confirmed
۲٬۲۰۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
شیخ حر عاملی هم در اواخر الجواهر السنیه به اعتماد خود به احادیث مذکور در کتاب تصریح نموده است<ref>الجواهرالسنية، ص 364</ref><br> | شیخ حر عاملی هم در اواخر الجواهر السنیه به اعتماد خود به احادیث مذکور در کتاب تصریح نموده است<ref>الجواهرالسنية، ص 364</ref><br> | ||
آیتالله سعادت پرور در تثبیت سند روایت میفرماید بزرگان علم و معرفت و کمال به این حدیث اعتنا داشته و فقرات آن را به | آیتالله سعادت پرور در تثبیت سند روایت میفرماید بزرگان علم و معرفت و کمال به این حدیث اعتنا داشته و فقرات آن را به مناسبتهای مختلف ذکر میکردهاند مثل ميرزا جواد ملكي تبریزی در کتب اخلاقی و نیز علامه طباطبایی که یک دوره کامل این حدیث را برای شاگردانش تفسیر کرد و در آثارش از آن ذکر کرده و در مباحث خود با هانری کربن هم از این حدیث استفاده میکرد علاوه بر این متن این حدیث با کتاب و سنت انطباق دارد و آیات و روایاتی که ما در شرح آوردهایم بهروشنی این تطبیق را نمایانده است<ref>سر الإسراء في شرح حديث المعراج، ج،1 ص 8.</ref>. | ||
= شروح = | = شروح = | ||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
* پهلوانی تهرانی (سعادتپرور)، علی، سر الاسراء: شرح حدیث معراج، (چهارجلدی)، مترجم: محمدجواد وزیری فرد، احیاء کتاب،1390 . | * پهلوانی تهرانی (سعادتپرور)، علی، سر الاسراء: شرح حدیث معراج، (چهارجلدی)، مترجم: محمدجواد وزیری فرد، احیاء کتاب،1390 . | ||
* غیاثی کرمانی، محمدرضا، حدیث معراج (مناجاة الرحمن فی لیله المعراج)، قم: پارسایان، 1376. (شرحی کوتاه بر حدیث معراج از کتاب "ارشاد القلوب" ) | * غیاثی کرمانی، محمدرضا، حدیث معراج (مناجاة الرحمن فی لیله المعراج)، قم: پارسایان، 1376. (شرحی کوتاه بر حدیث معراج از کتاب "ارشاد القلوب" ) | ||
* شیروانی، علی، با پیامبر بهسوی معراج شرح ماجرای معراج و | * شیروانی، علی، با پیامبر بهسوی معراج شرح ماجرای معراج و پاسخهای خدای متعال به پرسشهای پیامبر (صلّیالله علیه واله وسلّم) دریافتی از دو حدیث عرفانی"،دارالفکر، قم، 1385. | ||
= محتوی و موضوعات مطرح شده= | = محتوی و موضوعات مطرح شده= | ||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
* رضا و توکل؛ | * رضا و توکل؛ | ||
* محبت الهی و راه رسیدن به آن؛ | * محبت الهی و راه رسیدن به آن؛ | ||
* | * ویژگیهای اولیای الهی؛ | ||
* | * خصلتهای راهیافتگان به بهشت و میراث گرسنگی و سکوت؛ | ||
* لزوم توجه به نماز و درک حضور خداوند؛ | * لزوم توجه به نماز و درک حضور خداوند؛ | ||
* امتیازات اولیای الهی؛ | * امتیازات اولیای الهی؛ | ||
* لزوم محبت به مستمندان؛ | * لزوم محبت به مستمندان؛ | ||
* عدم تبعیت از | * عدم تبعیت از خواهشهای نفسانی؛ | ||
* نکوهش دنیا و دنیاگرایان؛ | * نکوهش دنیا و دنیاگرایان؛ | ||
* | * ویژگیهای بیستگانه اهل دنیا؛ | ||
* | * ویژگیهای اهل آخرت؛ | ||
* مقام و معرفت زاهدان؛ | * مقام و معرفت زاهدان؛ | ||
* نقش ارزشی روزه و سکوت؛ | * نقش ارزشی روزه و سکوت؛ | ||
* مؤمنان رهیافته به یقین و باریابی به رضوان حق؛ | * مؤمنان رهیافته به یقین و باریابی به رضوان حق؛ | ||
* | * ویژگیهای زندگی گوارا و پایدار؛ | ||
* موفقیت در آزمون الهی، و عنایات ویژه خداوند؛ | * موفقیت در آزمون الهی، و عنایات ویژه خداوند؛ | ||
* مقام عابدان و رسولان الهی؛ | * مقام عابدان و رسولان الهی؛ | ||
خط ۱۱۴: | خط ۱۱۴: | ||
# زبانش را در کام بپیچد و حرف نزند مگر آنکه آن سخن برای او مفید و ثمر بخش باشد؛ | # زبانش را در کام بپیچد و حرف نزند مگر آنکه آن سخن برای او مفید و ثمر بخش باشد؛ | ||
# قلب خود را از | # قلب خود را از وسوسههای اهریمنی حفظ کند؛ | ||
# همواره بیاندیشد که من به او آگاه و بر کارهایش ناظر هستم؛ | # همواره بیاندیشد که من به او آگاه و بر کارهایش ناظر هستم؛ | ||
# و گرسنگی، نور چشمانش باشد (گرسنگی را دوست بدارد). | # و گرسنگی، نور چشمانش باشد (گرسنگی را دوست بدارد). | ||
خط ۱۶۶: | خط ۱۶۶: | ||
* و آنگاه که اهل بهشت از خوردن و آشامیدن لذّت میبرند، اینان از ذکر و سخن و گفتار من لذّت میبرند؛ | * و آنگاه که اهل بهشت از خوردن و آشامیدن لذّت میبرند، اینان از ذکر و سخن و گفتار من لذّت میبرند؛ | ||
عرض کرد: خداوندا! | عرض کرد: خداوندا! نشانههای اینها چیست؟ فرمود: | ||
زندانیانی هستند که زبانهای خود را از حرفهای غیر ضروری و شکمهای خود را از غذای غیر لازم، محفوظ و حبس کرده اند. | زندانیانی هستند که زبانهای خود را از حرفهای غیر ضروری و شکمهای خود را از غذای غیر لازم، محفوظ و حبس کرده اند. | ||
خط ۲۳۴: | خط ۲۳۴: | ||
* به کارهایی که انجام نداده اند خودستایی میکنند و چیزی را ادّعا میکنند که واجد آن نیستند؛ | * به کارهایی که انجام نداده اند خودستایی میکنند و چیزی را ادّعا میکنند که واجد آن نیستند؛ | ||
* و از روی آرزو و هوس سخن میگویند؛ | * و از روی آرزو و هوس سخن میگویند؛ | ||
* عیوب دیگران را بازگو ولی | * عیوب دیگران را بازگو ولی خوبیهای آنها را مخفی میکنند. | ||
عرض کرد: آیا اهل دنیا این همه عیب دارند؟ | عرض کرد: آیا اهل دنیا این همه عیب دارند؟ | ||
خط ۴۷۳: | خط ۴۷۳: | ||
* و شب و روز و هر وقت که میخواهد گناه و معصیتی بکند، میداند که من مواظب او هستم؛ | * و شب و روز و هر وقت که میخواهد گناه و معصیتی بکند، میداند که من مواظب او هستم؛ | ||
* و قلب خود را از هرچه که نمیپسندم پاک میکند؛ | * و قلب خود را از هرچه که نمیپسندم پاک میکند؛ | ||
* و نسبت به شیطان و | * و نسبت به شیطان و وسوسههای او کینه میورزد؛ | ||
* و برای ابلیس هیچ راه سلطه و نفوذی در مملکت دل خویش باقی نمیگذارد؛ | * و برای ابلیس هیچ راه سلطه و نفوذی در مملکت دل خویش باقی نمیگذارد؛ | ||
خط ۵۱۲: | خط ۵۱۲: | ||
# و قلب او را آگاه و بصیر میگردانم؛ | # و قلب او را آگاه و بصیر میگردانم؛ | ||
# و چیزی را از بهشت و جهنم از او مخفی نمیکنم؛ | # و چیزی را از بهشت و جهنم از او مخفی نمیکنم؛ | ||
# و آنچه را که بر مردم در رستاخیز میگذرد در همین دنیا به او نشان میدهم که چه | # و آنچه را که بر مردم در رستاخیز میگذرد در همین دنیا به او نشان میدهم که چه صحنههای هولناک و وحشتناکی وجود دارد و چگونه ثروتمندان و فقرا و دانشمندان و نادانان را محاکمه و محاسبه میکنم؛ | ||
# و قبر او را نورانی کرده و فرشتهای (منکر) را میفرستم تا از او سؤال کند؛ | # و قبر او را نورانی کرده و فرشتهای (منکر) را میفرستم تا از او سؤال کند؛ | ||
# او ناراحتی مرگ و تاریکی قبر و لحد و وحشت عالم برزخ را نمیبیند، تا آنگاه که برای سنجش اعمال او میزان را نصب و نامه عملش را باز میکنم؛ | # او ناراحتی مرگ و تاریکی قبر و لحد و وحشت عالم برزخ را نمیبیند، تا آنگاه که برای سنجش اعمال او میزان را نصب و نامه عملش را باز میکنم؛ | ||
خط ۱٬۱۱۵: | خط ۱٬۱۱۵: | ||
<ref>فَضَالَهًَْ عَنِ الْحَضْرَمِیِّ عَنْ أَبِیعَبْدِ اللَّهِ (قَال أَتَی رَجُلٌ إِلَی أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (وَ هُوَ فِی مَسْجِدِ الْکُوفَةِ وَ قَدِ احْتَبَی بِحَمَائِلِ سَیْفِهِ فَقَالَ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (إِنَّ فِی الْقُرْآنِ آیَةً قَدْ أَفْسَدَتْ عَلَیَّ دِینِی وَ شَکَّکَتْنِی فِی دِینِی قَالَ وَ مَا ذَلِکَ قَالَ قَوْلُ اللَّهِ عزّوجلّ وَ سْئَلْ مَنْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رُسُلِنا أَجَعَلْنا مِنْ دُونِ الرَّحْمنِ آلِهَةً یُعْبَدُونَ فَهَلْ کَانَ فِی ذَلِکَ الزَّمَانِ نَبِیٌّ غَیْرُ مُحَمَّدٍ (فَیَسْأَلُهُ عَنْهُ فَقَالَ لَهُ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (اجْلِسْ أُخْبِرْکَ بِهِ إِنْ شَاءَ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عزّوجلّ یَقُولُ فِی کِتَابِهِ سُبْحانَ الَّذِی أَسْری بِعَبْدِهِ لَیْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذِی بارَکْنا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیاتِنا فَکَانَ مِنْ آیَاتِ اللَّهِ الَّتِی أَرَاهَا مُحَمَّداً (أَنَّهُ انْتَهَی بِهِ جَبْرَئِیلُ إِلَی الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ وَ هُوَ الْمَسْجِدُ الْأَقْصَی فَلَمَّا دَنَا مِنْهُ أَتَی جَبْرَئِیلُ عَیْناً فَتَوَضَّأَ مِنْهَا ثُمَّ قَالَ یَا مُحَمَّدُ (تَوَضَّأْ ثُمَّ قَامَ جَبْرَئِیلُ فَأَذَّنَ ثُمَّ قَالَ لِلنَّبِیِّ (تَقَدَّمْ فَصَلِّ وَ اجْهَرْ بِالْقِرَاءَةِ فَإِنَّ خَلْفَکَ أُفُقاً مِنَ الْمَلَائِکَةِ لَا یَعْلَمُ عِدَّتَهُمْ إِلَّا اللَّهُ عزّوجَلَّ وَ فِی الصَّفِّ الْأَوَّلِ آدَمُ وَ نُوحٌ وَ إِبْرَاهِیمُ وَ هُودٌ وَ مُوسَی وَ عِیسَی (وَ کُلُّ نَبِیٍّ بَعَثَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی مُنْذُ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ إِلَی أَنْ بَعَثَ مُحَمَّداً (فَتَقَدَّمَ رسولالله (فَصَلَّی بِهِمْ غَیْرَ هَائِبٍ وَ لَا مُحْتَشِمٍ فَلَمَّا انْصَرَفَ أَوْحَی إِلَیْهِ کَلَمْحِ الْبَصَرِ سَلْ یَا مُحَمَّدُ (مَنْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رُسُلِنا أَجَعَلْنا مِنْ دُونِ الرَّحْمنِ آلِهَةً یُعْبَدُونَ فَالْتَفَتَ إِلَیْهِمْ رسولالله (بِجَمِیعِهِ فَقَالَ: بِمَ تَشْهَدُونَ قَالُوا: نَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ أَنَّکَ رسولالله وَ أَنَّ عَلِیّاً أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (وَصِیُّکَ وَ أَنَّکَ رَسُولُاللَّهِ (سَیِّدُ النَّبِیِّینَ وَ أَنَّ عَلِیّاً (سَیِّدُ الْوَصِیِّینَ أُخِذَتْ عَلَی ذَلِکَ مَوَاثِیقُنَا لَکُمَا بِالشَّهَادَةِ فَقَالَ الرَّجُلُ أَحْیَیْتَ قَلْبِی وَ فَرَّجْتَ عَنِّی یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ : تفسیر اهلبیت علیهمالسلام ج۸، ص۷۰؛ بحارالانوار، ج۱۸، ص۳۹۴/ الیقین، ص۲۹۴</ref> . | <ref>فَضَالَهًَْ عَنِ الْحَضْرَمِیِّ عَنْ أَبِیعَبْدِ اللَّهِ (قَال أَتَی رَجُلٌ إِلَی أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (وَ هُوَ فِی مَسْجِدِ الْکُوفَةِ وَ قَدِ احْتَبَی بِحَمَائِلِ سَیْفِهِ فَقَالَ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (إِنَّ فِی الْقُرْآنِ آیَةً قَدْ أَفْسَدَتْ عَلَیَّ دِینِی وَ شَکَّکَتْنِی فِی دِینِی قَالَ وَ مَا ذَلِکَ قَالَ قَوْلُ اللَّهِ عزّوجلّ وَ سْئَلْ مَنْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رُسُلِنا أَجَعَلْنا مِنْ دُونِ الرَّحْمنِ آلِهَةً یُعْبَدُونَ فَهَلْ کَانَ فِی ذَلِکَ الزَّمَانِ نَبِیٌّ غَیْرُ مُحَمَّدٍ (فَیَسْأَلُهُ عَنْهُ فَقَالَ لَهُ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (اجْلِسْ أُخْبِرْکَ بِهِ إِنْ شَاءَ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عزّوجلّ یَقُولُ فِی کِتَابِهِ سُبْحانَ الَّذِی أَسْری بِعَبْدِهِ لَیْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذِی بارَکْنا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیاتِنا فَکَانَ مِنْ آیَاتِ اللَّهِ الَّتِی أَرَاهَا مُحَمَّداً (أَنَّهُ انْتَهَی بِهِ جَبْرَئِیلُ إِلَی الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ وَ هُوَ الْمَسْجِدُ الْأَقْصَی فَلَمَّا دَنَا مِنْهُ أَتَی جَبْرَئِیلُ عَیْناً فَتَوَضَّأَ مِنْهَا ثُمَّ قَالَ یَا مُحَمَّدُ (تَوَضَّأْ ثُمَّ قَامَ جَبْرَئِیلُ فَأَذَّنَ ثُمَّ قَالَ لِلنَّبِیِّ (تَقَدَّمْ فَصَلِّ وَ اجْهَرْ بِالْقِرَاءَةِ فَإِنَّ خَلْفَکَ أُفُقاً مِنَ الْمَلَائِکَةِ لَا یَعْلَمُ عِدَّتَهُمْ إِلَّا اللَّهُ عزّوجَلَّ وَ فِی الصَّفِّ الْأَوَّلِ آدَمُ وَ نُوحٌ وَ إِبْرَاهِیمُ وَ هُودٌ وَ مُوسَی وَ عِیسَی (وَ کُلُّ نَبِیٍّ بَعَثَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی مُنْذُ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ إِلَی أَنْ بَعَثَ مُحَمَّداً (فَتَقَدَّمَ رسولالله (فَصَلَّی بِهِمْ غَیْرَ هَائِبٍ وَ لَا مُحْتَشِمٍ فَلَمَّا انْصَرَفَ أَوْحَی إِلَیْهِ کَلَمْحِ الْبَصَرِ سَلْ یَا مُحَمَّدُ (مَنْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رُسُلِنا أَجَعَلْنا مِنْ دُونِ الرَّحْمنِ آلِهَةً یُعْبَدُونَ فَالْتَفَتَ إِلَیْهِمْ رسولالله (بِجَمِیعِهِ فَقَالَ: بِمَ تَشْهَدُونَ قَالُوا: نَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ أَنَّکَ رسولالله وَ أَنَّ عَلِیّاً أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (وَصِیُّکَ وَ أَنَّکَ رَسُولُاللَّهِ (سَیِّدُ النَّبِیِّینَ وَ أَنَّ عَلِیّاً (سَیِّدُ الْوَصِیِّینَ أُخِذَتْ عَلَی ذَلِکَ مَوَاثِیقُنَا لَکُمَا بِالشَّهَادَةِ فَقَالَ الرَّجُلُ أَحْیَیْتَ قَلْبِی وَ فَرَّجْتَ عَنِّی یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ : تفسیر اهلبیت علیهمالسلام ج۸، ص۷۰؛ بحارالانوار، ج۱۸، ص۳۹۴/ الیقین، ص۲۹۴</ref> . | ||
=== علی علیهالسلام ناظر | === علی علیهالسلام ناظر صحنههای معراج === | ||
ابوصالح از عبداللهبنعباس نقل میکند: شنیدم رسول خدا (صلّیالله علیه واله وسلّم) فرمود: خدای تبارکوتعالی پنج چیز به من عطا فرمود و پنج چیز به علی (علیهالسلام) ... و برای او درهای آسمانها را گشود و حجابها برداشت که هرچه من دیدم او هم دید<ref>عَنْ أَبِی صَالِحٍ، عَنْ عبدالله بْنِ الْعَبَّاسِ، قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ (یَقُولُ: أَعْطَانِی اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی خَمْساً، وَ أَعْطَی عَلِیّاً خَمْساً: ... أَسْرَی بِی إِلَیْهِ، وَ فَتَحَ لَهُ أَبْوَابَ السَّمَاءِ وَ الْحُجُبِ حَتَّی نَظَرَ إِلَیَّ فَنَظَرْتُ إِلَیْه: تفسیر اهلبیت علیهمالسلام ج۸، ص۴۲؛ الإمالی، ص۱۰۵/ نورالثقلین</ref> . | ابوصالح از عبداللهبنعباس نقل میکند: شنیدم رسول خدا (صلّیالله علیه واله وسلّم) فرمود: خدای تبارکوتعالی پنج چیز به من عطا فرمود و پنج چیز به علی (علیهالسلام) ... و برای او درهای آسمانها را گشود و حجابها برداشت که هرچه من دیدم او هم دید<ref>عَنْ أَبِی صَالِحٍ، عَنْ عبدالله بْنِ الْعَبَّاسِ، قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ (یَقُولُ: أَعْطَانِی اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی خَمْساً، وَ أَعْطَی عَلِیّاً خَمْساً: ... أَسْرَی بِی إِلَیْهِ، وَ فَتَحَ لَهُ أَبْوَابَ السَّمَاءِ وَ الْحُجُبِ حَتَّی نَظَرَ إِلَیَّ فَنَظَرْتُ إِلَیْه: تفسیر اهلبیت علیهمالسلام ج۸، ص۴۲؛ الإمالی، ص۱۰۵/ نورالثقلین</ref> . |