محقق کرکی: تفاوت میان نسخه‌ها

|-

|محل زندگی

|-

|اساتید

|-

|تاریخ وفات

|-

|}

</div>

'''شیخ علی بن عبدالعالی کرکی''' معروف به <big>محقق کرکی</big> یا <big>محقق ثانی</big> از فقهای [[جبل عامل]] و از اکابر فقهاء [[شیعه]] است. در [[شام]] و [[عراق]] [[نجف]] تحصیلات خود را تکمیل کرده و سپس بدعوت [[شاه اسماعیل]] به [[ایران]] آمد و در زمان [[شاه طهماسب]] منصب [[شیخ الاسلامی]] برای نخستین بار در ایران به او تفویض شد.

منصب شیخ الاسلامی بعد از محقق کرکی به شاگردش [[شیخ علی منشار]]، پدر زن [[شیخ بهایی]] رسید و بعد از او این منصب به شیخ بهایی واگذار شد. فرمانی که شاه طهماسب به نام او نوشته و به او اختیارات تام داده در حقیقت او را صاحب اختیار واقعی و خود را نماینده او دانسته است معروف است.

عالمان بزرگی چون [[شهید ثانی]] و [[سید نعمت الله جزایری]] از شاگردان بارز او هستند. اثر مهم فقهی محقق کرکی [[جامع المقاصد فى شرح القواعد]] می‌باشد.  

در یک خانواده صمیمی در روستای کرک از روستاهای جبل عامل [[لبنان]] کودکی به دنیا آمد. سال 865 یا 870 بود که خانة <big>سادة عزالدین حسین</big> به نور جمال کودکی شیعی نورانی شد. پدرش نام وی را «علی» گذاشت و او با نشانی از [[تشیّع]] در اولین قدمهای زندگی پیش رفت و «نور‌الدین» لقب گرفت. دوران کودکی او به پاس مراقبت مادر و تلاش پدر بخوبی گذشت و محیط خانواده اسلامی آنان در او تأثیر شگرفی گذاشت.

زندگی علمی علی بن عبدالعالی که در این زمان از دانشمندان بلند مرتبه جبل عامل بود زیبا و شیرین و مساله آموز می‌گذشت. او در پی ورود به سرزمینی تازه توشه‌ای از خرمن اندیشمندان آن سامان بر می‌گرفت و باز سوار بر گرده سفر بار و بنه به سویی دیگر می‌کشید و این بار حوزه مصر را به سوی [[عراق]] و [[حوزه نجف اشرف]] ترک گفت و به سرزمین [[ولایت]] و آستان [[امامان معصوم]] وارد شد.

علی بن عبدالعالی فروغ معرفت و فقیهی جان بر کف برای [[شیعه]] شد ولی این میوه شیرین به آسانی به دست نیامد. از لبنان تا مصر و از مصر تا [[نجف]]، حضور در حلقه‌های درس و تحقیق و استفاده از محضر استادان دلسوز و با معرفت بود که توانست جوانة علم و تحقیق را در وجودش بارور کند و درخت تناور فقاهت و دیانت را در جانش به بار بنشاند.

علی بن هلال جزایری (بزرگترین استاد محقق ثانی)، محمد بن داود بن مؤذّن جزّینی، شمس‌الدین محمد بن خاتون عاملی، سید حیدر عاملی، احمد بن علی عاملی، زین‌الدین جعفر بن حسام عاملی، شمس‌الدین محمد بن احمد صهیونی، که جملگی از استادان [[شیعی]] اویند.  

ابی یحیی زکریا انصاری (متوفی 926 ق) و کمال‌الدین ابراهیم بن محمد بن ابی شریف قرشی (متوفی 923 ق) از علمای اهل سنت نیز بهره برده است. <ref>فوائد رضویه، شیخ عباس قمی، ص 341؛ المهاجرة العاملیّه، جعفر مهاجر، ص 121 و 122 بیروت، 1410 ق</ref>

محقق کرکی همت به تربیت شاگردانی نمود که هر یک مسئولیتی را در [[جامعه اسلامی]] به عهده گرفتند و کمبودی را در اجتماع برطرف کردند. از جمله شاگردان محقق ثانی می‌توان به ناموران ذیل اشاره کرد:

* حسین بن محمد بن مکی. <ref> امل الآمل فی علماء‌ جبل عامل، شیخ حر عاملی، ج ۲، ص ۱۴۹؛ فوائدالرضویه، شیخ عباس قمی، ص ۴۱۹؛ مفاخر الاسلام، علی دوانی، ج ۴، ص ۴۳۴؛ مجموعه رسائل محقق کرکی (۱ـ۳)، تحقیق شیخ محمد حسون، ج ۱، ص ۳۳</ref>

از شیخ الاسلام بزرگ قرن دهم اندوخته‌های علمی فراوانی حدود ۷۱ کتاب و رساله به جای مانده و تألیفات گرانسنگی به نسل‌های پس از خود هدیت کرده است. آثار قلمی آن بزرگوار عبارت‌اند از:

* رساله‌ای در نیت. <ref> الذریعه الی تصانیف الشیعه، آقا بزرگ تهرانی، چاپ اسماعیلیان قم</ref>

از اندیشه‌های فقیه سترگ شیعه، را می‌توان اعتقاد به مسئله [[ولایت فقیه]] برشمرد. او این اندیشه بلند را در رساله [[نماز جمعه]] چنین بیان می‌کند: «فقها و دانشمندان [[امامیه]] اتفاق کرده‌اند که فقیه عادل امین که جامع شرایط [[فتوی]] باشد ـ فقیهی که از او به [[مجتهد]] در [[احکام شرعی]] تعبیر می‌شودـ نایب [[امامان شیعه]] است در حال غیبت، در تمام آن چه که یک امام در راستای حکومت می‌تواند انجام دهد و البته عده‌ای از اصحاب کشتن و جاری کردن [[حد]] را استثنا کرده‌اند». <ref> دین و سیاست در دوره صفوی، ص ۳۲؛ ص ۳۱۲، رسائل محقق کرکی، ج ۱، رساله سوم</ref>

محقق ثانی دارای دو پسر و دو دختر بود که پسر اول او شیخ عبدالعالی نام داشت و از دانشمندان بزرگ عصر خود شناخته می‌شد و در [[کاشان|کاشان]] مقیم بود.<ref> افندی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ۱۴۳۱ق٬ ج۳، ص۱۳۱</ref> پسر دیگرش شیخ حسن نام داشت. <ref>دوانی، مفاخر الاسلام، ۱۳۸۶ش٬ ج۴، ص۴۴۹-۴۵۰</ref>

یکی از دختران محقق در جبل عامل ازدواج کرده است که فرزندی از این پیوند مبارک متولد شد که میر سید حسین حسینی نام داشت. او در [[اردبیل]] به تدریس و حل و فصل مشکلات مردم پرداخته و شیخ الاسلام آن شهر بوده است. دختر دیگرش در [[ایران]] با میرشمس‌الدین محمد استرآبادی ازدواج کرد و از آنان فرزندی عزیز به دنیا آمد که نامش را سیدمحمد باقر گذاردند. او در آسمان علم و معرفت ایران درخشید و به [[میرداماد]] معروف شد <ref>افندی، تعلیقة أمل الآمل، ۱۴۱۰ق٬ ص۵۹؛ دوانی، مفاخر الاسلام، ۱۳۸۶ش٬ ج۴، ص۴۴۹-۴۵۰</ref> و همو استاد [[صدرالمتالهین]] فیلسوف بزرگ و بنیانگذار حکمت متعالیه بود. <ref> امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۴۷</ref>

سال ۹۴۰ ق. فرا رسید و محقق ثانی باز به [[نجف اشرف]] بازگشته بود. در این دوران او [[سنی]] نزدیک به ۷۵ سال داشت. تلاش ارزشمند و قابل ستایش او موجب کینه‌توزی‌های فراوانی نسبت به او گردیده بود و این حقد و حسدها هنوز ادامه داشت و هر لحظه جان پیر شیعی حوزه نجف را تهدید می‌کرد. تا این که عاقبت در ۱۸ ماه ذی الحجه سال ۹۴۰ قمری همزمان با [[عید غدیر]] به وسیله زهر عده‌ای از متعصبان مسموم شده و به [[شهادت]] رسید. پیکر آن عالم الهی را در جوار مرقد [[امیرالمومنین (ع)]] به خاک سپردند. ماده تاریخ فوتش (سال ۹۴۰ ق) «مقتدای شیعه» را رقم زد.<ref> شهیدان راه فضیلت</ref>