۸۷٬۷۱۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
بیتالمعمور از نامهای [[کعبه]] یا مکانی مقابل آن در آسمان است. این اصطلاح فقط در [[قرآن]] آمده است. «وَالْبَیْتِ الْمَعْمُورِ» <ref>سوره طور، آیه 4</ref> و پیش از آن در میان [[زبان عربی|زبان و فرهنگ عرب]] سابقهای نداشته است. | |||
== بیتالمعمور در لغت == | == بیتالمعمور در لغت == | ||
بیتالمعمور ترکیبی وصفی از «بیت» و «معمور» است. «بیت» در لغت به معنای منزل و مسکن است. این ترکیب قرآنی به معنای «سرای آباد» بوده و در نگاه بیشتر مفسران، همطراز بیت الله الحرام است. <ref>فیّومی احمد بن محمد، المصباح المنیر، ص۶۸</ref> <ref>ابن فارس، معجم مقاییس اللغه، ج۲، ص۱۷۵</ref> | |||
== بیتالمعموردر اصطلاح == | == بیتالمعموردر اصطلاح == | ||
بیت المعمور، خانهای در آسمان چهارم یا هفتم، مُحاذی(برابر یا مقابلِ) خانۀ کعبه است که فرشتگان در آنجا همواره مشغول عبادت و طوافاند.<ref>طبرسی فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، نشر ناصر خسرو، سال 1372 خورشیدی، ج۹، ۲۴۷</ref> <ref>فخر رازی، تفسیر مفاتیح الغیب، دار احیاء التراث العربی، سوم، بیروت، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۴۶</ref> | بیت المعمور، خانهای در آسمان چهارم یا هفتم، مُحاذی(برابر یا مقابلِ) خانۀ کعبه است که فرشتگان در آنجا همواره مشغول عبادت و طوافاند.<ref>طبرسی فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، نشر ناصر خسرو، سال 1372 خورشیدی، ج۹، ۲۴۷</ref> <ref>فخر رازی، تفسیر مفاتیح الغیب، دار احیاء التراث العربی، سوم، بیروت، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۴۶</ref> | ||
خط ۷: | خط ۷: | ||
فلسفه وجودی بیتالمعمور به درستی واضح نیست، ولی مطابق با برخی از روایات، فرشتگان پس از اعتراض به آفرینش آدم، از نور الهی محجوب شدند، آنها برای بخشش به عرش الهی پناه بردند و خداوند آنها را بخشید و در آسمان چهارم بیتالمعمور را برای آنها بنا کرد. | فلسفه وجودی بیتالمعمور به درستی واضح نیست، ولی مطابق با برخی از روایات، فرشتگان پس از اعتراض به آفرینش آدم، از نور الهی محجوب شدند، آنها برای بخشش به عرش الهی پناه بردند و خداوند آنها را بخشید و در آسمان چهارم بیتالمعمور را برای آنها بنا کرد. | ||
<ref>شیخ کلینی محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج ۴، ص ۱۸۷ و 188</ref> <ref>علی بن ابراهیم قمی، تفسیر القمی، ج۱، ص ۳۷.</ref> | <ref>شیخ کلینی محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج ۴، ص ۱۸۷ و 188</ref> <ref>علی بن ابراهیم قمی، تفسیر القمی، ج۱، ص ۳۷.</ref> | ||
در منابع کهن و تفاسیر اصحاب پیامبر و تابعان هر روز هفتاد هزار فرشته در | در منابع کهن و تفاسیر اصحاب پیامبر و تابعان هر روز هفتاد هزار فرشته در بیتالمعمور نماز می خوانند و چون خارج شوند، دیگر تا روز قیامت به آن باز نمیگردند و آبادانی این خانه به دلیل فراوانی فرشتگانی است که در آن ذکر خدا میگویند و او را عبادت میکنند. <ref>طباطبایی سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، بیتا، ج۱۹، ص۸</ref> <ref>سیوطی عبدالرحمن بن ابوبکر، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم، نشر کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، سال ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۱۱۷.</ref> رأی دیگری نیز وجود دارد که مراد از بیتالمعمور خود کعبه در زمین است که در طول سال، آباد و معمور به زائران است. شیخ طوسی، التبیان، ج ۹، ص۴۰۲.<ref></ref> | ||
با این حال شیخ طبرسی و علامه طباطبائی این قول را که بیت العمور خانه کعبه است، ضعیف شمردهاند.<ref>شیخ طبرسی فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، نشر ناصر خسرو، سال 1372 خورشیدی، ج۹، ص۲۴۷.</ref> و علامه طباطبایی بیان کرده است که در روایات ماثور، بیتالمعمور، خانهای است در آسمان. <ref>طباطبایی سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، بیتا، ج۱۹، ص۶.</ref> | |||
وی معتقد است که مقابل و روبرو بودن بیتالمعمور با کعبه، به لحاظ معنی است نه مادی و حسّی.<ref>طباطبایی سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، بیتا، ج۸، ۱۷۱.</ref> در تفاسیری که گرایشهای عرفانی دارد، تاویلهای متفاوتی از بیتالمعمور به دست داده شده است. برای نمونه، ابن عربی اندلسی بیتالمعمور را قلب عالم یا نفس ناطقه کلّیه خوانده است <ref>ابن عربی، تفسیر القرآن، ج ۲، ص۵۴۷ ۵۴۸</ref> <ref>ابن عربی، الفتوحات المکیة، ج ۴، ص۸.</ref>و قشیری از آن با تعابیری مانند قلوب عابدان عارف یاد کرده است. <ref>قشیری لطائف الاشارات، ج ۳، ص۴۷۲</ref>.فخر رازی بیتالمعمور را همراه بیتالمقدس، کعبه، عرش و حضرت جلال اللّه، یکی از پنج قبله دو جهان دانسته است.<ref>فخر رازی، تفسیر مفاتیح الغیب، دار احیاء التراث العربی، سوم، بیروت، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۲۴۳.</ref> | وی معتقد است که مقابل و روبرو بودن بیتالمعمور با کعبه، به لحاظ معنی است نه مادی و حسّی.<ref>طباطبایی سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، بیتا، ج۸، ۱۷۱.</ref> در تفاسیری که گرایشهای عرفانی دارد، تاویلهای متفاوتی از بیتالمعمور به دست داده شده است. برای نمونه، ابن عربی اندلسی بیتالمعمور را قلب عالم یا نفس ناطقه کلّیه خوانده است <ref>ابن عربی، تفسیر القرآن، ج ۲، ص۵۴۷ ۵۴۸</ref> <ref>ابن عربی، الفتوحات المکیة، ج ۴، ص۸.</ref>و قشیری از آن با تعابیری مانند قلوب عابدان عارف یاد کرده است. <ref>قشیری لطائف الاشارات، ج ۳، ص۴۷۲</ref>.فخر رازی بیتالمعمور را همراه بیتالمقدس، کعبه، عرش و حضرت جلال اللّه، یکی از پنج قبله دو جهان دانسته است.<ref>فخر رازی، تفسیر مفاتیح الغیب، دار احیاء التراث العربی، سوم، بیروت، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۲۴۳.</ref> | ||
== دلیل نامگذاری == | == دلیل نامگذاری == | ||
گفته شده است که دلیل نامگذاری | گفته شده است که دلیل نامگذاری بیتالمعمور آن است که به ذکر و طاعت خداوند آباد و زنده است. | ||
<ref>مصطفوی حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سال ۱۳۷۳ش، ج۸، ص۲۲۶.</ref> <ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، انتشارات ناصر خسر، تهران، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۲۴۷.</ref> | <ref>مصطفوی حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سال ۱۳۷۳ش، ج۸، ص۲۲۶.</ref> <ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، انتشارات ناصر خسر، تهران، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۲۴۷.</ref> | ||
== نامهای دیگر == | == نامهای دیگر == |