شعبان: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class="wikiInfo">[[پرونده:شعبان.jpg |جایگزین=شعبان|شعبان]]

{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |

!شعبان

|شعبان یا شَعبان المُعَظّم

|مناسبت‌ها و وقایع

|ولادت [[امام حسین(ع)]] • [[امام سجاد(ع)]] • [[امام مهدی]](عج) • حضرت عباس(ع) • علی اکبر(ع)

|برگزاری گسترده جشن‌های نیمه شعبان

|ماه قبل

|[[ماه رجب]]

|[[ماه رمضان]]

'''ماه شعبان''' (شَعبان المُعَظّم) هشتمین ماه تقویم هجری قمری است. شعبان ماه رحمت و لطف الهی و فرصتی است برای شست‌وشوی دل از زنگارهای هواپرستی و دنیا زدگی و یکی از عزیزترین ماه‌های اسلامی و منسوب به [[پیامبر (ص)]]. پیامبر اسلام(ص) در مورد فضیلت ماه شعبان فرمود: «شعبان ماه شریفی است و ماه من است و حاملین عرش آن‌ را بزرگ می‌دارند و قدرش را می‌شناسند.» وقایع تاریخی متعددی نیز در این ماه روی داده که مهمترین آنها ولادت [[امام حسین (ع)]]، [[امام سجاد|امام علی بن الحسین (ع)]]، [[امام مهدی|امام مهدی (عج)]] و [[حضرت ابوالفضل (ع)]] و [[حضرت علی اکبر (ع)]] است.  

=معانی ماه شعبان=

این نام از آن جهت است که مردم در این ماه به گروه‌های متعدد تقسیم شده و بر سر آب‌های خویش و برای غارت می‌رفته‌اند و شعبان و انشعاب از یک ریشه به معنای دسته دسته شدن است. <ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 172، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق</ref>

=وجه تسمیه ماه شعبان=

در لغت به یک نحوه و در [[روایات]] به نحوه دیگری ذکر شده است، مثلاً در [[لسان العرب]] گفته شده است: "و شعبان اسم للشهر، سمی بذلک تشعبهم فیه ای تفرقهم فی طلب المیاه و قیل فی الغارات و قال ثعلب: قال بعضهم انما سمی شعبان شعبان لانه شعب ای ظهر بین شهری رمضان و رجب". <ref>لسان العرب، ابن منظور، ج ۱، ص ۵۰۲، ناشر: دارالاحیاء التراث العربی</ref>

شعبان از ریشه شعب است و از آنجا که در این ماه روزی [[مؤمنان]] و حسنه در آن منشعب و بسیار می‌گردد، این ماه شعبان نام گرفت. شعبان یکی از ماه‌های قمری است و آن را شعبان نامیده‎اند چون مردم در این ماه برای طلب آب متفرق و پراکنده می‎شدند و در کتاب الغارات هم گفته شده همچنین ثعلب هم گفته است که: برخی می‎گویند شعبان را [شعبان نامیده‎اند چون بین دو ماه رجب و رمضان واقع شده است] در کتاب تاج‌العروس هم قریب به همین الفاظ و همین معانی را برای ماه شعبان و وجه تسمیه‌اش ذکر کرده است. <ref>تاج العروس، زبیدی، ج ۱، ص ۳۲۰، ناشر: مکتبة الحیاة بیروت</ref>

 

 

 

 

 

 

 

 

باید در این شب خوشحال بود؛ <ref> امام رضا7: «ان سرّک ان تکون معنا فی‌الدرجات العلی من الجنان فافرح لفرحنا و احزن لحزننا»؛ اگر دوست داری که با ما در درجات عالیه بهشتی باشی، در خوشحالی ما خوشحال و در حزن ما محزون باش، بحارالانوار، ج101، ص103؛ ج44، ص286</ref> اما ضمن ابراز این شادی، نباید مرتکب مسائلی شد که [[امام زمان]] عجل الله تعالی فرجه از آن راضی نیستند بلکه باید به دنبال اعمالی باشیم که رضایت آن بزرگوار را به همراه داشته باشد.

در کتاب [[مفاتیح الجنان]] در بخش اعمال ماه شعبان اعمال زیر ذکر شده است:

* هنگام ظهر و [[نیمه شب]]، [[صلوات شعبانیه]] که از [[امام سجاد(ع)]] روایت شده، خوانده شود:

* [[زیارت امام حسین (ع)]] که برترین اعمال این شب است(خواندن زیارتنامه زیر یا [[زیارت رجبیه امام حسین(ع)|زیارت کتاب اقبال الاعمال]]).

|اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ [السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ سَیِّدِ الْمُرْسَلِینَ‏] السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ سَیِّدِ الْوَصِیِّینَ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا حُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ فَاطِمَةَ سَیِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَلِیَّ اللهِ وَ ابْنَ وَلِیِّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا صَفِیَّ اللهِ وَ ابْنَ صَفِیِّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا حُجَّةَ اللهِ وَ ابْنَ حُجَّتِهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا حَبِیبَ اللهِ وَ ابْنَ حَبِیبِهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا سَفِیرَ اللهِ وَ ابْنَ سَفِیرِهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا خَازِنَ الْکِتَابِ الْمَسْطُورِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَارِثَ التَّوْرَاةِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الزَّبُورِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَمِینَ الرَّحْمَنِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا شَرِیکَ الْقُرْآنِ،{{سخ}}اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا عَمُودَ الدِّینِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا بَابَ حِکْمَةِ رَبِّ الْعَالَمِینَ [السَّلامُ عَلَیْکَ یَا بَابَ حِطَّةٍ الَّذِی مَنْ دَخَلَهُ کَانَ مِنَ الْآمِنِینَ‏] السَّلامُ عَلَیْکَ یَا عَیْبَةَ عِلْمِ اللهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا مَوْضِعَ سِرِّ اللهِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ثَارَ اللهِ وَ ابْنَ ثَارِهِ وَ الْوِتْرَ الْمَوْتُورَ السَّلامُ عَلَیْکَ وَ عَلَی الْأَرْوَاحِ الَّتِی حَلَّتْ بِفِنَائِکَ وَ أَنَاخَتْ بِرَحْلِکَ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی وَ نَفْسِی یَا أَبَا عَبْدِ اللهِ لَقَدْ عَظُمَتِ الْمُصِیبَةُ وَ جَلَّتِ الرَّزِیَّةُ بِکَ عَلَیْنَا وَ عَلَی جَمِیعِ أَهْلِ الْإِسْلامِ فَلَعَنَ اللهُ أُمَّةً أَسَّسَتْ أَسَاسَ الظُّلْمِ وَ الْجَوْرِ عَلَیْکُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ لَعَنَ اللهُ أُمَّةً دَفَعَتْکُمْ عَنْ مَقَامِکُمْ وَ أَزَالَتْکُمْ عَنْ مَرَاتِبِکُمُ الَّتِی رَتَّبَکُمُ اللهُ فِیهَا،{{سخ}}بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی وَ نَفْسِی یَا أَبَا عَبْدِ اللهِ أَشْهَدُ لَقَدِ اقْشَعَرَّتْ لِدِمَائِکُمْ أَظِلَّةُ الْعَرْشِ مَعَ أَظِلَّةِ الْخَلائِقِ وَ بَکَتْکُمُ السَّمَاءُ وَ الْأَرْضُ وَ سُکَّانُ الْجِنَانِ وَ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ صَلَّی اللهُ عَلَیْکَ عَدَدَ مَا فِی عِلْمِ اللهِ لَبَّیْکَ دَاعِیَ اللهِ إِنْ کَانَ لَمْ یُجِبْکَ بَدَنِی عِنْدَ اسْتِغَاثَتِکَ وَ لِسَانِی عِنْدَ اسْتِنْصَارِکَ فَقَدْ أَجَابَکَ قَلْبِی وَ سَمْعِی وَ بَصَرِی سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنْ کَانَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُولا أَشْهَدُ أَنَّکَ طُهْرٌ طَاهِرٌ مُطَهَّرٌ مِنْ طُهْرٍ طَاهِرٍ مُطَهَّرٍ طَهُرْتَ وَ طَهُرَتْ بِکَ الْبِلادُ وَ طَهُرَتْ أَرْضٌ أَنْتَ بِهَا [فِیهَا] وَ طَهُرَ حَرَمُکَ أَشْهَدُ أَنَّکَ [قَدْ] أَمَرْتَ بِالْقِسْطِ وَ الْعَدْلِ وَ دَعَوْتَ إِلَیْهِمَا وَ أَنَّکَ صَادِقٌ صِدِّیقٌ،{{سخ}}صَدَقْتَ فِیمَا دَعَوْتَ إِلَیْهِ وَ أَنَّکَ ثَارُ اللهِ فِی الْأَرْضِ وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ قَدْ بَلَّغْتَ عَنِ اللهِ وَ عَنْ جَدِّکَ رَسُولِ اللهِ وَ عَنْ أَبِیکَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ عَنْ أَخِیکَ الْحَسَنِ وَ نَصَحْتَ وَ جَاهَدْتَ فِی سَبِیلِ اللهِ وَ عَبَدْتَهُ مُخْلِصا حَتَّی أَتَاکَ الْیَقِینُ فَجَزَاکَ اللهُ خَیْرَ جَزَاءِ السَّابِقِینَ وَ صَلَّی اللهُ عَلَیْکَ وَ سَلَّمَ تَسْلِیما اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ صَلِّ عَلَی الْحُسَیْنِ الْمَظْلُومِ الشَّهِیدِ الرَّشِیدِ قَتِیلِ الْعَبَرَاتِ وَ أَسِیرِ الْکُرُبَاتِ صَلاةً نَامِیَةً زَاکِیَةً مُبَارَکَةً یَصْعَدُ أَوَّلُهَا وَ لایَنْفَدُ آخِرُهَا أَفْضَلَ مَا صَلَّیْتَ عَلَی أَحَدٍ مِنْ أَوْلادِ أَنْبِیَائِکَ الْمُرْسَلِینَ یَا إِلَهَ الْعَالَمِینَ.{{سخ}}'''زیارت حضرت علی اکبر(ع)'''{{سخ}}السَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الصِّدِّیقُ الطَّیِّبُ الزَّکِیُّ الْحَبِیبُ الْمُقَرَّبُ وَ ابْنَ رَیْحَانَةِ رَسُولِ اللهِ السَّلامُ عَلَیْکَ مِنْ شَهِیدٍ مُحْتَسِبٍ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکَاتُهُ مَا أَکْرَمَ مَقَامَکَ وَ أَشْرَفَ مُنْقَلَبَکَ أَشْهَدُ لَقَدْ شَکَرَ اللهُ سَعْیَکَ وَ أَجْزَلَ ثَوَابَکَ وَ أَلْحَقَکَ بِالذِّرْوَةِ الْعَالِیَةِ حَیْثُ الشَّرَفُ کُلُّ الشَّرَفِ [وَ فِی الْغُرَفِ السَّامِیَةِ] کَمَا مَنَّ عَلَیْکَ مِنْ قَبْلُ وَ جَعَلَکَ مِنْ أَهْلِ الْبَیْتِ الَّذِینَ أَذْهَبَ اللهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرَهُمْ تَطْهِیرا صَلَوَاتُ اللهِ عَلَیْکَ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکَاتُهُ وَ رِضْوَانُهُ فَاشْفَعْ أَیُّهَا السَّیِّدُ الطَّاهِرُ إِلَی رَبِّکَ فِی حَطِّ الْأَثْقَالِ عَنْ ظَهْرِی وَ تَخْفِیفِهَا عَنِّی وَ ارْحَمْ ذُلِّی وَ خُضُوعِی لَکَ وَ لِلسَّیِّدِ أَبِیکَ صَلَّی اللهُ عَلَیْکُمَا.{{سخ}}زَادَ اللهُ فِی شَرَفِکُمْ فِی الْآخِرَةِ کَمَا شَرَّفَکُمْ فِی الدُّنْیَا وَ أَسْعَدَکُمْ کَمَا أَسْعَدَ بِکُمْ وَ أَشْهَدُ أَنَّکُمْ أَعْلامُ الدِّینِ وَ نُجُومُ الْعَالَمِینَ وَ السَّلامُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکَاتُهُ.{{سخ}}'''زیارت شهدا'''{{سخ}}اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا أَنْصَارَ اللهِ وَ أَنْصَارَ رَسُولِهِ وَ أَنْصَارَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ وَ أَنْصَارَ فَاطِمَةَ وَ أَنْصَارَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ أَنْصَارَ الْإِسْلامِ أَشْهَدُ [أَنَّکُمْ‏] لَقَدْ نَصَحْتُمْ لِلَّهِ وَ جَاهَدْتُمْ فِی سَبِیلِهِ فَجَزَاکُمُ اللهُ عَنِ [مِنَ‏] الْإِسْلامِ وَ أَهْلِهِ أَفْضَلَ الْجَزَاءِ فُزْتُمْ وَ اللهِ فَوْزا عَظِیما یَا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَکُمْ فَأَفُوزَ فَوْزا عَظِیما أَشْهَدُ أَنَّکُمْ أَحْیَاءٌ عِنْدَ رَبِّکُمْ تُرْزَقُونَ أَشْهَدُ أَنَّکُمُ الشُّهَدَاءُ وَ السُّعَدَاءُ وَ أَنَّکُمْ الْفَائِزُونَ فِی دَرَجَاتِ الْعُلَی وَ السَّلامُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکَاتُهُ.

بسیاری از مسلمانان، آخرین روز این ماه را به عنوان [[یوم الشک]] روزه می‌گیرند.

[[رده:اصطلاحات اسلامی]]