۲۱٬۷۰۰
ویرایش
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
# بعضی از علما قایل به تباطل و تحابط اعمال شدهاند، و گفتهاند: اعمال یکدیگر را باطل میسازند، و آنگاه این علما در بین خود اختلاف کرده، بعضی گفتهاند: هر گناهی حسنه قبل از خود را باطل میکند، و هر حسنه ای سیئه قبل از خود را از بین میبرد. لازمه این حرف آن است که انسان یا تنها حسنه برایش مانده باشد، و یا تنها سیئه. | # بعضی از علما قایل به تباطل و تحابط اعمال شدهاند، و گفتهاند: اعمال یکدیگر را باطل میسازند، و آنگاه این علما در بین خود اختلاف کرده، بعضی گفتهاند: هر گناهی حسنه قبل از خود را باطل میکند، و هر حسنه ای سیئه قبل از خود را از بین میبرد. لازمه این حرف آن است که انسان یا تنها حسنه برایش مانده باشد، و یا تنها سیئه. | ||
# بعضی دیگر گفتهاند: میان حسنات و سیئات موازنه میشود، به این معنا که از حسنات و سیئات هر کدام بیشتر باشد، به مقدار آنکه کمتر است از آنکه بیشتر است کم میشود، تا بقیه بیشتر بدون منافی باقی بماند و لازمه این دو قول این است که برای هر انسانی از اعمال گذشته اش بجز یک قسم نمانده باشد، یا حسنه به تنهایی، و یا سیئه به تنهایی و یا اینکه هر دو با هم مساوی بوده، و تساقط کردهاند، و هیچ چیز برایش نمانده باشد. و این درست نیست، زیرا. | # بعضی دیگر گفتهاند: میان حسنات و سیئات موازنه میشود، به این معنا که از حسنات و سیئات هر کدام بیشتر باشد، به مقدار آنکه کمتر است از آنکه بیشتر است کم میشود، تا بقیه بیشتر بدون منافی باقی بماند و لازمه این دو قول این است که برای هر انسانی از اعمال گذشته اش بجز یک قسم نمانده باشد، یا حسنه به تنهایی، و یا سیئه به تنهایی و یا اینکه هر دو با هم مساوی بوده، و تساقط کردهاند، و هیچ چیز برایش نمانده باشد. و این درست نیست، زیرا. | ||
اولا: از ظاهرآیه:وَآخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلًا صَالِحًا وَآخَرَ سَيِّئًا عَسَى اللَّهُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ سوره توبه | اولا: از ظاهرآیه: {{متن قرآن|'''وَآخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلًا صَالِحًا وَآخَرَ سَيِّئًا عَسَى اللَّهُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ'''|سوره = توبه|آیه = 103}}، بر میآید که اعمال چه حسنات و چه سیئات، باقی میماند، و تنها توبه خدا سیئات را از بین میبرد، و تحابط به هر معنایی که تصورش کنند با این آیه نمی سازد.<br> | ||
ثانیا: خدای تعالی در مساله تاثیر اعمال همان روشی را دارد که عقلا در اجتماع انسانی خود دارند و آن روش مجازات است، که کارهای نیک را جدا پاداش میدهند، و کارهای زشت را جداگانه کیفر، مگر در بعضی از گناهان که باعث قطع رابطه مولویت و عبودیت از اصل میشود، که در این موارد تعبیر به حبط عمل میکنند، و آیات در اینکه روش خدا این است بسیار زیاد است، و حاجتی به آوردن آنها نیست.<br> | ثانیا: خدای تعالی در مساله تاثیر اعمال همان روشی را دارد که عقلا در اجتماع انسانی خود دارند و آن روش مجازات است، که کارهای نیک را جدا پاداش میدهند، و کارهای زشت را جداگانه کیفر، مگر در بعضی از گناهان که باعث قطع رابطه مولویت و عبودیت از اصل میشود، که در این موارد تعبیر به حبط عمل میکنند، و آیات در اینکه روش خدا این است بسیار زیاد است، و حاجتی به آوردن آنها نیست.<br> | ||
# بعضی دیگر گفتهاند: نوع اعمال محفوظند، و هر یک از اعمال اثر خود را دارد چه حسنه و چه سیئه. بله چه بسا میشود که حسنه سیئه را از بین میبرد همچنانکه فرمود: «یا ایها الذین آمنوا ان تتقوا الله یجعل لکم فرقانا، و یکفر عنکم سیاتکم ؛ای کسانی که ایمان آوردهاید، اگر از خدا بترسید خدای تعالی برایتان نیروی جداسازی حق از باطل قرار میدهد، و گناهانتان را تکفیر میکند»<ref>سوره انفال:۲۹.</ref>. | |||
بلکه بعضی از اعمال گناه را مبدل به حسنه میکند، همچنانکه فرمود:«الا من تاب و آمن و عمل صالحا فاولیک یبدل الله سیئاتهم حسنات؛ مگر کسی که توبه کند، و ایمان آورده عمل صالح انجام دهد، اینان همان کسانی هستند که خدا گناهانشان را مبدل به حسنات میکند»<ref>سوره فرقان:۱۷.</ref>. | بلکه بعضی از اعمال گناه را مبدل به حسنه میکند، همچنانکه فرمود:«الا من تاب و آمن و عمل صالحا فاولیک یبدل الله سیئاتهم حسنات؛ مگر کسی که توبه کند، و ایمان آورده عمل صالح انجام دهد، اینان همان کسانی هستند که خدا گناهانشان را مبدل به حسنات میکند»<ref>سوره فرقان:۱۷.</ref>. |