جماعت اسلامی پاکستان: تفاوت میان نسخه‌ها

در نخستین دهه تاریخ پاکستان جماعت اسلامی در دو مساله کشمیر و نیز نهضت ضدقادیانی درگیر شد. در نخستین بحران کشمیر که تنها اندکی پس از تجزیه شبه قاره پدیدار شد، جماعت و مودودی متهم به سنگ اندازی در مسیر «جهاد» در کشمیر و آزادسازی آن از حاکمیت هندوستان شدند. این اتهام از آنجا بر می‌خاست که مودودی معتقد به محترم شمردن پیمان‌های دولتی و نیز اخذ اجازه دولت برای جهاد بود. این در حالی بود که در مذاکره‌های پیش از اعلام استقلال دو کشور هند و پاکستان، بر سر نواحی زیر قلمروی دو کشور نیز توافق شده بود. مودودی بر این باور بود که این توافق‌ها باید محترم شمرده شوند و دولت و مردم پاکستان هم می‌بایست بدان‌ها پای‌بند باشند <ref>(Vali Reza Nasr,1994:122)</ref>.

اعتراض‌های ضدقادیانی یا جنبش «ختم نبوت» ابعادی بارها پیچیده تر و پردامنه‌تر از ماجرای کشمیر داشت. فرقه مذهبی قادیانی در اواخر سده نوزدهم میلادی به دنبال مطرح شدن آموزه‌های [[مسیحی]] در نتیجه فعالیت مبلغان مسیحی [[اروپایی]]، توسط «میرزا غلام احمد قادیانی» پی‌ریزی گردید. در اینجا مجال شرح باورهای مذهبی میرزا غلام احمد نیست؛ اما به همین مختصر بسنده می‌شود که وی و پیروانش [[نبوت]] را بر دو نوع تشریعی و غیرتشریعی می‌دانستد و بر این باور بودند که تنها نبوت تشریعی پس از ظهور [[محمد (صلی الله علیه وآله وسلم) خاتم الانبیاء|حضرت محمد بن عبدالله(صلی الله علیه وآله وسلم)]] خاتمهافته است.  

میرزا غلام احمد با زبانی نه چندان صریحی و بی پرده، خود را پیامبر می‌دانست و البته افزون بر آن خود را [[مسیح]] نیز بر می‌شمرد. اما پس از وی گروهی از پیروان وی که [[قادیانیه]] نامیده می‌شدند، با صراحت بیشتر میرزا غلام احمد را پیامبر می‌دانستند. (برای شرح بیشتر عقاید پیروان میرزا غلام احمد بنگرید<ref>Freeland Abbott, p. 150-157)</ref>: به هر روی از همان آغاز تاسیس پاکستان درباره مسلمان یا غیرمسلمان شمردن قادیانی‌ها بحث‌هایی درگرفت. اما هنگامی که در کابینه نخست‌وزیر خواجه نظام الدین، یکی از پیروان قاداینه به نام «میرزا ظفرالله خان» به وزارت خارجه گماشته شد، این چالش دامنه گسترده تری پیدا کرد. در بیشتر سال ۱۹۵۲م/ ۱۳۳۱خ و آغازین ماه‌های ۱۳۵۳م/ ۱۳۳۲خ اعتراض‌ها برای برکناری ظفرالله خان به راه افتاد و سرانجام به شورشی گسترده به ویژه در پنجاب تبدیل گردید.  

در این مدت جماعت به حمایت از گروه «حزب اسلامی» به رهبری [[گلبدین حکمتیار]] پرداخت<ref>(Stephen Philip Cohen: 179; Jan Talbot:317; Ayesha Jalal: 275)</ref>. حکمتیار از دانشجویان پیشین دانشگاه [[کابل]] بود که از همان زمان هوادار اندیشه‌های ابوالاعلی مودودی شده بود. در کشمیر هم «حزب المجاهدین» وابسته به جماعت عهده دار جهاد به شمار می‌آمد<ref>(Stephen Philip Cohen: 179; Ayesha Jalal:275; Owen Bennett Jones: 30)