۸۷٬۸۱۰
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'بی امان' به 'بیامان') |
جز (جایگزینی متن - 'محافظه کار' به 'محافظهکار') |
||
خط ۱۰۸: | خط ۱۰۸: | ||
1. نهضت و گروههای اسلامگرایی اهل سنت: هسته اولیه گروههای سنی را «نهضت جوانان مسلمان» تشکیل میدهد که در سال 1348 در دانشگاه کابل پایهگذاری شد و هدف از آن انجام اصلاحات در جامعه افغانستان بود. این نهضت از همان ابتدا دارای دو گرایش سنتی و اصلاحطلبی بود. گروههای سنتگرا مثل؛ اتحاد سیاف، حزب اسلامی یونس خالصی، محاذ ملی و... بیشتر متأثر از جنبشهای اسلامی شبه قاره هند (شاه ولی اللّه) و جنبش وهابیت بودند. اما گروههای اصلاحطلب تحت تأثیر افکار تجددخواهی و اصلاحطلبی جهان عرب و به ویژه جنبش اخوانالمسلمین مصر قرار داشتند. اصلاحطلبان که در ابتدا به عنوان «جنبش جوانان مسلمان» فعالیت میکردند، در سال 1354 بر سر روش برخورد با حکومت «داوود» دچار اختلاف شدند. «گلبدین حکمت یار» که خط مشی تندروانه داشت، حزب اسلامی را تشکیل داد. این حزب که در بین پشتوها نفوذ فراوان دارد، از همان ابتدا مورد استقبال گروههای مذهبی پاکستان واقع شد و جماعت اسلامی پاکستان به رهبری «ابوالاعلی مودودی» و جامعه روحانیت به رهبری «مولانا مفتی محمود»، از آن پشتیبانی کردند. | 1. نهضت و گروههای اسلامگرایی اهل سنت: هسته اولیه گروههای سنی را «نهضت جوانان مسلمان» تشکیل میدهد که در سال 1348 در دانشگاه کابل پایهگذاری شد و هدف از آن انجام اصلاحات در جامعه افغانستان بود. این نهضت از همان ابتدا دارای دو گرایش سنتی و اصلاحطلبی بود. گروههای سنتگرا مثل؛ اتحاد سیاف، حزب اسلامی یونس خالصی، محاذ ملی و... بیشتر متأثر از جنبشهای اسلامی شبه قاره هند (شاه ولی اللّه) و جنبش وهابیت بودند. اما گروههای اصلاحطلب تحت تأثیر افکار تجددخواهی و اصلاحطلبی جهان عرب و به ویژه جنبش اخوانالمسلمین مصر قرار داشتند. اصلاحطلبان که در ابتدا به عنوان «جنبش جوانان مسلمان» فعالیت میکردند، در سال 1354 بر سر روش برخورد با حکومت «داوود» دچار اختلاف شدند. «گلبدین حکمت یار» که خط مشی تندروانه داشت، حزب اسلامی را تشکیل داد. این حزب که در بین پشتوها نفوذ فراوان دارد، از همان ابتدا مورد استقبال گروههای مذهبی پاکستان واقع شد و جماعت اسلامی پاکستان به رهبری «ابوالاعلی مودودی» و جامعه روحانیت به رهبری «مولانا مفتی محمود»، از آن پشتیبانی کردند. | ||
<br> | <br> | ||
در زمان تجاوز شوروی به افغانستان نیز بیشترین کمکهای خارجی را از پاکستان دریافت میکرد. اما شاخه دیگر جنبش جوانان که | در زمان تجاوز شوروی به افغانستان نیز بیشترین کمکهای خارجی را از پاکستان دریافت میکرد. اما شاخه دیگر جنبش جوانان که محافظهکار بودند، به رهبری «برهان الدین ربانی» جمعیت اسلامی را تشکیل دادند که طرفداران آن بیشتر تاجیکها هستند. غیر از این دو حزب، گروههای دیگری نیز در جامعه اهل سنت ظهور کردند و تمام آنها بعد از تجاوز شوروی به افغانستان، به پاکستان پناه بردند. با وجودی که بسیاری از این احزاب از آغاز پیدایش، خواهان حکومت اسلامی بودند، ولی در عمل اختیاری از خود نداشتند و سیاست مداران پاکستانی بودند که به آنها خط میدادند. | ||
<br> | <br> | ||
«آنتونی هی من» با اشاره به این مطلب در زمینه پشتیبانی دولت پاکستان از جریان بنیادگرایی اسلامی در افغانستان مینویسد: «اگرچه بنیادگرایان افغان به خودی خود اهمیتی نداشتند، اما مورد استقبال هم فکران مسلمان پاکستانی و حتی خود دولت «بوتو» ذوالفقار علی بوتو قرار گرفتند، زیرا «بوتو» حس کرد که از این راه خواهد توانست بهرهبرداری سیاسی نماید. مدتها دولت کابل ناراضیان پاکستان را کمک کرده بود... «بوتو» میکوشید که مخالفین بلوچ را خرد کند و مبارزه او با آنها از سال 1973 تا 1977، ادامه داشت. بنابراین، از فرصت به دست آمده راضی بود تا بتواند مداخله افغانستان در امور داخلی پاکستان را تلافی کند». | «آنتونی هی من» با اشاره به این مطلب در زمینه پشتیبانی دولت پاکستان از جریان بنیادگرایی اسلامی در افغانستان مینویسد: «اگرچه بنیادگرایان افغان به خودی خود اهمیتی نداشتند، اما مورد استقبال هم فکران مسلمان پاکستانی و حتی خود دولت «بوتو» ذوالفقار علی بوتو قرار گرفتند، زیرا «بوتو» حس کرد که از این راه خواهد توانست بهرهبرداری سیاسی نماید. مدتها دولت کابل ناراضیان پاکستان را کمک کرده بود... «بوتو» میکوشید که مخالفین بلوچ را خرد کند و مبارزه او با آنها از سال 1973 تا 1977، ادامه داشت. بنابراین، از فرصت به دست آمده راضی بود تا بتواند مداخله افغانستان در امور داخلی پاکستان را تلافی کند». |