confirmed
۲٬۲۰۰
ویرایش
حماد بن عثمان: تفاوت میان نسخه‌ها
←احادیث نقل شده از حماد بن عثمان
(←درگذشت) |
|||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
حماد از راويانى است كه تمامى دانشمندان علم رجال، از متقدمان <ref>(براى نمونه رجوع کنید به كشّى، ص 372؛ طوسى، 1420، ص 156)</ref> و متأخران <ref>(ابن داوود حلّى، ستون 132؛ علامه حلّى، ص 56؛ شوشترى؛ خويى، همان جاها)</ref>، بر وثاقتش اتفاق‌نظر دارند و او را با صفاتى چون ثقه، فاضل و جليل‌القدر و خيّر ستوده‌اند. همچنين برادرانش، جعفر و حسين، از فضلا و موثقان برجسته كوفه و از اصحاب امام صادق عليه‌السلام <ref>(كشّى؛ نجاشى، همانجاها؛ طوسى، 1415، ص 175، 182؛ براى تحقيق تفصيلى درباره اين سه برادر رجوع کنید به الاصول الستة عَشَر، مقدمه محمودى، ص 75ـ83)</ref> و هر دو صاحب كتاب بودند <ref>(رجوع کنید به طوسى، 1420، ص 113، 147؛ نجاشى، همانجاها؛ نيز رجوع کنید به آقابزرگ طهرانى، ج 2، ص 147).</ref> كتاب حسين‌بن عثمان به روايت تلَّعكبرى در دست است <ref>(رجوع کنید به الاصول السّتة عشر، ص 317ـ326).</ref> | حماد از راويانى است كه تمامى دانشمندان علم رجال، از متقدمان <ref>(براى نمونه رجوع کنید به كشّى، ص 372؛ طوسى، 1420، ص 156)</ref> و متأخران <ref>(ابن داوود حلّى، ستون 132؛ علامه حلّى، ص 56؛ شوشترى؛ خويى، همان جاها)</ref>، بر وثاقتش اتفاق‌نظر دارند و او را با صفاتى چون ثقه، فاضل و جليل‌القدر و خيّر ستوده‌اند. همچنين برادرانش، جعفر و حسين، از فضلا و موثقان برجسته كوفه و از اصحاب امام صادق عليه‌السلام <ref>(كشّى؛ نجاشى، همانجاها؛ طوسى، 1415، ص 175، 182؛ براى تحقيق تفصيلى درباره اين سه برادر رجوع کنید به الاصول الستة عَشَر، مقدمه محمودى، ص 75ـ83)</ref> و هر دو صاحب كتاب بودند <ref>(رجوع کنید به طوسى، 1420، ص 113، 147؛ نجاشى، همانجاها؛ نيز رجوع کنید به آقابزرگ طهرانى، ج 2، ص 147).</ref> كتاب حسين‌بن عثمان به روايت تلَّعكبرى در دست است <ref>(رجوع کنید به الاصول السّتة عشر، ص 317ـ326).</ref> | ||
== مشایخ و راویان == | == مشایخ و راویان == | ||
حمّاد بن عثمان، از ۹۲ | حماد بن عثمان روايات بسيارى، بى‌واسطه از امام صادق عليه‌السلام، نقل كرده است. همچنين از قريب به نود راوى و بيش از همه از عبيداللّه بن على حلبى حديث شنيده است كه غالب ايشان از اصحاب امام صادق عليه‌السلام هستند. حمّاد بن عثمان، از ۹۲ استاد،حدیث شنیده است،<ref>معجم رجال الحدیث: ج۶ ص۲۱۶ ش۳۹۵۷.</ref> که معروفترین آنان عبارتند از: | ||
* عبیداللّه بن علی حلبی؛ | |||
* ابو بصیر؛ | |||
* ابن ابی یعفور؛ | |||
* اسحاق بن عمّار؛ | |||
* جمیل بن درّاج؛ | |||
* زُراره بن اَعین؛ | |||
* محمد بن مسلم. | |||
همچنین، بیش از ۴۵ محدث بزرگ، از او حدیث نقل کرده‌اند<ref>معجم رجال الحدیث: ج۶، ص۲۱۷، ش۳۹۵۷.</ref> از جمله: | |||
* حسن بن علی وشّاء؛ | |||
* احمد بن محمد بَزَنطی؛ | |||
* فضالة بن ایوب؛ | |||
* جعفر بن بشیر؛ | |||
* محمد بن یحیی؛ | |||
* صفوان بن یحیی؛ | |||
* ابن ابی عمیر؛ | |||
* یونس بن عبدالرحمان. | |||
== آثار و روایات == | == آثار و روایات == | ||
وى | حماد بن عثمان کتابی داشته که منبع نقل روایات از اوست <ref>رجال النجاشی، ج۱، ص۱۴۳.</ref> سید ابن‌طاووس از این اثر با عنوان «اصل» یاد کرده است <ref>ابن‌طاووس، الملاحم و الفتن، ج۱، ص۱۱۹.</ref>ولى احتمال دارد كتاب وى اصل به معناى مصطلح نباشد <ref>(رجوع کنید به كولبرگ، 1987، ص 148).</ref> | ||
به نظر مى‌رسد اين كتاب تا عهد ابن‌طاووس موجود بوده، زيرا ابن‌طاووس در دو كتاب خود <ref>(براى نمونه رجوع کنید به الملاحم و الفتن، ص 119ـ120؛ همو، قبس من كتاب غياث سلطان الورى، ص 6، 9)</ref> از آن نقل كرده است <ref>(نيز رجوع کنید به كولبرگ، 1992، ص 223).</ref> . | |||
== تعداد و محتوای روایات حماد بن عثمان == | == تعداد و محتوای روایات حماد بن عثمان == | ||
حماد بن عثمان روایات بسیاری را بی‌واسطه از امام صادق علیه‌السلام، نقل کرده است. شمار احادیث نقل شده از حماد بن عثمان در منابع حدیثى شیعه حدود دو هزار حدیث است. بررسى محتواى روايات حماد بن عثمان نشان مى‌دهد كه وى بيشتر به ثبت و نقل احاديث احكام اهتمام داشته است و در اين زمينه از راويان پر حديث به شمار مى‌آيد و البته روايات متعددى نيز در صفات امام و احوال امامان دارد <ref>(رجوع کنید به اردبيلى، ج 1، ص 271ـ273).</ref> | حماد بن عثمان روایات بسیاری را بی‌واسطه از امام صادق علیه‌السلام، نقل کرده است. شمار احادیث نقل شده از حماد بن عثمان در منابع حدیثى شیعه حدود دو هزار حدیث است. بررسى محتواى روايات حماد بن عثمان نشان مى‌دهد كه وى بيشتر به ثبت و نقل احاديث احكام اهتمام داشته است و در اين زمينه از راويان پر حديث به شمار مى‌آيد و البته روايات متعددى نيز در صفات امام و احوال امامان دارد <ref>(رجوع کنید به اردبيلى، ج 1، ص 271ـ273).</ref> | ||
== احادیث نقل شده از حماد بن عثمان == | == احادیث نقل شده از حماد بن عثمان == | ||
شمار احاديث نقل شده از حماد بن عثمان در منابع حديثى شيعه حدود دو هزار حديث است خويى <ref>(ج 6، ص 216)</ref>، ذيل عنوان حماد بن عثمان، تعداد روايات او در كتب اربعه را 734 مورد شمرده كه ظاهراً بايد بخشى از روايات منقول از حماد را، كه ميان وى و حماد بن عيسى مشترك است <ref>(قس طريحى، ص63ـ64؛ كاظمى، ص48ـ 51</ref> | شمار احاديث نقل شده از حماد بن عثمان در منابع حديثى شيعه حدود دو هزار حديث است خويى <ref>(ج 6، ص 216)</ref>، ذيل عنوان حماد بن عثمان، تعداد روايات او در كتب اربعه را 734 مورد شمرده كه ظاهراً بايد بخشى از روايات منقول از حماد را، كه ميان وى و حماد بن عيسى مشترك است <ref>(قس طريحى، ص63ـ64؛ كاظمى، ص48ـ 51</ref>_ حماد را نام مشترك ميان چند نفر دانسته‌اند_بدان افزود <ref>(رجوع کنید به خويى، ج 6، ص 189ـ198).</ref> به نظر شوشترى <ref>(ج 3، ص 652)</ref> وجه تمايز اين دو حماد، مروىٌ عنه آنهاست، زيرا حماد بن عثمان از حلبى و حماد بن عيسى از حريز نقل روايت كرده است. | ||
== درگذشت == | == درگذشت == | ||