۸۷٬۹۴۶
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'رده:جنبشها' به 'رده:جریانها و جنبشها') |
جز (جایگزینی متن - 'فرقه گرا' به 'فرقهگرا') |
||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
== گروههای بنیادگرای اسلامی در پاکستان == | == گروههای بنیادگرای اسلامی در پاکستان == | ||
<br> | <br> | ||
رشد بنیادگرایی اسلامی در پاکستان و به وجود آمدن گروههای اسلامی و فرقهای در این کشور، به ظهور افکار غیر دینی و سکولار در پاکستان و حوادث دهه هفتاد که در مجاورت این کشور اتفاق افتاد بازمیگردد. در اواخر دهه هفتاد، پاکستان از یک سو شاهد پیروزی انقلاب اسلامی در [[ایران]] بود و از سوی دیگر [[کمونیست]] ها در یک کودتای نظامی در 26 آوریل 1978، قدرت را در [[افغانستان]] به دست گرفتند. این دو حادثه، بدون تردید در روند بنیادگرایی اسلامی و تشکیل گروههای اسلامی و گاه | رشد بنیادگرایی اسلامی در پاکستان و به وجود آمدن گروههای اسلامی و فرقهای در این کشور، به ظهور افکار غیر دینی و سکولار در پاکستان و حوادث دهه هفتاد که در مجاورت این کشور اتفاق افتاد بازمیگردد. در اواخر دهه هفتاد، پاکستان از یک سو شاهد پیروزی انقلاب اسلامی در [[ایران]] بود و از سوی دیگر [[کمونیست]] ها در یک کودتای نظامی در 26 آوریل 1978، قدرت را در [[افغانستان]] به دست گرفتند. این دو حادثه، بدون تردید در روند بنیادگرایی اسلامی و تشکیل گروههای اسلامی و گاه فرقهگرایی تأثیر زیادی داشت. در این جا به تاریخ این گروهها و اهداف کلی آنها اشاره میکنیم: | ||
<br> | <br> | ||
1 ـ جماعت اسلامی: در سال 1941، «ابوالاعلی مودودی» آن را پایهگذاری کرد. این حزب دارای گرایش اخوانی است و هم اکنون رهبری آن را «قاضی حسین احمد» بر عهده دارد. «جماعت اسلامی از لحاظ سیاسی تا حدودی از هواداران اندیشه امام خمینی رحمه الله به شمار میرود و «ابوالاعلی مودودی»، اولین شخصیت مذهبی این کشور بود که از مبارزات امام در زمان شاه حمایت به عمل آورد.»1 | 1 ـ جماعت اسلامی: در سال 1941، «ابوالاعلی مودودی» آن را پایهگذاری کرد. این حزب دارای گرایش اخوانی است و هم اکنون رهبری آن را «قاضی حسین احمد» بر عهده دارد. «جماعت اسلامی از لحاظ سیاسی تا حدودی از هواداران اندیشه امام خمینی رحمه الله به شمار میرود و «ابوالاعلی مودودی»، اولین شخصیت مذهبی این کشور بود که از مبارزات امام در زمان شاه حمایت به عمل آورد.»1 | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
جمعیت علمای اسلام، عمدهترین حزب سیاسی و اسلامگرایی پاکستان است که به مکتب دیوبندی وابسته است. این گروه تا میانه دهه 80 تنها نماینده سیاسی دیوبندی ها بود، اما از سال 1985 به بعد [[سپاه صحابه]] و برخی احزاب تندرو و افراطی دیگر از آن منشعب شد. این حزب در زمان جهاد مردم افغانستان در ستیز با روس ها، رابطه بسیار نزدیک با گروههای پشتون این کشور داشت. پس از پیروزی مجاهدان افغان در بهار 1371 (1992) و بروز جنگهای ویرانگر داخلی، جمعیت علمای اسلام با همکاری ارتش پاکستان و برخی کشورهای غربی و عربی، جنبش طالبان را که از نظر فکری وابسته به مکتب دیوبندی بود، به وجود آوردند. | جمعیت علمای اسلام، عمدهترین حزب سیاسی و اسلامگرایی پاکستان است که به مکتب دیوبندی وابسته است. این گروه تا میانه دهه 80 تنها نماینده سیاسی دیوبندی ها بود، اما از سال 1985 به بعد [[سپاه صحابه]] و برخی احزاب تندرو و افراطی دیگر از آن منشعب شد. این حزب در زمان جهاد مردم افغانستان در ستیز با روس ها، رابطه بسیار نزدیک با گروههای پشتون این کشور داشت. پس از پیروزی مجاهدان افغان در بهار 1371 (1992) و بروز جنگهای ویرانگر داخلی، جمعیت علمای اسلام با همکاری ارتش پاکستان و برخی کشورهای غربی و عربی، جنبش طالبان را که از نظر فکری وابسته به مکتب دیوبندی بود، به وجود آوردند. | ||
<br> | <br> | ||
3 ـ سپاه صحابه: این حزب در 6 سپتامبر 1985 با رهبری «[[حق نواز جنگوی]]» که پیش تر عضو جمعیت علمای اسلام بود، در شهر «جنگ» از توابع ولایات [[پنجاب]]، بنیانگذاری شد. این گروه از جمله افراطیترین و | 3 ـ سپاه صحابه: این حزب در 6 سپتامبر 1985 با رهبری «[[حق نواز جنگوی]]» که پیش تر عضو جمعیت علمای اسلام بود، در شهر «جنگ» از توابع ولایات [[پنجاب]]، بنیانگذاری شد. این گروه از جمله افراطیترین و فرقهگراترین سازمانهای سیاسی ـ مذهبی در پاکستان است. با انقلاب اسلامی ایران رابطه ای ندارد و سعی میکند که از نفوذ ایران در پاکستان جلوگیری کند. با شیعیان خصومت زیادی دارد و تا کنون ده ها نفر را در شهرهای مختلف پاکستان به جرم [[شیعه]] بودن و عضویت در «[[نهضت فقه جعفری]]» به شهادت رسانده است. این گروه از سوی عربستان کمک مالی میشود و چنانکه از سخنان رهبر کنونی آن «[[اعظم طارق]]» برمیآید، خواهان تشکیل حکومت مذهبی [[سنی]] در پاکستان است: «در پاکستان با توجه به اکثریت جمعیت باید حکومت سنی به وجود آید، همان طوری که در ایران با توجه به اکثریت شیعه حکومت شیعی رسمیت پیدا کرده است...» | ||
<br> | <br> | ||
4 ـ گروههای افراطی و | 4 ـ گروههای افراطی و فرقهگرا: پاکستان در دهه 90 شاهد رشد فزاینده اسلامگرایی فرقهای و افراطی بوده است که بیشتر تحت تأثیر افکار و اندیشههای «[[عبدالوهاب]]» است. این گرایش قشری در قالب گروههای؛ «لشکر جنگوی»، «[[حرکة المجاهدین]]»، «[[لشکر طیبه]]»، «[[جیش محمد]]» و «[[مجاهدین البدر]]» جلوه نمود، و مسئول بیشتر عملیات تروریستی میباشند که تا کنون در پاکستان انجام گرفته است. محور بیشتر عملیات این گروهها داخل پاکستان، [[کشمیر]] و افغانستان است. گروه جنگوی که در آغاز شاخه نظامی سپاه صحابه بود، در سال 1995 از آن جدا شد. حمله به خانه فرهنگ ایران در مولتان و لاهور توسط همین گروه انجام گرفت و دو تن از رهبران آن به نام «[[ملک اسحاق]]» و «[[ریاض بسرا]]»، به عنوان طراحان اصلی این اقدام خشونتآمیز و تروریستی شناخته شدند. | ||
<br> | <br> | ||
== خط فکری و سیاسی جنبش اسلامی پاکستان == | == خط فکری و سیاسی جنبش اسلامی پاکستان == | ||
خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
== وضعیت کنونی جنبش اسلامی پاکستان == | == وضعیت کنونی جنبش اسلامی پاکستان == | ||
<br> | <br> | ||
جنبش اسلامی و گروههای مذهبی پاکستان بعد از 11 سپتامبر 2001 با بحران شدیدی مواجه گردیدند؛ زیرا پایگاه اصلی گروه [[طالبان]] و [[بن لادن]] که متهم به حملات تروریستی 11 سپتامبر بودند، در پاکستان قرار داشت و از سوی گروههای مذهبی این کشور حمایت میشد. تصمیم [[آمریکا]] به حمله نظامی به افغانستان و همکاری «پرویز مشرف» با آمریکا، واکنش شدید گروههای مذهبی و | جنبش اسلامی و گروههای مذهبی پاکستان بعد از 11 سپتامبر 2001 با بحران شدیدی مواجه گردیدند؛ زیرا پایگاه اصلی گروه [[طالبان]] و [[بن لادن]] که متهم به حملات تروریستی 11 سپتامبر بودند، در پاکستان قرار داشت و از سوی گروههای مذهبی این کشور حمایت میشد. تصمیم [[آمریکا]] به حمله نظامی به افغانستان و همکاری «پرویز مشرف» با آمریکا، واکنش شدید گروههای مذهبی و فرقهگرای پاکستان را به همراه داشت. در 27 شهریور 1380 حدود چهل گروه اسلامی در اعتراض به حمله آمریکا، تظاهرات کردند. برخی از این گروهها تهدید کردند که در صورت حمله آمریکا به افغانستان به فتوای شورای علمای طالبان عمل نموده و اعلام جهاد خواهند کرد. | ||
<br> | <br> | ||
با شروع حملات نظامی آمریکا و ائتلاف ضد تروریستی به مواضع طالبان و بن لادن در افغانستان، موج تازه ای از اعتراض ها شروع شد. دولت «پرویز مشرف»، «[[مولوی فضل الرحمن]]» و «[[مولانا سمیع الحق]]»، دو تن از رهبران جمعیت علمای اسلام و رهبران برخی دیگر از گروههای اسلامی این کشور را که از حامیان اصلی گروه طالبان به شمار میآمدند، زندانی نمود. جمعیت علمای اسلام یکی از فعالترین احزاب مذهبی پاکستان است که تلاشهای زیادی را با گسیل داشتن افراد داوطلب به افغانستان، جمعآوری کمکهای مالی و ارسال خون برای زخمیهای طالبان، انجام داد تا از سرنگونی آن جلوگیری نماید. | با شروع حملات نظامی آمریکا و ائتلاف ضد تروریستی به مواضع طالبان و بن لادن در افغانستان، موج تازه ای از اعتراض ها شروع شد. دولت «پرویز مشرف»، «[[مولوی فضل الرحمن]]» و «[[مولانا سمیع الحق]]»، دو تن از رهبران جمعیت علمای اسلام و رهبران برخی دیگر از گروههای اسلامی این کشور را که از حامیان اصلی گروه طالبان به شمار میآمدند، زندانی نمود. جمعیت علمای اسلام یکی از فعالترین احزاب مذهبی پاکستان است که تلاشهای زیادی را با گسیل داشتن افراد داوطلب به افغانستان، جمعآوری کمکهای مالی و ارسال خون برای زخمیهای طالبان، انجام داد تا از سرنگونی آن جلوگیری نماید. | ||
<br> | <br> | ||
سرنگونی حکومت طالبان در افغانستان و فروپاشی شبکههای تروریستی بن لادن، روند اسلامگرایی در پاکستان را با خطر جدی روبه رو کرد. ژنرال «پرویز مشرف» در یک اقدام بی سابقه با تروریست خواندن گروههای مذهبی این کشور، از راهبرد جدید پاکستان در برابر تروریسم خبر داد. بر اساس سخنان رییس نظامی این کشور، برای مبارزه با تروریسم، | سرنگونی حکومت طالبان در افغانستان و فروپاشی شبکههای تروریستی بن لادن، روند اسلامگرایی در پاکستان را با خطر جدی روبه رو کرد. ژنرال «پرویز مشرف» در یک اقدام بی سابقه با تروریست خواندن گروههای مذهبی این کشور، از راهبرد جدید پاکستان در برابر تروریسم خبر داد. بر اساس سخنان رییس نظامی این کشور، برای مبارزه با تروریسم، فرقهگرایی و خشونتطلبی، پنج گروه، شامل؛ جیش محمد، لشکر طیبه، سپاه صحابه، تنظیم نفاذ شریعت محمدی و تحریک نفاذ فقه جعفری منحل گردید و گروه ششم (جمعیت علمای اسلام) تحت نظارت شدید دولت قرار گرفت. | ||
<br> | <br> | ||
هم اکنون وضعیت گروههای اسلامی و به ویژه «نهضت فقه جعفری» چندان مشخص نیست. دولت پاکستان در برابر بنیادگرایی اسلامی سیاست دوگانه ای را در پیش گرفته است. «پرویز مشرف» از یک سوی زیر فشار آمریکاییان از فعالیت این گروهها جلوگیری میکند و از سوی دیگر از گروههای اسلامی در کشمیر به عنوان آزادی خواه، پشتیبانی میکند!! | هم اکنون وضعیت گروههای اسلامی و به ویژه «نهضت فقه جعفری» چندان مشخص نیست. دولت پاکستان در برابر بنیادگرایی اسلامی سیاست دوگانه ای را در پیش گرفته است. «پرویز مشرف» از یک سوی زیر فشار آمریکاییان از فعالیت این گروهها جلوگیری میکند و از سوی دیگر از گروههای اسلامی در کشمیر به عنوان آزادی خواه، پشتیبانی میکند!! |