۸۷٬۷۷۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' سالها' به ' سالها') |
جز (جایگزینی متن - 'ى' به 'ی') |
||
خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
سوره کهف با حمد و ستایش [[خداوند]] آغاز میشود و با [[توحيد|توحید]] و [[ايمان|ایمان]] و عمل صالح پایان مییابد. | سوره کهف با حمد و ستایش [[خداوند]] آغاز میشود و با [[توحيد|توحید]] و [[ايمان|ایمان]] و عمل صالح پایان مییابد. | ||
محتوای این سوره همچون سایر [[ | محتوای این سوره همچون سایر [[سورههای مكی|سورههای مکی]] بیشتر بیان مبدء و [[معاد]] و بشارت و انذار است و نیز به مساله مهمی که مسلمانان در آن روزها سخت به آن نیاز داشتند اشاره میکند و آن اینکه یک اقلیت هر چند کوچک باشد، در برابر یک اکثریت هر چند ظاهرا قوی و نیرومند باشند نباید تسلیم گردد و در فساد محیط حل شود، بلکه همچون گروه کوچک اصحاب کهف باید حساب خودشان را از محیط فاسد جدا کنند و بر ضد آن قیام نمایند. آن روز که توانایی دارند به مبارزه ادامه دهند و در صورت عدم توانایی، هجرت نمایند. | ||
همچنین از جمله داستانهای این سوره، داستان دو نفر است که یکی بسیار ثروتمند و مرفه اما بیایمان و دیگری [[فقير|فقیر]] و تهیدست اما مؤمن بود ولی او هرگز عزت و شرف خود را در برابر آن فرد بی ایمان از دست نداد و تا آنجا که میتوانست او را نصیحت و ارشاد کرد و سرانجام اعلام بیزاری نمود و پیروزی هم با او بود. تا مؤمنان در شرائطی همچون آغاز دعوت [[حضرت محمد (ص)|پیغمبر(صلی الله علیه)]] بدانند اگر ثروتمندان بیایمان جنب و جوشی دارند موقت و خاموششدنی است همانند فقر و تنگدستی افراد با ایمان. | همچنین از جمله داستانهای این سوره، داستان دو نفر است که یکی بسیار ثروتمند و مرفه اما بیایمان و دیگری [[فقير|فقیر]] و تهیدست اما مؤمن بود ولی او هرگز عزت و شرف خود را در برابر آن فرد بی ایمان از دست نداد و تا آنجا که میتوانست او را نصیحت و ارشاد کرد و سرانجام اعلام بیزاری نمود و پیروزی هم با او بود. تا مؤمنان در شرائطی همچون آغاز دعوت [[حضرت محمد (ص)|پیغمبر(صلی الله علیه)]] بدانند اگر ثروتمندان بیایمان جنب و جوشی دارند موقت و خاموششدنی است همانند فقر و تنگدستی افراد با ایمان. | ||
خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
بخش دیگری از این سوره ماجرای [[ذوالقرنين|ذوالقرنین]] را شرح میدهد که چگونه شرق و غرب عالم را پیمود و با اقوام گوناگونی که سنن و آداب بسیار متفاوتی داشتند روبرو شد و سرانجام با کمک گروهی از مردم به مقابله با توطئه [[ياجوج و ماجوج|یاجوج و ماجوج]] برخاست و سدی آهنین بر سر راه آنها کشید و نفوذشان را قطع کرد تا [[مسلمانان]] با بینش وسیعتر خود را برای نفوذ در شرق و غرب جهان آماده سازند و برای مبارزه با یاجوجها و ماجوجها دست اتحاد به هم دهند. | بخش دیگری از این سوره ماجرای [[ذوالقرنين|ذوالقرنین]] را شرح میدهد که چگونه شرق و غرب عالم را پیمود و با اقوام گوناگونی که سنن و آداب بسیار متفاوتی داشتند روبرو شد و سرانجام با کمک گروهی از مردم به مقابله با توطئه [[ياجوج و ماجوج|یاجوج و ماجوج]] برخاست و سدی آهنین بر سر راه آنها کشید و نفوذشان را قطع کرد تا [[مسلمانان]] با بینش وسیعتر خود را برای نفوذ در شرق و غرب جهان آماده سازند و برای مبارزه با یاجوجها و ماجوجها دست اتحاد به هم دهند. | ||
جالب اینکه در این سوره به سه داستان اشاره شده (داستان [[اصحاب كهف|اصحاب کهف]]، داستان [[ | جالب اینکه در این سوره به سه داستان اشاره شده (داستان [[اصحاب كهف|اصحاب کهف]]، داستان [[موسی|موسی]] و [[خضر]] و داستان [[ذو القرنين|ذو القرنین]]) که بر خلاف غالب داستانهای [[قرآن]] در هیچ جای دیگر از قرآن سخنی از اینها به میان نیامده است (تنها در [[سوره انبياء|سوره انبیاء]] آیه 96 به مسئله یاجوج و ماجوج بدون ذکر نام ذوالقرنین اشاره شده است) و این یکی از ویژگیهای این سوره است. و به هر حال محتوایش از هر نظر پر بار و تربیتکننده میباشد<ref>تفسير نمونه، ج 12، ص 338-.337.</ref>. | ||
== فضائل، خواص و ثواب قرائت == | == فضائل، خواص و ثواب قرائت == | ||
[[ | [[ابیبنكعب|ابیبنکعب]]، از پیامبر گرامی اسلام روایت کرده است که هر کس سوره کهف را بخواند، تا هشت روز از هر فتنه ای آسوده است. اگر در این هشت روز، [[دجال]] ظهور کند، [[خداوند]] او را از فتنه وی حفظ کند و هر کس آیه آخر آن «قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ ...» را هنگام رفتن به بستر خواب بخواند، از بستر او نوری به سوی [[كعبه|کعبه]] میدرخشد که در کنار آن فرشتگانی از درگاه خدا برایش طلب رحمت میکنند، تا از خواب برخیزد. اگر در [[مكه|مکه]] باشد و این آیه را بخواند، نوری از بستر او به [[بیت المعمور|بيتالمعمور]] میتابد، که در کنار آن فرشتگان برایش طلب رحمت میکنند، تا از خواب برخیزد. | ||
[[سمرةبنجندب]] از آن بزرگوار روایت کرده است که: هر کس ده آیه از سوره کهف از حفظ بخواند، فتنه دجال به او زیانی نمیرساند و هر کس همۀ سوره را بخواند، داخل [[بهشت]] میشود. و فرمود: آیا سوره ای به شما نشان دهم که وقتی نازل شد، هفتاد هزار فرشته، آن را همراهی کردند و عظمت آنها آسمانها و زمین را فرا گرفته بود؟ گفتند: آری. فرمود: سوره اصحاب کهف است. هر کس در روز جمعه، این سوره را بخواند، خداوند تا سه روز بعد از روز جمعه دیگر او را میآمرزد و به او نوری میبخشد که به آسمان میرسد و در فتنه دجال، از خطر محفوظ است. | [[سمرةبنجندب]] از آن بزرگوار روایت کرده است که: هر کس ده آیه از سوره کهف از حفظ بخواند، فتنه دجال به او زیانی نمیرساند و هر کس همۀ سوره را بخواند، داخل [[بهشت]] میشود. و فرمود: آیا سوره ای به شما نشان دهم که وقتی نازل شد، هفتاد هزار فرشته، آن را همراهی کردند و عظمت آنها آسمانها و زمین را فرا گرفته بود؟ گفتند: آری. فرمود: سوره اصحاب کهف است. هر کس در روز جمعه، این سوره را بخواند، خداوند تا سه روز بعد از روز جمعه دیگر او را میآمرزد و به او نوری میبخشد که به آسمان میرسد و در فتنه دجال، از خطر محفوظ است. | ||
[[ | [[واقدی|واقدی]] به اسناد خود از [[ابوالدرداء]]، از پیامبر گرامی اسلام روایت کرده است که: هر کس ده آیۀ اول سوره کهف را حفظ کند، اگر دجال را درک کند، ضرری نمیبیند. هر کس اواخر سوره کهف را از حفظ کند، در [[روز قيامت|روز قیامت]]، نوری با اوست. همچنین از آن بزرگوار روایت شده است که: هر کس سوره کهف را در روز جمعه بخواند، تا شش روز از هر فتنه ای آسوده است و اگر دجال بیرون آید، از شر او محفوظ است. | ||
[[ | [[عياشی|عیاشی]] به اسناد خود از [[امام جعفر صادق|امام صادق(علیه السلام)]] روایت کرده است که: هر کس سوره کهف را در هر شب جمعه ای بخواند، شهید از دنیا میرود و خداوند او را با شهیدان [[مبعوث]] میکند و در روز قیامت، در موقف شهیدان میایستد<ref>ترجمه تفسير مجمعالبيان، ج 15، ص 4-3.</ref>. | ||
== محل و زمان نزول == | == محل و زمان نزول == | ||
سوره کهف [[ | سوره کهف [[مكی|مکی]] است. | ||
[[ابن عباس]] گوید: تنها آیه: وَ اصْبِرْ نَفْسَکَ مَعَ الَّذِینَ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ در داستان [[عيينة بن حصن|عیینة بن حصن]] فزاری در [[مدينه|مدینه]] نازل شده است<ref>همان.</ref>. | [[ابن عباس]] گوید: تنها آیه: وَ اصْبِرْ نَفْسَکَ مَعَ الَّذِینَ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ در داستان [[عيينة بن حصن|عیینة بن حصن]] فزاری در [[مدينه|مدینه]] نازل شده است<ref>همان.</ref>. | ||
خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
== فضای نزول == | == فضای نزول == | ||
امام صادق(علیه السلام) فرموده: «سبب نزول سوره کهف آن بود که [[كفار|کفار]] [[قریش|قريش]] سه نفر را به نامهای نضربنحارث، عقبهبنابیمعیط و عاصبنوائلسهمی پیش نصارای نجران فرستادند تا از [[يهود|یهود]] و [[ | امام صادق(علیه السلام) فرموده: «سبب نزول سوره کهف آن بود که [[كفار|کفار]] [[قریش|قريش]] سه نفر را به نامهای نضربنحارث، عقبهبنابیمعیط و عاصبنوائلسهمی پیش نصارای نجران فرستادند تا از [[يهود|یهود]] و [[نصاری|نصاری]] مسائلی یاد بگیرند و از [[رسول خدا]] بپرسند (شاید آن حضرت نداند و مغلوب شود) آنها در نجران با علماء یهود ملاقات کرده و منظور خود را گفتند، یهود در جواب گفتند: سه مسئله را از او بپرسید اگر مطابق آنچه ما میگوئیم جواب داد، او راستگو است، آنگاه از یک مسئله دیگر بپرسید اگر گفت میدانم بدانید که دروغگو است. از او بپرسید از جوانانی که در زمان گذشته از دیار خود بیرون رفتند وخواب آنها را گرفت، چند وقت در خواب بودند تا بیدار شدند؟ و چند نفر بودند؟ و چه چیز با آنها بود که از خودشان نبود؟ و ماجرای آنها چگونه بود؟ و بپرسید از موسی وقتی که خدا به او امر کرد آن دانشمند را تعقیب کند و از او علم بیاموزد، او که بود؟ و چگونه از او پیروی کرد و جریانش از چه قرار بود؟ و بپرسید از او از مردی که به مشرق و مغرب رفت تا به سد یأجوج و مأجوج رسید او که بود و جریانش چیست؟ آن وقت این سه قضیه را خود به آنها شرح دادند و گفتند: اگر آن طوری که ما گفتیم جواب داد بدانید که راستگو است و الا تصدیقش نکنید. کفار گفتند: مسئله چهارم کدام است؟ گفتند: از او بپرسید [[قيامت|قیامت]] کی خواهد بود اگر گفت میدانم بدانید که دروغگو است زیرا وقت را جز خدا کسی نمیداند، آن سه نفر به [[مكه|مکه]] برگشته و بواسطه [[حضرت ابوطالب]] با [[حضرت محمد (ص)|رسول خدا(صلی الله علیه)]] تماس گرفته و از او جواب خواستند، سوره کهف در جواب آن مسائل نازل گردید»<ref>تفسير أحسنالحديث، ج6، ص 167 به نقل از تفسير برهان از تفسير قمی از امام صادق عليهالسلام.</ref>. | ||
== ویژگی == | == ویژگی == | ||
خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
همچنین این سوره جزو [[سور مئين|سور مئین]] (صد آیه ایها) است [[ابن قتيبه|ابنقتیبه]] میگوید سور مئین سورههایی هستند که بعد از سور طوال آمدهاند علت نامگذاری این سورهها به مئین نزدیک بودن تعداد آیههای این سورهها به عدد صد میباشد. گفته شده این عبارتند از «[[سوره بنی إسرائيل|سوره بنی إسرائیل]]، [[سوره كهف|سوره کهف]]، [[سوره مريم|سوره مریم]]، [[سوره طه]]، [[سوره أنبياء|سوره أنبیاء]]، [[سوره حج]] و [[سوره مؤمنون]]». برخی دیگر نیز [[سور مئين|سور مئین]] را «سوره توبه، سوره نحل، سوره هود، سوره یوسف، سوره کهف، سوره بنی اسرائیل، سوره انبیاء، سوره طه، سوره مؤمنون، سوره شعراء و سوره صافات» ذکر کردهاند<ref>التمهيد فی علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. | همچنین این سوره جزو [[سور مئين|سور مئین]] (صد آیه ایها) است [[ابن قتيبه|ابنقتیبه]] میگوید سور مئین سورههایی هستند که بعد از سور طوال آمدهاند علت نامگذاری این سورهها به مئین نزدیک بودن تعداد آیههای این سورهها به عدد صد میباشد. گفته شده این عبارتند از «[[سوره بنی إسرائيل|سوره بنی إسرائیل]]، [[سوره كهف|سوره کهف]]، [[سوره مريم|سوره مریم]]، [[سوره طه]]، [[سوره أنبياء|سوره أنبیاء]]، [[سوره حج]] و [[سوره مؤمنون]]». برخی دیگر نیز [[سور مئين|سور مئین]] را «سوره توبه، سوره نحل، سوره هود، سوره یوسف، سوره کهف، سوره بنی اسرائیل، سوره انبیاء، سوره طه، سوره مؤمنون، سوره شعراء و سوره صافات» ذکر کردهاند<ref>التمهيد فی علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. | ||
روایتی است که از رسول خدا(صلی الله علیه) نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای تورات و سورههای مئین را به جای انجیل و سورههای مثانی را به جای زبور به من داد و پروردگارم مرا با دادن سورههای مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البيان | روایتی است که از رسول خدا(صلی الله علیه) نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای تورات و سورههای مئین را به جای انجیل و سورههای مثانی را به جای زبور به من داد و پروردگارم مرا با دادن سورههای مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | ||
بخاری از ابنمسعود روایت کرده که دربارۀ سورههای: بنی اسرائیل، کهف، مریم، طه و الانبیاء گفت: «این سورهها از سورههای کهن اول است و از دیرینهها هستند» سپس به همین ترتیب آنها را ذکر کرد<ref>ترجمه الإتقان | بخاری از ابنمسعود روایت کرده که دربارۀ سورههای: بنی اسرائیل، کهف، مریم، طه و الانبیاء گفت: «این سورهها از سورههای کهن اول است و از دیرینهها هستند» سپس به همین ترتیب آنها را ذکر کرد<ref>ترجمه الإتقان فی علوم القرآن، ج 1، ص 215.</ref>. | ||
این سوره با حمد و ستایش خدا آغاز میگردد و با ذکر توحید و ایمان و عمل صالح پایان مییابد. و در این سوره از برخی داستانهای عجیب تاریخ بشر پرده برداشته شده است و آیۀ آخر این سوره ویژگی خاصی دارد که هر کس آن را قبل از خواب با رعایت شرایطی بخواند، هر ساعتی که اراده کند، از خواب بیدار خواهد شد<ref>تفسير قرآن مهر، ج 12، ص 184.</ref>. | این سوره با حمد و ستایش خدا آغاز میگردد و با ذکر توحید و ایمان و عمل صالح پایان مییابد. و در این سوره از برخی داستانهای عجیب تاریخ بشر پرده برداشته شده است و آیۀ آخر این سوره ویژگی خاصی دارد که هر کس آن را قبل از خواب با رعایت شرایطی بخواند، هر ساعتی که اراده کند، از خواب بیدار خواهد شد<ref>تفسير قرآن مهر، ج 12، ص 184.</ref>. |