confirmed، مدیران
۳۶٬۱۹۳
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' می دهد' به ' میدهد') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۲۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات سوره قرآن | |||
| عنوان = سوره فرقان | |||
| تصویر = سوره فرقان.jpg | |||
| نامهای دیگر سوره = سوره تبارَکَ | |||
| شماره سوره = ۲۵ | |||
|شماره سوره | |محل نزول = [[مکه|مکه]](مکی) | ||
| جزء = ۱۸ و ۱۹ | |||
| | | تعداد آیات = ۷۷ | ||
}} | |||
| | '''سوره فرقان''' چهل ودومین سورهای است که به [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)]] نازل شده، ولی در مصحف بیست و پنجمین سوره [[قرآن]] قرار گرفته است. این سوره ۷۷ آیه دارد و در [[مکه]] به پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) [[نزول قرآن|نازل]] شده است. | ||
این سوره به مباحث [[توحید]]، [[معاد]]، [[نبوت]] و مبارزه با [[بت|بتپرستی]] میپردازد و ویژگیهای [[مؤمنان]] راستین در آیات پایانی آن آمده است. | |||
|جزء | در فضیلت قرائت این سوره از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده است هر کس سوره فرقان را بخواند، در [[قیامت|روز قیامت]]، در حالی مبعوث میشود که به آمدن در [[قیامت]] [[ایمان]] دارد و هیچ شکی ندارد که آنان که در قبرند، مبعوث میشوند. او همچنین بدون حسابرسی وارد [[بهشت]] میشود. | ||
|تعداد آیات | |||
'''سوره فرقان''' چهل ودومین سورهای است که به [[ | |||
این سوره به مباحث [[توحید]]، [[معاد]]، [[نبوت]] و مبارزه با [[ | |||
در فضیلت قرائت این سوره از پیامبر صلی الله علیه نقل شده است هر کس سوره فرقان را بخواند، در [[روز قیامت]]، در حالی مبعوث میشود که به آمدن در قیامت [[ایمان]] دارد و هیچ شکی ندارد که آنان که در قبرند، مبعوث میشوند. او همچنین بدون حسابرسی وارد [[بهشت]] میشود. | |||
== فرقان == | == فرقان == | ||
آنچهکه میان حق و باطل را جدا کند، برهان، [[تورات]]، [[قرآن]]، پیروزی، بامداد یا سحر<ref>فرهنگ ابجدی، ص 661.</ref>. | |||
== مفهوم کلی سوره == | == مفهوم کلی سوره == | ||
* | * [[توحید|توحید]] محوری؛ | ||
* | * [[معاد|معاد]] باوری؛ | ||
* ویژگیهای بندگان خاص خدا؛ | * ویژگیهای بندگان خاص خدا؛ | ||
* شکایت پیامبر صلی الله علیه از مهجوریت قرآن؛ | * شکایت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) از مهجوریت قرآن؛ | ||
* سرگذشت برخی از پیامبران<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 14، ص 227.</ref>. | * سرگذشت برخی از [[پیامبران]]<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 14، ص 227.</ref>. | ||
== اسامی سوره == | == اسامی سوره == | ||
* فرقان، | * فرقان، | ||
* تبارَکَ<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 14، ص 229.</ref>. | * تبارَکَ<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 14، ص 229.</ref>. | ||
== علت نامگذاری == | == علت نامگذاری == | ||
# «سوره فرقان»؛ به معنای جداکننده و فرقگذارنده (حق و باطل) و یکی از نامهای [[قرآن | # «سوره فرقان»؛ به معنای جداکننده و فرقگذارنده (حق و باطل) و یکی از نامهای [[قرآن|قرآن کریم]] نیز «فرقان» است. سبب نامگذاری این سوره آن استکه واژه فرقان در آیه اول آن آمده است. | ||
# «سوره تبارَکَ»؛ به معنای «بزرگ و خجسته» میآید و این واژه کلمۀ آغازین سوره است که سه بار نیز در سوره فرقان تکرار شده است<ref>همان.</ref>. | # «سوره تبارَکَ»؛ به معنای «بزرگ و خجسته» میآید و این واژه کلمۀ آغازین سوره است که سه بار نیز در سوره فرقان تکرار شده است<ref>همان.</ref>. | ||
خط ۵۷: | خط ۳۹: | ||
# توجه به [[توحید]]؛ | # توجه به [[توحید]]؛ | ||
# یادآوری [[قیامت]]؛ | # یادآوری [[قیامت]]؛ | ||
# تقویت روحی [[ | # تقویت روحی [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)]] در برابر فشارها و سختگیریهای [[شرک|مشرکین]] [[مكه|مکه]]؛ | ||
# بیان صفات بندگان خاص خدا و انسانهای کمال یافته<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 14، ص 229.</ref>. | # بیان صفات بندگان خاص خدا و انسانهای کمال یافته<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 14، ص 229.</ref>. | ||
== محتوا و موضوعات == | == محتوا و موضوعات == | ||
سوره فرقان به حکم آنکه از [[ | سوره فرقان به حکم آنکه از [[سورههای مكی|سورههای مکی]] است<ref>]بعضی از مفسران، اصرار بر این دارند كه سه آیه از این سوره(68 و 69 و 70) در مدینه نازل شده است، شاید به خاطر اینكه در این چند آیه سخن از احكامی مانند حرمت قتل نفس و زنا مطرح شده، در حالی كه دقت در آیات قبل و بعد از آن به خوبی نشان میدهد كه یك رشته كاملا متصل و منسجم پیرامون بندگان خاص خدا(عباد الرحمن) و اوصاف آنها را بیان میكند، لذا ظاهر این است كه همه سوره در مكه نازل شده است.</ref> بیشترین تکیهاش بر مسائل مربوط به مبدء و معاد و بیان [[نبوت]] پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و مبارزه با [[شرک]] و مشرکان و انذار از عواقب شوم [[كفر|کفر]] و [[بت|بتپرستی]] و [[گناه]] است. | ||
'''این سوره در حقیقت از سه بخش تشکیل میشود''': | '''این سوره در حقیقت از سه بخش تشکیل میشود''': | ||
خط ۷۲: | خط ۵۴: | ||
== فضائل، خواص و ثواب قرائت == | == فضائل، خواص و ثواب قرائت == | ||
از پیامبر صلی الله علیه روایت شده که هر که سوره فرقان را بخواند روز قیامت [[مبعوث]] میشود در حالی که ایمان دارد که قیامت بدون تردید فرا میرسد و خدا مردگان را مبعوث میکند و بدون حساب به [[بهشت]] میرود. | از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) روایت شده که هر که سوره فرقان را بخواند روز قیامت [[مبعوث]] میشود در حالی که ایمان دارد که قیامت بدون تردید فرا میرسد و خدا مردگان را مبعوث میکند و بدون حساب به [[بهشت]] میرود. | ||
در روایت است که [[علی بن موسی | در روایت است که [[علی بن موسی (رضا)|امام هشتم (علیهالسلام)]] به [[اسحاقبنعمار]] فرمود: قرائت سوره «تَبارَکَ الَّذِی نَزَّلَ الْفُرْقانَ عَلی عَبْدِهِ» را ترک نکن که هر که این سوره را هر شب بخواند خدا او را هرگز عذاب نمیکند و او را مورد محاسبه قرار نمیدهد و جایش [[بهشت|فردوس برین]] است<ref>ترجمه تفسیر مجمعالبیان، ج 17، ص 179.</ref>. | ||
== محل و زمان نزول == | == محل و زمان نزول == | ||
سوره فرقان بقول مجاهد و [[قتاده]] مکی است. [[ابن عباس]] گوید: سه آیه آن در مدینه نازل شده است: «وَ الَّذِینَ لا یَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ ... غَفُوراً رَحِیماً<ref>همان.</ref>». | سوره فرقان بقول [[مجاهد]] و [[قتاده]] [[مکه|مکی]] است. [[عبدالله ابن عباس|ابن عباس]] گوید: سه آیه آن در [[مدینه]] نازل شده است: «وَ الَّذِینَ لا یَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ ... غَفُوراً رَحِیماً<ref>همان.</ref>». | ||
طبق محاسبۀ مفسران سوره فرقان در سال دهم [[بعثت]] نازل شده است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 14، ص 229.</ref>. | طبق محاسبۀ مفسران سوره فرقان در سال دهم [[بعثت]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 14، ص 229.</ref>. | ||
== فضای نزول == | == فضای نزول == | ||
آنطور که از متن سوره فرقان پیداست فضای نزول سوره در مقام پاسخگویی به مشرکان مکه است زیرا که موقع نزول سوره، دعوت اسلامی به تدریج نضج میگرفت و مشرکان سخت احساس خطر میکردند، لذا میخواستند با تهمتها و سمپاشیها جلوی دعوت اسلامی را بگیرند، میگفتند: خدا به او چیزی نازل نکرده، دروغهایی است که بر خدا نسبت میدهد (آیه چهارم). میگفتند: افسانههایی است که از گذشتگان مانده و عدهای اینها را به او یاد میدهند(آیه پنجم). میگفتند: این چگونه پیامبری است مانند انسانها طعام میخورد، در بازارها راه میرود چرا ملکی به تصدیق او نیامده و یا گنجی از طرف خدا باو داده نمیشود؟ (آیه هفتم و هشتم). میگفتند چرا [[ملائكه|ملائکه]] به خود ما [[وحی|وحی]] نمیآورد؟ چرا خدا را با چشم نمیبینیم؟ جواب دادن به این سؤالات و بیان حقائق دیگری | آنطور که از متن سوره فرقان پیداست فضای نزول سوره در مقام پاسخگویی به [[شرک|مشرکان]] [[مکه]] است زیرا که موقع نزول سوره، دعوت اسلامی به تدریج نضج میگرفت و مشرکان سخت احساس خطر میکردند، لذا میخواستند با تهمتها و سمپاشیها جلوی دعوت اسلامی را بگیرند، | ||
* میگفتند: خدا به او چیزی نازل نکرده، دروغهایی است که بر خدا نسبت میدهد (آیه چهارم). | |||
* میگفتند: افسانههایی است که از گذشتگان مانده و عدهای اینها را به او یاد میدهند(آیه پنجم). | |||
* میگفتند: این چگونه پیامبری است مانند انسانها طعام میخورد، در بازارها راه میرود چرا ملکی به تصدیق او نیامده و یا گنجی از طرف خدا باو داده نمیشود؟ (آیه هفتم و هشتم). | |||
* میگفتند چرا [[ملائكه|ملائکه]] به خود ما [[وحی|وحی]] نمیآورد؟ چرا خدا را با چشم نمیبینیم؟ جواب دادن به این سؤالات و بیان حقائق دیگری علت نزول این سوره بوده است<ref>تفسیر أحسنالحدیث، ج 7، ص 259</ref>. | |||
== ویژگی == | == ویژگی == | ||
سوره فرقان از [[سور مثانی]] میباشد مثانی سورههایی هستند که بعد از [[سورمئین]] قرار گرفتهاند و زیر صد آیه دارند مانند اینکه سور مئین مبادی باشند و توالی آن مثانی آن فرض شدهاند<ref>زاد المسیر فی علم التفسیر، ج 4، ص 141</ref>. | * سوره فرقان از [[سور مثانی]] میباشد مثانی سورههایی هستند که بعد از [[سورمئین]] قرار گرفتهاند و زیر صد آیه دارند مانند اینکه سور مئین مبادی باشند و توالی آن مثانی آن فرض شدهاند<ref>زاد المسیر فی علم التفسیر، ج 4، ص 141</ref>. | ||
سورههای مثانی عبارتند از: احزاب و حجّ و قصص و نمل و نور و انفال و مریم و عنکبوت و روم و یس و فرقان و حجر و رعد و سبأ و فاطر و إبراهیم و ص و محمد و لقمان و زمر<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص 313</ref>. | * سورههای مثانی عبارتند از: احزاب و حجّ و قصص و نمل و نور و انفال و مریم و عنکبوت و روم و یس و فرقان و حجر و رعد و سبأ و فاطر و إبراهیم و ص و محمد و لقمان و زمر<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص 313</ref>. | ||
* روایتی استکه از [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم)]] نقل شده که فرمود: خداوند هفت [[سوره طوال]] را به جای [[تورات]] و [[سورههای مئین|سورههای مئین]] را به جای [[انجیل]] و [[سورههای مثانی|سورههای مثانی]] را به جای [[زبور]] به من داد و پروردگارم مرا با دادن سورههای مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34</ref>. | |||
* سوره فرقان همانند [[سوره تبارک|سوره ملک]] با کلمه «تبارک» آغاز میشود و آیۀ شصت این [[سوره سجده]] تلاوت دارد. | |||
* «فرقان» یکی از نامهای [[قرآن|قرآن کریم]] نیز هست و نکتۀ جالب آن است که تمام آیات این سوره به تنوین نصب ختم میشوند<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 14، ص 230.</ref>. | |||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[شرک]] | |||
* [[کفر]] | |||
* [[بت|بتپرستی]] | |||
* [[گناه]] | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۹۷: | خط ۸۷: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
[https://quran.inoor.ir/fa/surah/25/ برگرفته از سایت معرفی سوره فرقان - پایگاه جامع | * [https://quran.inoor.ir/fa/surah/25/ برگرفته از سایت معرفی سوره فرقان - پایگاه جامع قرآن]quran.inoor.ir | ||
{{سورههای مکی و مدنی}} | |||
[[رده:قرآن]] | [[رده:قرآن]] | ||
[[رده:سورههای قرآن]] | [[رده:سورههای قرآن]] |