهداف | در سوره فاطر اهداف اساسی زير پیگيری میشود: | ||
* | * يادآوری [[توحيد]]؛ | ||
* یادآوری [[معاد]]؛ | |||
* | * طرح رهبری پيامبر صلی الله علیه<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 86.</ref>. | ||
* طرح | |||
== محتوا و موضوعات == | == محتوا و موضوعات == | ||
محتوای آيات سوره فاطر را در پنج بخش | محتوای آيات سوره فاطر را در پنج بخش میتوان خلاصه کرد. | ||
بخش | بخش مهمی از آيات اين سوره پيرامون نشانههای عظمت [[خداوند]] در عالم هستی و دلائل توحيد سخن میگويد؛ | ||
بخش | بخش ديگری از آن از ربوبيت پروردگار و تدبير او نسبت به عموم جهان و خصوص [[انسان]] و خالقيت و رازقيت او و آفرينش انسان از خاک و مراحل تکامل او بحث میکند؛ | ||
بخش ديگر پيرامون معاد و نتائج اعمال در [[آخرت]] | بخش ديگر پيرامون معاد و نتائج اعمال در [[آخرت]] و رحمت گسترده الهی در اين جهان و سنت تخلفناپذير او در باره مستکبران است؛ | ||
قسمتی از آيات آن نيز اشاره به مساله رهبری [[پیامبران|انبيا]] و مبارزه پیگير و مستمرشان با دشمنان لجوج و سرسخت و دلداری پيامبر اسلام صلی الله علیه در اين زمينه میباشد؛ | |||
سرانجام | سرانجام بخشی از آن بيان مواعظ و اندرزهای الهی در زمينههای مختلف است که مکمل بحثهای گذشته میباشد. | ||
بعضی از مفسران تمام اين سوره را در يک حلقه خلاصه کردهاند و آن مساله قاهريت خداوند در تمام زمينههاست<ref>تفسير «فى ظلالالقرآن» آغاز سوره فاطر.</ref>. اين سخن گرچه با توجه به قسمت قابل توجهی از آيات سوره متناسب به نظر میرسد، ولی در عين حال وجود بخشهای مختلف ديگر را در اين سوره نمیتوان انکار کرد<ref>تفسير نمونه، ج 18، ص 162-161.</ref>. | |||
== فضائل، خواص و ثواب قرائت == | == فضائل، خواص و ثواب قرائت == | ||
[[ابىبنكعب]] از پيامبرصلی الله علیه روايت | [[ابىبنكعب|ابیبنکعب]] از پيامبرصلی الله علیه روايت کرده که فرمود: «هر کس سوره [[ملائکه]] را قرائت کند روز قيامت سه در از درهای [[بهشت]] او را صدا میزند که از هر کدام از اين سه در که خواستی وارد شو»<ref>ترجمه تفسير مجمعالبيان، ج 20، ص 299.</ref>. | ||
== محل و زمان نزول == | == محل و زمان نزول == | ||
# سوره فاطر در [[مكه]] بر پيامبر اسلام صلی الله علیه نازل شده است<ref>همان.</ref>. | # سوره فاطر در [[مكه|مکه]] بر پيامبر اسلام صلی الله علیه نازل شده است<ref>همان.</ref>. | ||
# سوره فاطر بين [[هجرت]] به [[حبشه]] تا زمان [[معراج]] بر پيامبر نازل شده است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 85.</ref>. | # سوره فاطر بين [[هجرت]] به [[حبشه]] تا زمان [[معراج]] بر پيامبر نازل شده است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 85.</ref>. | ||
== فضای نزول == | == فضای نزول == | ||
فضای نزول سوره فاطر همچون برخی از سورههای مکی | فضای نزول سوره فاطر همچون برخی از سورههای مکی اعتقادی است و بیشتر در مقابل جبههگیریها و شبهافکنیهای مشرکان مکه نازل شده است. زیرا که بیش از نصف سوره در مورد توحید خداوند متعال و تدبیر و اداره کننده امور دنیاست و همچنین مسأله [[نبوت]] و معاد نیز از مسائلی بود که در آن روز بیشترین بحثها پیرامون آنها بوده است و خداوند در این سوره به آنها پرداخته است. | ||
== ویژگی == | == ویژگی == | ||
سوره فاطر یکی از پنج سورهای است که با عبارت «الحمدلله» آغاز شده است این | سوره فاطر یکی از پنج سورهای است که با عبارت «الحمدلله» آغاز شده است این سورهها عبارتند از فاتحه، انعام، کهف، سبأ، فاطر که همه آنها جزو سور مکی هستند. | ||
همچنین سوره فاطر از [[سور مثانی]] میباشد مثانی | همچنین سوره فاطر از [[سور مثانی]] میباشد مثانی سورههایی هستند که بعد از [[سور مئین]] قرار گرفته اند و زیر صد آیه دارند مانند اینکه سور مئین مبادی باشند و توالی آن مثانی آن فرض شدهاند<ref>زاد المسير فى علم التفسير، ج 4، ص 141.</ref>. | ||
سورههای مثانی عبارتند از: احزاب و حجّ و قصص و نمل و نور و انفال و مریم و عنکبوت و روم و یس و فرقان و حجر و رعد و سبأ و فاطر و إبراهیم و ص و محمد و لقمان و زمر<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص 313.</ref>. | |||
روايتی است که از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای تورات و سورههای مئين را به جای انجيل و سورههای مثانی را به جای زبور به من داد و پروردگارم مرا با دادن سورههای مفصّل فزونی بخشيد<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | |||
بعضی از مفسران تمام سوره فاطر را در يک حلقه خلاصه کردهاند و آن مسالۀ قاهريت خداوند در تمام زمينههاست<ref>تفسير نمونه، ج 18، ص 162 به نقل از تفسير" فى ظلال" آغاز سوره فاطر.</ref>. | |||
== منبع == | == منبع == | ||
خط ۱۰۲: | خط ۹۸: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:قرآن]] | |||
[[رده: | [[رده:سورههای قرآن]] | ||
[[رده:سورههای |