صادق المهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱- خاندان المهدی در عرصه مذهبی- سیاسی سودان از اعتبار خاصی برخوردار است. امام محمداحمد المهدی معروف به «مهدی سودانی» جد صادق المهدی در فاصله سال‌های ۱۸۸۱ تا ۱۸۸۵ تحت نام «جنبش المهدی» رهبری مبارزات علیه اشغالگران ترکی (عثمانی) - مصری را که از ۱۸۲۰ بر سرزمین پهناور سودان حکومت می‌کردند، علم مبارزه برافراشت، بر عهده داشت. محمداحمد المهدی با ادعای مهدویت، طرفداران بسیاری را گرد خود جمع کرد و با جنبشی تحت عنوان «مهدیون» اشغالگران را شکست داد و از سودان اخراج کرد. پس از درگذشت مهدی سودانی در سال ۱۸۸۵، عبدالرحمن المهدی جد صادق المهدی و بنیان‌گذار حزب انصار به مبارزه با ژنرال چارلز جورج گوردن که ابتدا از سوی خدیو مصر و پس از جدایی سودان از مصر (۱۸۸۴) از سوی بریتانیا به فرمانداری کل سودان منصوب شده بود، به مبارزه پرداخت تا اینکه در سال ۱۸۸۶ و شکست او مقابل نیروهای بریتانیا و فرانسه که از دو جبهه شمال و غرب به سودان یورش برده بودند، تا سال ۱۹۶۵ به مستعمره بریتانیا تبدیل شد. فرقه المهدیه و حزب سیاسی آن، که به نام «انصار» معروف بود، در کنار فرقه «ختمیه» تحت زعامت خاندان میرغنی دو خاندان بزرگ صوفی در سودان هستند.

 

۲- صادق المهدی فارغ‌التحصیل فوق لیسانس در فلسفه و اقتصاد از دانشگاه آکسفورد (۱۹۵۷) است که از همان عنفوان جوانی مبارزه علیه استعمار بریتانیا را آغاز کرد. المهدی به پیروی از اجداد خود، مسلمانی معتقد و متمسک بود و در عین اعتقاد به آزادی مردم در مناسک مذهبی، اسلام را عامل وحدت ملی در کشور پهناور سودان می‌دانست و با وجود وابستگی به فرقه مهدیه، روشنفکری آزاداندیش، اصلاح‌طلب و معتقد به حکمرانی براساس دموکراسی و حاکمیت مردم از طریق انتخابات آزاد بود. المهدی در دوره دوم نخست‌وزیری درصدد بود مشکل «جنوب سودان» را که از زمان نمیری و به تحریک انگلستان و دولت‌های هم جوار مسیحی آغاز شده بود، از طریق راه حل‌های مبتنی بر خودمختاری و با حفظ تمامیت ارضی سودان حل وفصل کند. کودتای عمرالبشیر و برکناری صادق المهدی، فرصت را برای رهبران شورشی جنوب فراهم کرد تا تحت حکومت بی کفایت ژنرال عمرالبشیر و با فشار بین‌المللی بخش بزرگی از سرزمین سودان که بیشترین منابع نفت، ذخایر آب نیل و جنگل‌های این کشور در آن قرار دارد، در سال ۲۰۱۱ از سرزمین اصلی جدا و کشوری تحت نام «سودان جنوبی» تشکیل شود.  

 

کشوری که با وجود ثروت‌های عظیم، در حال حاضر در زمره فقیرترین و فاسدترین کشورهای جهان قرار دارد.

 

۳- مردم سودان به دلیل ویژگی‌های تاریخی و تمدنی و با وجود فقر از سطح فرهنگ بالا و تاثیر‌گذاری برخوردار هستند. در واقع سودان از نظر جغرافیایی امتداد مصر و از نظر فرهنگی در کنار این کشور تولیدکننده بزرگ فرهنگی جهان عرب است. تا چند سال قبل بخش معتنابهی از استادان دانشگاه ها، مهندسان شاغل و حتی اطبای کشورهای خلیج فارس را تحصیل کردگان سودانی تشکیل می‌دادند. همین ویژگی چنانچه شاهد بودیم باعث شکل گیری مقاومت و اعتراض به عادی سازی روابط با اسرائیل در خارطوم و دیگر شهرهای بزرگ سودان شد. صادق المهدی خود نیز باور عمیقی به مسئله فلسطین داشت و با هرگونه «عادی سازی» روابط اعراب با اسرائیل مخالف بود. وی در نشستی با عنوان «خطرات سازش با رژیم صهیونیستی» در خارطوم تصریح کرده بود «طرح عادی سازی جاری هیچ ارتباطی با صلح ندارد. اسرائیل دولتی طبیعی نیست بلکه چیزی خلاف قاعده و تحمیلی است و ما باید همان موضعی که در مقابل آپارتاید در آفریقای جنوبی داشتیم، اکنون در مقابل نژادپرستی رژیم صهیونیستی داشته باشیم». المهدی عادی سازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل را در جهت تقویت شانس دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در انتخابات بعدی و نجات بنیامین نتانیاهو و همچنین مقدمه سازی برای جنگ با ایران ارزیابی کرده بود. حزب الله لبنان با صدور بیانیه‌ای از صادق المهدی به عنوان شخصیت «اندیشه و جهاد در راه خدا، حامی قضیه فلسطین و مقاومت و مخالف هر گونه عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی به ویژه عادی سازی روابط میان خارطوم و تل آویو» یاد کرد.

 

۴- صادق المهدی از دوست داران وفادار امام خمینی و حامیان جدی انقلاب اسلامی بود. وی پس از تصدی نخست‌وزیری به ایران سفر کرد. او پس از دوره نخست‌وزیری نیز به ایران سفر کرد و در زمره سیاست مداران حامی طرح گفت وگوی بین تمدن‌های سیدمحمد خاتمی (رئیس‌جمهور دوره اصلاحات) بود. به همین دلیل کشورهای ثروتمند و سازشکار عرب از او در دوره زمامداری در سال‌های ۱۹۸۶ تا ۱۹۸۹ حمایت نکردند. متاسفانه پس از سرنگونی صادق المهدی، ایران با تصور «روی کارآمدن دولت اسلامی» از عمرالبشیر حمایت کرد و سفرهای متعددی در سطح روسای جمهور بین دو کشور انجام شد.  

 

ایران کمک‌های سخاوتمندانه را در اختیار دولتی گذاشت که نه تنها به دلیل بی کفایتی باعث جدایی بخش بزرگی از یک کشور بزرگ اسلامی شد، بلکه در نهایت روابط با ایران را قطع کرد، به ائتلاف [[سعودی]] در تهاجم به [[یمن]] پیوست و نهایتا چنانچه ذکر آن رفت، به برقراری روابط با [[اسرائیل]] تن داد <ref>نویسنده: دکتر جاوید قربان اوغلی (مدیرکل آفریقای وزارت خارجه دولت اصلاحات)</ref><ref>برگرفته از پایگاه روزنامه شرق[https://www.magiran.com/article/4119263 برگرفته از آرشیو روزنامه شرق]</ref>.