۸۷٬۹۸۰
ویرایش
بوسنی و هرزگوین: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'میشد' به 'میشد'
جز (جایگزینی متن - 'تلاشها' به 'تلاشها') |
جز (جایگزینی متن - 'میشد' به 'میشد') |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
ورود رومیان به شبه جزیره بالکان به اواخر قرن سوم قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد. آنان با تجهیزات و سازماندهی قوی خویش جنگ‌های طویل المدت و فرسایشی در مناطق مختلف بالکان آغاز کردند. این جنگ‌ها تا اوایل قرن بعد یا به عبارت دیگر بمدت 9 سال ادامه یافت. | ورود رومیان به شبه جزیره بالکان به اواخر قرن سوم قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد. آنان با تجهیزات و سازماندهی قوی خویش جنگ‌های طویل المدت و فرسایشی در مناطق مختلف بالکان آغاز کردند. این جنگ‌ها تا اوایل قرن بعد یا به عبارت دیگر بمدت 9 سال ادامه یافت. | ||
قابل ذکر است که رومیان تاثیر محسوسی بر زندگی مردم بالکان داشتند از جمله فعالیت‌های آنان می‌توان به احداث راه‌ها، قلعه‌ها، معادن و شهرکها اشاره نمود. علیرغم این فعالیت‌ها در حیات مذهبی مناطق یادشده تغییر زیادی ایجاد نگردید و ایلیریان همچنان به پایبندی به مذهب و فرهنگ کهن خویش ادامه دادند. ساکنین بوسنی باستان، یا به عبارت دیگر بوسنی که جزئی از ایالت رومی دالماتسیا محسوب | قابل ذکر است که رومیان تاثیر محسوسی بر زندگی مردم بالکان داشتند از جمله فعالیت‌های آنان می‌توان به احداث راه‌ها، قلعه‌ها، معادن و شهرکها اشاره نمود. علیرغم این فعالیت‌ها در حیات مذهبی مناطق یادشده تغییر زیادی ایجاد نگردید و ایلیریان همچنان به پایبندی به مذهب و فرهنگ کهن خویش ادامه دادند. ساکنین بوسنی باستان، یا به عبارت دیگر بوسنی که جزئی از ایالت رومی دالماتسیا محسوب میشد، با مسیحیت بسیار زود آشنا گردیدند. به موجب منابع موجود دفاتر اسقفهای کاتولیک از قرن اول پس از میلاد مسیح در سرمسکا میترویتسا، اوسیِک، و سولون وجود داشته‌اند. اولین اخبار موثق مربوط به سازماندهی کلیساها در این مناطق به قرن ششم بازمی‌گردد اولین شورای کلیسایی در سال‌های 530 و 533 میلادی برگزار شده که اسقف آندریه بعنوان اسقف بوسنی در آن حضور داشته است. | ||
برای اولین بار در اسناد دولتی کنستانتین هفتم امپراطور روم، از بوسنی یاد شده است (سال‌های 913-959). کهن‌ترین اثر ادبی بوسنیایی – هومی (کتیبه هومی) نیز مربوط به همین مقطع است. ایجاد و سازماندهی دستگاه دولتی بوسنی اواسط قرن یازدهم صورت پذیرفت. این سیستم شامل چند منطقه واقع در بین دو رود درینا و ورباس بوده و “بان بوسنی” در صدر آن قرار داشته است.<ref>[http://icro.ir/index.aspx?pageid=32738&p=133&showitem=7473 برگرفته از سایت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی]</ref> | برای اولین بار در اسناد دولتی کنستانتین هفتم امپراطور روم، از بوسنی یاد شده است (سال‌های 913-959). کهن‌ترین اثر ادبی بوسنیایی – هومی (کتیبه هومی) نیز مربوط به همین مقطع است. ایجاد و سازماندهی دستگاه دولتی بوسنی اواسط قرن یازدهم صورت پذیرفت. این سیستم شامل چند منطقه واقع در بین دو رود درینا و ورباس بوده و “بان بوسنی” در صدر آن قرار داشته است.<ref>[http://icro.ir/index.aspx?pageid=32738&p=133&showitem=7473 برگرفته از سایت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی]</ref> | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
ترکهای عثمانی در سال 1463 میلادی به بوسنی و هرزگوین دست یافته و آن را فتح نمودند اینسال را می‌توان تاریخ رسمی خاتمه بوسنی قرون وسطایی و آغاز بوسنی سنجاک قلمداد نمود. در این مقطع روند پذیرش دین اسلام توسط مردم بوسنی شدت یافت و در سال 1470 نیز بوسنی سنجاک رسماً تاسیس یافت. | ترکهای عثمانی در سال 1463 میلادی به بوسنی و هرزگوین دست یافته و آن را فتح نمودند اینسال را می‌توان تاریخ رسمی خاتمه بوسنی قرون وسطایی و آغاز بوسنی سنجاک قلمداد نمود. در این مقطع روند پذیرش دین اسلام توسط مردم بوسنی شدت یافت و در سال 1470 نیز بوسنی سنجاک رسماً تاسیس یافت. | ||
از سال 1492 در پی رانده شدن یهودیان از اسپانیا، پیروان این دین مهاجرت خود به بوسنی را آغاز نمودند. تقویت و توسعه حکومت عثمانی در مناطق مختلف بوسنی به تشکیل ایالت بوسنی در سال 1850 انجامید. این ایالت شامل 7 سنجاک بود: سنجاک بوسنی، هرزگوین، کلیس، لیس، پاکراک، پوژسکا و ازورنیک. امپراطوری عثمانی در دوران باثبات حکومت خویش بر بوسنی دستگاه دولتی را تقویت نمود و سیستم و سازماندهی اداری، نظم حقوقی، سیستم مالیاتی را در کشور برقرار نمود. همچنین در این مقطع وضعیت کشاورزی بوسنی نیز بهبود یافت. قابل ذکر است که تعداد زیادی از سربازان از مناطق مختلف بوسنی نیز جهت شرکت در جنگ‌ها و نبردهای مختلف و مقابله با ارتش اتریش-مجار و ونیز راهی جبهه‌های جنگ | از سال 1492 در پی رانده شدن یهودیان از اسپانیا، پیروان این دین مهاجرت خود به بوسنی را آغاز نمودند. تقویت و توسعه حکومت عثمانی در مناطق مختلف بوسنی به تشکیل ایالت بوسنی در سال 1850 انجامید. این ایالت شامل 7 سنجاک بود: سنجاک بوسنی، هرزگوین، کلیس، لیس، پاکراک، پوژسکا و ازورنیک. امپراطوری عثمانی در دوران باثبات حکومت خویش بر بوسنی دستگاه دولتی را تقویت نمود و سیستم و سازماندهی اداری، نظم حقوقی، سیستم مالیاتی را در کشور برقرار نمود. همچنین در این مقطع وضعیت کشاورزی بوسنی نیز بهبود یافت. قابل ذکر است که تعداد زیادی از سربازان از مناطق مختلف بوسنی نیز جهت شرکت در جنگ‌ها و نبردهای مختلف و مقابله با ارتش اتریش-مجار و ونیز راهی جبهه‌های جنگ میشدند. پس از شکست عثمانیان در جنگ وین (سال 1699) ایالت بوسنی مناطق اسلاوونی و سنجاک لیک و بخش‌هایی از کلیس و سنجاک هرزگوین را از دست داد. | ||
بزرگ‌ترین مقاومت در مقابله با لشکر اتریشیان در سال 1737 در منطه بانیالوکا رخ داد که به شکست اتریش انجامید. | بزرگ‌ترین مقاومت در مقابله با لشکر اتریشیان در سال 1737 در منطه بانیالوکا رخ داد که به شکست اتریش انجامید. | ||
| خط ۱۱۷: | خط ۱۱۷: | ||
در بوسنی و هرزگوین سه قوم پرجمعیت زندگی می‌کنند: بوشنیاکها (48 درصد)، صرب‌ها (1/37 درصد) و کروات‌ها (3/14 درصد). 5 درصد باقیمانده را نیز اقلیت‌های قومی و مذهبی تشکیل میدهند. | در بوسنی و هرزگوین سه قوم پرجمعیت زندگی می‌کنند: بوشنیاکها (48 درصد)، صرب‌ها (1/37 درصد) و کروات‌ها (3/14 درصد). 5 درصد باقیمانده را نیز اقلیت‌های قومی و مذهبی تشکیل میدهند. | ||
جمعیت بوسنی به موجب آمار نفوس سال 1991 بالغ بر 4364574 تن و پراکندگی جمعیت بالغ بر 85 تن در هر کیلومتر مربع بوده است. تعداد خانواده‌ها بالغ بر 1203441، تعداد شهرکها و محلات بالغ بر 5884 و تعداد مناطق بالغ بر 109 منطقه بوده است. در مناطقی که از حیث مساحت متوسط تلقی | جمعیت بوسنی به موجب آمار نفوس سال 1991 بالغ بر 4364574 تن و پراکندگی جمعیت بالغ بر 85 تن در هر کیلومتر مربع بوده است. تعداد خانواده‌ها بالغ بر 1203441، تعداد شهرکها و محلات بالغ بر 5884 و تعداد مناطق بالغ بر 109 منطقه بوده است. در مناطقی که از حیث مساحت متوسط تلقی میشدند (با مساحت نسبی بالغ بر 469 کیلومتر مربع) بطور تقریبی 40000 تن، یا به عبارتی 11000 خانوار 6/3 عضوه زندگی می‌کرده است. | ||
به موجب آمار فوق مسلمانان 5/43 درصد، صرب‌ها 2/31 درصد، کروات‌ها 4/17 درصد، یوگسلاوها 6/5 درصد، مونته نگروییها 2/0 درصد، مقدونیه ایها 1/0 درصد، آلبانیاییها 1/0 درصد و دیگر اقلیت‌ها 2/0 درصد از جمعیت را تشکیل می‌داده‌اند. | به موجب آمار فوق مسلمانان 5/43 درصد، صرب‌ها 2/31 درصد، کروات‌ها 4/17 درصد، یوگسلاوها 6/5 درصد، مونته نگروییها 2/0 درصد، مقدونیه ایها 1/0 درصد، آلبانیاییها 1/0 درصد و دیگر اقلیت‌ها 2/0 درصد از جمعیت را تشکیل می‌داده‌اند. | ||
| خط ۳۲۴: | خط ۳۲۴: | ||
=منطقه برچکو= | =منطقه برچکو= | ||
برچکو در شمال شرقی بوسنی و هرزگوین و در مسیر خطوط بین‌المللی آبی رود ساوا واقع شده است. این منطقه در واقع به منزله تقاطع راه‌های خاکی و آبی ارتباط دهنده بوسنی با غرب اروپا، کشورهای حوزه رود دانوب و دریای سیاه می‌باشد. قبل از تجاوز به بوسنی و هرزگوین برچکو مرکز مهم اقتصادی و فرهنگی و بزرگ‌ترین بندر رودخانه‌ای بوسنی و هرزگوین محسوب | برچکو در شمال شرقی بوسنی و هرزگوین و در مسیر خطوط بین‌المللی آبی رود ساوا واقع شده است. این منطقه در واقع به منزله تقاطع راه‌های خاکی و آبی ارتباط دهنده بوسنی با غرب اروپا، کشورهای حوزه رود دانوب و دریای سیاه می‌باشد. قبل از تجاوز به بوسنی و هرزگوین برچکو مرکز مهم اقتصادی و فرهنگی و بزرگ‌ترین بندر رودخانه‌ای بوسنی و هرزگوین محسوب میشد بطوریکه بیش از 40 درصد از حمل و نقل داخلی و 60 درصد از کل حمل و نقل کالا، مایعات و مواد خام از طریق این بندر انجام می‌گرفت. برچکو در حال حاضر پل بین شرق و غرب جمهوری صربسکا و فدراسیون با کشورهای غرب اروپا محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت استراتژیک این منطقه برای فدراسیون وجمهوری صربسکا کمیسیون بین‌المللی تعیین‌کننده موقعیت برچکو در تاریخ 9 مارس 1999 برچکو را بعنوان منطقه معرفی نمود. منطقه برچکو واجد سیستم اداری و دولتی دمکراتیک و چندقومی مختص به خویش است. قبل از جنگ در این منطقه حدود 88000 تن زندگی می‌کردند که از این تعداد 44 درصد بوشنیاک، 25 درصد کروات، 21 درصد صرب و 10 درصد باقیمانده نیز از اقلیت‌های قومی و مذهبی بودند. پس از خاتمه تجاوز جمعیت این منطقه به حدود 90000 تن رسیده که تعداد زیادی از آنان را جنگزدگان و آوارگان تشکیل میدهند و بیش از 10000 تن از ساکنین قبل از جنگ این منطقه هنوز در انتظار بازگشت به موطن خویش می‌باشند. | ||
احزاب سیاسی، گروه‌ها و سران آنها: در بوسنی و هرزگوین تعداد زیادی حزب سیاسی به شرح ذیل وجود دارد که در انتخابات قبل نیز شرکت داشته‌اند: حزب بوسنی به رهبری میرنس آیانوویچ، حزب وطن پرستان بوسنی به رهبری صفر خلیلوویچ، حزب دمکراتیک شهروندان بوسنی و هرزگوین به رهبری ابراهیم اسپاهیچ، اتحاددیه دمکرات مسیحی کروات‌ها به رهبری آنته پاشالیچ، اتحادیه دمکراتیک کروات‌های بوسنی و هرزگوین به رهبری باریشا چولاک، حزب حقوقیان کروات به رهبری زدراوکو هرستیچ، حزب روستاییان کروات به رهبری ایلیا سیمیچ، حزب مردمی دمکراتیک به رهبری دراگان کوستیچ، حزب دمکرات بازنشستگان به رهبری آلویز کنزوویچ، حزب دمکرات جمهوری صربسکا به رهبری دراگومیر دومیچ، اتحادیه دمکراتیک مردمی به رهبری فکرت عبدیچ، حزب دمکراتیک سوسیالیست‌ها به رهبری نبویشا رادمانوویچ، حزب لیبرال دمکرات به رهبری راسم کادیچ، حزب ابتکار عمل جدید کروات‌ها به رهبری کرشیمیر زوباک، حزب برای بوسنی به رهبری صفت خلیلوویچ، حزب اقدام دمکراتیک به رهبری سلیمان تیهیچ، حزب توسعه دمکراتیک به رهبری ملادن ایوانیچ، حزب سوسیال دمکرات‌های مستقل به رهبری میلوراد دودیک، حزب بازنشسگان فدراسیون به رهبری حسین ویکوویچ، حزب بازنشستگان جمهوری صربسکا به رهبری استویان بوگوساویچ، حزب مردمی با کار برای بهروزی به رهبری ملادن ایوانکوویچ، حزب جمهوری خواه بوسنی و هرزگوین به رهبری استپان کلوایچ، حزب دمکرات صرب به رهبری درگان کالینیچ، اتحاد مردمی صرب به رهبری برانیسلاو ایلیچ، حزب سوسیال دمکرات بوسنی و هرزگوین به رهبری زلاتکو لاگومجیا، حزب سوسیالیست جمهوری صربسکا به رهبری ژیوکو رادیشیچ. | احزاب سیاسی، گروه‌ها و سران آنها: در بوسنی و هرزگوین تعداد زیادی حزب سیاسی به شرح ذیل وجود دارد که در انتخابات قبل نیز شرکت داشته‌اند: حزب بوسنی به رهبری میرنس آیانوویچ، حزب وطن پرستان بوسنی به رهبری صفر خلیلوویچ، حزب دمکراتیک شهروندان بوسنی و هرزگوین به رهبری ابراهیم اسپاهیچ، اتحاددیه دمکرات مسیحی کروات‌ها به رهبری آنته پاشالیچ، اتحادیه دمکراتیک کروات‌های بوسنی و هرزگوین به رهبری باریشا چولاک، حزب حقوقیان کروات به رهبری زدراوکو هرستیچ، حزب روستاییان کروات به رهبری ایلیا سیمیچ، حزب مردمی دمکراتیک به رهبری دراگان کوستیچ، حزب دمکرات بازنشستگان به رهبری آلویز کنزوویچ، حزب دمکرات جمهوری صربسکا به رهبری دراگومیر دومیچ، اتحادیه دمکراتیک مردمی به رهبری فکرت عبدیچ، حزب دمکراتیک سوسیالیست‌ها به رهبری نبویشا رادمانوویچ، حزب لیبرال دمکرات به رهبری راسم کادیچ، حزب ابتکار عمل جدید کروات‌ها به رهبری کرشیمیر زوباک، حزب برای بوسنی به رهبری صفت خلیلوویچ، حزب اقدام دمکراتیک به رهبری سلیمان تیهیچ، حزب توسعه دمکراتیک به رهبری ملادن ایوانیچ، حزب سوسیال دمکرات‌های مستقل به رهبری میلوراد دودیک، حزب بازنشسگان فدراسیون به رهبری حسین ویکوویچ، حزب بازنشستگان جمهوری صربسکا به رهبری استویان بوگوساویچ، حزب مردمی با کار برای بهروزی به رهبری ملادن ایوانکوویچ، حزب جمهوری خواه بوسنی و هرزگوین به رهبری استپان کلوایچ، حزب دمکرات صرب به رهبری درگان کالینیچ، اتحاد مردمی صرب به رهبری برانیسلاو ایلیچ، حزب سوسیال دمکرات بوسنی و هرزگوین به رهبری زلاتکو لاگومجیا، حزب سوسیالیست جمهوری صربسکا به رهبری ژیوکو رادیشیچ. | ||
| خط ۴۳۳: | خط ۴۳۳: | ||
'''''قلعه‌ها و برج ساعت''''' | '''''قلعه‌ها و برج ساعت''''' | ||
ترکها در قلعه‌های خود استحکامات کم ارتفاعی جهت استقرار توپها بنا می‌کردند در کل مناطق بوسنی و هزرگوین شهرهای زیادی با قلعه و استحکامات ایجاد گردید و سبکهای جدیدی در احداث در قلعه‌ها، پنجره‌ها، طاقچه‌های موجود در دیوارها و زره‌های رزمی ایجاد گردید بطوریکه جزئیات مربوط به تزئین آنها تا حد زیادی حذف و منحصرا به نقش دفاعی دژها و قلعه‌ها اهمیت داده | ترکها در قلعه‌های خود استحکامات کم ارتفاعی جهت استقرار توپها بنا می‌کردند در کل مناطق بوسنی و هزرگوین شهرهای زیادی با قلعه و استحکامات ایجاد گردید و سبکهای جدیدی در احداث در قلعه‌ها، پنجره‌ها، طاقچه‌های موجود در دیوارها و زره‌های رزمی ایجاد گردید بطوریکه جزئیات مربوط به تزئین آنها تا حد زیادی حذف و منحصرا به نقش دفاعی دژها و قلعه‌ها اهمیت داده میشد. | ||
نمای قلعه‌ها بعلت احداث مساجد با مناره‌های باریک و برجهای ساعت تغییر یافت. برج ساعت بنایی بود که محور اصلی نمای شهرهای کوچک و بزرگ تبدیل شد. زیباترین برج ساعت در سارایوو و بانیالوکا احداث شده است. | نمای قلعه‌ها بعلت احداث مساجد با مناره‌های باریک و برجهای ساعت تغییر یافت. برج ساعت بنایی بود که محور اصلی نمای شهرهای کوچک و بزرگ تبدیل شد. زیباترین برج ساعت در سارایوو و بانیالوکا احداث شده است. | ||
| خط ۴۴۶: | خط ۴۴۶: | ||
پس از ورود کشیشان فرانیویی به بوسنی در سال 1291 مبلغین مذهبی کاتولیک موفق به گردآوردن کاتولیکهای بوسنی و جلب نظر دولتمردان و حاکمان شده و در نهایت توانستند تعداد زیادی از بوسنیاییها را غسل تعمید دهند. | پس از ورود کشیشان فرانیویی به بوسنی در سال 1291 مبلغین مذهبی کاتولیک موفق به گردآوردن کاتولیکهای بوسنی و جلب نظر دولتمردان و حاکمان شده و در نهایت توانستند تعداد زیادی از بوسنیاییها را غسل تعمید دهند. | ||
کشیشهای فرانیویی به سرپرستی فرا آنجل زویزدیچ توانستند در زمان حکومت عثمانیان برای کاتولیکهای بوسنی امتیازاتی که در عهدنامه سلطان عثمانی تضمین شده بود، کسب نمایند. عهدنامه سلطان در واقع سند اصلی تعیین‌کننده روابط کلیسای کاتولیک بوسنی و دولت ترکیه محسوب | کشیشهای فرانیویی به سرپرستی فرا آنجل زویزدیچ توانستند در زمان حکومت عثمانیان برای کاتولیکهای بوسنی امتیازاتی که در عهدنامه سلطان عثمانی تضمین شده بود، کسب نمایند. عهدنامه سلطان در واقع سند اصلی تعیین‌کننده روابط کلیسای کاتولیک بوسنی و دولت ترکیه محسوب میشد. واتیکان در سال 1735 فرستاده خود را برای بوسنی منصوب نمود. موقعیت کاتولیکهای بوسنی و هرزگوین در زمان حکومت عثمانیان بسیار مناسب و مطلوب بود. | ||
پاپ لئون سیزدهم در سال 1881 با توجه به شرایط جدید سیاسی، سلسله مراتب کلیسای کاتولیک بوسنی را اعلام نمود و در سارایوو نیز دفتر سراسقفی، و در دو شهر موستار و بانیالوکا نیز دفتر اسقف منطقه برقرار و تاسیس گردید. اولین اسقف اعظم بوسنی دکتر یوسیپ استادلراستاد دانشگاه زاگرب بود که پایه‌های توسعه جدید کلیسای کاتولیک را گذاشت. بدین ترتیب کلیسای کاتولیک بوسنی به چهار منطقه اسقفی تقسیم گردید: تربینیه-مرکانسکا که توسط اسقف موستار سرپرستی | پاپ لئون سیزدهم در سال 1881 با توجه به شرایط جدید سیاسی، سلسله مراتب کلیسای کاتولیک بوسنی را اعلام نمود و در سارایوو نیز دفتر سراسقفی، و در دو شهر موستار و بانیالوکا نیز دفتر اسقف منطقه برقرار و تاسیس گردید. اولین اسقف اعظم بوسنی دکتر یوسیپ استادلراستاد دانشگاه زاگرب بود که پایه‌های توسعه جدید کلیسای کاتولیک را گذاشت. بدین ترتیب کلیسای کاتولیک بوسنی به چهار منطقه اسقفی تقسیم گردید: تربینیه-مرکانسکا که توسط اسقف موستار سرپرستی میشد، موستار-دووانی، بانیالوکا و ورخ بوسنی. سراسقفی 22401 گره کیلومتری را تحت پوشش قرار می‌داد. قبل از جنگ در منطقه اسقف اعظم بوسنی 528هزار کاتولیک زندگی می‌کردند و تعداد کشیشها 240 تن بود بسیاری از کشیشان کاتولیک در مناطق محل اقامت کروات‌ها در خارج از کشور فعالیت داشتند. در شهر سارایوو دو مدرسه مذهبی کاتولیکها وجود داشت یکی برای دختران راهبه (که ظرفیت آن 65 الی 75 تن بود) و مدرسه دیگر نیز برای کودکان عادی بود که ظرفیت 192 تن را داشت. دانشکده کاتولیک جهت کشیشهای فرانیویی نیز وجود داشت که ظرفیت 75 الی 80 تن را داشت. فرانیوییها در ویسوکو نیز دبیرستانی داشتند در منطقه سراسقفی 335 راهبه نیز وجود داشت که در 24 صومعه مستقر بودند. در مقطع جنگ یعنی سال‌های 1992 تا 1995 در منطقه سراسقفی بوسنی از مجموع 528 هزار کاتولیک تنها 200 هزار تن باقی ماندند و در طول جنگ نیز 3 کشیش و یک راهبه کاتولیک جان خود را از دست دادند. تعداد قطعی کاتولیکهای کشته یا مفقود شده در طول جنگ مشخص نیست. عزیمت پاپ ژان پل دوم به سارایوو در تاریخ 12 و 13 آوریل 1997 و بانیالوکا در سال 2003 به کاتولیکهای بوسنی و هرزگوین دلگرمی زیادی داد. | ||
== کلیسای ارتدوکس == | == کلیسای ارتدوکس == | ||