آستان قدس رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

| نام = آستان قدس رضوی

}}

== پیشینه آستان قدس رضوی ==

تا آنجا که در دورهٔ غَزنَویان ساختمان و قُبّهٔ جدیدی بر آن مقبره ساخته شد <ref>پطروشفسکی، اسلام در ایران، ۲۱۷.</ref> و این ساخت و سازها تا دوره [[صفویه]] ادامه داشت و در حکومت صفویان به اوج خود رسید. توسعهٔ آرامگاه در عصر افشاریان با طلاکاری ایوان صحن ادامه داشت تا آنکه در دورهٔ قاجاریان ضریح جدیدی برای بقعه ساخته شد. در دوران سلطنت پهلوی بیشتر تلاش‌ها معطوف به بازسازی، ترمیم و تغییر کاربری‌های بخش‌های مختلف حرم شد. پس از انقلاب ۱۳۵۷ [[ایران]]، طرح‌های مختلفی در توسعهٔ حرم اجرا شد و بیشترین حجم توسعه مربوط به این دوران بوده‌است. <ref>عالم‌زاده، حرم رضوی به روایت تاریخ، ۳۴–۳۵.</ref>

== تولیت آستان قدس رضوی ==

حرم حضرت علی بن موسی الرضا (ع) در مشهد، یکی از اماکن مقدس اسلامی است که مورد توجه [[شیعیان]] است. این مکان مقدس با توجه به موقوفات بسیار آن، در ابتدا از جانب [[سادات]] رضوی و موسوی که اصطلاحاً <big>نقیب</big> شناخته می‌شدند، اداره می‌شد. <ref>محسنی، «تولیت آستان قدس»، شهر قانون.</ref>

در دوران پادشاهی صفویه، دو منصب از جانب شاه به [[فقها]] محول می‌شد. یکی از این مناصب، نیابت شاهنشاه در امور روضه منوره بود. این منصب برای انجام امور مربوط به دو آرامگاه علی بن موسی الرضا و شیخ صفی‌الدین به عالمان دینی سپرده می‌شد. این منصب در دوره صفوی با عنوان «متولی سر کار فیض آثار روضه منوره» و در عصر قاجار با عنوان «متولی باشی» یا «نائب التولیه» تعبیر می‌شد. <ref>ولایی، «نواب پیشین»، نامه آستان قدس.</ref>

== ساختار آستان قدس رضوی ==

آستان قدس رضوی یکی از بزرگ‌ترین نهادهای موقوفاتی [[اسلامی]] می‌باشد. <ref> «آستان قدس؛ در 'بزرگ‌ترین نهاد موقوفی جهان اسلام' چه می‌گذرد؟</ref> مدیریت کلیه [[نذورات]] و موقوفات امام هشتم [[شیعیان]] برعهده آستان قدس است. ادعاهای بسیاری بر این است که آستان قدس با وجود فعالیت‌های اقتصادی فراگیرش به دولت مالیات نمی‌دهد ولی بنابر گفته تولیت این آستان، با اینکه این نهاد معافیت‌نامه‌ای از امام خمینی(ره) دارد. <ref>«حکم به نخست‌وزیر (معافیت مالیاتی آستان قدس رضوی و موسسات وابسته)</ref> مالیات تکلیفی، مالیات ارزش افزوده و مالیات عملیاتی، جمعی و خرجی را پرداخت کرده و علاوه بر پرداخت مالیات، چندین برابر در مناطق محرومی که رسیدگی به آنها وظایف دولت است، هزینه می‌کند. <ref>جزئیات پرداخت مالیات توسط آستان قدس رضوی +جدول». مشرق نیوز.</ref>