۸۷٬۷۷۵
ویرایش
جریان و جنبش های اسلامی الجزایر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'جنبش ها' به 'جنبش‌ها'
جز (جایگزینی متن - 'جریان ها' به 'جریان‌ها') |
جز (جایگزینی متن - 'جنبش ها' به 'جنبش‌ها') |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
</div>'''جریان و | </div>'''جریان و جنبش‌های اسلامی الجزایر''' بعد از [[استعمار فرانسه]] و انقلاب [[الجزایر]] به شکل گسترده‌ای در نظام سیاسی [[الجزایر]] نقش خود را ایفا می‌کنند. مقاله پیش رو درباره شکل‌گیری جریانهای و جنبش‌های اسلامی در [[الجزایر]] و هچنین تعدادی از مهمترین احزاب مهم سیاسی [[الجزایر]] می‌باشد. | ||
=اسلام مذهب رسمی الجزایر= | =اسلام مذهب رسمی الجزایر= | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
[[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]] سرانجام در 1883 در 75 سالگی در [[دمشق]] وفات یافت. پس از استقلال [[الجزایر]] در '''1966''' برای تجلیل از مقام او بقایای جسدش را از قبر خارج کرده و طی تشریفاتی در [[الجزایر]] چون قهرمان ملی به خاک سپردند. | [[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]] سرانجام در 1883 در 75 سالگی در [[دمشق]] وفات یافت. پس از استقلال [[الجزایر]] در '''1966''' برای تجلیل از مقام او بقایای جسدش را از قبر خارج کرده و طی تشریفاتی در [[الجزایر]] چون قهرمان ملی به خاک سپردند. | ||
<ref>http://www.binbadis.net/component/content/article/39-emir-abdeklader/357- amir.html</ref> | <ref>http://www.binbadis.net/component/content/article/39-emir-abdeklader/357- amir.html</ref> | ||
== | == جنبش‌ها بعد امیر عبدالقادر == | ||
پس از مرگ [[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]] مبارزات و اعتراضات پراکنده‌ای وجود داشت تا اینکه، پس از جنگ جهانی اول، «'''امیر خالد'''»، نوه امیر عبدالقادر دنباله اقدامات جد خویش را گرفت. <ref>جلال یحیی، المغرب الکبیر، دوران معاصر و نقش جنبش‌های آزادیبخش در استقلال، الدار القومیة للطباعة و النشر، اسکندریة بخش 3 – 1996 م، ص 1043</ref><br> | پس از مرگ [[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]] مبارزات و اعتراضات پراکنده‌ای وجود داشت تا اینکه، پس از جنگ جهانی اول، «'''امیر خالد'''»، نوه امیر عبدالقادر دنباله اقدامات جد خویش را گرفت. <ref>جلال یحیی، المغرب الکبیر، دوران معاصر و نقش جنبش‌های آزادیبخش در استقلال، الدار القومیة للطباعة و النشر، اسکندریة بخش 3 – 1996 م، ص 1043</ref><br> | ||
بعد از او '''احمد مصالی''' الحاج جنبش استقلال‌طلبانه مردم [[الجزایر]] را رهبری کرد، او در 1927 در کنگره اتحاد علیه امپریالیسم در بروکسل شرکت کرد و در آن کنفرانس استقلال مردم [[الجزایر]] را از [[فرانسه]] خواستار شد.<br> | بعد از او '''احمد مصالی''' الحاج جنبش استقلال‌طلبانه مردم [[الجزایر]] را رهبری کرد، او در 1927 در کنگره اتحاد علیه امپریالیسم در بروکسل شرکت کرد و در آن کنفرانس استقلال مردم [[الجزایر]] را از [[فرانسه]] خواستار شد.<br> | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
با این تفاوت که این بار مبارزه برای بیرون راندن استعمار و به دست آوردن استقلال نبود بلکه تلاش برای جلوگیری از استبداد و حاکم کردن اهداف واقعی انقلاب بود که مهمترین آن را برابری، عدالت اجتماعی و اجرای احکام اسلامی تشکیل می‌داد.<br> | با این تفاوت که این بار مبارزه برای بیرون راندن استعمار و به دست آوردن استقلال نبود بلکه تلاش برای جلوگیری از استبداد و حاکم کردن اهداف واقعی انقلاب بود که مهمترین آن را برابری، عدالت اجتماعی و اجرای احکام اسلامی تشکیل می‌داد.<br> | ||
حرکت جدی و سازمان‌یافته جریانهای اسلامگرا پس از انقلاب از دهه 80 میلادی شکل گرفت که بار عمده آن را احزاب جدید اسلامگرا به دوش کشیدند. | حرکت جدی و سازمان‌یافته جریانهای اسلامگرا پس از انقلاب از دهه 80 میلادی شکل گرفت که بار عمده آن را احزاب جدید اسلامگرا به دوش کشیدند. | ||
=دلایل شکل‌گیری | =دلایل شکل‌گیری جنبش‌های اسلامی= | ||
باید گفت که، مبارزات سیاسی معاصر مردم [[الجزایر]] دو انگیزه اصلی داشته است؛<br> | باید گفت که، مبارزات سیاسی معاصر مردم [[الجزایر]] دو انگیزه اصلی داشته است؛<br> | ||
'''1- بیرون راندن استعمارگران''' <br> | '''1- بیرون راندن استعمارگران''' <br> | ||
| خط ۱۳۶: | خط ۱۳۶: | ||
<ref>بهار عربی پشت دروازه‌های الجزایر"، خبرگزاری رویترز، روز سه‌شنبه 21 فوریه 2012 (2 اسفند 1390)</ref><br> | <ref>بهار عربی پشت دروازه‌های الجزایر"، خبرگزاری رویترز، روز سه‌شنبه 21 فوریه 2012 (2 اسفند 1390)</ref><br> | ||
=اصول و اهداف انقلاب | =اصول و اهداف انقلاب جنبش‌های اسلام‌گرایان= | ||
برای بررسی ریشه‌ها، اصول و اهداف جنبش‌های اسلامی در [[الجزایر]] توجه به یک موضوع اهمیت بسیار دارد و آن اینکه جنبش‌های اسلامی در الجزایر را باید در دو برهه تاریخی از هم جدا کرد.<br> | برای بررسی ریشه‌ها، اصول و اهداف جنبش‌های اسلامی در [[الجزایر]] توجه به یک موضوع اهمیت بسیار دارد و آن اینکه جنبش‌های اسلامی در الجزایر را باید در دو برهه تاریخی از هم جدا کرد.<br> | ||
| خط ۱۶۱: | خط ۱۶۱: | ||
در همین امتداد هدف اصلی جنبش‌های اسلامی مردم [[الجزایر]]، کسب استقلال از طریق مبارزه مسلحانه و جهاد علیه استعمار [[فرانسه]] و حفظ و احیاء دین بود. این رویکرد را به خوبی می‌توان در اعلامیه [[طرابلس]] که اندک زمانی پیش از استقلال الجزایر صادر شد، مشاهده کرد:<br> | در همین امتداد هدف اصلی جنبش‌های اسلامی مردم [[الجزایر]]، کسب استقلال از طریق مبارزه مسلحانه و جهاد علیه استعمار [[فرانسه]] و حفظ و احیاء دین بود. این رویکرد را به خوبی می‌توان در اعلامیه [[طرابلس]] که اندک زمانی پیش از استقلال الجزایر صادر شد، مشاهده کرد:<br> | ||
'''«فرهنگ الجزایر، فرهنگی ملی خواهد بود که براساس زبان عربی بنا نهاده شده است و دین اسلام از کلیه بدعت‌ها و خرافه‌گرایی‌هایی که باعث آسیب رساندن به ساحت قدسی آن می‌گردد، مبری است و این اندیشه الهی در چارچوب فرهنگ و شخصیت متبلور خواهد شد»''' <ref>مجله البیان: شماره 23، 48 (پرونده حوادث الجزایر)</ref><br> | '''«فرهنگ الجزایر، فرهنگی ملی خواهد بود که براساس زبان عربی بنا نهاده شده است و دین اسلام از کلیه بدعت‌ها و خرافه‌گرایی‌هایی که باعث آسیب رساندن به ساحت قدسی آن می‌گردد، مبری است و این اندیشه الهی در چارچوب فرهنگ و شخصیت متبلور خواهد شد»''' <ref>مجله البیان: شماره 23، 48 (پرونده حوادث الجزایر)</ref><br> | ||
===2-توسعه | ===2-توسعه جنبش‌های اسلامی پس از انقلاب === | ||
<div class="wikiInfo">[[پرونده:فرحت عباس.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|فرحت عباس]] | <div class="wikiInfo">[[پرونده:فرحت عباس.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|فرحت عباس]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
| خط ۱۶۷: | خط ۱۶۷: | ||
|} | |} | ||
</div><br> | </div><br> | ||
دومین دوره شکل‌گیری و توسعه | دومین دوره شکل‌گیری و توسعه جنبش‌های اسلامی در [[الجزایر]] را باید به سال‌های پس از 1962، یعنی دوران خروج اشغالگران فرانسوی و به قدرت رسیدن انقلابیون دانست.<br> | ||
بعد از پیروزی انقلاب و کسب استقلال، نیروهای ملی‌گرا که فعالیتهای چشمگیری در سال‌های پایانی قیام مردم [[الجزایر]] داشته و از سوی نیروهای تکنوکرات را در اختیار داشتند توانستند قدرت را قبضه کنند. پیش از پیروزی انقلاب و در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم '''فرحت عباس''' که تحصیلکرده فرانسه و '''عضو حزب اتحاد مردم الجزایر''' بود جنبش دانشجویان مسلمان را در پاریس تشکیل داد او در خلال جنگ جهانی دوم «'''حزب بیانیه آزادی مردم الجزایر'''» را بنیاد نهاد و خواهان آزادی [[الجزایر]] در قالب یک جمهوری شد.<br> | بعد از پیروزی انقلاب و کسب استقلال، نیروهای ملی‌گرا که فعالیتهای چشمگیری در سال‌های پایانی قیام مردم [[الجزایر]] داشته و از سوی نیروهای تکنوکرات را در اختیار داشتند توانستند قدرت را قبضه کنند. پیش از پیروزی انقلاب و در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم '''فرحت عباس''' که تحصیلکرده فرانسه و '''عضو حزب اتحاد مردم الجزایر''' بود جنبش دانشجویان مسلمان را در پاریس تشکیل داد او در خلال جنگ جهانی دوم «'''حزب بیانیه آزادی مردم الجزایر'''» را بنیاد نهاد و خواهان آزادی [[الجزایر]] در قالب یک جمهوری شد.<br> | ||
این سازمان فعالیتهای نظامی و سیاسی را به طور همزمان در برنامه خویش جهت رسیدن به آزادی [[الجزایر]] گنجانده بود.<br> | این سازمان فعالیتهای نظامی و سیاسی را به طور همزمان در برنامه خویش جهت رسیدن به آزادی [[الجزایر]] گنجانده بود.<br> | ||
| خط ۱۷۶: | خط ۱۷۶: | ||
جریانهای اسلامگرا در این دوره نسبت به اعطای آزادی‌های سیاسی – اجتماعی و اجرای حدود اسلامی اصرار داشته و خواستار دگرگونی سریع در همه ابعاد جامعه و تأسیس حکومت اسلامی از طریق جهاد و یا مبارزه انتخاباتی شدند.<ref> | جریانهای اسلامگرا در این دوره نسبت به اعطای آزادی‌های سیاسی – اجتماعی و اجرای حدود اسلامی اصرار داشته و خواستار دگرگونی سریع در همه ابعاد جامعه و تأسیس حکومت اسلامی از طریق جهاد و یا مبارزه انتخاباتی شدند.<ref> | ||
Ben Bella and the FLN”, 2003. [Online}. Available: http://www.countrystudies. us/Algeria/37. htm [7 May 2005]</ref><br> | Ben Bella and the FLN”, 2003. [Online}. Available: http://www.countrystudies. us/Algeria/37. htm [7 May 2005]</ref><br> | ||
مبانی، اصول و اهداف شکل‌گیری نسل دوم | مبانی، اصول و اهداف شکل‌گیری نسل دوم جنبش‌های اسلامی الجزایر – جنبش‌های پس از استقلال – را به خوبی می‌توان از میثاق‌نامه‌ها و اساسنامه‌های احزاب و جریانهای اسلامگرا استخراج کرد.<br> | ||
«'''انجمن الدعوة'''» که به عنوان یکی از احزاب شاخص اسلامگرا در سال 1989 م به ریاست «شیخ [[احمد سحنون]]» و با حضور شخصیت‌هایی چون [[محفوظ نحناح]]، [[عباس مدنی]]، [[عبدالله جاب‌الله]]، [[علی بلحاج]] و '''محمدسعید''' تأسیس شد. <ref>مجله البیان: شمارگان 23 و 48</ref><br> | «'''انجمن الدعوة'''» که به عنوان یکی از احزاب شاخص اسلامگرا در سال 1989 م به ریاست «شیخ [[احمد سحنون]]» و با حضور شخصیت‌هایی چون [[محفوظ نحناح]]، [[عباس مدنی]]، [[عبدالله جاب‌الله]]، [[علی بلحاج]] و '''محمدسعید''' تأسیس شد. <ref>مجله البیان: شمارگان 23 و 48</ref><br> | ||
مهمترین اهداف خود را این گونه اعلام می‌دارد:<br> | مهمترین اهداف خود را این گونه اعلام می‌دارد:<br> | ||
| خط ۱۹۰: | خط ۱۹۰: | ||
در همین خصوص، «'''شیخ عبدالباقی صحراوی'''» به عنوان مسن‌ترین عضو برجسته [[جبهه نجات اسلامی الجزایر|جبهه نجات اسلامی]]، در بدو تأسیس جبهه، تلاش برای وحدت اسلامی، ارائه راه‌حل‌های اسلامی برای زندگی انسانی، جایگزین کردن اعتدال و میانه‌روی سیاسی به جای سرکوب و خشونت، تأمین منابع امت اسلامی [[الجزایر]] و ارائه راه نجات اسلامی به مردم را از هدف‌های جبهه نجات اسلامی ذکر می‌کند. | در همین خصوص، «'''شیخ عبدالباقی صحراوی'''» به عنوان مسن‌ترین عضو برجسته [[جبهه نجات اسلامی الجزایر|جبهه نجات اسلامی]]، در بدو تأسیس جبهه، تلاش برای وحدت اسلامی، ارائه راه‌حل‌های اسلامی برای زندگی انسانی، جایگزین کردن اعتدال و میانه‌روی سیاسی به جای سرکوب و خشونت، تأمین منابع امت اسلامی [[الجزایر]] و ارائه راه نجات اسلامی به مردم را از هدف‌های جبهه نجات اسلامی ذکر می‌کند. | ||
<ref>جنبش‌ها و نهضت‌های سیاسی اسلام معاصر، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، زمزم هدایت، 1390 ص 113</ref><br> | <ref>جنبش‌ها و نهضت‌های سیاسی اسلام معاصر، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، زمزم هدایت، 1390 ص 113</ref><br> | ||
در یک جمع‌بندی کلی می‌توان گفت به رغم تنوع بالا در میان جریانهای اسلامگرا در دوران پسا استقلال در [[الجزایر]] مبنا و انگیزه اصلی | در یک جمع‌بندی کلی می‌توان گفت به رغم تنوع بالا در میان جریانهای اسلامگرا در دوران پسا استقلال در [[الجزایر]] مبنا و انگیزه اصلی جنبش‌های اسلامی را می‌توان تلاش برای بازگشت به اسلام و آموزه‌های اسلامی در عرصه‌های مختلف دانست.<br> | ||
این مبانی در اهداف گروه‌ها و احزاب اسلامگرا که همان تلاش سخت و نرم در دو جبهه مبارزات مسلحانه – تا پیش از دهه 90 میلادی – و مبارزات سیاسی در قالب رقابت‌های انتخاباتی به ویژه انتخابات پارلمانی برای کسب قدرت و در نهایت استقرار حکومتی دینی تجلی یافته است. | این مبانی در اهداف گروه‌ها و احزاب اسلامگرا که همان تلاش سخت و نرم در دو جبهه مبارزات مسلحانه – تا پیش از دهه 90 میلادی – و مبارزات سیاسی در قالب رقابت‌های انتخاباتی به ویژه انتخابات پارلمانی برای کسب قدرت و در نهایت استقرار حکومتی دینی تجلی یافته است. | ||
به گونه‌ای که [[عباس مدنی]] پس از پیروزی در انتخابات سال 1992 به صراحت از برنامه‌های حزب برای استقرار حکومتی دینی مشابه آنچه در [[ایران]] رخ داده است سخن گفت. | به گونه‌ای که [[عباس مدنی]] پس از پیروزی در انتخابات سال 1992 به صراحت از برنامه‌های حزب برای استقرار حکومتی دینی مشابه آنچه در [[ایران]] رخ داده است سخن گفت. | ||