confirmed
۳۷٬۹۷۲
ویرایش
بیضاوی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
== معرفی اجمالی بیضاوی == | == معرفی اجمالی بیضاوی == | ||
ناصرالدین أبوالخیر عبدالله بن عمر بیضاوی؛ از دانشمندان بزرگ و بنام [[اهل سنت]] است و مانند بسیاری دیگر از دانشمندان اسلامی، ایرانی می‌باشد. او در منطقه «بیضاء»، در اطراف شیراز متولد شد <ref> زرکلی، خیر الدین، الاعلام، ج 4، ص 110، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ هشتم، 1989م</ref> و به همین جهت، او را بیضاوی نامیده‌اند. | ناصرالدین أبوالخیر عبدالله بن عمر بیضاوی؛ از دانشمندان بزرگ و بنام [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] است و مانند بسیاری دیگر از دانشمندان اسلامی، ایرانی می‌باشد. او در منطقه «بیضاء»، در اطراف شیراز متولد شد <ref> زرکلی، خیر الدین، الاعلام، ج 4، ص 110، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ هشتم، 1989م</ref> و به همین جهت، او را بیضاوی نامیده‌اند. | ||
بیضاوی سال‌ها در شیراز زندگی کرد و منصب قضاوت را بر عهده داشت و قاضی القضاة آن دیار بود. <ref>الادنه وی، احمد بن محمد، طبقات المفسرین، ص 254، مدینه، مکتبة العلوم و الحکم، چاپ اول، 1417ق</ref> | بیضاوی سال‌ها در شیراز زندگی کرد و منصب قضاوت را بر عهده داشت و قاضی القضاة آن دیار بود. <ref>الادنه وی، احمد بن محمد، طبقات المفسرین، ص 254، مدینه، مکتبة العلوم و الحکم، چاپ اول، 1417ق</ref> | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
== شخصیت علمی == | == شخصیت علمی == | ||
بیضاوی در خاندانی شافعی‌مذهب در شیراز شهری با سابقه‌ای قدیم در گرایش با کلام اشعری رشد یافت. سلسلة آموزش وی نیز از پدر با چند واسطه به [[امام غزالی]]، متکلّم بزرگ اشعری و از طریق او به [[محمد ( | بیضاوی در خاندانی شافعی‌مذهب در شیراز شهری با سابقه‌ای قدیم در گرایش با کلام اشعری رشد یافت. سلسلة آموزش وی نیز از پدر با چند واسطه به [[امام غزالی]]، متکلّم بزرگ اشعری و از طریق او به [[حضرت محمد (صلی الله علیه)|رسول اکرم(صلی الله علیه)]] می‌رسد. | ||
مرور بر آثار بیضاوی به‌خوبی نشان می‌دهد که وی از آرای [[مذاهب]] و فرق گوناگون همچون [[معتزله]]، [[مرجئه]] و [[کرّامیه|کرّامیه]] و از دیدگاه‌ها یفرق گوناگون [[شیعه]] از [[امامیه]] و [[زیدیه]] و [[اسماعیلیه]] و حتی برخی فرق کم‌شناخته چون [[فضیلیه]]، آگاه بوده است. اما او خود به موضع اشاعره پایبند بوده است و با بهره‌گیری از دانش پیشینیان این مکتب، به‌ویژه تحت تأثیر اندیشمندانی چون امام غزالی و [[فخرالدین رازی]] و با نگاهی عقل‌گرایانه به تألیف آثاری در حوزه‌های متنوع علوم اسلامی پرداخته است. | مرور بر آثار بیضاوی به‌خوبی نشان می‌دهد که وی از آرای [[مذاهب]] و فرق گوناگون همچون [[معتزله]]، [[مرجئه]] و [[کرّامیه|کرّامیه]] و از دیدگاه‌ها یفرق گوناگون [[شیعه]] از [[امامیه]] و [[زیدیه]] و [[اسماعیلیه]] و حتی برخی فرق کم‌شناخته چون [[فضیلیه]]، آگاه بوده است. اما او خود به موضع اشاعره پایبند بوده است و با بهره‌گیری از دانش پیشینیان این مکتب، به‌ویژه تحت تأثیر اندیشمندانی چون امام غزالی و [[فخرالدین رازی]] و با نگاهی عقل‌گرایانه به تألیف آثاری در حوزه‌های متنوع علوم اسلامی پرداخته است. | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
آرا، نظرات و اندیشه‌های بیضاوی، از زمان خود او مورد توجّه بوده و تأثیر به‌سزای آن را می‌توان در رواج آثار ویو نیز روی کرد فراوان شارحان و حاشیه‌نویسان بر آن آثار دانست. برخیاز آثار او مانند تفسیر «انوارالتنزیل» و کتاب «منهاج‌الوصول» مدّت‌ها در شمار کتاب‌های آموزشی بوده است و اکنون نیز در مدارس علوم دینی [[اهل‌سنت]] تدریس می‌شود. | آرا، نظرات و اندیشه‌های بیضاوی، از زمان خود او مورد توجّه بوده و تأثیر به‌سزای آن را می‌توان در رواج آثار ویو نیز روی کرد فراوان شارحان و حاشیه‌نویسان بر آن آثار دانست. برخیاز آثار او مانند تفسیر «انوارالتنزیل» و کتاب «منهاج‌الوصول» مدّت‌ها در شمار کتاب‌های آموزشی بوده است و اکنون نیز در مدارس علوم دینی [[اهل‌سنت]] تدریس می‌شود. | ||
با نگاهی گذرا به فهرستی که [[حاج خلیفه]] در «کشف‌الظنون» از شروح و حواشی تفسیر و دیگر آثار | با نگاهی گذرا به فهرستی که [[حاج خلیفه]] در «کشف‌الظنون» از شروح و حواشی تفسیر و دیگر آثار بیضاوی ثبت کرده است، می‌توان به گسترة رواج اندیشه‌ها و آثار وی پی برد. [[ابن خلدون|علامه ابن‌خلدون]] با نگاهی تاریخی در مبحث اصول و در نام بردن از متکلّمان پردازنده به آثار اصولی، از کتاب منهاج و نیز توجّه فراوان دانش‌اندوزان بدان یاد کرده است<ref>همان منبع؛ ص 428 ـ 429.</ref>. | ||
== شرح‌ها و تعلیق‌های تفسیر بیضاوی == | == شرح‌ها و تعلیق‌های تفسیر بیضاوی == | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
به هر حال؛ این کتاب مورد استقبال و پذیرش عموم قرار گرفت و بسیاری همه یا بخشی از آن‌را برای تدریس در نظر گرفتند. <ref>ذهبی، التفسیر و المفسرون، ج 1، ص 303</ref> حاشیه‌های بسیاری از علمای شیعه و سنی بر آن نوشته شده است. <ref>ر. ک: ایازی، سید محمد علی، المفسرون حیاتهم و منهجهم، ص 162، تهران، وزارت ارشاد، چاپ اول، 1373ش</ref> | به هر حال؛ این کتاب مورد استقبال و پذیرش عموم قرار گرفت و بسیاری همه یا بخشی از آن‌را برای تدریس در نظر گرفتند. <ref>ذهبی، التفسیر و المفسرون، ج 1، ص 303</ref> حاشیه‌های بسیاری از علمای شیعه و سنی بر آن نوشته شده است. <ref>ر. ک: ایازی، سید محمد علی، المفسرون حیاتهم و منهجهم، ص 162، تهران، وزارت ارشاد، چاپ اول، 1373ش</ref> | ||
روش کلی بیضاوی در تفسیرش چنین است که در ابتدای سوره، نام سوره را ذکر کرده و محل نزول آن‌را مشخص می‌کند. سپس به تفسیر آیات می‌پردازد. <ref> آشنایی با تفاسیر(عدم تحریف قرآن و چند بحث قرآنی)، ص 214</ref> بیضاوی در انتهای سوره، روایاتی را در فضیلت سوره مورد بحث ذکر می‌کند. | روش کلی بیضاوی در تفسیرش چنین است که در ابتدای سوره، نام سوره را ذکر کرده و محل نزول آن‌را مشخص می‌کند. سپس به تفسیر آیات می‌پردازد. <ref> آشنایی با تفاسیر(عدم تحریف قرآن و چند بحث قرآنی)، ص 214</ref> بیضاوی در انتهای سوره، روایاتی را در فضیلت سوره مورد بحث ذکر می‌کند. | ||
بیضاوی، در آیات مربوط به [[اهل بیت( | بیضاوی، در آیات مربوط به [[اهل بیت(علیه السلام)]] تا حدودی معتدل بود. <ref> همان، ص 325.</ref> برای نمونه؛ در ذیل آیه مباهله، داستان آمدن [[پیامبر اکرم(صلی الله علیه)]]، [[حضرت علی(علیه السلام)]]، [[حضرت فاطمه(س)]]، [[امام حسن(علیه السلام)]] و [[امام حسین(علیه السلام)]] را همان‌طور که [[شیعه]] می‌گوید، آورده است. و آیه را دلیل بر فضیلت افرادی که پیامبر(صلی الله علیه) ایشان را برای مباهله آورد، می‌داند. <ref>أنوار التنزیل و أسرار التأویل، ج 2، ص 21</ref> | ||
== درگذشت == | == درگذشت == | ||