۵٬۵۶۷
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' بین المللی' به ' بینالمللی') |
برچسب: خنثیسازی |
||
(۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
این کشور تا سال ۱۹۷۱ تحتالحمایه [[بریتانیا]] بود. پس از استقلال در سال ۱۹۷۱ به سبب درآمدهای سرشار نفتی و گاز طبیعی، این کشور تبدیل به یکی از ثروتمندترین کشورهای منطقه شد. | این کشور تا سال ۱۹۷۱ تحتالحمایه [[بریتانیا]] بود. پس از استقلال در سال ۱۹۷۱ به سبب درآمدهای سرشار نفتی و گاز طبیعی، این کشور تبدیل به یکی از ثروتمندترین کشورهای منطقه شد. | ||
<br> | <br> | ||
تمام | تمام پستهای حساس حکومتی در قطر توسط خاندان آل ثانی یا افراد نزدیک آنان اداره میشود. این کشور از سال ۱۹۹۲ روابط نظامی گسترده با ایالات متحده آغاز کرد. | ||
<br> | <br> | ||
== جغرافیا == | == جغرافیا == | ||
خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
قطر همچون دیگر کشورهای حوزه [[خلیج فارس]] اقتصادی وابسته به نفت دارد. این در حالیست که با داشتن تنها ۱۵ میلیارد بشکه نفت خام میتواند تا ۲۳ سال دیگر از این ذخیره انرژی برای توسعه اقتصادش بهره ببرد. امروزه نفت ۸۵ درصد از درآمد صادراتی قطر را تشکیل میدهد و ۶۰ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور آسیایی با درآمد نفتی ایجاد شده است. | قطر همچون دیگر کشورهای حوزه [[خلیج فارس]] اقتصادی وابسته به نفت دارد. این در حالیست که با داشتن تنها ۱۵ میلیارد بشکه نفت خام میتواند تا ۲۳ سال دیگر از این ذخیره انرژی برای توسعه اقتصادش بهره ببرد. امروزه نفت ۸۵ درصد از درآمد صادراتی قطر را تشکیل میدهد و ۶۰ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور آسیایی با درآمد نفتی ایجاد شده است. | ||
<br> | <br> | ||
در کنار نفت قطر یکی از بزرگترین دارندگان گاز طبیعی در جهان است. این کشور ۷۰۰۰کیلومتر مکعب ذخیره گاز طبیعی دارد که معادل ۵ درصد از کل ذخایر گاز طبیعی جهان است. امروزه قطر نه به دلیل حجم ذخایر نفتی بلکه به دلیل پتانسیل بالا در تولید و صادرات گاز طبیعی وگاز طبیعی مایع موردتوجه | در کنار نفت قطر یکی از بزرگترین دارندگان گاز طبیعی در جهان است. این کشور ۷۰۰۰کیلومتر مکعب ذخیره گاز طبیعی دارد که معادل ۵ درصد از کل ذخایر گاز طبیعی جهان است. امروزه قطر نه به دلیل حجم ذخایر نفتی بلکه به دلیل پتانسیل بالا در تولید و صادرات گاز طبیعی وگاز طبیعی مایع موردتوجه سرمایهداران بزرگی همچون [[آمریکا]] است. | ||
<br> | <br> | ||
درآمد بالای گاز و جمعیت کم در این کشور یک ساختار رفاهی بی کم و کاست برای شهروندان قطری ایجاد کرده است. درآمد سرانه این کشور است این کشور با حدود ۱۳۰ هزار دلار آمریکا درآمد سرانه در سال، بالاترین را در جهان دارد. تولید ناخالص داخلی این کشور ۳۵۳ میلیارد دلار است. | درآمد بالای گاز و جمعیت کم در این کشور یک ساختار رفاهی بی کم و کاست برای شهروندان قطری ایجاد کرده است. درآمد سرانه این کشور است این کشور با حدود ۱۳۰ هزار دلار آمریکا درآمد سرانه در سال، بالاترین را در جهان دارد. تولید ناخالص داخلی این کشور ۳۵۳ میلیارد دلار است. | ||
<br> | <br> | ||
قطر عضو سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) و سومین کشور دارنده ذخایر گاز پس از [[روسیه]] و [[ایران]] است. ذخیره گاز آن، برای ۲۰۰ سال آینده کافی تخمین زده شدهاست. | قطر عضو سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) و سومین کشور دارنده ذخایر گاز پس از [[روسیه]] و [[ایران]] است. ذخیره گاز آن، برای ۲۰۰ سال آینده کافی تخمین زده شدهاست. اگرچه این کشور درآمدهای دیگر نظیر گردشگری دارد. سواحل این کشور میزبان گردشگران مختلف از سراسر جهان هستند و غواصی در قطر از محبوبیت خاصی برخوردار است. | ||
<br> | <br> | ||
با این حال قطر کشوری وابسته به واردات به خصوص واردات مواد غذایی است. حدود نیمی از مواد خوراکی مصرفی از مرز زمینی با [[عربستان]] وارد میشود. | با این حال قطر کشوری وابسته به واردات به خصوص واردات مواد غذایی است. حدود نیمی از مواد خوراکی مصرفی از مرز زمینی با [[عربستان]] وارد میشود. | ||
خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
سرانجام پس از حمله آمریکا به عراق و درخواست عربستان از آمریکا برای خارج کردن نیروها و پایگاههای نظامیاش از خاک این کشور، قطر به مرکز اصلی فرماندهی و استقرار نیروهای نظامی آمریکا در منطقه تبدیل شد. | سرانجام پس از حمله آمریکا به عراق و درخواست عربستان از آمریکا برای خارج کردن نیروها و پایگاههای نظامیاش از خاک این کشور، قطر به مرکز اصلی فرماندهی و استقرار نیروهای نظامی آمریکا در منطقه تبدیل شد. | ||
<br> | <br> | ||
قطر با عربستان دارای اختلافات مرزی شدید هستند و قطر همواره نگران رفتارهای خصمانه عربستان نسبت به تمامیت ارضی خویش است. در جدیدترین مورد، عربستان منطقه وسیعی را در جنوب شرقی قطر به تصرف | قطر با عربستان دارای اختلافات مرزی شدید هستند و قطر همواره نگران رفتارهای خصمانه عربستان نسبت به تمامیت ارضی خویش است. در جدیدترین مورد، عربستان منطقه وسیعی را در جنوب شرقی قطر به تصرف خوددرآورده است و بدین ترتیب ضمن دست یابی به سواحل خلیج فارس در شرق قطر، موفق شده است ارتباط زمینی قطر را با امارات عربی متحده قطع و این کشور را در محاصره خود آورد.<ref>[http://wikifeqh.ir/ برگرفته شده از مقاله شیخ نشینهای حاشیه جنوبی خلیج فارس]</ref> | ||
<br> | <br> | ||
== پیشینه تاریخی == | == پیشینه تاریخی == | ||
<br> | <br> | ||
قطر شبه جزیره کوچکی در منطقه خاورمیانه و آسیا است. کتیبه ها و مجموعه ظروف سفالی زیبا و | قطر شبه جزیره کوچکی در منطقه خاورمیانه و آسیا است. کتیبه ها و مجموعه ظروف سفالی زیبا و بینظیر کشف شده در نواحی مختلف قطر نشان میدهد که از حدود 4000 سال پیش از میلاد مسیح در این سرزمین افرادی ساکن بودهاند. در قرن پنجم پیش از میلاد مسیح، هرودتوس یونانی، سرزمین دریارو «کانانیتس» (Cananites) را قطر معرفی کرد. | ||
<br> | <br> | ||
پتولمی، جغرافی دان، در نقشه خود از دنیای عرب، «قطر» را یکی از مهمترین بنادر تجاری آن هنگام خلیج فارس معرفی کرده است. در تمدن اسلامی نیز نقش قطر بسیار اهمیت داشته است. | پتولمی، جغرافی دان، در نقشه خود از دنیای عرب، «قطر» را یکی از مهمترین بنادر تجاری آن هنگام خلیج فارس معرفی کرده است. در تمدن اسلامی نیز نقش قطر بسیار اهمیت داشته است. | ||
خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
در سال 1878 م. ، شیخ جاسم بن محمد، جانشین پدر خود شیخ محمد بن ثانی شد. در سال 1913 م. ، شیخ عبدالله بن جاسم به قدرت رسید. در هنگام فرمانروایی وی، نفت برای نخستین بار در قطر کشف شد. | در سال 1878 م. ، شیخ جاسم بن محمد، جانشین پدر خود شیخ محمد بن ثانی شد. در سال 1913 م. ، شیخ عبدالله بن جاسم به قدرت رسید. در هنگام فرمانروایی وی، نفت برای نخستین بار در قطر کشف شد. | ||
<br> | <br> | ||
در سال 1940 م. ، شیخ حمد بن عبدالله تا سال 1948 م. بر قطر حکومت کرد. در سال 1949 م. ، شیخ علی بن عبدالله به سلطنت رسید و تا سال 1972 م. به حکومت خود ادامه داد. در سال 1971 م. قرار بود قطر به امارات ملحق شود، اما هر دو کشور خواهان استقلال خود بودند. در سال 1972 م. ، شیخ خلیفه بن حمد آل ثانی با یک کودتای بدون | در سال 1940 م. ، شیخ حمد بن عبدالله تا سال 1948 م. بر قطر حکومت کرد. در سال 1949 م. ، شیخ علی بن عبدالله به سلطنت رسید و تا سال 1972 م. به حکومت خود ادامه داد. در سال 1971 م. قرار بود قطر به امارات ملحق شود، اما هر دو کشور خواهان استقلال خود بودند. در سال 1972 م. ، شیخ خلیفه بن حمد آل ثانی با یک کودتای بدون خونریزی حکومت را به دست گرفت. در سوم سپتامبر 1971 م. قطر به استقلال رسید و در سال 1991 م. از این کشور برای پایگاه نیروهای بینالمللی در جنگ خلیج فارس استفاده شد. | ||
<br> | <br> | ||
در سال 1995 م. ، شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی با حمایت خاندان حاکم و مردم قطر به سلطنت رسید. اواخر سال 1996 م. جاسم بن حمد آل ثانی به ولیعهدی انتخاب شد. از رویدادهای مهم سال 1999 م. ، شرکت زنان در انتخابات شورای شهر برای نخستین بار در این کشور بود.<ref>[https://hawzah.net/ برگرفته شده از مقاله قطر در یک نگاه]</ref> | در سال 1995 م. ، شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی با حمایت خاندان حاکم و مردم قطر به سلطنت رسید. اواخر سال 1996 م. جاسم بن حمد آل ثانی به ولیعهدی انتخاب شد. از رویدادهای مهم سال 1999 م. ، شرکت زنان در انتخابات شورای شهر برای نخستین بار در این کشور بود.<ref>[https://hawzah.net/ برگرفته شده از مقاله قطر در یک نگاه]</ref> | ||
خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
با توجه به وهابی بودن حاکمیت در قطر، عملاً بیشترین نفوذ در وضعیت سیاسی و فرهنگی جامعه متعلق به مذهب وهابی است. | با توجه به وهابی بودن حاکمیت در قطر، عملاً بیشترین نفوذ در وضعیت سیاسی و فرهنگی جامعه متعلق به مذهب وهابی است. | ||
<br> | <br> | ||
اسلامگرایی در منطقه خلیج فارس به دلیل وجود عوامل و | اسلامگرایی در منطقه خلیج فارس به دلیل وجود عوامل و زمینههای تاریخی ظهور اسلام در شبه جزیره عربی، پدیدهای آشنا برای حکام و تودههای مردم میباشد. | ||
<br> | <br> | ||
با استقلال شیخ | با استقلال شیخ نشینهای خلیج فارس از بریتانیا در محدوده سالهای دهه 1960 و 1970، اسلامگرایی سنی و شیعی نیز وارد مرحله جدیدی از تاریخ خود گردید، اما برخلاف ماهیت انقلابی و مظاهر اسلامگرایانه در ایران و عربستان، یک بنیادگرایی نسبتاً غیر مبارز را در این کشورها به وجود آورده است که عمدتاً به دلیل رفاه نسبیای میباشد که در کشورهای ساحلی خلیج فارس بویژه قطر، کویت و امارات متحده عربی وجود دارد. | ||
<br> | <br> | ||
یک محیط اجتماعی- سیاسی منحصر به فرد، بنیادگرایی اسلامی در کشورهای عربی خلیج فارس را در برگرفته است که چندین ویژگی دارد: | یک محیط اجتماعی- سیاسی منحصر به فرد، بنیادگرایی اسلامی در کشورهای عربی خلیج فارس را در برگرفته است که چندین ویژگی دارد: | ||
<br> | <br> | ||
1) حکومت دودمانی | 1) حکومت دودمانی خانوادههای سنی (به جز در عمان) بر جمعیتی که بخشهای مهمی از آن شیعه هستند. | ||
<br> | <br> | ||
2) سلطه سیاسی و اقتصادی اعراب بومی بر | 2) سلطه سیاسی و اقتصادی اعراب بومی بر جمعیتهای غیربومی. | ||
<br> | <br> | ||
3) نفوذ اقتصادی و فرهنگی غرب در منطقه، در غالب نوسازی سریع. | 3) نفوذ اقتصادی و فرهنگی غرب در منطقه، در غالب نوسازی سریع. | ||
خط ۱۰۹: | خط ۱۰۹: | ||
4) وفور آشکار، در عین شکاف طبقاتی. | 4) وفور آشکار، در عین شکاف طبقاتی. | ||
<br> | <br> | ||
5) رقابت | 5) رقابت قدرتهای بزرگ و فشار همسایگان پرقدرت، نظیر کشورهای ایران، عراق، عربستان سعودی، پاکستان، سوریه، اسرائیل و اردن. | ||
<br> | <br> | ||
عوامل فوق، که خاص خلیج فارس است، یک بنیادگرایی نسبتاً غیرمبارز در این منطقه به وجود آورده است. در عقاید اسلامی کشورهای خلیج فارس، مشابهتهای چندی میتوان تشخیص داد. تمامی پنج خاندان حاکم، بر پایه مشروعیت اسلامی و اجماع قبیلهای حکومت میکنند. | عوامل فوق، که خاص خلیج فارس است، یک بنیادگرایی نسبتاً غیرمبارز در این منطقه به وجود آورده است. در عقاید اسلامی کشورهای خلیج فارس، مشابهتهای چندی میتوان تشخیص داد. تمامی پنج خاندان حاکم، بر پایه مشروعیت اسلامی و اجماع قبیلهای حکومت میکنند. | ||
خط ۱۱۹: | خط ۱۱۹: | ||
رستاخیز (اسلامی) مشخص تری در میان مسلمانان سنی غیربومی عرب و غیرعرب، بویژه فلسطینی ها، مصری ها، پاکستانی ها، یمنی ها، سوری ها، عراقی ها و دیگران میتوان یافت که غالباً مقامات طبقه متوسط و متوسط پایین را در اختیار دارند. به همین ترتیب، بنیادگرایی شیعه نیز یک پدیده خاص طبقه متوسط و متوسط پایین است که میان اعراب و ایرانیان عرب شده و شهروندان ایرانی مشغول به کار در کشورهای خلیج فارس دیده میشود. | رستاخیز (اسلامی) مشخص تری در میان مسلمانان سنی غیربومی عرب و غیرعرب، بویژه فلسطینی ها، مصری ها، پاکستانی ها، یمنی ها، سوری ها، عراقی ها و دیگران میتوان یافت که غالباً مقامات طبقه متوسط و متوسط پایین را در اختیار دارند. به همین ترتیب، بنیادگرایی شیعه نیز یک پدیده خاص طبقه متوسط و متوسط پایین است که میان اعراب و ایرانیان عرب شده و شهروندان ایرانی مشغول به کار در کشورهای خلیج فارس دیده میشود. | ||
<br> | <br> | ||
علیرغم وفور در خلیج فارس، تشنج قابل ملاحظهای در اثر تلاقی فشارهای داخلی و خارجی در این ناحیه وجود دارد. اختلاف بسیار در ثروت، همراه عدم توازن جمعیتی و نوسازی سریع ناگهانی، شرایط بالقوه بی ثبات کننده ای در منطقه بوجود آورده است. در واقع این بنیادگرایی مردمگرا است که با اسلام رسمی نهادینه شده به رویارویی برخاسته است. | |||
<br> | <br> | ||
اسلام مردمی خلیج فارس نیز مانند کشورهای عربی، از چندین جامعه بنیادگرا تشکیل یافته که به تصوف، تشیع، جنبه هایی از اصلاحطلبی و پاکدینی شدید گرایش دارند.<ref>[https://www.farsnews.ir/ برگرفته شده از مقاله تحلیل جنبش اسلامگرایی]</ref> | اسلام مردمی خلیج فارس نیز مانند کشورهای عربی، از چندین جامعه بنیادگرا تشکیل یافته که به تصوف، تشیع، جنبه هایی از اصلاحطلبی و پاکدینی شدید گرایش دارند.<ref>[https://www.farsnews.ir/ برگرفته شده از مقاله تحلیل جنبش اسلامگرایی]</ref> |