احمد بن حنبل: تفاوت میان نسخه‌ها

برجسته‌ترین اثر احمد بن حنبل، مسند اوست. این اثر با ۲۶۳۰۰ روایت از میان ده‌ها هزار روایت رایج، <ref>خصائص مسند احمد، ص۱۳، ۱۵</ref> بزرگ‌ترین کتاب حدیثی متقدم اهل سنت در زمینه‌های عقیدتی، اخلاقی، تفسیری، فقهی، فضیلت‌ها، ‌و سیره، از زبان حدود ۷۰۰ صحابی <ref>خصائص مسند احمد، ص۱۵</ref> است. به باور برخی، گردآوری نهایی مسند به دست عبدالله بن احمد صورت گرفت. <ref>EI (The Encyclopaedia of Islam) AHMAD HANBAL</ref> گویا او چند حدیث نیز به اثر پدر افزوده است. <ref>خصائص مسند احمد، ص۱۳</ref> وی روایت‌های مسند را که بر خلاف ترتیب موضوعی صحاح، به ترتیب اشخاص یا قبایل سامان گرفته، <ref>خصائص مسند احمد، ص۱۸-۲۱</ref> از طریق سماع از پدر <ref>تهذیب الکمال، ج۱۴، ص۲۸۹</ref> یا قرائت بر وی، به‌ رغم نهی پدر از آن، با افزوده‌هایی از خود <ref>سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۵۲۴</ref> ترتیب داده است. حنبل بن اسحاق، برادرزاده ابن حنبل و صالح، فرزندش، نیز مسند را از او شنیده‌اند. <ref>خصائص مسند احمد، ص۱۳</ref> ابوبکر قطیعی، شاگرد عبدالله، آن را با افزوده‌هایی از خود، روایت کرده است. <ref>منهاج السنة النبویه، ج۷، ص۹۷</ref> مهم‌ترین ویژگی مسند ابن حنبل نسبت به مجموعه‌های حدیثی اهل سنت، وجود بسیاری از روایت‌های منقول از [[اهل‌بیت]] یا درفضیلت‌ ایشان و اختصاص مسندی به [[علی بن ابی طالب|امام علی(علیه السلام)]] و [[حضرت فاطمه زهرا|فاطمه زهرا(سلام الله علیها)]] است.

این جهت‌گیری در پی رشد دانش رجال و نیز وجود حدیث‌های مخالف با مزاج [[سلفیت|سلفیان]]، از جمله اخبار فضیلت‌های [[علی بن ابی طالب|علی(علیه السلام)]] صورت پذیرفته است. <ref> الموضوعات، ج۱، ص۳۶۶؛ منهاج السنة النبویه، ج۷، ص۲۲۴</ref> ابن حجر عسقلانی (۷۷۳ـ۸۵۲ق.) با تدوین کتابی در تبیین احادیث ساختگی مسند و دفاع از برخی از آنها، به تثبیت این نظریه یاری رساند؛ <ref> القول المسدد، ص۵</ref> ولی با جعلی خواندن روایت‌های فضیلت مخالفت کرد. <ref>القول المسدد، ص۷</ref>

بر پایه برخی روایات، وی در فضیلت خلفا به ترتیب آنها پایبند بود <ref>کتاب السنه، ج۲، ص۵۷۳</ref> و از این رو، [[شیعیان]] را که علی(علیه السلام) را بر [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابابکر]] برتری می‌دهند، بر خطا می‌دانست. توقف وی در برتر شمردن علی(علیه السلام) بر [[عثمان]] را گزارش کرده‌اند <ref>العقیده، ص۶۲-۶۴</ref>، حال آن‌که وی راوی انبوهی از روایت‌ها در برتری علی(علیه السلام) چون حدیث طیر مشوی، مؤاخات، رایت و [[غدیر]] است <ref>فضائل الصحابه، ج۲، ص۵۶۵-۷۲۷</ref> و بر اختصاص بیشترین روایت‌های فضیلت به علی(علیه السلام) تصریح نموده <ref>تفسیر ثعلبی، ج۴، ص۸۱؛ شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۶-۲۷</ref> و از این طریق، در تعدیل عثمان‌گرایی در میان اهل سنت نقشی مهم ایفا کرده است. بر پایه گزارشی از عبدالله بن احمد، وی از دلیل سکوت پدر درباره علی(علیه السلام) پرسید. او به برتری علی بر خلفای سه‌گانه و دیگر [[صحابه]] اشاره کرد؛ با این استدلال که [[علی]] از خاندانی است که هیچ‌کس را نمی‌توان با آنها مقایسه کرد. <ref>فضائل الصحابه، ج۲، ص۵۶۵-۷۲۷</ref>