۲۲٬۱۹۶
ویرایش
صفر المظفر: تفاوت میان نسخه‌ها
←نام‌گذاری
| خط ۶: | خط ۶: | ||
صفر به معنی تهی و خالی است. دلیل نام‌گذاری آن است که در این ماه بازارهایى در [[یمن]] به پا می‌شد که آن را صفرى می‌گفتند و از آنجا آذوقه می‌گرفتند و هر که به بازار نمی‌رسید از گرسنگى هلاک می‌شد، برخی نیز گفته‌اند: چون این ماه پس از [[محرم الحرام|ماه محرم]] است و مردم دوران جاهلیت در ماه محرم (به دلیل اینکه از ماه‌های حرام بود) از جنگ دست می‌کشیدند، با فرارسیدن ماه صفر به جنگ روی می‌آوردند و خانه‌ها خالی می‌ماند؛ از این رو به آن صفر گفته‌اند<ref>مسعودی، ج۲، ص۱۸۸.</ref>. | صفر به معنی تهی و خالی است. دلیل نام‌گذاری آن است که در این ماه بازارهایى در [[یمن]] به پا می‌شد که آن را صفرى می‌گفتند و از آنجا آذوقه می‌گرفتند و هر که به بازار نمی‌رسید از گرسنگى هلاک می‌شد، برخی نیز گفته‌اند: چون این ماه پس از [[محرم الحرام|ماه محرم]] است و مردم دوران جاهلیت در ماه محرم (به دلیل اینکه از ماه‌های حرام بود) از جنگ دست می‌کشیدند، با فرارسیدن ماه صفر به جنگ روی می‌آوردند و خانه‌ها خالی می‌ماند؛ از این رو به آن صفر گفته‌اند<ref>مسعودی، ج۲، ص۱۸۸.</ref>. | ||
ممکن است علت نام‌گذاری آن به تهی و خالی از آن جهت باشد که عرب‌های عصر جاهلیت پس از تحمل سه ماه متوالی حرام ([[ذیقعده]]، [[ذی‌الحجه|ذیحجه]] و [[ماه محرم|محرم]]) و خویشتن‌داری اجباری از قتل، غارت و چپاول‌گری، با آغاز ماه صفر اقدام به [[جنگ]] و خون‌ریزی یکدیگر می‌کردند و روستانشینان و ساکنان کم جمعیت بادیه‌ها از ترس هجوم آنان، اسباب و اثاثیه خویش را جمع کرده و به جاهای امن‌تر کوچ می‌کردند و روستاها و بادیه‌های خود را به | ممکن است علت نام‌گذاری آن به تهی و خالی از آن جهت باشد که عرب‌های عصر جاهلیت پس از تحمل سه ماه متوالی حرام ([[ذیقعده]]، [[ذی‌الحجه|ذیحجه]] و [[ماه محرم|محرم]]) و خویشتن‌داری اجباری از قتل، غارت و چپاول‌گری، با آغاز ماه صفر اقدام به [[جنگ]] و خون‌ریزی یکدیگر می‌کردند و روستانشینان و ساکنان کم جمعیت بادیه‌ها از ترس هجوم آنان، اسباب و اثاثیه خویش را جمع کرده و به جاهای امن‌تر کوچ می‌کردند و روستاها و بادیه‌های خود را به ناچار ترک و خالی می‌کردند. | ||
گرچه عرب‌های [[جزیرة العرب]] در عصر جاهلیت، برخلاف سنت ابراهیمی، در برخی از سال‌ها حرمت ماه محرم را شکسته و آن را برای قتل و غارت مباح کرده و به جای آن، ماه صفر را ماه حرام قرار | گرچه عرب‌های [[جزیرة العرب]] در عصر جاهلیت، برخلاف سنت ابراهیمی، در برخی از سال‌ها حرمت ماه محرم را شکسته و آن را برای قتل و غارت مباح کرده و به جای آن، ماه صفر را ماه حرام قرار می‌دادند؛ لیکن پس از ظهور [[اسلام]]، چهار ماه حرام همانند سنت ابراهیمی در ماه‌های [[رجب]]، [[ذیقعده|ذی قعده]]، [[ذی الحجه|ذیحجه]] و [[محرم الحرام|محرم]] منحصر گردید و ماه صفر در بین آنها قرار نگرفت. | ||
ماه صفر، دومین ماه سال قمری است، که پس از [[محرم الحرام|ماه محرم الحرام]] و پیش از [[ماه ربیع الاول]] قرار گرفته است. ابن عساکر | ماه صفر، دومین ماه سال قمری است، که پس از [[محرم الحرام|ماه محرم الحرام]] و پیش از [[ماه ربیع الاول]] قرار گرفته است. ابن عساکر دربارۀ علل نام‌گذاری ماه‌های قمری از جمله محرم و صفر گفت: «إنّما سُمّی المحرم لأن القتال حرم فیه، و صفر لأن العرب کانت تنزل فیه بلادا یقال صفر و ... »؛ ماه محرم، بدین جهت محرم خوانده شده است که جنگ و درگیری در آن حرام گردید و ماه صفر از آن جهت صفر گفته شده است که عرب‌ها در این ماه بر مکان‌هایی فرود می‌آمدند که به آنها «صفر» گفته می‌شد. و واژۀ صفر، در برخی از واژهنامهها به معنای تهی و خالی نیز آمده است. همچنین به معنای گرسنگی، یرقان و زردی چهره نیز تفسیر گردید. | ||
== ماه حزن و اندوه == | == ماه حزن و اندوه == | ||
پس از ماه محرم، این ماه نیز ماه حزن و اندوه شیعیان است. رحلت [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الأنبیاء)|پیامبر اکرم]]، شهادت [[حسن بن علی (مجتبی)|امام حسن]] و [[علی بن موسی (رضا)|امام رضا]] و اربعین [[حسین بن علی (سید الشهدا)|امام حسین]] در این ماه قرار دارند. | پس از ماه محرم، این ماه نیز ماه حزن و اندوه [[مذهب شیعه|شیعیان]] است. رحلت [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الأنبیاء)|پیامبر اکرم]]، شهادت [[حسن بن علی (مجتبی)|امام حسن]] و [[علی بن موسی (رضا)|امام رضا]] و [[اربعین]] [[حسین بن علی (سید الشهدا)|امام حسین]] در این ماه قرار دارند. معروف است که ماه صفر به خصوص چهارشنبه آخر آن نحس است، اما در این مورد دلیلی و روایتى نداریم. برخی با استناد به روایت پیامبر اسلام که «هر کس خبر تمام شدن این ماه را به من دهد، بشارت بهشت را به او مى‌دهم.»، ماه صفر را شوم قلمداد کرده، پایان آن را به یکدیگر تبریک گفته و آمدن [[ربیع الاول]] را جشن می‌گیرند<ref>میرداماد، الرواشح السماویة، ص۲۰۲.</ref>. در حالی که این روایت در کتب روایی به عبارتی متفاوت در تجلیل از شخصیت [[ابوذر غفاری]] آمده است و ارتباطی با نحوست ماه صفر ندارد<ref>صدوق، علل الشرایع، ص۱۷۶.</ref>. و برخی از علمای [[شیعه]]<ref>جعفری، تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی، ج۱۰، ص۴۵۶.</ref> و [[سنی]]<ref>قاری، الموضوعات الکبری، ص۳۲۴.</ref>. سند آن را معتبر ندانسته‌اند. در برخی مناطق رسم است که برای گرفتن حاجت، در پایان صفر هفت شمع روشن کرده و هفت مسجد را در می‌کوبند. این کار پایه دینی نداشته و از خرافات است. شیعیان و محبان [[اهل بیت|اهل‌بیت]]، ماه صفر را همانند ماه محرم از ایام سوگواری و [[عزاداری]] می‌دانند؛ زیرا در آغاز این ماه، سپاهیان ظالم [[یزید|یزید بن معاویه]]، خانواده بی‌پناه امام حسین و بازماندگان دشت [[کربلا]] را به حالت اسیری وارد سرزمین [[شام (شامات)|شام]] نموده و آنان را در فشار روحی و روانی قرار دادند و از هر جهت زمینۀ آزار و اذیتشان را فراهم کردند. به‌طوری که یکی از کودکان خردسال امام حسین، به نام ''«فاطمۀ صغیره»'' یا ''«رقیه»'' بر اثر تحقیر و توهین روز افزون دشمن و سختی سفر توان‌فرسا و اندوه بی‌پایان از دست دادن پدر و سایر کسان و نزدیکان خویش در کربلا، مظلومانه و غریبانه در خرابه‌های شام از دنیا رفت و غم بازماندگان کربلا را تشدید نمود. همچنین بیستم این ماه مصادف با [[اربعین]] شهادت امام حسین و یارانش در کربلا است. علاوه بر آن، رحلت پیامبر گرامی اسلام و شهادت جانگداز امام حسن مجتبی در بیست و هشتم و شهادت امام رضا در آخرین روز این ماه قرار گرفته است؛ بنابراین، سراسر این ماه برای محبان اهل‌بیت، ایام حزن و اندوه و [[عزاداری]] و سوگواری است. در برخی از منابع آمده است که ماه صفر، معروف به نحوست می‌باشد ولی صحت این گفتار چندان روشن و بی خدشه نیست. | ||
معروف است که ماه صفر به خصوص چهارشنبه آخر آن نحس است، اما در این مورد روایتى نداریم. | |||
برخی با استناد به روایت پیامبر اسلام که «هر کس خبر تمام شدن این ماه را به من دهد، بشارت بهشت را به او مى‌دهم.»، ماه صفر را شوم قلمداد کرده، پایان آن را به یکدیگر تبریک گفته و آمدن [[ربیع الاول]] را جشن می‌گیرند<ref>میرداماد، الرواشح السماویة، ص۲۰۲.</ref>. در حالی که این روایت در کتب روایی به عبارتی متفاوت در تجلیل از شخصیت [[ابوذر غفاری]] آمده است و ارتباطی با نحوست ماه صفر ندارد<ref>صدوق، علل الشرایع، ص۱۷۶.</ref>. و برخی از علمای [[شیعه]]<ref>جعفری، تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی، ج۱۰، ص۴۵۶.</ref> و [[سنی]]<ref>قاری، الموضوعات الکبری، ص۳۲۴.</ref>. سند آن را معتبر ندانسته‌اند. | |||
در برخی مناطق رسم است که برای گرفتن حاجت، در پایان صفر هفت شمع روشن کرده و هفت مسجد را در می‌کوبند. این کار پایه دینی نداشته و از خرافات است. شیعیان و محبان [[اهل بیت|اهل‌بیت]]، ماه صفر را همانند ماه محرم از ایام سوگواری و عزاداری می‌دانند؛ زیرا در آغاز این ماه، سپاهیان | |||
در برخی از منابع آمده است که ماه صفر، معروف به نحوست می‌باشد ولی صحت این گفتار چندان روشن و بی خدشه نیست. | |||
== وقایع ماه صفر المظفر == | == وقایع ماه صفر المظفر == | ||