پرش به محتوا

سازمان همکاری‌ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'نامه ای' به 'نامه‌ای')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۹: خط ۳۹:
همچنین در پایان اجلاس سران یا وزیران خارجه، بیانیه‌ای مشتمل بر نکات اصلی طرح شده در اجلاس و خلاصه تصمیمات انتشار می‌یابد. اجلاس سران، عالی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری در سازمان است؛ اما اجلاس وزیران خارجه، عملا مرکز عمده تصمیم‌گیری به شمار می‌آید.
همچنین در پایان اجلاس سران یا وزیران خارجه، بیانیه‌ای مشتمل بر نکات اصلی طرح شده در اجلاس و خلاصه تصمیمات انتشار می‌یابد. اجلاس سران، عالی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری در سازمان است؛ اما اجلاس وزیران خارجه، عملا مرکز عمده تصمیم‌گیری به شمار می‌آید.


=اعضا=
== اعضا ==


* '''[[آسیا]]''':
* '''[[آسیا]]''':
خط ۶۵: خط ۶۵:
[[روسیه]]، [[بوسنی و هرزگوین]]، [[آفریقای مرکزی]]، [[تایلند]]، [[قبرس]].
[[روسیه]]، [[بوسنی و هرزگوین]]، [[آفریقای مرکزی]]، [[تایلند]]، [[قبرس]].


=اهداف سازمان=
== اهداف سازمان ==


اهداف سازمان کنفرانس اسلامی هفت مورد است که به ترتیب زیر در منشور آن مشخص شده است:
اهداف سازمان کنفرانس اسلامی هفت مورد است که به ترتیب زیر در منشور آن مشخص شده است:
خط ۸۵: خط ۸۵:
آیین نامه‌ای نیز درمورد شیوه جریان امور و تصمیم‌گیری در جلسات رسمی سازمان تهیه شده است که تصمیم‌گیری در سازمان بر پایه آن صورت نمی‌گیرد. همچنین تصمیم‌گیری در سازمان، براساس رأی‌گیری اکثریت است اما در عمل، تصمیمات سازمان طی جلسات رسمی، با اجماع اتخاذ می‌شود.
آیین نامه‌ای نیز درمورد شیوه جریان امور و تصمیم‌گیری در جلسات رسمی سازمان تهیه شده است که تصمیم‌گیری در سازمان بر پایه آن صورت نمی‌گیرد. همچنین تصمیم‌گیری در سازمان، براساس رأی‌گیری اکثریت است اما در عمل، تصمیمات سازمان طی جلسات رسمی، با اجماع اتخاذ می‌شود.


=ریشه‌های فکری سازمان کنفرانس اسلامی=
== ریشه‌های فکری سازمان کنفرانس اسلامی ==


گستره عضویت سازمان کنفرانس اسلامی عموما شامل کشورهایی است که از یک رشته وجوه مشترک یا نزدیک‌های تاریخی، جغرافیایی، فرهنگی و... برخوردارند. محور رسمی تجمع آنها، نقطه اشتراکی است که در اعتقادات دینی دارند. تاریخ اسلامی نیز منع الهام اندیشمندان مسلمان و مایه حرکت در میان نیروهای سیاسی جوامع اسلامی است. درواقع، بر مبنای مقایسه ای ساده میان اوضاع وخیم [[مسلمانان]] در عصر حاضر و اقتدار و عظمت آنان در طول نزدیک به ۱۳ قرن، نظری واحد در جوامع اسلامی پدید آمده است که علت ضعف کنونی کشورهای اسلامی را در تفرقه و پراکندگی آنها می‌داند و راه اساسی رهایی از نابسامانی‌های فعلی را در تمسک به "اتحاد اسلامی" و رشد فرایند "همبستگی اسلامی" می‌بیند. اعتقاد به "اتحاد" که از زمان ظهور [[اسلام]] در [[جزیرةالعرب]] به عنوان یک اندیشه بر جوامع اسلامی حاکم بود، از ارزش‌های سیاسی ریشه نمی‌گیرد که پایه ای دینی دارد. در واقع، قرآن کریم، یگانه راهنمای جاودانه [[مسلمانان]]، شامل اشارات و تصریحاتی است که ارزش‌های سیاسی خاص را در این زمینه منعکس می‌سازد.
گستره عضویت سازمان کنفرانس اسلامی عموما شامل کشورهایی است که از یک رشته وجوه مشترک یا نزدیک‌های تاریخی، جغرافیایی، فرهنگی و... برخوردارند. محور رسمی تجمع آنها، نقطه اشتراکی است که در اعتقادات دینی دارند. تاریخ اسلامی نیز منع الهام اندیشمندان مسلمان و مایه حرکت در میان نیروهای سیاسی جوامع اسلامی است. درواقع، بر مبنای مقایسه ای ساده میان اوضاع وخیم [[مسلمانان]] در عصر حاضر و اقتدار و عظمت آنان در طول نزدیک به ۱۳ قرن، نظری واحد در جوامع اسلامی پدید آمده است که علت ضعف کنونی کشورهای اسلامی را در تفرقه و پراکندگی آنها می‌داند و راه اساسی رهایی از نابسامانی‌های فعلی را در تمسک به "اتحاد اسلامی" و رشد فرایند "همبستگی اسلامی" می‌بیند. اعتقاد به "اتحاد" که از زمان ظهور [[اسلام]] در [[جزیرةالعرب]] به عنوان یک اندیشه بر جوامع اسلامی حاکم بود، از ارزش‌های سیاسی ریشه نمی‌گیرد که پایه ای دینی دارد. در واقع، قرآن کریم، یگانه راهنمای جاودانه [[مسلمانان]]، شامل اشارات و تصریحاتی است که ارزش‌های سیاسی خاص را در این زمینه منعکس می‌سازد.


=تاریخچه تشکیل سازمان کنفرانس اسلامی=
== تاریخچه تشکیل سازمان کنفرانس اسلامی ==


با شروع [[جنگ جهانی دوم]]، دوره پی‌گیری افکار پان اسلامیست که در آنها احیای خلاقیت اسلامی نیز مورد توجه بود، به پایان رسید و [[جهان اسلام]]، وارد دوره جدیدی از حیات سیاسی خود شد. واقعیات این دوره، آثار عمیقی بر افکار سیاسی [[مسلمانان]] برجای گذاشت. اهم این واقعیت‌ها عبارت بودند از:
با شروع [[جنگ جهانی دوم]]، دوره پی‌گیری افکار پان اسلامیست که در آنها احیای خلاقیت اسلامی نیز مورد توجه بود، به پایان رسید و [[جهان اسلام]]، وارد دوره جدیدی از حیات سیاسی خود شد. واقعیات این دوره، آثار عمیقی بر افکار سیاسی [[مسلمانان]] برجای گذاشت. اهم این واقعیت‌ها عبارت بودند از:
خط ۱۰۴: خط ۱۰۴:
با برپایی این کنفرانس در رباط (مغرب) بود که این حرکت صورت عملی به خود گرفت. در پایان این کنفرانس، اعلامیه ای منتشر شد که در آن آمده بود که "دولت‌ها و ملت‌های آنها مصمم اند هرگونه راه حلی درمورد مسئله [[فلسطین]] را که متضمن بازگشت قدس به وضع پیش از ژوئن ۱۹۶۷ نباشد، رد کنند" و نیز اجلاس‌های بعدی را تنظیم کردند که در اجلاس سوم وزیران خارجه که (مارس ۱۹۷۲) در جده برگزار شد، منشور سازمان مورد تصویب قرار گرفت و به این ترتیب سازمان کنفرانس اسلامی، رسما موجودیت یافت.
با برپایی این کنفرانس در رباط (مغرب) بود که این حرکت صورت عملی به خود گرفت. در پایان این کنفرانس، اعلامیه ای منتشر شد که در آن آمده بود که "دولت‌ها و ملت‌های آنها مصمم اند هرگونه راه حلی درمورد مسئله [[فلسطین]] را که متضمن بازگشت قدس به وضع پیش از ژوئن ۱۹۶۷ نباشد، رد کنند" و نیز اجلاس‌های بعدی را تنظیم کردند که در اجلاس سوم وزیران خارجه که (مارس ۱۹۷۲) در جده برگزار شد، منشور سازمان مورد تصویب قرار گرفت و به این ترتیب سازمان کنفرانس اسلامی، رسما موجودیت یافت.


== دبیرخانه ==
=== دبیرخانه ===


یکی از ارکان این سازمان دبیرخانه سازمان است که مسئولیت پیگیری و اجرای تصمیمات متخذه در کنفرانس سران و اجلاس وزرای خارجه را برعهده دارد. دبیر کل این سازمان، به عنوان رئیس دبیرخانه که با اکثریت آراء و به مدت ۴ سال انتخاب می‌شود.  
یکی از ارکان این سازمان دبیرخانه سازمان است که مسئولیت پیگیری و اجرای تصمیمات متخذه در کنفرانس سران و اجلاس وزرای خارجه را برعهده دارد. دبیر کل این سازمان، به عنوان رئیس دبیرخانه که با اکثریت آراء و به مدت ۴ سال انتخاب می‌شود.  
خط ۱۱۰: خط ۱۱۰:
مقر دبیرخانه بر اساس منشور کنفرانس اسلامی، شهر [[بیت‌المقدس]] است و تا زمان رفع اشغال صهیونیست‌ها، [[جده]] در [[عربستان سعودی]] به طور موفت مقر دبیرخانه است.
مقر دبیرخانه بر اساس منشور کنفرانس اسلامی، شهر [[بیت‌المقدس]] است و تا زمان رفع اشغال صهیونیست‌ها، [[جده]] در [[عربستان سعودی]] به طور موفت مقر دبیرخانه است.


== دادگاه بین‌المللی عدل اسلامی ==
=== دادگاه بین‌المللی عدل اسلامی ===


در اجلاس پنجم سران کنفرانس اسلامی در [[کویت]] ۱۹۸۷، با تصویب قطعنامه‌ای، دادگاه بین‌المللی عدل اسلامی، نیز یکی از ارکان این سازمان، اعلام شد. که مقر آن در [[کویت]] و متشکل از ۷ قاضی برای مدت ۴ سال می‌باشد که حوزۀ اقتدار آن در مورد مسائلی که دولت‌های عضو متفقاً به دادگاه احاله داده باشند و مسائلی که در معاهدات لازم‌الاجرا مطرح می‌شود و تفسیر معاهدات دو یا چند جانبه و تحقیق در هر موضوعی از موضوعات حقوق بین‌الملل و تحقیق در مورد واقعه‌ای که موجب تزلزل در تعهدات بین‌المللی است. اگرچه عملاً این نهاد رسمیت نیافته است.
در اجلاس پنجم سران کنفرانس اسلامی در [[کویت]] ۱۹۸۷، با تصویب قطعنامه‌ای، دادگاه بین‌المللی عدل اسلامی، نیز یکی از ارکان این سازمان، اعلام شد. که مقر آن در [[کویت]] و متشکل از ۷ قاضی برای مدت ۴ سال می‌باشد که حوزۀ اقتدار آن در مورد مسائلی که دولت‌های عضو متفقاً به دادگاه احاله داده باشند و مسائلی که در معاهدات لازم‌الاجرا مطرح می‌شود و تفسیر معاهدات دو یا چند جانبه و تحقیق در هر موضوعی از موضوعات حقوق بین‌الملل و تحقیق در مورد واقعه‌ای که موجب تزلزل در تعهدات بین‌المللی است. اگرچه عملاً این نهاد رسمیت نیافته است.


== کمیته‌های تخصصی ==
=== کمیته‌های تخصصی ===


برای پیگیری و اجرای مصوبات اجلاسیه‌های سازمان، کمیته‌های تخصصی تشکیل می‌گردند که به دو گروه کمیته‌های دائمی و کمیته‌های موقت تقسیم می‌شوند؛ مثل کمیته‌های همکاری اطلاعاتی و فرهنگی و کمیته همکاری‌های تجاری و اقتصادی و کمیته همکاری‌های علمی و تکنولوژیک و کمیته‌های موقت نیز که به تناسب ضرورت و نیاز [[جهان اسلام]] تاسیس می‌شوند مثل: کمیته اسلامی صلح و کمیته ویژه [[افغانستان]]. البته این سازمان دارای ارگان‌های فرعی نیز است که دولت‌های عضو سازمان، عضو این ارگان‌ها نیز هستند مثل مجمع فقه اسلامی و بانک توسعه اسلامی و مرکز اسلامی توسعه تجارت.<ref>آقایی، داوود، سازمان بین‌المللی، تهران، نسل نیکان، ۱۳۸۲، چاپ اول، ص۳۲۵.</ref> <ref>ضیائی بیگدلی، محمدرضا، حقوق بین‌الملل عمومی، تهران، گنج دانش، ۱۳۷۹، چاپ چهاردهم، ص۲۳۵.
برای پیگیری و اجرای مصوبات اجلاسیه‌های سازمان، کمیته‌های تخصصی تشکیل می‌گردند که به دو گروه کمیته‌های دائمی و کمیته‌های موقت تقسیم می‌شوند؛ مثل کمیته‌های همکاری اطلاعاتی و فرهنگی و کمیته همکاری‌های تجاری و اقتصادی و کمیته همکاری‌های علمی و تکنولوژیک و کمیته‌های موقت نیز که به تناسب ضرورت و نیاز [[جهان اسلام]] تاسیس می‌شوند مثل: کمیته اسلامی صلح و کمیته ویژه [[افغانستان]]. البته این سازمان دارای ارگان‌های فرعی نیز است که دولت‌های عضو سازمان، عضو این ارگان‌ها نیز هستند مثل مجمع فقه اسلامی و بانک توسعه اسلامی و مرکز اسلامی توسعه تجارت.<ref>آقایی، داوود، سازمان بین‌المللی، تهران، نسل نیکان، ۱۳۸۲، چاپ اول، ص۳۲۵.</ref> <ref>ضیائی بیگدلی، محمدرضا، حقوق بین‌الملل عمومی، تهران، گنج دانش، ۱۳۷۹، چاپ چهاردهم، ص۲۳۵.
</ref>
</ref>


=تاریخچه اجلاس سران سازمان همکاری‌‌های اسلامی=
== تاریخچه اجلاس سران سازمان همکاری‌‌های اسلامی ==


سازمان کنفرانس اسلامی از زمان تشکیل خود در سال 1969 تاکنون 11 اجلاس سران و چند نشست فوق العاده برگزار کرده اما از زمان آغاز موج [[بیداری اسلامی]] نشست‌های آن به حالت تعویق درآمده است.
سازمان کنفرانس اسلامی از زمان تشکیل خود در سال 1969 تاکنون 11 اجلاس سران و چند نشست فوق العاده برگزار کرده اما از زمان آغاز موج [[بیداری اسلامی]] نشست‌های آن به حالت تعویق درآمده است.
خط ۱۹۷: خط ۱۹۷:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:سازمان‌های اسلامی بین‌المللی]]
[[رده:سازمان‌ها و نهاد‌ها]]
[[رده:نهادهای بین‌المللی]]
[[رده:سازمان‌ها و نهاد‌های بین‌المللی]]
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۷۸۵

ویرایش