۸۷٬۸۱۰
ویرایش
نقش وحدت مذاهب اسلامی در انقلاب عراق (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
نقش وحدت مذاهب اسلامی در انقلاب عراق (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۰۸
، ۲۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳جایگزینی متن - 'تأثیر گذار' به 'تأثیرگذار'
جز (جایگزینی متن - '=منبع=' به '== منابع ==') |
جز (جایگزینی متن - 'تأثیر گذار' به 'تأثیرگذار') |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
آیت‌الله شیرازی در پاسخ، چنین فتوایی صادر کرد: «هیچ مسلمانی حق ندارد، غیر مسلمان را به فرمانروایی و حاکیمت بر مسلمین انتخاب کند. بیستم ربیع الاول برابر با ۱۹۱۹/ ۱ / ۲۳» <ref>همان</ref>. | آیت‌الله شیرازی در پاسخ، چنین فتوایی صادر کرد: «هیچ مسلمانی حق ندارد، غیر مسلمان را به فرمانروایی و حاکیمت بر مسلمین انتخاب کند. بیستم ربیع الاول برابر با ۱۹۱۹/ ۱ / ۲۳» <ref>همان</ref>. | ||
این فتوا، افزون بر اینکه ضربه‌ای سنگین به پیروان اداره قیمومیت زد، از دید روان شناختی نه تنها در [[شیعیان]] که در همه [[مسلمانان]] | این فتوا، افزون بر اینکه ضربه‌ای سنگین به پیروان اداره قیمومیت زد، از دید روان شناختی نه تنها در [[شیعیان]] که در همه [[مسلمانان]] تأثیر‌گذارد؛ زیرا محتوای آن، با آیاتی از [[قرآن]] هم آهنگ بود که فرمان می‌دهند مسلمانان از [[اولوالامر]] خود فرمان بپذیرند، نه هیئت حاکمه کافران <ref>نفیسی، عبدالله فهد (۱۳۶۴)، نهضت شیعیان در انقلاب اسلامی و عراق، ترجمه کاظم چایچیان، تهران، امیر کبیر ۱۰۷</ref>. | ||
=استقبال علمای کربلا از فتوای میرزا= | =استقبال علمای کربلا از فتوای میرزا= | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
علمای [[کربلا]] به استقبال این فتوا رفتند و اعیان شهر، نشستی برای بررسی اجرای آن برگزار کردند. در این نشست کمیته‌ای مشخص و مأمور اجرای مصوبات نشست شد، اما انگلیسی‌ها بی درنگ شش نفر را از اعضای فعال این کمیته دستگیر و به [[هند|هندوستان]] تبعید کردند (همان). آیت‌الله شیرازی در پیامی به تبعید این افراد اعتراض کرد. هم چنین علمای [[کاظمین]] با پیروی از فتوای آیت‌الله شیرازی، فتواهایی صادر کردند که تأسیس حکومت غیر اسلامی را در [[عراق]] حرام مى‌دانستند. آنان در این فتواها اعلام کردند: هر کس به ماندگاری اشغال [[انگلیس]] در عراق رأی دهد، از دین خارج می‌شود و خود را از جامعه طرد می‌کند <ref>بیل، المس (۱۹۷۱)، تاریخ العراق القریب، ترجمه جعفر خیاط، بغداد، وزارة التربیة و التعلیم ۳۸۸</ref> | علمای [[کربلا]] به استقبال این فتوا رفتند و اعیان شهر، نشستی برای بررسی اجرای آن برگزار کردند. در این نشست کمیته‌ای مشخص و مأمور اجرای مصوبات نشست شد، اما انگلیسی‌ها بی درنگ شش نفر را از اعضای فعال این کمیته دستگیر و به [[هند|هندوستان]] تبعید کردند (همان). آیت‌الله شیرازی در پیامی به تبعید این افراد اعتراض کرد. هم چنین علمای [[کاظمین]] با پیروی از فتوای آیت‌الله شیرازی، فتواهایی صادر کردند که تأسیس حکومت غیر اسلامی را در [[عراق]] حرام مى‌دانستند. آنان در این فتواها اعلام کردند: هر کس به ماندگاری اشغال [[انگلیس]] در عراق رأی دهد، از دین خارج می‌شود و خود را از جامعه طرد می‌کند <ref>بیل، المس (۱۹۷۱)، تاریخ العراق القریب، ترجمه جعفر خیاط، بغداد، وزارة التربیة و التعلیم ۳۸۸</ref> | ||
پذیرفتگی گسترده فتوای آیت‌الله شیرازی نزد مردم، در بدل شدن او به مرجع اعلی پس از درگذشت آیت‌الله یزدی بسیار | پذیرفتگی گسترده فتوای آیت‌الله شیرازی نزد مردم، در بدل شدن او به مرجع اعلی پس از درگذشت آیت‌الله یزدی بسیار تأثیر‌گذارد. درگذشت آیت‌الله یزدی <ref>سی‌ام آوریل ۱۹۱۹</ref>، جایگاه مرجعیت اعلای آیت‌الله شیرازی را تثبیت کرد.<ref>نفیسی، ۲۳۷.</ref> | ||
=مقاومت علما ،صدور فتوای جهاد و مخالفت با اشغالگری= | =مقاومت علما ،صدور فتوای جهاد و مخالفت با اشغالگری= | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
=نقش وحدت در تحقق انقلاب بیستم= | =نقش وحدت در تحقق انقلاب بیستم= | ||
تحقق وحدت عمل میان مسلمانان [[شیعه]] و [[اهل سنت]]، از تحولات مهم این دوره بود که آیت‌الله شیرازی در آن بسیار | تحقق وحدت عمل میان مسلمانان [[شیعه]] و [[اهل سنت]]، از تحولات مهم این دوره بود که آیت‌الله شیرازی در آن بسیار تأثیر‌گذارد. پیامی در رمضان ۱۳۳۸ به شکل گسترده در شهرهای مختلف [[عراق]] توزیع شد و مسلمانان را به وحدت و پرهیز از هر اختلافی فراخواند. در بخش‌هایی از این پیام آمده است: «شما را از مخالفت و مشاجره با یکدیگر بر حذر می‌دارم؛ زیرا مضر به اهداف شما و موجب تضییع حقوق شما می‌گردد. شما را به حفظ جان، مال و آبروی کلیه پیروان ادیان و مذاهب در سرزمینمان توصیه می‌نمایم».<ref>الکاتب، ۴۴؛ البصیر، ۹۸ – ۹۷.</ref> | ||
در بخش‌هایی از این پیام آمده است: <br> | در بخش‌هایی از این پیام آمده است: <br> | ||
«شما را از مخالفت و مشاجره با یکدیگر بر حذر می‌دارم؛ زیرا مضر به اهداف شما و موجب تضییع حقوق شما می‌گردد. شما را به حفظ جان، مال و آبروی کلیه پیروان ادیان و مذاهب در سرزمینمان توصیه می‌نمایم» <ref>الکاتب، ۴۴.</ref>؛ <ref>البصیر، ۹۸ – ۹۷.</ref> | «شما را از مخالفت و مشاجره با یکدیگر بر حذر می‌دارم؛ زیرا مضر به اهداف شما و موجب تضییع حقوق شما می‌گردد. شما را به حفظ جان، مال و آبروی کلیه پیروان ادیان و مذاهب در سرزمینمان توصیه می‌نمایم» <ref>الکاتب، ۴۴.</ref>؛ <ref>البصیر، ۹۸ – ۹۷.</ref> | ||
به دنبال توزیع این پیام، نشست‌های مهمی با شرکت رهبران [[شیعیان]] و [[اهل سنت]] در [[بغداد]] و دیگر شهرهای مقدس برگزار شد و چهار تن از رهبران دو طایفه؛ یعنی سید محمد صدر و جعفر ابوالتمن<ref>از شیعیان عراق</ref> و یوسف السویدی و علی البازرکان <ref>از اهل سنت عراق</ref>، در نزدیک کردن دیدگاه‌های [[شیعیان]] و [[اهل سنت]]، بسیار تأثیرگذار بودند<ref>نفیسی، عبدالله فهد (۱۳۶۴)، نهضت شیعیان در انقلاب اسلامی و عراق، ترجمه کاظم چایچیان، تهران، امیر کبیر ۱۱۹ - ۱۱۸</ref>. هم چنین اعضای [[جمعیت سری حرس الاستقلال عراق]] که اواخر ۱۹۱۹ در بغداد پدید آمد و شعبه‌هایی در [[کاظمین]]، [[نجف]] و [[حله]] داشت، در ایجاد اتحاد میان [[شیعیان]] و [[اهل سنت]] | به دنبال توزیع این پیام، نشست‌های مهمی با شرکت رهبران [[شیعیان]] و [[اهل سنت]] در [[بغداد]] و دیگر شهرهای مقدس برگزار شد و چهار تن از رهبران دو طایفه؛ یعنی سید محمد صدر و جعفر ابوالتمن<ref>از شیعیان عراق</ref> و یوسف السویدی و علی البازرکان <ref>از اهل سنت عراق</ref>، در نزدیک کردن دیدگاه‌های [[شیعیان]] و [[اهل سنت]]، بسیار تأثیرگذار بودند<ref>نفیسی، عبدالله فهد (۱۳۶۴)، نهضت شیعیان در انقلاب اسلامی و عراق، ترجمه کاظم چایچیان، تهران، امیر کبیر ۱۱۹ - ۱۱۸</ref>. هم چنین اعضای [[جمعیت سری حرس الاستقلال عراق]] که اواخر ۱۹۱۹ در بغداد پدید آمد و شعبه‌هایی در [[کاظمین]]، [[نجف]] و [[حله]] داشت، در ایجاد اتحاد میان [[شیعیان]] و [[اهل سنت]] تأثیر‌گذارد. <br> | ||
[[سید محمد صدر]]، [[محمدمهدی بصیر]]، [[محمدباقر شبیبی]] و [[جعفر ابوتیمان]]، از برجسته‌ترین شخصیت‌های [[شیعه]] بودند که مسلمانان را به اتحاد با یکدیگر بر می‌انگیختند. شبیبی و ابوتیمان رابط [[کربلا]]، [[نجف]] و [[بغداد]] به شمار می‌رفتند و کوشش‌های ضد قیمومیت این سه شهر را با یکدیگر هم آهنگ می‌کردند<ref>الوردی، ۹۸ – ۹۷.</ref> آشکار‌ترین نماد وحدت [[شیعه]] و [[اهل سنت]] با یکدیگر، در ماجرای برپایی جشن‌های میلاد پیامبر(ص) و آیین محرم ۱۳۳۸ رخ نمود. میزان اتحاد شیعیان و اهل سنت در این زمان چنان بود که حتی نیروهای اشغال گر از آن به شگفت آمده بودند. | [[سید محمد صدر]]، [[محمدمهدی بصیر]]، [[محمدباقر شبیبی]] و [[جعفر ابوتیمان]]، از برجسته‌ترین شخصیت‌های [[شیعه]] بودند که مسلمانان را به اتحاد با یکدیگر بر می‌انگیختند. شبیبی و ابوتیمان رابط [[کربلا]]، [[نجف]] و [[بغداد]] به شمار می‌رفتند و کوشش‌های ضد قیمومیت این سه شهر را با یکدیگر هم آهنگ می‌کردند<ref>الوردی، ۹۸ – ۹۷.</ref> آشکار‌ترین نماد وحدت [[شیعه]] و [[اهل سنت]] با یکدیگر، در ماجرای برپایی جشن‌های میلاد پیامبر(ص) و آیین محرم ۱۳۳۸ رخ نمود. میزان اتحاد شیعیان و اهل سنت در این زمان چنان بود که حتی نیروهای اشغال گر از آن به شگفت آمده بودند. | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
احقاق حق بر مردم [[عراق]] واجب است و بر مردم واجب است که در ضمن درخواست حق خود، به صلح و امنیت توجه داشته باشند و آنها مجاز هستند تا اگر انگلیس از قبول خواسته‌های آنان امتناع ورزد، به زور متوسل شوند و از حق خود دفاع کنند»<ref>الحسنی، عبدالرزاق (۱۹۹۲)، الثوره، العراقیة الکبرى، چاپ ششم، بغداد، دار الشئون الثقافیة العامه ۱۰۴ - ۱۰۳</ref>. | احقاق حق بر مردم [[عراق]] واجب است و بر مردم واجب است که در ضمن درخواست حق خود، به صلح و امنیت توجه داشته باشند و آنها مجاز هستند تا اگر انگلیس از قبول خواسته‌های آنان امتناع ورزد، به زور متوسل شوند و از حق خود دفاع کنند»<ref>الحسنی، عبدالرزاق (۱۹۹۲)، الثوره، العراقیة الکبرى، چاپ ششم، بغداد، دار الشئون الثقافیة العامه ۱۰۴ - ۱۰۳</ref>. | ||
این [[فتوا]] در خیزش مردم بسیار | این [[فتوا]] در خیزش مردم بسیار تأثیر‌گذارد و به مبنایی بدل شد که علما و رؤسای عشایر بر پایه آن حرکت می‌کردند و برای رویارویی نظامی با نیروهای اشغال گر از آن کمک می‌گرفتند.<br> | ||
=آغاز انقلاب و گستره جغرافیایی آن= | =آغاز انقلاب و گستره جغرافیایی آن= | ||