۸۷٬۵۶۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''اُمّ کُلثوم کبری''' چهارمین فرزند [[امام علی علیهالسلام]] و [[ | '''اُمّ کُلثوم کبری''' چهارمین فرزند [[علی بن ابی طالب|امام علی(علیهالسلام)]] و [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|فاطمه زهرا (سلام الله علیها)]] پس از [[حسن بن علی (مجتبی)|امام حسن (علیهالسلام)]]، امام حسین (علیهالسلام) و [[زینب بنت علی|زینب کبری (علیهالسلام)]] است. منابع تاریخی از ازدواج او با [[عمر بن خطاب]] [[خلیفه دوم]] سخن گفتهاند. برخی وی را از بانوان حاضر در [[واقعه کربلا]] میشمرند که سخنان و خطبههای او در برخی منابع آمده است. | ||
== ولادت و نسب == | == ولادت و نسب == | ||
در تاریخ ولادت امکلثوم، میان مورّخان اختلاف است؛ اما [[شیعه]] و [[سنی]] بر اینکه [[علی بن ابی طالب|علی علیهالسلام]] و | در تاریخ ولادت امکلثوم، میان مورّخان اختلاف است؛ اما [[شیعه]] و [[سنی]] بر اینکه [[علی بن ابی طالب|علی (علیهالسلام)]] و فاطمه (سلام الله علیها) فرزندی به نام امکلثوم داشتهاند، اتفاق نظر دارند<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۳۵۴؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۸، ص۴۶۳؛ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۱۳؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۱۱۸.</ref>. | ||
تاریخ ولادت او را سال ۶ قمری نوشتهاند<ref>ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۵۰۰؛ دخیل، اعلام النساء، ۱۴۱۲ق، ص۲۳۸.</ref>؛ البته برخی نیز بدون تعیین سال دقیق، این گونه ذکر کردهاند که زمان ولادت او در عصر | تاریخ ولادت او را سال ۶ قمری نوشتهاند<ref>ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۵۰۰؛ دخیل، اعلام النساء، ۱۴۱۲ق، ص۲۳۸.</ref>؛ البته برخی نیز بدون تعیین سال دقیق، این گونه ذکر کردهاند که زمان ولادت او در عصر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) بوده است<ref>ابن حجر، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۴۶۴؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۵۴.</ref>. | ||
درباره اینکه او فرزند چندم امام علی علیهالسلام بوده میان منابع شیعه و | درباره اینکه او فرزند چندم امام علی (علیهالسلام) بوده میان منابع شیعه و اهل سنت اختلاف وجود دارد و علمای شیعه، او را کوچکتر و پس از [[زینب]] دانستهاند<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۳۵۴؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ۱۳۷۶ق، ج۳، ص۸۹.</ref>؛ اما اهل سنت، امکلثوم را فرزند سوم [[علی بن ابی طالب |علی بن ابی طالب (علیهالسلام)]] ذکر کرده و بزرگتر از زینب پنداشتهاند<ref>ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ۱۴۱۰ق، ص۲۴۷؛ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۵۰۰.</ref>. | ||
== کنیهها و القاب == | == کنیهها و القاب == | ||
[[شیخ مفید]] در شمار فرزندان [[علی بن ابی طالب|امیرالمؤمنین علیهالسلام]]، نام او را زینب صغری ذکر میکند که مُکَنّا به امکلثوم است<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۳۵۴.</ref>. این کنیه را پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به سبب شباهت زینب صغری به خالهاش – امکلثوم دختر | [[شیخ مفید]] در شمار فرزندان [[علی بن ابی طالب|امیرالمؤمنین (علیهالسلام)]]، نام او را زینب صغری ذکر میکند که مُکَنّا به امکلثوم است<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۳۵۴.</ref>. این کنیه را پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) به سبب شباهت زینب صغری به خالهاش – امکلثوم دختر رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) به او داد<ref>قمی، الکنی و الالقاب، مکتبة الصدر، ج۱، ص۲۲۸.</ref>. در بسیاری از منابع [[فریقین]]([[مذهب شیعه|شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]])، از او تعبیر به امکلثوم کبری شده است. | ||
[[سید محسن امین]] دراینباره میگوید: دختران [[علی بن ابی طالب|امیر مؤمنان علیهالسلام]] که اسم یا کنیه آنان امکلثوم باشد سه یا چهار تن هستند: | [[سید محسن امین]] دراینباره میگوید: دختران [[علی بن ابی طالب|امیر مؤمنان (علیهالسلام)]] که اسم یا کنیه آنان امکلثوم باشد سه یا چهار تن هستند: | ||
# امکلثوم کبری دختر فاطمه (سلام الله علیها). | # امکلثوم کبری دختر فاطمه (سلام الله علیها). | ||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
# امکلثوم صغری. | # امکلثوم صغری. | ||
# زینب صغری که کنیهاش امکلثوم است. | # زینب صغری که کنیهاش امکلثوم است. | ||
وی تصریح میکند: اگر دو تای آخر یکی باشند، سه نفر و گرنه امکلثومها چهار تن هستند<ref> امین، اعیان الشیعه، دار التعارف، ج۳، ص۴۸۴.</ref>. با این حال برخی منابع، اسم امکلثوم دختر علی (علیهالسلام) و فاطمه علیهاالسلام را «رقیه کبری» و نام امکلثوم صغری را «نفیسه» خواندهاند<ref> علوی، المجدی، ۱۴۰۹ق، ص۱۷، ۱۸؛ مرتضی زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ۸۱۳.</ref>. | |||
وی تصریح میکند: اگر دو تای آخر یکی باشند، سه نفر و گرنه امکلثومها چهار تن هستند<ref> امین، اعیان الشیعه، دار التعارف، ج۳، ص۴۸۴.</ref>. با این حال برخی منابع، اسم امکلثوم دختر علی علیهالسلام و فاطمه علیهاالسلام را «رقیه کبری» و نام امکلثوم صغری را «نفیسه» خواندهاند<ref> علوی، المجدی، ۱۴۰۹ق، ص۱۷، ۱۸؛ مرتضی زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ۸۱۳.</ref>. | |||
== همسر و فرزندان == | == همسر و فرزندان == | ||
بنابر نقل برخی تاریخ نویسان، امکلثوم ابتدا با عُمَر بن خطاب ازدواج کرد و پس از مرگ عُمَر، به همسری پسر عمویش «عون» پسر جعفر بن ابی طالب در آمد. وی پس از وفات عون با برادر شوهرش «محمد» و پس از وفات محمد با دیگر برادر آنان «عبدالله» ازدواج کرد. عبد الله قبل از ایشان، همسر خواهرش [[زینب کبری]] دختر | بنابر نقل برخی تاریخ نویسان، امکلثوم ابتدا با عُمَر بن خطاب ازدواج کرد و پس از مرگ عُمَر، به همسری پسر عمویش «عون» پسر جعفر بن ابی طالب در آمد. وی پس از وفات عون با برادر شوهرش «محمد» و پس از وفات محمد با دیگر برادر آنان «عبدالله» ازدواج کرد. عبد الله قبل از ایشان، همسر خواهرش [[زینب کبری]] دختر علی(علیهالسلام) بوده است<ref> ابن سعد، طبقات الکبری، دار صادر، ج۸، ص۴۶۲.</ref>. [[مسعودی]] امکلثوم را بدون فرزند میداند<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۹۹.</ref>. برخی تاریخنویسان از جمله فرزندان وی را «زید» و «رقیه» دانستهاند که هر دو از عُمَرند<ref> ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۹، ص۴۸۲؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۲۰ق، ص۱۹۰.</ref>. ابن عنبه در ذکر فرزندان مسلم بن عقیل از دختری به اسم «حمیده» نام میبرد که مادر وی امکلثوم دختر علی بن ابیطالب است<ref> ابن عنبه، عمده الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۳۲.</ref>. سید محسن امین میگوید: این خبر دلالت بر آن دارد که مسلم بن عقیل با دختر عمویش امکلثوم ازدواج کرده، اما این غیر امکلثوم کبری است؛ چون احدی آن را روایت نکرده و شاید همسر امکلثوم وسطی باشد<ref> امین، اعیان الشیعه، دار التعارف، ج۳، ص۴۸۴.</ref>. | ||
== ازدواج با عمر بن خطاب == | == ازدواج با عمر بن خطاب == | ||
بنابر برخی گزارشهای تاریخی، امکلثوم دختر علی بن ابی طالب علیهالسلام با عمر خلیفه دوم ازدواج کرده است<ref> کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۵، ص۳۴۶؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۳۶۴ش، ج۸، ص۱۶۱؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۹۷؛ مفید، المسائل العکبریه، ۱۴۱۴ق، ص۶۰؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۲۰ق، ص۱۸۹.</ref>. تاریخ این ازدواج، [[ماه ذی القعده]] سال ۱۷ هجری قمری ذکر شده است<ref> نویری، نهایه الارب، ۱۴۲۳ق، ج۱۹، ص۳۴۷.</ref>. | بنابر برخی گزارشهای تاریخی، امکلثوم دختر علی بن ابی طالب (علیهالسلام) با عمر خلیفه دوم ازدواج کرده است<ref> کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۵، ص۳۴۶؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۳۶۴ش، ج۸، ص۱۶۱؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۹۷؛ مفید، المسائل العکبریه، ۱۴۱۴ق، ص۶۰؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۲۰ق، ص۱۸۹.</ref>. تاریخ این ازدواج، [[ماه ذی القعده]] سال ۱۷ هجری قمری ذکر شده است<ref> نویری، نهایه الارب، ۱۴۲۳ق، ج۱۹، ص۳۴۷.</ref>. | ||
در مقابل، عدهای از علمای شیعه مانند شیخ مفید این ازدواج را انکار کردهاند و [[آقا بزرگ تهرانی]]، از چندین کتاب نام میبرد که در ردّ این ازدواج نوشته شدهاند<ref>مدخل ازدواج ام کلثوم با عمر بن خطاب، بخش مخالفان ازدواج.</ref>. | در مقابل، عدهای از علمای شیعه مانند شیخ مفید این ازدواج را انکار کردهاند و [[آقا بزرگ تهرانی]]، از چندین کتاب نام میبرد که در ردّ این ازدواج نوشته شدهاند<ref>مدخل ازدواج ام کلثوم با عمر بن خطاب، بخش مخالفان ازدواج.</ref>. | ||
== حضور در کربلا == | == حضور در کربلا == | ||
برخی مقاتل از حضور امکلثوم در کربلا سخن گفتهاند؛ به گونهای که از او در بسیاری از موارد در کنار [[ | برخی مقاتل از حضور امکلثوم در کربلا سخن گفتهاند؛ به گونهای که از او در بسیاری از موارد در کنار [[زینب بنت علی|حضرت زینب (سلام الله علیها)]] نام برده شده است و مصیبتهایی برای او نقل کردهاند. مجلسی نقل میکند: پس از شهادت امام (علیهالسلام) و هنگام آتش زدن خیمهها، گوشواره را از گوش امکلثوم خواهر حسین (علیهالسلام) کشیدند<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۶۰.</ref>. امکلثوم راوی [[واقعه عاشورا]] بوده و در [[کوفه]] و مجلس [[ابن زیاد]] خطبه خوانده است. [[ابن طیفور]] در کتاب خویش، خطبهای را از امکلثوم میآورد که در کوفه و جریان اسارت [[اهل بیت]] پیامبرصلی الله علیه و آله و سلم روی داده است<ref>ابن طیفور، بلاغات النساء، ۱۳۷۲ش، ص۲۳.</ref>. | ||
علامه مجلسی نیز سخنان و اشعار امکلثوم در مجلس ابن زیاد را ذکر کرده است<ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۱۱۲–۱۱۵.</ref>. | علامه مجلسی نیز سخنان و اشعار امکلثوم در مجلس ابن زیاد را ذکر کرده است<ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۱۱۲–۱۱۵.</ref>. | ||
در مقابل، برخی منابع به غیر فاطمی بودن امکلثوم حاضر در کربلا تصریح کردهاند<ref> بری، الجوهره فی نسب الامام علی و آله، ۱۴۰۲ق، ص۴۵.</ref>.[[سید محسن امین عاملی|سید محسن امین]] این مسئله را رد کرده و میگوید: امیرمؤمنان علیهالسلام دو دختر به نام امکلثوم داشته که یکی امکلثوم کبری فرزند | در مقابل، برخی منابع به غیر فاطمی بودن امکلثوم حاضر در کربلا تصریح کردهاند<ref> بری، الجوهره فی نسب الامام علی و آله، ۱۴۰۲ق، ص۴۵.</ref>.[[سید محسن امین عاملی|سید محسن امین]] این مسئله را رد کرده و میگوید: امیرمؤمنان (علیهالسلام) دو دختر به نام امکلثوم داشته که یکی امکلثوم کبری فرزند حضرت زهرا (سلام الله علیها) بوده که قبل از واقعه کربلا از دنیا رفت و دیگری که مادرش کنیز بود، در کربلا حضور داشته و در کوفه خطبه خوانده است. وی همسر مسلم بن عقیل بوده است<ref>امین، اعیان الشیعه، دار التعارف، ج۱، ص۳۲۷؛ ج۳، ص۴۸۴.</ref>. | ||
== خطبه امکلثوم در کوفه == | == خطبه امکلثوم در کوفه == | ||
ام کلثوم از جمله کسانی دانسته شده که بعد از [[شهادت]] | ام کلثوم از جمله کسانی دانسته شده که بعد از [[شهادت]] امام حسین (علیهالسلام)، در کوفه، خطبه خوانده است<ref> ابن طاووس، لهوف، ص۱۷۴.</ref>. | ||
به نقل [[سید بن طاووس]] در [[لهوف]]، امکلثوم درحالیکه صدایش به گریه بلند بود مردم کوفه را به دلیل کشتن امام حسین علیهالسلام و یارانش و به اسارت گرفتن اهل بیت او و | به نقل [[سید بن طاووس]] در [[لهوف]]، امکلثوم درحالیکه صدایش به گریه بلند بود مردم کوفه را به دلیل کشتن امام حسین (علیهالسلام) و یارانش و به اسارت گرفتن [[اهل بیت|اهلبیت]] او و همچنین غارت اموالش سرزنش کرد و نفرین کرد و در همان حال اشعاری خواند که صدای گریه و ناله از مردم برخاست، به صورتی که هیچ موقع مردم بیش از آن روز گریه نکرده بودند<ref>مرتضی زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۸۱۳.</ref>. | ||
== راوی احادیث == | == راوی احادیث == | ||
از امکلثوم، روایاتی در منابع شیعی نقل شده است. [[مامقانی]] او را در زمره زنان راوی میشمارد و میگوید: «وی زنی جلیلالقدر، فهیم و بلیغ بوده و او را از ثقات میدانم<ref> مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۵۲ق، ج۳، ص۷۳.</ref>». اکثر این احادیث، درباره مصائب واردشده بر | از امکلثوم، روایاتی در منابع شیعی نقل شده است. [[مامقانی]] او را در زمره زنان راوی میشمارد و میگوید: «وی زنی جلیلالقدر، فهیم و بلیغ بوده و او را از ثقات میدانم<ref> مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۵۲ق، ج۳، ص۷۳.</ref>». اکثر این احادیث، درباره مصائب واردشده بر اهلبیت است. | ||
== شهادت امام علی علیهالسلام == | == شهادت امام علی (علیهالسلام) == | ||
[[علامه مجلسی]] در روایتی طولانی مینویسد: «ام کلثوم گفت: شب نوزدهم [[ماه رمضان]] که رسید برای | [[علامه مجلسی]] در روایتی طولانی مینویسد: «ام کلثوم گفت: شب نوزدهم [[ماه رمضان]] که رسید برای افطار پدرم دو قرص نان جو و شیر و نمک آماده کردم. پس از فراغت از نماز بر سر افطار حاضر شد. به غذایش نگاه کرد و با صدای بلند گریست و فرمود:… دخترم اگر یکی از این دو طعام را برنداری به خدا [[قسم]] چیزی نمیخورم… و قرص نانی با نمک خورد<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۲، ص۲۷۶–۲۷۸.</ref>. | ||
شیخ مفید نقل میکند: در شبی که علی علیهالسلام فردای آن به شهادت رسید، تا صبح بیدار بود. امکلثوم علت را جویا شد. حضرت فرمود: اگر شب را به صبح برسانم کشته میشوم. امکلثوم پدر را باز داشت؛ اما امام علیهالسلام فرمود: از مرگ گریزی نیست و از خانه به سمت [[مسجد]] خارج شد<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۶.</ref>. | شیخ مفید نقل میکند: در شبی که علی (علیهالسلام) فردای آن به شهادت رسید، تا صبح بیدار بود. امکلثوم علت را جویا شد. حضرت فرمود: اگر شب را به صبح برسانم کشته میشوم. امکلثوم پدر را باز داشت؛ اما امام (علیهالسلام) فرمود: از مرگ گریزی نیست و از خانه به سمت [[مسجد]] خارج شد<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۶.</ref>. | ||
همچنین امکلثوم در پی شهادت امیرالمؤمنین (علیهالسلام) مجلسی، در حالی که میگریست به [[ابن ملجم]] خطاب کرد: وای بر تو! [[خداوند]] تو را در دنیا و آخرت ذلیل ساخت و جایگاهت آتش ابدی [[جهنم]] خواهد بود<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۲، ص۲۸۹.</ref>. | |||
عبدالکریم بن احمد بن طاووس حلی، حدیثی را از [[شیخ صدوق]] نقل میکند که در آن، امکلثوم از [[وصیت]] امیرالمؤمنین به فرزندان، مراسم تشییع و تدفین آن امام علیهالسلام سخن میگوید. در بخشی از این روایت آمده است: … امکلثوم گفت: هنگام دفن، قبر شکافته شد. نمیدانم سرورم (پدرم) در زمین دفن گردید یا به آسمان عروج کرد. ناگهان صدای تسلیتدهندهای را شنیدم که گفت: خداوند شما را در عزای سید و حجت خدا بر خلقش تعزیت دهد<ref> ابن طاووس حلی، فرحة الغری فی تعیین قبر امیر المؤمنین علی | عبدالکریم بن احمد بن طاووس حلی، حدیثی را از [[شیخ صدوق]] نقل میکند که در آن، امکلثوم از [[وصیت]] امیرالمؤمنین به فرزندان، مراسم تشییع و تدفین آن امام (علیهالسلام) سخن میگوید. در بخشی از این روایت آمده است: … امکلثوم گفت: هنگام دفن، قبر شکافته شد. نمیدانم سرورم (پدرم) در زمین دفن گردید یا به آسمان عروج کرد. ناگهان صدای تسلیتدهندهای را شنیدم که گفت: خداوند شما را در عزای سید و حجت خدا بر خلقش تعزیت دهد<ref> ابن طاووس حلی، فرحة الغری فی تعیین قبر امیر المؤمنین علی (علیهالسلام)، مرکز الغدیر، ص۶۳، ۶۴.</ref>. | ||
== واقعه عاشورا و حوادث پس از آن == | == واقعه عاشورا و حوادث پس از آن == | ||
[[ابن طاووس]] میگوید: چون امام حسین علیهالسلام وداع کرد، امکلثوم ندا سرداد و گفت: یا ابا عبدالله! وای بر ما بعد از مصیبت از دست دادن شما. امام علیهالسلام هم امکلثوم، زینب | [[ابن طاووس]] میگوید: چون امام حسین (علیهالسلام) وداع کرد، امکلثوم ندا سرداد و گفت: یا ابا عبدالله! وای بر ما بعد از مصیبت از دست دادن شما. امام (علیهالسلام) هم امکلثوم، زینب (سلام الله علیها) و رباب را تسلی داد<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۱۱۴.</ref>. | ||
در جریان اسارت، هنگامی که کوفیان برای اطفال غذا آوردند امکلثوم فریاد زد و گفت: ای اهل کوفه [[صدقه]] بر ما (اهلبیت پیامبر) [[حرام]] است<ref>ابن طاووس، لهوف، ص۱۷۴.</ref>. | در جریان اسارت، هنگامی که کوفیان برای اطفال غذا آوردند امکلثوم فریاد زد و گفت: ای اهل کوفه [[صدقه]] بر ما (اهلبیت پیامبر) [[حرام]] است<ref>ابن طاووس، لهوف، ص۱۷۴.</ref>. | ||
روایتی که به هنگام ورود کاروان اسرا به [[شام]]، امکلثوم از [[شمر]] خواست که سرهای شهدا را از میان اسیران به سمتی ببرد که همه نگاهها به آن طرف برود و نظاره به سوی آنان کمتر شود<ref>مرتضی زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۸۱۳.</ref>. | روایتی که به هنگام ورود کاروان اسرا به [[شام]]، امکلثوم از [[شمر]] خواست که سرهای شهدا را از میان اسیران به سمتی ببرد که همه نگاهها به آن طرف برود و نظاره به سوی آنان کمتر شود<ref>مرتضی زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۸۱۳.</ref>. | ||
خط ۶۸: | خط ۶۷: | ||
== زمان وفات و نحوه فوت == | == زمان وفات و نحوه فوت == | ||
در باب زمان وفات امکلثوم و چگونگی آن نیز اختلاف است. بسیاری از منابع، رحلت او و فرزندش زید را در یک زمان دانستهاند تا آن جا که [[نماز میت]] بر بدن هر دو با هم خوانده شد<ref> صنعانی، المصنف، ج۶، ص۱۶۴.</ref>. عدهای وفات آنان را حدود سال ۵۰ ق و در زمان سلطنت [[معاویه]] | در باب زمان وفات امکلثوم و چگونگی آن نیز اختلاف است. بسیاری از منابع، رحلت او و فرزندش زید را در یک زمان دانستهاند تا آن جا که [[نماز میت]] بر بدن هر دو با هم خوانده شد<ref> صنعانی، المصنف، ج۶، ص۱۶۴.</ref>. عدهای وفات آنان را حدود سال ۵۰ ق و در زمان سلطنت [[معاویه]] | ||
میدانند<ref>صفدی، الوافی بالوفیات، ۱۴۲۰ق، ج۱۵، ص۲۴؛ امین، اعیان الشیعه، دار التعارف، ج۳، ص۴۸۵.</ref>. برخی گفتهاند: وفات آنان در زمان حکومت [[عبدالملک بن مروان]](۷۳ – ۸۶ ق) بوده است<ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۳۷۰.</ref>. [[مقریزی]] مینویسد: زمانی که همسر عون بن جعفر بود از دنیا رفت<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۵۶.</ref>. ابن عبدالبر، وفات وی را در زمان [[امامت]] | میدانند<ref>صفدی، الوافی بالوفیات، ۱۴۲۰ق، ج۱۵، ص۲۴؛ امین، اعیان الشیعه، دار التعارف، ج۳، ص۴۸۵.</ref>. برخی گفتهاند: وفات آنان در زمان حکومت [[عبدالملک بن مروان]](۷۳ – ۸۶ ق) بوده است<ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۳۷۰.</ref>. [[مقریزی]] مینویسد: زمانی که همسر عون بن جعفر بود از دنیا رفت<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۵۶.</ref>. ابن عبدالبر، وفات وی را در زمان [[امامت]] امام حسن (علیهالسلام) ذکر میکند<ref>ابن طیفور، بلاغات النساء، ۱۳۷۲ش، ص۲۳، ۲۴.</ref>. ابن طیفور نیز قائل به وفات او پس از سال ۶۱ ق و واقعه کربلا شده است<ref>ابن جبیب بغدادی، المنمق، ۱۴۱۵ق، ص۳۱۲.</ref>. | ||
درباره نحوه وفات هم آمده است کهام کلثوم و فرزندش زید بر اثر بیماری<ref> ابن جبیب بغدادی، المنمق، ۱۴۱۵ق، ص۳۱۲.</ref> یا خورانیدن سم به آنان<ref>صنعانی، المصنف، ج۶، ص۱۶۴.</ref> از دنیا رفتهاند. | درباره نحوه وفات هم آمده است کهام کلثوم و فرزندش زید بر اثر بیماری<ref> ابن جبیب بغدادی، المنمق، ۱۴۱۵ق، ص۳۱۲.</ref> یا خورانیدن سم به آنان<ref>صنعانی، المصنف، ج۶، ص۱۶۴.</ref> از دنیا رفتهاند. | ||
== مدفن == | == مدفن == | ||
[[عمادالدین طبری]] میگوید: روایت است کهام کلثوم خواهر امام حسین علیهالسلام در [[شام]] ([[سوریه]]) متوفی شد<ref>طبری، کامل بهایی، المکتبةالحیدریه، ج۲، ص۳۷۱.</ref>. | [[عمادالدین طبری]] میگوید: روایت است کهام کلثوم خواهر امام حسین (علیهالسلام) در [[شام]] ([[سوریه]]) متوفی شد<ref>طبری، کامل بهایی، المکتبةالحیدریه، ج۲، ص۳۷۱.</ref>. | ||
[[ابن بطوطه]] در سفرنامهاش مینویسد: در نزدیکی شهر شام و یک فرسخ مانده به آن، مزار امکلثوم دختر [[علی بن ابی طالب |علی بن ابی طالب علیهالسلام]] از | [[ابن بطوطه]] در سفرنامهاش مینویسد: در نزدیکی شهر شام و یک فرسخ مانده به آن، مزار امکلثوم دختر [[علی بن ابی طالب |علی بن ابی طالب (علیهالسلام)]] از فاطمه است<ref> ابن بطوطه، الرحله، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۲۳.</ref>. | ||
[[یاقوت حموی]] هم مینویسد: قبر امکلثوم در راویه دمشق است<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۳۹۹ق، ج۳، ص۲۰.</ref>. | [[یاقوت حموی]] هم مینویسد: قبر امکلثوم در راویه دمشق است<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ۱۳۹۹ق، ج۳، ص۲۰.</ref>. | ||
[[ابن عساکر]] دراینباره میگوید: این قبری که در راویه دمشق است مدفن امکلثوم، دختر علی بن ابیطالب علیهالسلام از فاطمه نیست… وی در [[مدینه]] درگذشت و در [[قبرستان بقیع]] مدفون گردید<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۳۰۹.</ref>. | [[ابن عساکر]] دراینباره میگوید: این قبری که در راویه دمشق است مدفن امکلثوم، دختر علی بن ابیطالب (علیهالسلام) از فاطمه نیست… وی در [[مدینه]] درگذشت و در [[قبرستان بقیع]] مدفون گردید<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۳۰۹.</ref>. | ||
برخی نیز گفتهاند که این قبر، مدفن زینب کبری، دختر علی علیهالسلام و فاطمه (سلام الله علیها) است که کنیهاش امکلثوم است<ref> البیطار، حلیة البشر، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۲۸۳.</ref>. | برخی نیز گفتهاند که این قبر، مدفن زینب کبری، دختر علی (علیهالسلام) و فاطمه (سلام الله علیها) است که کنیهاش امکلثوم است<ref> البیطار، حلیة البشر، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۲۸۳.</ref>. | ||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
== منابع == | == منابع == | ||
[https://msagheb.ir/mag/11455/%D8%A3%D9%85-%DA%A9%D9%84%D8%AB%D9%88%D9%85-%D8%9B-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%8C-%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%A8-%D8%AB%D8%A7%D9%86%DB%8C/ برگرفته از سایت أم کلثوم؛ دختر علی، زینب ثانی - مجله فرهنگی تبلیغی ثاقبhttps://msagheb.ir] | [https://msagheb.ir/mag/11455/%D8%A3%D9%85-%DA%A9%D9%84%D8%AB%D9%88%D9%85-%D8%9B-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%8C-%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%A8-%D8%AB%D8%A7%D9%86%DB%8C/ برگرفته از سایت أم کلثوم؛ دختر علی، زینب ثانی - مجله فرهنگی تبلیغی ثاقبhttps://msagheb.ir] | ||
[[رده:شخصیتها]] | [[رده:شخصیتها]] | ||
[[رده:شخصیتهای تاریخی]] | [[رده:شخصیتهای تاریخی]] | ||