confirmed
۲٬۲۰۰
ویرایش
خط ۴۳۸: | خط ۴۳۸: | ||
توضیح مطلب این كه: میان علمای علم اصول اختلاف است كه آیا عموم كلام شامل خود گوینده آن میشود یا خیر. تعداد زیادی از اصولیین بر این باور هستند كه عموم كلام شامل خود متكلم نمیشود. | توضیح مطلب این كه: میان علمای علم اصول اختلاف است كه آیا عموم كلام شامل خود گوینده آن میشود یا خیر. تعداد زیادی از اصولیین بر این باور هستند كه عموم كلام شامل خود متكلم نمیشود. | ||
محمد أمیر صنعانی مینویسد: | محمد أمیر صنعانی مینویسد: | ||
من میگویم: تحقیق در این باره این است كه: متكلم یا از طرف خودش سخن میگوید: مثل این كه: هر كس احترام خودش را نگه ندارد، احترام نمیشود» و یا «هر كس كارهای نیك انجام دهد، خداوند از او سپاسگذاری میکند». در این موارد خود متكلم نیز شامل این كلام میشود، هم برای خودش گفته و هم برای دیگران. افاده خطاب، تنها فایده جملات خبریه نیست؛ بلكه برای جملات خبریه فواید بسیاری است، پس اگر واعظ دیگران را موعظه كند، خودش را نیز موعظه كرده است. اما اگر متكلم فرستاده كسی دیگری برای مخاطبین باشد و از طرف كس دیگری سخن بگوید، پس ظاهر این است كه خود او از عموم كلامش خارج است؛ مثل فرستادههای سلطان تا زمانی كه از سوی سلطان سخن بگوید و دستورات را برای مردم ابلاغ كند. از این قسم است پیامبران خدا؛ چرا كه آنها از طرف خدا مأمور تبلیغ هستند و قرینه ارسال، دلیل است برای خروج خود آنها از لفظ؛ اگر چه الفاظ از نظر ماده بر خود او نیز صدق میکند؛ مثل «الناس» و «الذین آمنوا» و...<ref>الأمیر الصنعانی، محمد بن إسماعیل (متوفای1182هـ)، أصول الفقه المسمی إجابة السائل شرح بغیة الآمل، ج1، ص305، تحقیق: القاضی حسین بن أحمدالسیاغی و الدكتور حسن محمد مقبولی الأهدل، ناشر: مؤسسةالرسالة ـ بیروت ، الطبعة: الأولی، 1986م</ref> | |||
در روایت طیر مشوی عموم «أحب الخلق الیك» نمیتواند شامل خود آن حضرت شود؛ چرا كه طبق قاعده امیر الصنعانی رسولِخدا از غیر خودش با خداوند سخن گفته است. | در روایت طیر مشوی عموم «أحب الخلق الیك» نمیتواند شامل خود آن حضرت شود؛ چرا كه طبق قاعده امیر الصنعانی رسولِخدا از غیر خودش با خداوند سخن گفته است. |