confirmed، مدیران
۳۷٬۲۰۱
ویرایش
ساختار تشکیلاتی حماس: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
با توجه به همین مطلب، اگرچه [[حماس|جنبش حماس]] در ۱۵ دسامبر ۱۹۸۷ بیانیه اعلام موجودیت خود را به صورت رسمی منتشر کرد، اما ریشه‌های شکل‌گیری آن نیز، به دهه‌هایی پیشتر باز می‌گردد. | با توجه به همین مطلب، اگرچه [[حماس|جنبش حماس]] در ۱۵ دسامبر ۱۹۸۷ بیانیه اعلام موجودیت خود را به صورت رسمی منتشر کرد، اما ریشه‌های شکل‌گیری آن نیز، به دهه‌هایی پیشتر باز می‌گردد. | ||
== ساختار اولیه حماس == | |||
یک سال پس از تاسیس جنبش حماس یعنی در سال ۱۹۸۸، این جنبش منشوری ۳۶ ماده‌ای را به تصویب رساند که رسماً به عنوان [[میثاق‌نامه حماس]] معرفی شد. در این منشور، اهداف این جنبش از قبیل تاسیس [[حکومت اسلامی]]، اجرای عدالت و… آمده است. با اعلام این منشور، حماس به عنوان یک جنبش دارای ساختار [[اسلام|اسلامی]] معرفی شد. | |||
[[ساختار تشکیلاتی حماس]] به دلایل امنیتی و شرایط پیچیده [[فلسطین]] به هیچ وجه آشکار و موجود نیست. [[حماس]] در ابتدای تأسیس، دارای یک کادر رهبری در [[نوار غزه]] شد که علاوه بر [[احمد یاسین|شیخ احمد یاسین]]، [[عبد العزیز رنتیسی|عبدالعزیز الرنتیسی]] و تعداد دیگری از بنیانگذاران جنبش از جمله [[اسماعیل ابوشنب]]، [[جمال منصور]] و [[جمال سلیم]] نیز عضو آن بودند. | |||
شیخ یاسین، بنیانگذار جنبش حماس طی سخنانی به صورت خلاصه، حماس و ساختار آن را چنین شرح می‌دهد: «جنبش حماس، جنبشی مبارزاتی و مقاومتی، علنی و سری است. آنچه مردم از این جنبش می‌دانند و می‌فهمند علنی است و آنچه از این جنبش برای مردم غیر مفهوم است، سری و مخفیانه است. لذا یک جنبش مبارزاتی و مقاومتی نمی‌تواند تمام اوراقش (یعنی تشکیلات سازمانی خود) را برای مردم آشکار و علنی کند، اما بدانید که این جنبش به شکل شورایی و یک ساختار صحیح اداره می‌شود». | |||
جنبش حماس در ابتدا دنباله رو مدل [[اخوان المسلمین|اخوانالمسلمین]] بود، به این معنا که به عنوان یک نهاد رفاه اجتماعی عمل می‌کرد و خدمات اجتماعی و رفاهی زیادی از جمله ساخت بیمارستان، مدرسه، [[مسجد]]، مکان‌های ورزشی، و اطعام فقرا و… را در اختیار فلسطینیان قرار می‌داد. این تلاش‌ها دقیقا همانند اقدامات [[اخوان المسلمین|اخوانالمسلمین در مصر]] است. جماعت اخوانالمسلمین که [[حسن البنا]] آنرا در سال ۱۹۲۸ تأسیس کرده بود نیز در ابتدا به این گونه اقدامات روی آورد تا نظر مردم را به خود جلب کرده وطرفداران زیادی بدست آورد. اما شرایط فلسطین با [[جمهوری عربی مصر|مصر]] بسیار متفاوت بود. | |||
در مصر، حکومتی از خود مصریان در رأس قرار داشت که دارای سیستم دیکتاتوری بود و با [[رژیم صهیونیستی]] نیز رابطه داشت. اما در فلسطین، بحث بر سر «بودو نبود» مطرح می‌شد، چرا که رژیم صهیونیستی در پی اعتقاداتش به دنبال [[سرزمین موعود]] خود از [[نیل]] تا [[فرات]] است و از طرف دیگر، حماس نیز به دنبال بازپس‌گیری اراضی اشغالی سرزمینش از دست غاصبان صهیونیستی می‌باشد. لذا هر دو طرف به دنبال نابودی یکدیگرند. | |||
به همین خاطر، حماس با وارد شدن به فاز مسلحانه مبارزه با [[رژیم صهیونیستی|اسراییل]]، تفاوتی آشکار را با اخوان المسلمین نمایان کرد (البته این مسئله فقط به دلیل تفاوت شرایط حماس و اخوان المسلمین در فلسطین و مصر است) و در اواخر سال ۱۹۹۱ با اعلام تأسیس شاخه نظامی خود موسوم به «[[گردان‌های شهید عزالدین القسام]]» وارد مرحله دیگری شد. | |||
در پی رشد فعالیت‌های نظامی حماس در سال‌های ۱۹۹۲ و ۱۹۹۳، [[اسحاق رابین]]، نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی تصمیم به [[تبعید]] ۴۱۵ تن از رهبران حماس به همراه رهبران جنبش جهاد اسلامی به جنوب [[لبنان]] (اردوگاه مرج الزهور) می‌گیرد. از سوی دیگر، رژیم صهیونیستی شیخ احمد یاسین را نیز در خلال همان سال‌‌ها بازداشت کرد. بنابراین دستگاه تصمیم‌گیری حماس با این اتفاقات، دچار نوعی ضعف و تزلزل شده و از همین جاست که دفتر سیاسی حماس بروز و ظهور پیدا می‌کند. | |||
تأسیس دفتر سیاسی به سال ۱۹۸۹ بر می‌گردد که البته در آن سال فقط [[موسی ابومرزوق|موسی أبومرزوق]] (نایب رئیس کنونی دفتر سیاسی حماس) پیشنهاد ایجاد چنین دفتری را به کادر رهبری حماس داده بود اما پس از ضرباتی که حماس از بازداشت و تبعید رهبرانش خورد، تصمیم به تأسیس این دفتر قوت گرفت و سرانجام در سال ۱۹۹۲، أبومرزوق دفتری را با هدف رهبری جنبش در خارج از اراضی فلسطینی تأسیس کرد و خود به عنوان اولین رئیس آن نیزانتخاب شد. | |||
بر همین اساس اگر بخواهیم ساختاری از حماس ارائه دهیم بهتر است بر اساس مواردی باشد که آشکار و علنی است و به شکل زیر قابل ارائه است: | |||