تعلیمیه: تفاوت میان نسخه‌ها

تعلیمیه، فرقه‌ای از [[باطنیه|باطنیان]] شاخه اسماعیله‌اند که در سده پنجم هجری قمری در میان اسماعیلیه‌ نزاری به وجود آمدند. شهرستانی نوشته است که این فرقه از باطنیه و اسماعیلیه را در خراسان به عنوان تعلیمیه نامیدند. <ref>شهرستانی محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل، ج 1. ص 192 192/1</ref>گویا منشاء این نوع طرز تفکر در اسماعیلیه و باطنیه از هنگام ظهور حسن صباح (428-518 ق) و پس از تأسیس دعوت جدید او شکل گرفته و بنیان فکری حسن صباح و پیروان وی در مورد مسائل دینی را تشکیل داده است. وی معتقد بود که خداشناسی منوط به فهم عقل و نظر نیست، بلکه وابسته به تعلیم امام است، زیرا که بیشتر مردم جهان عاقل‌اند و هر یک از آنها در دین و مسائل آن دارای نظر و عقیده خاصی هستند و اگر در خداشناسی نظر عقل و خرد کافی بود، هیچ مذهب و عقیده‌ای حق نداشت بر غیر خود اعتراض کند، بلکه همگان در‌این‌باره مساوی بودند، زیرا هر کسی مطابق با فهم خود متدین شمرده می‌شد. اما این که می‌بینیم راه اعتراض و انکار عقائد دیگران و ردّ و اثبات آنها باز است و بعضی محتاج تقلید از دیگری هستند، ثابت می‌کند که خداشناسی تنها به وسیله امام معصوم ممکن است. این همان اساس مذهب تعلیم است که امام باید در هر زمان مردم را به تعلیم خود متعلم و متدین گرداند. <ref>شهرستانی محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل، ج1، ص 195 و 19</ref>6 <ref>جوینی عطا ملک، تاریخ جهان گشای، ج 3، ص 196</ref>