کاربر:Hoosinrasooli/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

تميم بن عبدالله بن تميم قرشي حيري، (000 – حدود 368ق)

ابوالفضل. محدث شيعي. لقب «حيري» منسوب به «حيره» است كه در جغرافياي قديم به سه مكان اطلاق مي‏شده است. نخست شهري در سه فرسخي كوفه نزديك نجف؛ دوم روستايي در فارس و سوم محله بزرگي در نيشابور. سوابق علمي او نشان مي‏دهند كه وي اهل نيشابور بوده و در محله «حيره» مسكن داشته است و در همين شهر احاديثي به‏طور مستقيم از «احمد بن علي انصاري»(از همراهان امام رضا در سفر مرو) شنيده است. از تاريخ ولادت او اطلاعي در دست نيست ولي زمان درگذشت او با توجه به اينكه «شيخ صدوق»(م381ق) در 368هجري در «فرغانه»(بر وزن پروانه، از شهرهاي ازبكستان) از او حديث شنيده، مي‏بايست در همين حدود يا اندكي پس از آن روي داده باشد. از دوران كودكي و چگونگي تحصيلات او آگاهي درستي نداريم اما گمان مي‏رود كه وي در نيشابور پرورش يافته و بخش عمده‏اي از زندگي را در آنجا به سر آورده است. پدرش از راويان حديث بود و در پرورش علمي او نقش اساسي داشته است. وي احاديث بسياري از پدرش نقل مي‏كند و از اساتيد او غير از پدرش، كسي ديگر شناخته شده نيست. وي همچنين به واسطه پدرش از كساني چون «حمدان بن سليمان نيشابوري» و «احمد بن علي انصاري»(كه خود از اساتيد وي نيز بود) احاديث فراواني از امام رضا(ع) نقل كرده كه بيشتر آنها در باره فضائل اهل‏بيت(ع) وارد شده است. از شاگردان او تنها «شيخ صدوق محمد بن بابويه»(م381ق) را مي‏شناسيم كه با نقل احاديث او، بيش از همه وي را به آيندگان شناسانيده است. برخي از صاحبنظران در باره ارزش و صحت روايات او توقف نموده‏اند و حتي علامه حلي به پيروي از غضائري، با صراحت احاديث او را بي‏اعتبار معرفي كرده است. ولي بعضي ديگر از صاحبنظران با توجه به اين كه وي استاد «شيخ صدوق» بوده و صدوق در كتاب‏هايش با جمله «رضي الله عنه» از او تجليل نموده است، بر صحت روايات او تأكيد نموده‏اند. از او اثر تأليفي گزارش نشده است.

منابع: (عيون اخبار الرضا(ع)، ج1ص25 حديث51، وص56 حديث198، وص92 حديث30 و موارد متعدد ديگر؛ الخصال، ص267، باب الخمسه، حديث2؛ التوحيد، شيخ صدوق، ص74 حديث 28، وص121 حديث24، وص132 حديث14، وص353 حديث25، و موارد ديگر؛ خلاصه الاقوال، ص329؛ طرائف المقال، ج1ص161 شماره 818)