جده: تفاوت میان نسخه‌ها

جدّه شهری قدیمی است و در بسیاری از منابع تاریخی و جغرافیایی قدیم و جدید، نام آن به صورت جُدَّه ضبط شده است. <ref>احمدبن داوود دینوری، الاخبار الطوال، ج۱، ص۳۴. </ref><ref>یعقوبی، البلدان، ج۱، ص۳۱۶.</ref><ref>اصطخری، المسالک والممالک، ج۱، ص ۱۹. </ref> <ref>اصطخری، المسالک والممالک، ج۱، ص۶۱.</ref> <ref>ابن خرداذبه، المسالک والممالک.</ref><ref>ابن رسته، الاعلاق‌النفیسه، ج۱، ص۵۷.</ref><ref>ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ج۱، ص۵۰.</ref><ref>مسعودی، مروج، ج۲، ص۱۳۸.</ref><ref>عمررضا کحّاله، جغرافیه شبه جزیره العرب، ج۱، ص۱۴.</ref><ref>حافظ وهبه، جزیره العرب فی القرن العشرین، ج۱، ص۲۱.</ref> این نام به معنای راه و نیز به معنای خطی است بر پشت الاغ که مخالف با رنگ الاغ است. <ref>محمدبن احمد ازهری، تهذیب اللغه، ذیل «جد». </ref><ref>اسماعیل بن حماد جوهری، الصحاح:تاج اللغه و صحاح العربیه، ذیل «جدد». </ref><ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ذیل مادّه. </ref> به این شهر جِدَّه (متداول در عربستان) یا جَدّه (متداول در ایران) نیز گفته شده است. <ref>احمدبن محمد حضراوی، الجواهر المُعَدّه فی فضائل جده، ج۱، ص۱۳.</ref><ref>زین‌العابدین بن اسکندر شیروانی، بستان السیاحه، یا سیاحت نامه، ج۱، ص۱۹۹.</ref><ref>الموسوعه العربیه العالمیه، ذیل مادّه.</ref> به نوشته حضراوی (متوفی ۱۳۲۷) <ref>احمدبن محمد حضراوی، الجواهر المُعَدّه فی فضائل جده، ج۱، ص۱۳.</ref> به این شهر جِدیدَه نیز می‌گویند و نام جدّه تنها به بندرگاه شهر اطلاق شده است. <ref>احمدبن محمد حضراوی، الجواهر المُعَدّه فی فضائل جده، ج۱، ص۱۳ـ۱۴.</ref> منسوبان به جدّه را جُدّی می‌گویند. <ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ذیل مادّه. </ref>

جدّه را محل فرود آمدن و مدفن حوّا (ام البشر) دانسته‌اند <ref>ابن قتیبه، المعارف، ج۱، ص۱۵. </ref><ref>ابن فقیه، البلدان، ج۱، ص۵۳۶. </ref><ref>طبری، تاریخ، ج۱، ص۸۱. </ref><ref>عبداللّه بن عبدالعزیز بکری، کتاب المسالک و الممالک، ج۱، ص۶۲.</ref> و بنا به قولی به همین سبب جدّه نامیده شده است. <ref>احمدبن محمد حضراوی، الجواهر المُعَدّه فی فضائل جده، ج۱، ص۱۳ـ۱۴.</ref> ظاهراً نخستین «مقبره حوّا» را ایرانیان ساخته اند. <ref>ابن مجاور، صفه بلادالیمن و مکه و بعض الحجاز، المسماه تاریخ المستبصر، ج۱، ص۴۷ـ ۴۸.</ref> به گفته یاقوت حموی <ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ذیل مادّه. </ref> به سبب تولد جُدَّه بن حَزْم بن ریّان بن حُلْوان (از قبیله قُضاعه رجوع کنید به ادامه مقاله) در آنجا، این موضع جدّه نامیده شده است.