۸۷٬۸۱۰
ویرایش
جنبش اسلامی مصر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'پایه گذاری' به 'پایه‌گذاری'
جز (جایگزینی متن - 'برخاسته اند' به 'برخاسته‌اند') |
جز (جایگزینی متن - 'پایه گذاری' به 'پایه‌گذاری') |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
<br> | <br> | ||
== جنبش اخوان‌المسلمین == | == جنبش اخوان‌المسلمین == | ||
جنبش [[اخوان‌المسلمین|اخوان‌المسلمین]] مصر، همزمان با اوج‌گیری اصلاح گرایی در جهان اسلام، در سال 1928 توسط «[[حسن البناء]]» در اسکندریه | جنبش [[اخوان‌المسلمین|اخوان‌المسلمین]] مصر، همزمان با اوج‌گیری اصلاح گرایی در جهان اسلام، در سال 1928 توسط «[[حسن البناء]]» در اسکندریه پایه‌گذاری شد. «حسن البناء» از میان رهبران جنبش‌های اسلامی [[اهل سنت]] برای نخستین بار خواستار تجدید حیات اسلامی در میان جوامع اهل سنت شد. | ||
<br> | <br> | ||
اخوان‌المسلمین در سال 1930 جزو پرقدرت‌ترین سازمان‌های اسلامی بود که اقشار مختلف مردم مصر از؛ کارگران، جوانان، دانشجویان و... به آن تمایل پیدا کردند. این گروه اگر چه در ظاهر سعی داشت تا چنین وانمود کند که یک حزب سیاسی نیست، ولی در عمل رهبر این حزب (حسن النباء) مردم را به سوی بنیادگرایی اسلامی دعوت می‌کرد: | اخوان‌المسلمین در سال 1930 جزو پرقدرت‌ترین سازمان‌های اسلامی بود که اقشار مختلف مردم مصر از؛ کارگران، جوانان، دانشجویان و... به آن تمایل پیدا کردند. این گروه اگر چه در ظاهر سعی داشت تا چنین وانمود کند که یک حزب سیاسی نیست، ولی در عمل رهبر این حزب (حسن النباء) مردم را به سوی بنیادگرایی اسلامی دعوت می‌کرد: | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
<br> | <br> | ||
== نقش الازهر در نهضت اسلامی مصر == | == نقش الازهر در نهضت اسلامی مصر == | ||
دانشگاه [[الازهر]] با پیشینه چند صد ساله، یکی از پربارترین و قدیمی‌ترین مراکز دینی و تاریخی مسلمانان به شمار می‌آید. الازهر در قرن سوم هجری توسط فاطمیون شیعه مذهب در مصر | دانشگاه [[الازهر]] با پیشینه چند صد ساله، یکی از پربارترین و قدیمی‌ترین مراکز دینی و تاریخی مسلمانان به شمار می‌آید. الازهر در قرن سوم هجری توسط فاطمیون شیعه مذهب در مصر پایه‌گذاری و به مرکزیتی برای اهل سنت تبدیل گشت. | ||
<br> | <br> | ||
هم اکنون تعداد زیادی از طلاب علوم دینی خارجی و داخلی در این دانشگاه و در رشته‌های مختلف علوم اسلامی مشغول به تحصیل هستند و بیشتر علمای اهل سنت که در کشورهای اسلامی به تبلیغ، بیان احکام و خدمات اجتماعی اشتغال دارند، از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شده‌اند. ریاست این دانشگاه در حال حاضر به عهده «شیخ [[سید محمد طنطاوی]]» است که به عنوان «[[شیخ الازهر]]» شهرت دارد. | هم اکنون تعداد زیادی از طلاب علوم دینی خارجی و داخلی در این دانشگاه و در رشته‌های مختلف علوم اسلامی مشغول به تحصیل هستند و بیشتر علمای اهل سنت که در کشورهای اسلامی به تبلیغ، بیان احکام و خدمات اجتماعی اشتغال دارند، از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شده‌اند. ریاست این دانشگاه در حال حاضر به عهده «شیخ [[سید محمد طنطاوی]]» است که به عنوان «[[شیخ الازهر]]» شهرت دارد. | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
<br> | <br> | ||
== مواضع فکری و سیاسی گروه‌های اسلامی مصر در برابر انقلاب اسلامی == | == مواضع فکری و سیاسی گروه‌های اسلامی مصر در برابر انقلاب اسلامی == | ||
در دهه 70 افزون بر جنبش اخوان‌المسلمین، سه جنبش دیگر و منشعب از آن بر حیات سیاسی مصر سایه انداخت. این گروه‌ها که پس از سال 1967 | در دهه 70 افزون بر جنبش اخوان‌المسلمین، سه جنبش دیگر و منشعب از آن بر حیات سیاسی مصر سایه انداخت. این گروه‌ها که پس از سال 1967 پایه‌گذاری شدند، عبارتند از: | ||
<br> | <br> | ||
الف ـ [[سازمان آزادی بخش اسلامی]] «منظمة التحریر الاسلامی»: رهبری آن را «[[صالح سریه]]» بر عهده داشت. | الف ـ [[سازمان آزادی بخش اسلامی]] «منظمة التحریر الاسلامی»: رهبری آن را «[[صالح سریه]]» بر عهده داشت. | ||
| خط ۱۰۸: | خط ۱۰۸: | ||
1 ـ ایجاد رابطه با حرکت‌های اصلاحی و جنبش‌های اسلامی در سراسر جهان: به این منظور، اخوان تلاش کرد تا از دایره اهل سنت قدم فراتر نهاده و با نهضت‌های شیعی در [[عراق]] و [[ایران]] رابطه برقرار نماید. در پی این نگرش، شبکه‌های اخوان‌المسلمین تا کنون نقش‌های مهمی را در هماهنگی اسلام‌گرایان و منزوی کردن رژیم‌های وابسته به استکبار جهانی ایفا کرده است. از آن جمله می‌توان به انزوای سیاسی رژیم‌های مصر و سوریه در دهه 80 و پشتیبانی از «[[یاسر عرفات]]» اشاره کرد. با این وجود، جنبش اخوان تا کنون نتوانسته یک وحدت معنوی و ایدئولوژیک در سراسر جهان اسلام ایجاد کند. تئوری دهه 70 اخوان مبنی بر تشکیل یک «سازمان بین‌المللی اخوان‌المسلمین» منجر به شکست شد و حتی «وابستگان اخوان در [[تونس]] و [[سودان]] از پیروی (بیعت) از سازمان مادر در مصر خودداری کردند». | 1 ـ ایجاد رابطه با حرکت‌های اصلاحی و جنبش‌های اسلامی در سراسر جهان: به این منظور، اخوان تلاش کرد تا از دایره اهل سنت قدم فراتر نهاده و با نهضت‌های شیعی در [[عراق]] و [[ایران]] رابطه برقرار نماید. در پی این نگرش، شبکه‌های اخوان‌المسلمین تا کنون نقش‌های مهمی را در هماهنگی اسلام‌گرایان و منزوی کردن رژیم‌های وابسته به استکبار جهانی ایفا کرده است. از آن جمله می‌توان به انزوای سیاسی رژیم‌های مصر و سوریه در دهه 80 و پشتیبانی از «[[یاسر عرفات]]» اشاره کرد. با این وجود، جنبش اخوان تا کنون نتوانسته یک وحدت معنوی و ایدئولوژیک در سراسر جهان اسلام ایجاد کند. تئوری دهه 70 اخوان مبنی بر تشکیل یک «سازمان بین‌المللی اخوان‌المسلمین» منجر به شکست شد و حتی «وابستگان اخوان در [[تونس]] و [[سودان]] از پیروی (بیعت) از سازمان مادر در مصر خودداری کردند». | ||
<br> | <br> | ||
2 ـ پشتیبانی از قیام مردم مسلمان [[فلسطین]]: از هنگام | 2 ـ پشتیبانی از قیام مردم مسلمان [[فلسطین]]: از هنگام پایه‌گذاری اخوان‌المسلمین، «حسن البناء» نقش ویژه ای در پشتیبانی از انقلاب فلسطین به عهده داشت. نخستین پشتیبانی رسمی اخوان از انقلاب فلسطین در هنگام اعتصابات فراگیر عرب‌های فلسطین علیه انتقال یهودیان به این سرزمین در سال‌های 1936 ـ 1937 به عمل آمد. | ||
<br> | <br> | ||
پیش از فرا رسیدن دهه 40 «حسن النباء» ضمن دیدار از فلسطین، هسته‌های جنبش را در شهرهای [[بیت‌المقدس]]، یافا، [[حیفا]]، نابلس و طولکرم فعال ساخت. | پیش از فرا رسیدن دهه 40 «حسن النباء» ضمن دیدار از فلسطین، هسته‌های جنبش را در شهرهای [[بیت‌المقدس]]، یافا، [[حیفا]]، نابلس و طولکرم فعال ساخت. | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۶: | ||
در این مرحله که از سال 1954 تا 1965 ادامه یافت، اخوان در راستای کمک به انقلاب فلسطین و برای فعالیت‌های مسلحانه خود، دو گروه تشکیل داد؛ «جوانان انتقام» که «[[صلاح خلف]]» عضو برجسته آن بود و «گردان حق» که «[[خلیل الوزیری]]» (ابوجهاد) از اعضای آن بود و هدف از آن حملات نظامی و چریکی علیه نظامیان اسراییل بود. | در این مرحله که از سال 1954 تا 1965 ادامه یافت، اخوان در راستای کمک به انقلاب فلسطین و برای فعالیت‌های مسلحانه خود، دو گروه تشکیل داد؛ «جوانان انتقام» که «[[صلاح خلف]]» عضو برجسته آن بود و «گردان حق» که «[[خلیل الوزیری]]» (ابوجهاد) از اعضای آن بود و هدف از آن حملات نظامی و چریکی علیه نظامیان اسراییل بود. | ||
<br> | <br> | ||
اخوان‌المسلمین در راستای این سیاست خود، با هرگونه حرکتی که به انزوای رژیم اشغالگر قدس می‌انجامید و موجب تقویت انقلاب فلسطین می‌شد، همکاری می‌کرد. از این رو، اخوان از | اخوان‌المسلمین در راستای این سیاست خود، با هرگونه حرکتی که به انزوای رژیم اشغالگر قدس می‌انجامید و موجب تقویت انقلاب فلسطین می‌شد، همکاری می‌کرد. از این رو، اخوان از پایه‌گذاری اتحادیه عرب استقبال کرد و آن را مقدمه‌ای برای حل قضیه فلسطین دانست. | ||
<br> | <br> | ||
رابطه جنبش اسلامی مصر با انقلاب اسلامی ایران، با توجه به موضع‌گیری‌های مشترک که از خود در صحنه‌های سیاسی و جهانی بروز داده‌اند، بسیار نزدیک است. | رابطه جنبش اسلامی مصر با انقلاب اسلامی ایران، با توجه به موضع‌گیری‌های مشترک که از خود در صحنه‌های سیاسی و جهانی بروز داده‌اند، بسیار نزدیک است. | ||